Trẻ sơ sinh không chịu bú mẹ là một nỗi lo lắng của rất nhiều bà mẹ. Hầu như mọi đứa trẻ đều đã từng trải qua điều này. Hiện tượng này kéo dài sẽ ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe và tinh thần của em bé. Vì vậy, các mẹ cần phải có các biện pháp khắc phục thích hợp với bé nhà mình.
1. Thay đổi tư thế.
Một số em bé cảm thấy không thoải mái khi bú sữa mẹ ở một số tư thế như nằm, ngồi hoặc một tư thế nào đó.
Có trẻ chỉ thích bú một bên hoặc đòi bú cả hai bên luân phiên. Sở thích này có thể thay đổi theo thời gian.
Hãy thử thay đổi tư thế khi trẻ không muốn bú sữa, miễn là tư thế đó khiến trẻ cảm thấy thoải mái.
2. Vắt sữa.
Đến một thời điểm nào đó, bạn sẽ cảm thấy ngực bạn rất căng sữa, đầy sữa. Điều này khiến bạn cảm giác rằng bé bú không được nhiều trong khi thực tế là bé đã bú đủ no rồi.
Bạn nên vắt sữa để tránh bị đau, căng tức ngực, giảm nguy cơ bị viêm vú hoặc tắc ống dẫn.
Xem thêm : 7 bước vắt sữa mẹ bằng tay cực kỳ đơn giản.
3. Cho trẻ bú sữa khi có nhu cầu.
Hầu hết trẻ sơ sinh hiện nay đều được cho bú theo một lịch trình cố định. Tuy nhiên, không phải lúc nào các bé cũng tuân theo đúng lịch trình có sẵn này.
Đôi khi trẻ bỏ bú sữa vào ban ngày nhưng ban đêm lại bú sữa rất nhiều, hoặc ngược lại. Điều này là hoàn toàn bình thường.
Các mẹ cũng không cần quá cứng nhắc theo thời gian biểu, khi trẻ có dấu hiệu muốn bú sữa, hãy đáp ứng để đảm bảo lượng thức ăn cho bé, từ đó không lo bị sụt cân hoặc thiếu dinh dưỡng.
4. Tăng tiếp xúc da thịt.
Tiếp xúc da chạm da sẽ giúp bé theo bản năng của mình tìm thấy “địa điểm” cung cấp thức ăn và nhắc nhở rằng phải ăn.
Ngoài ra, nó cũng giúp bé cảm thấy an toàn hơn, dễ chịu hơn khi bú sữa mẹ.
Với người mẹ, cách này giúp mẹ bớt căng thẳng, giữ mối liên kết giữa mẹ và con, tăng tình cảm của mẹ dành cho con.
Để thực hiện phương pháp này, bạn nên cởi áo cho da chạm da với bé, có thể bú sữa trên giường hoặc bồn tắm.
5. Tăng sản xuất sữa hơn.
Trẻ sơ sinh không chịu bú mẹ đôi khi là do mẹ ít sữa hoặc dòng sữa chảy chậm. Trong khi đó, các bé đang lớn rất nhanh vì vậy bé mong muốn và đòi hỏi là phải được bú nhiều hơn nữa.
Nếu thấy bé đang cố gắng để được bú thì bạn nên chuyển bé sang bên kia bú tiếp hoặc ép, nén vú để sữa chảy ra.
Nên xoa bóp nhẹ nhàng để bé bú sữa được nhịp nhàng và đều đặn; đồng thời tránh được tổn thương vú hoặc khiến bé bị sặc sữa.
Ngoài ra có thể tham khảo Mẹ ít sữa: Nguyên nhân và cách giải quyết.
6. Tránh các yếu tố gây phân tâm.
Từ sau 3 tháng tuổi, trẻ dễ bị lôi cuốn bởi những sự vật, sự việc diễn ra xung quanh.
Vì thế sẽ khó khăn cho mẹ hơn khi các bé không chịu nằm yên hoặc chăm chú theo dõi việc khác mà quên đi việc đang bú sữa mẹ.
Để tránh điều này, nên cho trẻ bú sữa trong một căn phòng yên tĩnh, không bật tivi hay nhạc.
