1 lượng thuốc Bắc bằng bao nhiêu gam?

Để nâng cao hiệu quả và tác dụng của thuốc Đông y, cần sắc thuốc đúng cách trên cơ sở khoa học sau:
Ấm sắc thuốc: Nên dùng ấm bằng đất nung hoặc bằng sứ, không nên dùng ấm bằng kim loại kể cả nhôm để sắc thuốc bởi vì trong các vị thuốc có rất nhiều các hoạt chất hữu cơ dễ bị kim loại phân hủy (đặc biệt là tanin), sẽ làm biến đổi các hoạt chất của thuốc, đôi khi còn có thể gây độc ảnh hưởng đến sức khỏe người dùng thuốc.
Nước sắc thuốc: Dùng nước sạch để sắc thuốc (nước mưa, nước giếng, nước máy). Lượng nước sử dụng để sắc thuốc tùy theo lượng thuốc nhiều hay ít mà đổ nước cho vừa phải. Theo kinh nghiệm nên đổ nước ngập thuốc chừng 2 đốt ngón tay là vừa đối với lần đầu; những lần sắc sau thì nên đổ ít hơn lần trước một chút
Cách sắc thuốc: Trước khi sắc thuốc nên ngâm thuốc vào nước ấm hoặc nước lã sạch 15-30 phút để tạo điều kiện cho các hoạt chất tách ra được dễ dàng và rút ngắn được thời gian sắc thuốc.
Nếu là thuốc bổ nên sắc 3 lần, dùng lửa nhỏ sắc lâu. Mỗi lần sắc từ 60-90 phút.
Nếu là các loại thuốc có tính phát tán, dùng chữa bệnh ngoại cảm, phong tà nên sắc 2 lần, dùng lửa lớn và sắc nhanh trong khoảng 10-20 phút. Cần lưu ý có một số vị thuốc có cách sắc khác nhau: Các thuốc là khoáng vật cần sắc trước, các thuốc có nhiều tinh dầu như gừng, bạc hà, tía tô... nên cho sau khi thuốc đã sắc gần xong. Một số thuốc quý như nhân sâm, linh chi, sừng tê giác... cần sắc riêng rồi phối hợp vào nước thuốc đã sắc. Các loại cao thuốc, a dao, mật ong... sau khi chắt nước thuốc hòa với các vị trên uống khi còn nóng.
Mỗi bài thuốc, vị thuốc có cách sắc khác nhau. Do vậy cần thực hiện cách sắc thuốc theo đúng chỉ dẫn của thầy thuốc, lương y.
Cách uống thuốc:
Uống thuốc vào thời điểm nào, mỗi lần uống bao nhiêu, uống làm bao nhiêu lần... cũng có ảnh hưởng nhất định đến hiệu quả của thuốc. Vì vậy khi uống thuốc đông y cần lưu ý một số điểm sau:
- Chữa bệnh ở thượng tiêu (các bệnh tim, phổi): uống thuốc sau khi ăn.
- Chữa bệnh ở trung hạ tiêu (bệnh ở gan, mật, dạ dày, bàng quang): uống thuốc trước khi ăn.
- Chữa bệnh ở kinh mạch, tứ chi: uống thuốc vào lúc sáng sớm chưa ăn gì.
- Chữa bệnh ở xương tủy uống thuốc lúc ăn no vào buổi tối.
- Uống thuốc an thần nên uống trước khi ngủ
- Uống thuốc để chữa các bệnh cấp tính nên uống thuốc khi cần
- Thuốc bổ nên uống trước khi ăn
- Thuốc chữa bệnh nên uống vào lúc đói.
- Mỗi thang thuốc nên chia uống làm 3-4 lần trong 1 ngày, nếu thuốc chữa bệnh cấp tính thì nên uống hết trong một lần
- Thuốc thang thì nên trộn đều các lần sắc với nhau và chia đều uống trong 1 ngày, uống khi thuốc còn ấm. Nếu là thuốc giải cảm khi uống xong cần phải tránh gió và đắp chăn cho ra mồ hôi.
- Nếu là bệnh hàn (lạnh), để chữa bệnh nhiệt nên uống lúc còn nóng.
- Nếu đã dùng thuốc đúng bệnh, uống thuốc rồi nhưng vẫn bị nôn thì nên giảm lượng thuốc uống hoặc thêm 3 lát gừng sống cho vào hoặc nhấm 1 lát gừng tươi trước khi uống thuốc.
- Uống thuốc thấy bị đi lỏng, phân nát thì phải cho thêm ít gừng nướng, đập dập sắc chung với nước.
- Uống thuốc thấy đi ngoài phân táo cần cho thêm vài ba đốt mía vào sắc chung hoặc thêm một thìa mật ong vào nước thuốc để uống.
- Đối với người già khi uống thuốc nên dùng lượng nhỏ, chia nhiều lần để thăm dò.
Kiêng kỵ khi uống thuốc
Kiêng kỵ có tác dụng hạn chế những tác dụng không mong muốn của thức ăn, đồ uống đến tác dụng của thuốc và nâng cao hiệu quả dùng thuốc
Một số loại thực phẩm như đậu xanh, giá đỗ, rau cải xanh sẽ làm giảm tác dụng của thuốc, vì vậy khi uống thuốc Đông y nên kiêng. Một số vị thuốc tương kỵ với một số thức ăn như: thuốc có hà thủ ô đỏ kiêng ăn cá không vẩy như lươn, trạch, cá trê...; kiêng thịt chó khi uống thuốc có cát cánh, cam thảo, hoàng liên, ô mai; kiêng thịt ba ba khi uống thuốc có bạc hà; kiêng dấm khi uống thuốc có phục linh; kiêng chè khi uống có thổ phục linh; kiêng thịt lợn khi thuốc có ké đầu ngựa.
Những người tỳ vị hư hàn hoặc uống thuốc ôn thông kinh lạc, khử hàn trừ thấp, kiện tỳ noãn vị không nên ăn các thức ăn sống, lạnh.
Những người mắc bệnh âm hư hỏa động: đại nhiệt, háo khát uống nước hoàn dương để dưỡng âm tăng dịch, hoặc thuốc thanh nhiệt lượng huyết không được ăn các thức ăn cay nóng
Khi uống thuốc không nên ăn thực phẩm có nhiều dầu mỡ vì thường trợ thấp sinh đờm, làm giảm quá trình hấp thu của thuốc.
Tóm lại, sử dụng thuốc Đông y vừa phải nắm vững nguyên tắc vừa phải vận dụng linh hoạt cụ thể vào từng bệnh, người bệnh và các vị thuốc mới có tác dụng nâng cao hiệu quả điều trị.

