Đồ nướng bằng than là món khoái khẩu đối với rất nhiều người bởi sự thơm ngon mà nó mang lại khi thưởng thức. Tuy nhiên, hàng ngày chúng ta vẫn đang duy trì thói quen ăn món khoái khẩu ấy mà ít ai biết rằng ăn đồ nướng bằng than có nguy cơ gây ung thư rất cao.
1. Ung thư là loại bệnh gì
Ung thư là thuật ngữ được dùng chung cho một nhóm bệnh có liên quan đến thay đổi về sự sinh sản, tăng trưởng và chức năng của tế bào. Theo đó, nhóm bệnh này sẽ có tình trạng tế bào bình thường trở thành bất thường và tăng sinh không kiểm soát, tiến đến xâm lấn các mô xung quanh hoặc xa hơn. Khi ung thư di căn sẽ dẫn đến tử vong.
Quá trình hình thành bệnh ung thư
Ung thư có thể xuất hiện ở bất kỳ đâu trong cơ thể, nguyên nhân xuất phát từ một tế bào đơn lẻ. Quá trình chuyển dạng từ tế bào bình thường sang tế bào ung thư phải trải qua rất nhiều giai đoạn, đi từ tổn thương tiền ung thư cho đến khối u ác tính. Quá trình ấy là kết quả của sự tương tác giữa yếu tố di truyền với các loại tác nhân bên ngoài.
2. Cảnh báo: ăn đồ nướng bằng than có nguy cơ gây ung thư
2.1. Tại sao đồ nướng bằng than lại có nguy cơ gây ra ung thư
Sở dĩ thói quen ăn đồ nướng bằng than có nguy cơ gây ung thư là bởi:
- Có sự hình thành hydrocacbon thơm đa vòng và amin dị vòng
Khi thực phẩm được nướng ở nhiệt độ cao trực tiếp trên than sẽ rất dễ sinh ra lửa và khói. Đây chính là tác nhân sản sinh ra amin dị vòng và các hydrocacbon thơm đa vòng trong đồ nướng. Những chất này có khả năng gây đột biến gen và tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư.
Nhiều công trình nghiên cứu đã chứng minh được rằng việc nướng thực phẩm trên than sẽ khiến cho mỡ nhỏ giọt xuống than và có hiện tượng bốc cháy tạo ra phân tử hydrocarbure thơm đa vòng. Nếu đi vào cơ thể, phân tử này sẽ đến gan và tạo thành chất độc. Theo thời gian, chất độc ấy tích tụ tại ruột và gây ra ung thư. Không những thế, nướng than còn tạo ra nhiều khí CO, khi hít phải sẽ rất độc cho sức khỏe.
Ăn đồ nướng bằng than có nguy cơ gây ung thư bởi nó tạo ra khói và lửa làm sản sinh chất gây ung thư là amin dị vòng và hydrocarbon thơm đa vòng
Mặt khác, khói từ thực phẩm nướng than còn chứa các axit amin dị vòng rất độc hại cho bộ gen của cơ thể. Các loại axit này khi đi vào cơ thể có thể làm đột biến vài loại tế bào và kích thích tạo ra các kết hợp mới làm nhiễm độc gen. Khi hít phải axit amin vòng có thể bị ung thư: tuyến vú, trực tràng, đại tràng, gan, ruột,...
Ngoài ra, sở dĩ nói ăn đồ nướng bằng than có nguy cơ gây ung thư còn vì chúng có chứa chất HCAs [heterocyclic amines] - một trong các chất hóa học độc hại là tác nhân dẫn đến ung thư ruột, ung thư vú, ung thư tụy,... Khi nướng thực phẩm trên than với nhiệt độ cao sẽ sản sinh ra acrylamide - chất này có ở các cạnh hay phần vỏ màu nâu của đồ nướng bị cháy xém.
Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế [IARC] đã xếp Acrylamide vào nhóm các hợp chất gây ung thư trên người. Hợp chất Acrylamide tạo ra màu hấp dẫn cho đồ nướng bằng than khi ăn vào sẽ đi đến các tế bào, mô, mạch máu,... Chúng chính là tác nhân gây tổn thương tổ chức mô lành để hình thành nên tế bào ung thư.