Ngoài ra, có thể cho bé bú khi bé đang buồn ngủ hoặc vừa thức dậy.
Hoặc bạn đeo một chiếc vòng cổ sặc sỡ lên mình để bé tập trung hơn vào với mẹ.
Xem thêm : 7 Bước cho con bú đúng cách.
7. Dùng bình sữa.
Nhiều trẻ sơ sinh không chịu bú mẹ nhưng lại rất thích bú bình. Là do bé đã quen với việc bú bình từ lâu hoặc mẹ đã bỏ không cho con bú sau đó quay trở lại.
Nếu việc bú bình không khiến bạn cảm thấy phiền lòng thì hãy cứ tiếp tục cho bé bú bình bằng cách vắt sữa mẹ hoặc dùng sữa bột, sữa công thức rồi cho vào bình.
8. Thay đổi nhiệt độ.
Thời tiết khó chịu như nắng nóng, oi bức cũng có thể khiến trẻ sơ sinh không chịu bú mẹ.
Vì thế bạn nên làm mát ngôi nhà bằng nhiều cách để khiến bé cảm thấy thoải mái, dễ chịu hơn từ đó ăn ngon miệng hơn.
Xem thêm : Nhiệt độ phòng thích hợp cho trẻ sơ sinh trong mọi mùa.
9. Kiểm tra lại lượng thức ăn dặm.
Hầu hết trẻ sau 6 tháng đều đang tập ăn thức ăn dặm, tuy nhiên sữa mẹ vẫn là nguồn dinh dưỡng chính.
Nếu trẻ được cho ăn nhiều thức ăn dặm hoặc uống sữa bột nhiều sẽ làm giảm sự thèm ăn với sữa mẹ, kết quả là bé bỏ bú mẹ, bé không chịu bú mẹ.
Để giải quyết điều này, bạn cần thay đổi lại lượng thức ăn cân đối sao cho phù hợp, đặc biệt là khi trẻ ăn thức ăn rắn quá nhiều gây ra khó tiêu, táo bón.
10. Nhận biết mọc răng.
Việc mọc răng có thể khiến bé bị đau nhức răng, mệt mỏi, từ đó bé bỏ bú mẹ. Trường hợp này rất phổ biến ở đa số trẻ sơ sinh.
Để làm dịu cơn đau cho mọc răng, bạn có thể cho trẻ nhai một cái gì đó mát như khăn, túi nhai, núm vú giả,…
Xem thêm : Những điều cần biết khi trẻ sơ sinh mọc răng.
11. Thay đổi lối sống của mẹ.
Những món ăn mẹ ăn có thể ảnh hưởng đến mùi vị của sữa mẹ như tỏi, ớt, tiêu, đồ tanh,…hoặc đồ uống có cồn, cafein hoặc các chất kích thích khác.
Nếu người mẹ đang trong trình rụng trứng hoặc bị stress đều sẽ ảnh hưởng đến nội tiết tố [hoocmon]; kéo theo ảnh hưởng đến sữa mẹ.
Vì thế, người mẹ đang cho bú nên đảm bảo ăn uống đầy đủ và cân bằng, tránh những thực phẩm không lành mạnh, tập thể dục đều đặn để sức khỏe ổn định.
Xem thêm : Mẹ nên ăn gì để nhiều sữa cho con bú.
Ngoài những mẹo trên, bạn hãy quan sát bất kì dấu hiệu nào cho thấy bé bị nhiễm bệnh để có thể chữa trị sớm. Trẻ sơ sinh không chịu bú mẹ mặc dù là hiện tượng rất phổ biến nhưng không nên bỏ qua, hãy kiên trì thực hiện các cách để trẻ bú sữa mẹ nhiều hơn, từ đó phát triển tốt hơn.
Bé nhà tôi khá háu ăn. Những ngày đầu sau sinh, vì tôi chưa có sữa nên người nhà pha sữa bột vào bình cho bé bú. Cháu ăn rất ngon lành. Đến khi tôi có sữa rồi, con lại nhất định không chịu bú, dù tôi đã để cho cháu rất đói. Con khóc ưỡn người không chịu ngậm ti, mẹ cũng khóc vì bầu ngực cương cứng, đau đớn, và tủi thân.
