Trạo hối là gì
I. Ngũ Triền Cái Là Gì? Ngũ Triền Cái hay "Năm Triền Cái", nó chính la chướng ngại của cuộc đời mỗi người, hay nói đúng hơn nó là tấm màn che khiến cho tâm con người bị mờ nhòa trên mọi nẽo đường hướng về tương lai. Trong Kinh 'Tam, Minh', Kinh Trưởng Bộ , Đức Thế Tôn đã chỉ ra 5 triền cái như sau:
này Vàsettha, có năm triền cái được gọi là chướng ngại cũng được gọi là triền cái, cũng được gọi là màn che, cũng được gọi là triền phược trong giới luật của bậc Thánh. Thế nào là năm ? Dục cái, sân cái, hôn trầm thuỳ miên cái, trạo hối cái, nghi cái. II. Nội Dung Của 5 Triền Cái Khi nghiên cứu về "ngũ thủ ấm", từ đây mà phát sinh cội nguồn, gốc khổ của con người , Tôn giả Ananda có hỏi Đức Phật như sau: - Thưa Đức Thế Tôn, 5 Thủ Uẩn lấy gì làm căn bản? - Đức Thế Tôn trả lời: "5 Thủ Uẩn lấy 'Dục' làm căn bản".
Trong 5 Triền Cái thì "tham dục" vẫn là tiêu chí đầu tiên chi phối "tâm' của con người. 1. Dục cái hay Tham dục:
Chỉ trạng thái mong cầu dục lạcthông qua
năm giác quan, nó chính là sự tác động giữa ngũc căn thông qua ngũ Trần và rồi sẻ hình thành nên ngũ thức:Hình dáng, màu sắc (Nhãn), âm thanh (Nhĩ), mùi hương (Tỷ), vị nếm (Thiệt),
và cảm xúc (Thân).
Tâm của con người không quen sống mà không có dục lạc, và để từ bỏ dục lạc là chuyện không dể chút nào. Thật ra, lòng "tham" cũng chính là chất xúc tác, nó tạo điều kiện cho xã hội phát triển, khiến cho con người có động lực để làm việc nhiều hơn nữa, nhằm thõa mãn khát vọng giữa sự nghèo khó và giàu sang, giữa thiếu thốn và đầy đủ tiện ích. Nhưng, bao nhiêu mới cho là phải, bao nhiêu mới cho là đủ?
Vậy thì Tu Sĩ và Cư sĩ phải làm sao để đoạn trừ được nó? Phải phòng hộ 6 căn, và phép phong hộ sáu căn có hiệu quả nhất là phải biết cách sống độc cư, có như vậy thì: Nói rỏ hơn thì hành giả thấy là chỉ thấy, nghe là chỉ nghe,..như vậy mới giử được thân mình trước bao nhiêu dục lạc, cám dổ của cuộc đời, mới mong có ngày rũ sạch bụi trần ai cùng với bao nhiêu hệ lụy mà chúng ta không thể lường hết được. Tham Dục Lời kinh:Ta không thấy một phép nào khác, này các Tỷ-kheo, dẫn đến dục tham chưa sanh được sanh khởi, hay dục tham đã sanh được tăng trưởng quảng đại, này các Tỷ-kheo, như tịnh tướng. Tịnh tướng, này các Tỷ-kheo, nếu không như lý tác ý, đưa đến dục tham chưa sanh được sanh khởi, và dục tham đã sanh được tăng trưởng quảng đại. Như vậy, Tham Dục của con người được nảy sinh từ tịnh tướng. Vậy, Tịnh Tướng là gì? Tịnh: Có nghĩa là yên lặng, là chấp nhận (cái đẹp, cái sạch sẻ) Tướng: Đắc tính đặc thù, hình dáng, kiểu mẫuLý thuyết phật học thường hay sử dụng thuật ngữ này cho nhiều cách tu tập khác nhau. Ở đây, Tịnh Tướng có nghĩa cho cả hai mặt: Danh và Sắc. - Nếu là Sắc: Hành giả sẻ tơ tưởng đến cái đẹp giữa con người với nhau, sự sang trọng của các vật sử dụng như căn nhà, chiếc xe, những khách sạn tiện nghi, phong cảnh mỹ lệ ..., để rồi sinh ra tham đắm, ước ao và hy vọng ở một ngày mai! - Nếu là Danh: Hành giả sẻ mong cầu danh lợi, mong cầu việc tô điểm, để rồi cái "tôi" sẻ sống mãi với cuộc đời. Muốn hiểu rỏ "Tịnh Tướng", ta hảy quay lại đoạn Kinh Không Uế Nhiễm thuộc Trung Bộ Kinh: Ở đây, này Hiền giả, hạng người không có cấu uế nhưng không như thật tuệ tri: Nội thân ta không có cấu uế. Với người này, có thể chờ đợi như sau: Người này sẽ tư niệm tịnh tướng. Do tư niệm tịnh tướng, tham sẽ làm ô nhiễm tâm của người này. Người này sẽ từ trần, trong khi còn có tham, còn có sân, còn có si, trong khi còn cấu uế, trong khi tâm còn ô nhiễm. Này Hiền giả, giống như một cái bát bằng đồng, mang từ chợ về hay mang từ nhà thợ rèn về, thanh tịnh và sạch sẽ. Và người chủ cái bát ấy không dùng đến, không lau chùi và quăng cái bát ấy vào chỗ đầy bụi bặm. Này Hiền giả, như vậy cái bát ấy, sau một thời gian, càng ô nhiễm hơn, càng bụi bặm hơn.