2.2. Làm cách nào để giảm nguy cơ ung thư khi ăn đồ nướng
Mặc dù ăn đồ nướng bằng than có nguy cơ gây ung thư nhưng như thế không có nghĩa là chúng ta phải từ bỏ món khoái khẩu này vì thực sự rất khó để từ chối chúng. Tuy nhiên, chúng ta có thể giảm thiểu nguy cơ gây ung thư từ món đồ ăn này bằng cách hạn chế thu nạp các chất hydrocarbon thơm đa vòng và amin dị vòng vào cơ thể.
Muốn làm được điều này thì các chuyên gia khuyên tín đồ của đồ nướng thay vì nướng than quạt cho lửa to, nhiệt cao, hãy nướng bằng dụng cụ khác, duy trì nhiệt độ thấp và nướng trong khoảng thời gian dài. Ngoài ra, khi ăn đồ nướng, tốt nhất hãy tẩm ướp qua đêm với các loại gia vị như hành, tỏi, nghệ,... để giảm sự hình thành HCAs xuống 50%.
Nướng cùng rau củ và nướng điện sẽ giảm thiểu tạo ra chất độc trong đồ nướng
Thái đồ nướng thành các miếng nhỏ cũng là biện pháp nên làm bởi nó giúp thực phẩm nhanh chín hơn từ đó giúp giảm thời gian tiếp xúc với nhiệt độ cao - tức là giảm nguy cơ sinh ra các hợp chất gây ung thư. Cuối cùng, khi bạn đã hoàn thành món nướng thì tốt nhất hãy loại bỏ những phần bị cháy xém đi rồi hãy đặt chúng lên bàn ăn bởi đó chính là nơi tích tụ acrylamide.
Nói chung, để giảm thiểu nguy cơ gây ung thư từ việc ăn đồ nướng bằng than, bạn nên áp dụng các cách sau:
- Nếu nướng thịt, hãy chọn nhiều thịt nạc hơn thịt mỡ bởi nó làm giảm nhiệt của ngọn lửa từ đó ít sinh ra khói chứa hydrocarbon độc hại.
- Thường xuyên lật đồ nướng để tất cả các mặt đều được giảm thiểu thời gian hấp thụ nhiệt.
- Ướp thực phẩm ít nhất 30 phút trước khi nướng để tạo ra rào cản giữa thực phẩm với nhiệt từ đó giảm hình thành HCAs.
- Trong quá trình nướng hãy kiểm soát để nhiệt độ không quá cao.
- Kết hợp nướng thịt với rau củ và trái cây vì trái cây và rau củ không tạo ra chất HCAs từ đó hạn chế được mầm mống gây ung thư từ thịt nướng bằng than. Đặc biệt, trong trái cây và rau củ còn có chất phytochemical có thể giúp làm giảm một số loại ung thư nên nó thực sự là một gợi ý không tồi.
- Làm sạch vỉ nướng trước khi nướng để hạn chế tối đa tình trạng bám mảng cháy, loại bỏ độc tố sinh ra ung thư.
- Thay vì nướng bằng than, hãy chuyển sang nướng điện để hạn chế sự hình thành khói, lửa ngấm vào thực phẩm.
Hy vọng những cảnh báo về ăn đồ nướng bằng than có nguy cơ gây ung thư trên đây sẽ giúp các tín đồ của món đồ ăn này cảnh giác hơn trong quá trình thỏa mãn niềm đam mê của mình. Nói là nguy cơ để chúng ta cảnh giác, không có nghĩa là chúng ta phải từ bỏ nó hoàn toàn. Nếu bạn có đam mê với món đồ ăn này, hãy chú ý cách chế biến sao cho đúng để vừa được ăn, vừa đỡ phải ngồi lo nơm nớp.
Nướng trên bếp nào cũng gây hạiKhi ăn thực phẩm bị đốt cháy trên ngọn lửa gas, chất dinh dưỡng kèm theo AGE - là hợp chất glycate hóa bền vững giúp thực phẩm có màu hấp dẫn sẽ đi vào tế bào, mạch máu, các mô... AGE xâm nhập vào cơ thể làm tổn thương tổ chức mô lành, còn gây các bệnh tim mạch, xương khớp, thần kinh.