Có người khuyên tôi nên mua máy hút sữa về vắt ra rồi cho sữa vào bình để con bú. Nhưng tôi vẫn muốn để con trực tiếp ngậm bầu ti mẹ. Tôi phải làm sao? [Minh Hải, Hà Nội]
| |
| Ảnh minh họa: Bubsyboo.com. |
Trả lời
Có khá nhiều bà mẹ từng rơi vào trường hợp của bạn. Có nhiều lý do khiến trẻ sơ sinh không chịu bú mẹ:
Quảng cáo
- Do được cho bú bình ngay sau sinh, quen với núm vú bình mềm và lượng sữa đều đều tiết ra từ núm vú, bé không thích ti mẹ nữa
- Núm vú của mẹ quá ngắn, khiến bé khó mút.
- Sữa mẹ quá ít hoặc quá nhiều, phun thẳng vào miệng con khiến bé sợ...
Quảng cáo
Bạn nên tìm hiểu xem lý do bé nhà mình không ti mẹ là gì, vì quen bú bình hay do núm vú của mẹ quá ngắn để tìm cách khắc phục.
Trẻ mới sinh không nên cho ăn bằng bình ngay. Nếu mẹ chưa có sữa, có thể đùng thìa đút sữa công thức cho bé. Người mẹ sau khi sinh nên cho con bú càng sớm càng tốt, để tận hưởng được nguồn sữa non quý giá, đồng thời hoạt động mút của bé cũng kích thích việc tiết sữa.
Ngoài ra, mẹ nên massage bầu ngực và kéo đầu ti để kích thích tiết sữa và trẻ dễ bú hơn.
Để tập cho bé đã quen bú bình bú mẹ không dễ nhưng có thể làm được nếu bạn kiên trì.
Bác sĩ Lê Tố Như
Phó trưởng khoa Sơ sinh, Bệnh viện Nhi TƯ
Nuôi trẻ sơ sinh và nhũ nhi là cả một quá trình không hề ngắn. Trong khoảng thời gian ấy, bé sẽ phải đối mặt với rất nhiều vấn đề sức khỏe. Một trong những băn khoăn mà các bậc phụ huynh thường gặp là tình trạng bé bỏ bú mẹ. Vì nguyên nhân vì đâu bé lại bỏ bú mẹ? Điều này có ảnh hưởng đến sức khỏe của bé hay không? Phải xử trí như thế nào? Tất cả sẽ được giải đáp qua bài viết sau đây của bác sĩ Nguyễn Lâm Giang.
1. Tình trạng bé bỏ bú mẹ
Bé bỏ bú mẹ là khi trẻ đột ngột từ chối bú mẹ sau khi bú tốt trong nhiều tuần hoặc nhiều tháng. Nó có thể kéo dài trong vài lần cho ăn, hoặc thậm chí vài ngày. Thông thường, nó có nghĩa là con bạn nhận thấy điều gì đó khác biệt khi bú mẹ. Đôi khi có thể dễ dàng xác định được nguyên nhân bé bỏ bú. Thường xuyên hơn là không tìm thấy nguyên nhân.
Nếu em bé hoặc trẻ mới biết đi đang bú mẹ tốt và đột nhiên từ chối bú, thì đó có thể được gọi là bỏ bú. Chứ không phải là tín hiệu cho thấy đã đến lúc cai sữa. Những sự bỏ bú có thể khiến cả bạn và con bạn sợ hãi và khó chịu, nhưng chúng hầu như chỉ là tạm thời. Hầu hết các trạng thái bỏ bú mẹ sẽ kết thúc khi trẻ bú mẹ bình thường trở lại, trong vòng hai đến bốn ngày.
2. Nguyên nhân bé bỏ bú mẹ
Các lần bé bỏ bú mẹ có thể xảy ra do nhiều lý do. Chúng hầu như luôn là phản ứng tạm thời với một yếu tố bên ngoài. Mặc dù đôi khi nguyên nhân của chúng không bao giờ được xác định. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến nhất của các lần trẻ bỏ bú mẹ:
- Mẹ đã thay đổi chất khử mùi, xà phòng, nước hoa, kem dưỡng da,… khác với mọi ngày.