2. Sân cái hay Sân hận: Ca dao: "Thương nhau câu chín bổ ba, ghét nhau câu sáu bổ ra làm mười".
Chử 'thương" và 'ghét" mõng hơn tờ giấy, và con người từ xa xưa biết rỏ điều này hơn bao giờ hết.
Chúng ta hảy nhìn cuộc đời này bằng ánh mắt bao dung, lòng cảm thông và sự tha thứ!
Thế nào là Thụy miên?
Thụy miên, chính là hiện tượng ngũ gật, một trạng thái gây sự chú ý cho nhiều người và là căn bệnh dể bị người khác coi thường nhất. Hôn trầm và Thụy miên là hai trạng thái khác nhau hoàn toàn về mặt ngôn từ nhưng lại giống nhau về mặt ý nghĩ, bởi vì từ Hôn trầm mới dẫn đến Thụy miên, nói một cách khác, nhẹ thì dẫn đến Hôn trầm và nặng thì là Thụy miên.
Người có Tâm thụ động thì có chứng này (Hôn trầm-Thụy miên), Tâm thụ động là tâm gi? Là tâm không biết suy nghĩ, đối nghịch với nó là "tâm năng động", nói nôm na Tâm thụ động chỉ có ở kẻ ngu đần "si". Người có tâm thụ động thường thích ngũ nhiều, đây là một thói quen của nghiệp lực, khiến cho thân luôn uể oải bần thần, sinh ra vô minh, lười nhác.
4. Trạo Hối:
5. Nghi cái, hay Hoài Nghi Lý duyên sinh giúp chúng ta có một tầm nhìn khách qua hơn trong cuộc sống, cho nên có ai đó nói răng nếu hiểu được một pháp "nghi" thì chúng ta có thể đoạn tận được khổ đau rồi, lời nói này cũng không sai; có điều, chúng ta đang bàn về "ngũ triền cái", cái màn che phủ tầm nhìn trước mọi nghịch cảnh của việc đối nhân xử thế mà con người cần phải lĩnh ngộ, trước khi đạt được mục đích của minh trong cuộc đời còn lại ở thế gian.
III. Lời Kết:
Năm Triền Cái chính là tấm màn che trong việc hành thiền mà hanh giả cần phải vượt qua. Tại sao hành giả phải vượt qua bằng cách "hành thiền", bởi vì nhân của quả khổ nó nằm gốc ở "tâm". Nhưng, muốn diệt được nó không phải là chuyện dể dàng gì, muốn diệt được nó phải có phương pháp, đó chính là 37 phẩm trở đạo mà hành giả cần phải nghiên cứu và thông hiểu. Nếu hành giả muốn đoạn tận nó thì phải hành thiền để rửa sạch nội tâm của mình, có như vậy thì những mầm mống thừa cặn trong nội tâm sẻ không còn bám theo nữa, tâm trở nên thanh tịnh và an lạc, nói đúng hơn thì tâm đã định trên thân, theo Phật khi "tâm" đã định trên thận thì gọi là Diệt đế, Diệt đế chính là Niết Bàn ở trần gian chứ không là nơi nào khác.
|