| Ăn đồ nướng không đúng cách dễ gây hại cho sức khỏe |
| Khi ăn đồ nướng, nên kèm các loại rau củ |
Trong khói thịt nướng chứa các hợp chất hữu cơ bay hơi, nếu tiếp xúc lâu dài sẽ ảnh hưởng xấu sức khỏe con người. Khói thịt nướng còn chứa các axit amin dị vòng, khi đi vào cơ thể con người có khả năng gây đột biến ở vài loại tế bào, đồng thời tạo ra những kết hợp mới gây nhiễm độc gen.Người hít phải axit amin dị vòng này nhiều có thể bị ung thư niêm mạc trực tràng, tuyến vú, đại tràng, ruột và đặc biệt là ở gan.Để giảm tác hại, các chuyên gia khuyến cáo, trước khi nướng, nên bọc thịt/cá vào lá chuối, giấy thiếc hoặc đất sét. Lớp bọc này chịu được nhiệt độ cao, lại bảo vệ thức ăn không bị quá lửa, nên món ăn sẽ giữ được nước, lại chống cháy cho phần da trước khi phần thịt chín hoàn toàn. Nếu thực phẩm có phần bị cháy, nên dùng kéo cắt bỏ đi trước khi dùng, ăn phần thịt cháy rất nguy hiểm cho sức khỏe. Lúc nướng cần chú ý thời gian nướng và điều chỉnh nhiệt độ thích hợp, dụng cụ nướng cũng cần đảm bảo vệ sinh, an toàn.Ngoài ra, không nên ăn nhiều đồ nướng, chỉ nên sử dụng vừa phải, cách quãng và có mức độ. Mỗi lần ăn đồ nướng nên nghỉ một vài tuần để thải hết độc tố ra khỏi cơ thể. Lượng thực phẩm nướng chỉ khoảng 200 gram/bữa. Để hạn chế lượng mỡ tích tụ và dư thừa trong cơ thể do ăn nhiều món nướng, khi ăn có thể dùng kèm các loại nước ép như táo, dứa, kết hợp nướng thịt với rau củ, hay dùng chuối sau bữa ăn. Không ăn thịt nướng với nước ngọt có ga.
Đồ ăn chiên giòn và thưởng thức đồ nướng là món ăn hiện nay phổ biến và thích thú của mọi gia đình. Đặc biệt là những đứa trẻ, bọn chúng khoái khẩu món ăn này. Vậy trẻ em ăn nhiều đồ nướng có nguy cơ và tác hại gì đến sức khỏe không. Bài viết dưới đây cho chúng ta hiểu rõ hơn về vấn đề này.
Đồ nướng, đồ chiên là những món ăn chứa rất nhiều chất béo và dầu mỡ. Chính vì đó khi cho trẻ ăn nhiều đồ nướng sẽ làm ảnh hưởng đến sức khỏe. Khi ở một nhiệt độ quá cao sẽ khiến dầu mỡ tạo thành những khí độc pha, has khí độc này có thể bám vào những miếng thịt nướng. Khi ăn liên tục, quá nhiều đồ nướng sẽ dẫn đến là trẻ bị ung thư rất cao.
Chất dinh dưỡng của đồ nướng sẽ không nhiều mà đồ nướng thường thì sẽ rất cứng và khô hơn các đồ khác. Do đó, khi trẻ ăn và nhau sẽ không phù hợp vì trẻ răng còn yếu và khả năng tiêu hóa kém.
Như vậy có thể khẳng định không nên cho trẻ em ăn đồ nướng hay những thực phẩm nhiều dầu mỡ thường xuyên. Vì chúng có thể gây ra béo phì, tăng mỡ máu, gây ra rất nhiều các bệnh nguy hiểm khác.
2.1. Tăng nguy cơ mắc một số bệnh ung thư
Khi một số loại thực phẩm được nấu chín ở nhiệt độ rất cao, chúng tạo thành các hóa chất tự nhiên được gọi là hydrocacbon thơm đa nang [PAH]. Những hóa chất này có liên quan đến việc phát triển một số bệnh ung thư, bao gồm thực quản và đại trực tràng. Chúng được hình thành khi thực phẩm bị cháy hoặc cháy, vì vậy bạn nên tránh để thịt tiếp xúc trực tiếp với ngọn lửa trần.
2.2. Tăng nguy cơ viêm nhiễm
Nếu bạn đang chọn các loại thịt nướng được nấu ở nhiệt độ cao thay vì dính thực vật, bạn có thể đang tự đặt ra cho mình các vấn đề khác trong cơ thể. Sản phẩm phụ của thịt nướng được gọi là sản phẩm cuối glycation tiên tiến [AGEs], hoặc glycotoxin. Khi thức ăn được nướng và AGEs nhân lên và sau đó được tiêu hóa, dữ liệu cho thấy điều này có thể dẫn đến tăng mức độ viêm. Quá nhiều viêm có liên quan đến sự phát triển của nhiều bệnh mãn tính, bao gồm cả một số bệnh ung thư.