- Con của bạn bị bệnh hoặc chấn thương làm cho việc bú mẹ khó chịu. Chẳng hạn như nhiễm trùng tai, nghẹt mũi, tưa miệng, nhiệt miệng,…
- Con bạn bị đau nướu do mọc răng.
- Gần đây, bạn đã thay đổi việc cho con bú sữa mẹ. Chẳng hạn như ngưng cho bé bú vì bận rộn, chuyển qua bú bình,…
- Mẹ phản ứng mạnh khi bé cắn bạn, và bé sợ hãi.
- Người mẹ không đủ sữa cho bé bú.
- Mẹ đang bị bệnh, đang sử dụng một số loại thuốc làm cho sữa có vị đắng. Điều này sẽ làm cho bé cảm thấy sợ bú mẹ và bé sẽ bỏ bú mẹ.
- Mẹ không dành nhiều thời gian cho bé. Thường xuyên xa bé làm cho bé không quen với việc bú mẹ.
3. Những ảnh hưởng của tình trạng bé bỏ bú mẹ
Một vấn đề các mẹ cần cân nhắc là sự bổ sung là tình trạng bú sữa quá mạnh hoặc hoạt động quá mức. Khi sữa của mẹ chảy vào quá nhanh và phun mạnh. Tình trạng ấy sẽ làm cho em bé không thể kiểm soát tốt và khó ngậm miệng. Từ đó, bé sẽ có phản xạ từ chối vú mẹ.
Chỉ bạn mới biết chắc chắn điều gì, nếu có, các yếu tố trên áp dụng trong tình huống hiện tại của bạn. Bất kể nguyên nhân là gì, một đợt trẻ bỏ bú mẹ thường gây khó chịu cho tất cả mọi người. Em bé có thể khó bình tĩnh và không vui. Bạn có thể cảm thấy thất vọng và khó chịu.
Tham khảo thêm: Những khó khăn khi nuôi con bằng sữa mẹ!
Ngoài ra, việc bé bỏ bú mẹ có thể dẫn đến những hậu quả sau đây:
- Bé bị suy dinh dưỡng do thiếu nguồn sữa mẹ.
- Sữa mẹ có chứa một lượng lớn kháng thể so với sữa bình. Vì vậy, nếu bé bú bình, thậm chí bú sữa công thức thì bé sẽ không nhận đủ kháng thể. Hậu quả là bé dễ mắc một số bệnh nhiễm trùng. Chẳng hạn như sởi, quai bị, Rubella, thủy đậu,…
- Làm mờ nhạt tình cảm mẹ con.
- Mẹ tiết ít sữa hơn do thiếu động tác mút vú của em bé.
4. Những chiến lược giúp duy trì thói quen bú mẹ bình thường của bé
Để hạn chế tình trạng bé bỏ bú mẹ, các bà mẹ nên thực hiện theo những khuyến cáo sau:
- Tiếp tục cho bé tiếp xúc với vú mẹ thường xuyên hơn.
- Hạn chế cho bé bú bình quá thường xuyên. Bởi vì sữa bình thường ngọt hơn sữa mẹ. Nếu cho bé bú bình quá nhiều thì bé sẽ chê sữa mẹ.
- Tránh phiền nhiễu. Hạn chế tiếng ồn và những phiền nhiễu khác trong quá trình cho trẻ bú. Một căn phòng yên tĩnh, ánh sáng dịu nhẹ có thể rất hiệu quả.
- Làm dịu em bé của bạn. Dành cho bé sự chú ý. Ôm bé và âu yếm con trước khi cho con bú. Sử dụng động tác vuốt ve nhẹ nhàng, giọng nói nhẹ nhàng và tiếp xúc da kề da.
5. Những mẹo giúp bé bú mẹ dễ dàng hơn
Bên cạnh những chiến lược nói trên, để hạn chế tình trạng bé bỏ bú mẹ, người mẹ có thể áp dụng những mẹo sau đây:
5.1. Kiểm tra tình trạng sức khỏe của bé
Kiểm tra xem em bé có đang gặp vấn đề về thể chất hay không. Nhiều trẻ không chịu bú mẹ vì bị nhiễm trùng tai. Khi ấy, việc trẻ bú có thể khiến trẻ đau hơn. Bé bị nhiễm trùng bàng quang, có thể dẫn đến tiểu buốt và trẻ thường tè khi bú.
Ngoài ra, bé có thể bị nghẹt mũi hoặc các vấn đề về mọc răng. Mặt khác, bạn nghĩ rằng nguyên nhân là một thứ gì đó giống như một loại nước hoa mới khiến bạn có mùi khác. Bạn hãy thử tránh tất cả các loại nước hoa và chất khử mùi trong một hoặc hai ngày.
5.2. Hạn chế sử dụng núm vú giả hoặc bình sữa khi bé bỏ bú mẹ
Tránh cho trẻ ngậm núm vú giả hoặc bình sữa trong thời gian tre bỏ bú mẹ càng nhiều càng tốt. Bú là một nhu cầu tự nhiên của trẻ sơ sinh, và bạn muốn trẻ chỉ có thể thỏa mãn điều đó ở vú mẹ.
Nếu em bé của bạn thỉnh thoảng bú bình và cần tiếp tục bú bình, bạn có thể giữ cho bé bú bình ở mức tối thiểu. Đồng thời nhờ người khác không phải mẹ giúp cho bé bú bình. Ngoài ra, bạn cũng đừng cung cấp cho bé quá nhiều thức ăn và nước.
5.3. Cho trẻ bú khi trẻ đói hoặc buồn ngủ
Để ý các dấu hiệu đói sớm và cho con bú vào những thời điểm đó, trước khi cho ăn bất kỳ loại thức ăn nào khác. Nếu em bé của bạn đang thư giãn hoặc buồn ngủ, bé có thể thích ngậm và bú mẹ hơn.
5.4. Thay đổi vị trí bú của bé
Nếu em bé bị nghẹt mũi, hãy thử tư thế nằm thẳng hơn. Nếu có vấn đề mọc răng, hãy dùng ngón tay sạch hoặc khăn sạch, mát xoa nướu bé trước khi cho bé bú.
5.5. Ngăn sự tắc nghẽn sữa
Bạn có thể cần phải bơm hoặc vắt sữa bằng tay để duy trì sản xuất sữa. Đồng thời ngăn ngừa các ống dẫn sữa bị tắc cũng như ngăn tình trạng nhiễm trùng vú. Bạn có thể cho bé uống sữa bằng cốc, bằng ống tiêm hoặc đông lạnh thành hộp sữa hoặc đá viên.
5.6. Hãy kiên nhẫn
Cố gắng ép con bạn bú có thể khiến mọi thứ trở nên tồi tệ hơn. Bạn muốn bé cảm thấy hạnh phúc và thư giãn khi nhìn vú. Vì vậy, hãy dành nhiều thời gian để âu yếm bé, da kề da mà không cần phải ngậm và ăn.
5.7. Đi tắm chung với bé
Trong làn nước ấm thư giãn, với bầu ngực sẵn có, bé có thể ngậm vú trở lại. Hoặc đi ra ngoài. Đôi khi ánh nắng mặt trời và không khí trong lành có thể khiến em bé có tâm trạng thích bú mẹ hơn.
5.8. Di chuyển có thể tỏ ra hữu ích
Trong một số trường hợp, sự chuyển động có thể hữu ích. Vì vậy, mẹ hãy thử đặt em bé của bạn vào địu hoặc quấn. Đồng thời đề nghị cho bú khi bạn đi lại trong phòng. Hoặc thử đung đưa trên ghế bập bênh và cho bé bú mẹ.
Xem thêm: Cách chăm sóc và dinh dưỡng cho trẻ sinh non như thế nào?
5.9. Mẹo sử dụng âm nhạc
Âm nhạc có thể êm dịu cho cả mẹ và bé để điều trị tình trạng bé bỏ bú mẹ. Bạn hãy thử bật nhạc thư giãn khi bạn hát theo hoặc chỉ hát không có nhạc nền khi bạn khuyến khích trẻ bú. Em bé của bạn đã nhận biết được âm thanh của giọng nói của bạn khi bạn đang mang thai. Và việc nằm trên ngực bạn và nghe bạn hát cũng rất quen thuộc và thoải mái.
6. Một số lưu ý chung
Để đối phó với tình trạng bé bỏ bú mẹ, các bà mẹ nên lưu ý một số vấn đề cốt lõi sau đây:
6.1. Đảm bảo nguồn sữa mẹ
Trong khi cố gắng thuyết phục con bạn bú mẹ trở lại, bạn sẽ muốn đảm bảo rằng con có đủ sữa để nuôi con và bạn duy trì nguồn sữa của mình. Bạn có thể cân nhắc cho trẻ bú bằng cốc, thìa, thuốc nhỏ mắt hoặc ống tiêm trong khi cố gắng đưa trẻ trở lại vú mẹ.
6.2. Vấn đề cho bú sữa công thức, bú bình
Bạn có thể cho trẻ bú bình, đảm bảo bạn tập cho trẻ bú bình theo nhịp độ. Việc nghiêng bình sữa hoặc sử dụng núm vú chảy nhanh đôi khi có thể khiến em bé bối rối và bỏ bú. Bạn có thể thấy rằng nhu cầu bú của trẻ sẽ khuyến khích trẻ bú thay vì “chỉ ăn” theo các phương pháp khác. Hãy cố gắng ghi nhớ, tất cả điều này có thể kết thúc trong một hoặc hai ngày.
6.3. Vắt sữa thường xuyên
Trong khi trẻ bỏ bú, bạn cần phải vắt sữa thường xuyên như khi trẻ bú. Một số bà mẹ thấy biểu hiện bằng tay có hiệu quả, trong khi những người khác dựa vào việc bơm sữa. Việc làm này không chỉ bảo vệ nguồn cung cấp của bạn mà còn giúp bạn tránh khỏi các ống dẫn bị tắc. Đồng thời hạn chế tình trạng viêm vú tiềm ẩn.
6.4. Việc sử dụng thuốc và tiêm ngừa
Hãy nói rõ với các bác sĩ về việc bạn đang trong giai đoạn cho con bú. Khi ấy, các bác sĩ sẽ cân nhắc việc kê toa. Những thuốc ít bài tiết qua sữa mẹ, ít ảnh hưởng đến mùi vị của sữa mẹ sẽ được ưu tiên hàng đầu. Nếu tùy tiện sử dụng thuốc sẽ rất nguy hiểm. Vì không những làm cho bé bỏ bú mẹ mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe của bé.
Ngoài ra, khi muốn tiêm ngừa bất cứ bệnh lý gì, người mẹ cũng nên nói rõ với bác sĩ về việc mình đang cho bé bú. Khi ấy, các bác sĩ sẽ cân nhắc và chỉ định cho bạn tiêm những loại vaccine phù hợp. Những vaccine an toàn cho phụ nữ cho con bú chắc chắn sẽ được ưu tiên hàng đầu.
7. Lời kết
Sau cùng, nếu trẻ bỏ bú mẹ kéo dài nhiều ngày và bé không chịu bú lại, đó có thể là báo hiệu bé đến giai đoạn cai sữa. Khi ấy, bạn hãy tự chăm sóc và quản lý việc cai sữa cẩn thận để tránh tắc ống dẫn sữa hoặc viêm vú.
Hành trình nuôi con bằng sữa mẹ của mỗi người mẹ là hoàn toàn riêng biệt và duy nhất. Đây là một bước nữa trong hành trình làm mẹ của bạn. Bạn hãy chú ý những vấn đề nói trên để xử trí tình trạng bé bỏ bú mẹ sao cho thật phù hợp. Mục đích là để hoàn thành giai đoạn nuôi con bằng sữa mẹ thật hoàn hảo và an toàn nhất.
Xem thêm: Cách tắm nắng cho trẻ sơ sinh