Liên Chi (tổng hợp)

Theo quan niệm dân gian từ ngàn xưa thì các loại thuốc Y học cổ truyền đều an toàn, không có độc vì chúng đều có nguồn gốc tự nhiên. Tuy nhiên, quan niệm này không hoàn toàn là đúng, bởi thuốc Đông y cũng có thể gây hại nếu không biết dùng đúng cách. Vậy chúng ta cần lưu ý gì khi dùng thuốc Y học cổ truyền.

1. Không dùng thuốc quá liều:

Dùng thuốc Y học cổ truyền quá liều trong một thời gian dài có thể gây ra những tổn hại nghiêm trọng cho cơ thể như ngộ độc, suy thận,.. Do đó các bạn cần đến các Bệnh viện Y – Dược cổ truyền hoặc các thầy lang đã được cấp phép hoạt động khám chữa bệnh, để được tư vấn, kê đơn khi sử dụng thuốc Đông y đúng liều lượng với tình trạng bệnh hiện tại của mình.

2. Dùng thuốc Đông y với đúng thể bệnh:

Theo như nguyên lý của Y học cổ truyền, thì bệnh tật sinh ra do sự mất cân bằng trong cơ thể về cân bằng âm dương, hàn nhiệt, hư thực. Có thể phân chia bệnh thành các thể: hàn (lạnh), nhiệt (nóng), hư (các cơ quan trong cơ thể bị hư suy), thực (bệnh cấp tính do yếu tố bên ngoài là chủ yếu chưa ảnh hưởng tới công năng các tạng trong cơ thể).

Với mỗi thể bệnh đều có những phương pháp điều trị đặc hiệu. Các loại như thuốc nhiệt, thuốc hàn, thuốc bổ, thuốc tả… sẽ được dùng để điều trị cho riêng từng loại bệnh.

Không có 1 phương thuốc chung nào cho bất kỳ loại bệnh nào cả.

Sử dụng đúng thuốc, đúng đủ liều để đảm bảo sức khoẻ cho cơ thể, vì nếu sử dụng sai hoặc không đúng đủ liều lượng thuốc có thể dẫn đến bệnh không thuyên giảm mà còn có nguy cơ gây tử vong.

3. Sử dụng thuốc theo đúng chỉ dẫn:

Bất kỳ loại thuốc nào cũng đều có cách sử dụng riêng, do đó người bệnh cần phải đọc kỹ và tuyệt đối tuân thủ những chỉ dẫn của các y, bác sỹ.

Những loại thuốc chỉ được dùng bôi, đắp ngoài ra nếu dùng đường uống sẽ gây ra những tác hại nặng nề, thậm chí tử vong.

4. Không dùng thuốc Đông y kéo dài:

Thời gian sử dụng thuốc Đông y cũng là một trong những sai lầm của khá nhiều người bệnh. Có những bệnh nhân sử dụng thuốc trong 1 thời gian dài, điều đó là không tốt và làm ảnh hưởng đến chức năng gan và thận như chu sa, đại giả thạch, lục thần khúc,…

Thời gian sử dụng thuốc nên tuỳ theo tình trạng bệnh: 3 ngày, 5 ngày, 7 ngày và tuyệt đối tuân thủ theo chỉ định của y, bác sỹ.

5. Không tự ý kết hợp thuốc Đông y và Tây y.

Việc kết hợp Đông dược với một số tân dược có thể gây ảnh hưởng xấu: Thông thường người ta chỉ sử dụng thuốc Đông y hoặc Tây y trong một liệu trình điều trị bệnh.

Nếu sử dụng cả 2 loại thuốc trong cùng một thời điểm dễ dẫn đến tình trạng công thuốc.

Người bệnh cần lưu ý tuyệt đối sử dụng thuốc theo sự chỉ định của bác sỹ và không được tự ý kết hợp cả thuốc Đông y và Tây y.

6. Phối hợp thuốc phải chính xác:

Khi phối hợp các loại thuốc, các bác sỹ đã phải cân nhắc, lựa chọn những loại thuốc phù hợp, tương tác với nhau và có tác dụng chữa bệnh tối ưu nhất. Ngược lại, nhiều vị thuốc khi sử dụng phối hợp với những vị thuốc khác phải có những sự kiêng kỵ nhất định nhằm hạn chế sự tương tác thuốc không có lợi, hạn chế tác dụng phụ.

Do đó người bệnh cần đọc kỹ hướng dẫn trước khi sử dụng thuốc.

Thận trọng khi sử dụng những loại thuốc cần kiêng kỵ để tránh tác dụng phụ như côn bổ hoặc hải tảo kết hợp với chu sa có thể gây viêm đại tràng.

7. Thận trọng trong quá trình bào chế (sắc thuốc):

Việc bào chế thuốc có thể làm tăng hoặc giảm bớt đi độc tính của thuốc. Nếu bào chế không tốt, độc tính của thuốc chưa được loại trừ có thể gây phản ứng cho cơ thể như: tỳ bà diệp (lá nhót) khi bào chế phải được làm sạch các lông tơ, nếu không sẽ gây ngứa họng, ho, sưng niêm mạc họng.

Để sử dụng thuốc Đông y hiệu quả và an toàn, cần bào chế thuốc rất cẩn thận, tỷ mỉ.

8.Tuyệt đối không đến khám bệnh tại các cơ sở khám chữa bệnh chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp phép.

Người bệnh chỉ đên khám bệnh tại các cơ sở khám chữa bệnh đã được cấp phép hoạt động vì ở đó sẽ có đội ngũ y, bác sỹ chuyên khoa, các trang thiết bị, chất lượng thuốc đầy đủ đúng theo quy định của Bộ Y tế.