Trẻ có nguy cơ tăng khả năng viêm nhiễm khi sử dụng thịt nướng sai cách
2.3. Trẻ dễ bị táo bón
Đối với nhiều người, ý nghĩ về món nướng gợi lên hình ảnh của những miếng thịt nướng và thịt gà nóng hổi, chứ không phải măng tây và nấm mũ. Mặc dù thịt có thể là một phần của chế độ ăn uống lành mạnh, nhưng chúng không cung cấp cho cơ thể của những đứa trẻ những lợi ích sức khỏe quan trọng của chất xơ giúp duy trì nhu động ruột, tốt, di chuyển. Nếu bạn không cân bằng cho trẻ lượng thịt với một số loại trái cây, rau, đậu hoặc các loại thực phẩm giàu chất xơ khác.
2.4. Tăng nguy cơ béo phì cho trẻ
Thực phẩm như xúc xích yêu quý của chúng ta được coi là đã qua chế biến, và thường chứa nhiều muối và chất béo, đồng thời ít vitamin và chất xơ. Ăn quá nhiều thực phẩm chế biến sẵn có thể khiến một người gặp phải hàng loạt thách thức về sức khỏe, bao gồm cả bệnh béo phì và bệnh tim mạch.
Sử dụng những loại thịt nạc, không có mỡ là cách tốt nhất để cho trẻ ăn. Vì nó ít gây ra tác hại xấu tới sức khỏe của trẻ.
Trong quá trình nướng thịt, các ông bố bà mẹ hãy cân nhắc và chú ý tới nhiệt độ của lửa để nướng thịt cho phù hợp. Vì nhiệt độ cao sẽ làm cho thịt cháy và biến chất của thịt sinh ra các độc tố hóa học gây hại cho cơ thể.
Ví dụ như thịt bò không nướng lâu, vì càng lâu thịt càng dai càng mất chất, đối với những thực phẩm lâu chín thì các mẹ có thể trần quá nước sôi, hoặc luộc qua rồi nướng. Cách tốt nhất chúng ta sử dụng bếp điện, hoặc bếp từ để điều chỉnh được nhiệt độ phù hợp.
Không nên nướng thịt quá lâu có thể gây mất chất dinh dưỡng có trong thịt
Sử dụng giấy bạc để bọc lại các miếng thịt khi nướng, điều này giúp miếng thịt nướng được mềm ngon và ngọt không mất chất dinh dưỡng khi bị nướng ở nhiệt độ cao. Những miếng thịt, trước khi nướng thì nên tẩm ướp gia vị để tăng thêm độ hấp dẫn . Với trường hợp sử dụng than để nướng thì các mẹ nên để than cháy hết, khi không còn khói mới nướng đồ, tránh cho thức ăn có mùi.
Để trẻ khỏe mạnh, phát triển tốt cần có một chế độ dinh dưỡng đảm bảo về số lượng và cân đối chất lượng. Nếu trẻ không được cung cấp các chất dinh dưỡng đầy đủ và cân đối sẽ dẫn đến những bệnh thừa hoặc thiếu chất dinh dưỡng ảnh hưởng không tốt đến sự phát triển toàn diện của trẻ cả về thể chất, tâm thần và vận động.
Trẻ ăn không đúng cách có nguy cơ thiếu các vi khoáng chất gây ra tình trạng biếng ăn, chậm lớn, kém hấp thu,... Nếu nhận thấy các dấu hiệu kể trên, cha mẹ nên bổ sung cho trẻ các sản phẩm hỗ trợ có chứa lysine, các vi khoáng chất và vitamin thiết yếu như kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B giúp đáp ứng đầy đủ nhu cầu về dưỡng chất ở trẻ. Đồng thời các vitamin thiết yếu này còn hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường khả năng hấp thu dưỡng chất, giúp cải thiện tình trạng biếng ăn, giúp trẻ ăn ngon miệng.
Cha mẹ có thể tìm hiểu thêm:
Các dấu hiệu bé thiếu kẽm
Thiếu vi chất dinh dưỡng và tình trạng không tăng cân ở trẻ
Hãy thường xuyên truy cập website Vinmec.com và cập nhật những thông tin hữu ích để chăm sóc cho bé và cả gia đình nhé.
XEM THÊM: