Bệnh tiêu chảy có thể xảy ra ở mọi đối tượng, dù là người lớn hay trẻ nhỏ. Nếu không được điều trị sớm, bệnh tiêu chảy sẽ gây mất nước nghiêm trọng và thậm chí có thể dẫn đến tử vong. Cùng tìm hiểu những nguyên nhân phổ biến gây tiêu chảy ở người lớn để điều trị và phòng ngừa bệnh hiệu quả.
1. Những nguyên nhân gây tiêu chảy ở người lớn
1.1. Tiêu chảy là bệnh như thế nào?
Tình trạng đi ngoài phân lỏng nhiều hơn 3 lần trong ngày, màu sắc và tính chất phân có sự thay đổi, thậm chí có lẫn máu được gọi là tình trạng tiêu chảy. Bệnh tiêu chảy có thể được chia thành những dạng sau:
- Tiêu chảy cấp tính: Dạng tiêu chảy này thường xảy ra cả ở trẻ em và người lớn. Người bệnh thường đột ngột bị đi ngoài phân lỏng và số lần đi ngoài trên ngày nhiều hơn 3 lần. Nguyên nhân chính gây ra tình trạng này thường là do các vấn đề về thực phẩm, do nhiễm khuẩn, phổ biến là do virus Rota. Bệnh có thể nhanh chóng diễn tiến nặng và gây hậu quả nghiêm trọng nếu không điều trị kịp thời.
Người bệnh bị đau quặn bụng
- Tiêu chảy mãn tính: Tình trạng tiêu chảy diễn ra trong thời gian dài, có thể trong 2 đến 4 tuần mà chưa chấm dứt. Đối với những người có hệ miễn dịch yếu thì bệnh thậm chí có thể đe dọa tính mạng của người bệnh.
- Tiêu chảy thẩm thấu: Là tình trạng tiêu chảy mà bệnh nhân không hấp thu được chất dinh dưỡng như lactose, dẫn tới đầy bụng, tiêu chảy. Khi bạn ngừng ăn những thực phẩm có chứa chất này thì sẽ cải thiện được tình trạng tiêu chảy.
- Tiêu chảy xuất tiết: Do sự rối loạn về chuyển tải ion ở tại tế bào ruột khiến tăng bài tiết và giảm hấp thu.
1.2. Nguyên nhân gây tiêu chảy ở người lớn
Dưới đây là những nguyên nhân thường gặp gây ra tình trạng tiêu chảy ở người lớn:
- Nhiễm khuẩn đường ruột: Khi bạn ăn những loại thực phẩm không đảm bảo vệ sinh, thức ăn có chứa nhiều loại vi khuẩn như khuẩn tụ cầu, Salmonella, Clostridium,… khiến cho các mô trong đường tiêu hóa bị kích thích, gây viêm nhiễm và cuối cùng dẫn đến tiêu chảy. Bên cạnh đó, sử dụng những nguồn nước bị ô nhiễm, ăn những loại rau cỏ được tưới phân tươi mà không rửa sạch thì cũng có thể mắc phải nguy cơ nhiễm khuẩn gây tiêu chảy.
- Vệ sinh kém: Khi bạn không thường xuyên vệ sinh cá nhân hoặc vệ sinh kém sẽ khiến cho khuẩn bệnh có cơ hội lây lan, xâm nhập vào cơ thể, gây viêm nhiễm và dẫn tới nhiễm trùng.
Mất cân bằng vi sinh đường ruột có thể gây tiêu chảy
- Mất cân bằng vi sinh đường ruột: Hệ vi sinh đường ruột rất quan trọng. Nếu rối loạn hoặc mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột sẽ dẫn tới tình trạng tăng nhu động ruột, giảm hấp thu,… dẫn tới tiêu chảy.
- Không hấp thu đường: Một số trường hợp cơ thể không dung nạp được lactose, fructose hay glucose-galactose,… có trong các loại trái cây, sữa, mật ong sẽ có nguy cơ bị tiêu chảy.
- Ngộ độc thực phẩm: Khi ăn phải một số thực phẩm chứa các chất độc hại, bị ôi thiu,… có nguy cơ xảy ra ngộ độc thực phẩm khiến người bệnh bị tiêu chảy, đau bụng dữ dội, nôn mửa, thậm chí là sốt cao. Những trường hợp nặng nếu không được cấp cứu kịp thời có thể dẫn tới tử vong.
- Hội chứng ruột kích thích: Khi nhu động ruột bị co thắt quá mức sẽ khiến cho thức ăn di chuyển nhanh hơn và nước không được tái hấp thu hay nước tiết ra từ niêm mạc ruột quá mức sẽ dẫn tới tiêu chảy. Tình trạng này thường xảy ra khi bệnh nhân thay đổi thói quen ăn uống hoặc sử dụng một số loại thuốc điều trị bệnh.
- Viêm đại tràng: Bệnh viêm đại tràng cũng là một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng tiêu chảy.
2. Phương pháp chẩn đoán và điều trị bệnh tiêu chảy ở người lớn
Để chẩn đoán bệnh tiêu chảy, các bác sĩ có thể thực hiện các xét nghiệm sau:
- Xét nghiệm máu để tìm nguyên nhân gây tiêu chảy. Loại xét nghiệm phổ biến là xét nghiệm công thức máu toàn phần.
- Xét nghiệm phân: Khi thực hiện xét nghiệm mẫu phân, bác sĩ sẽ có thể tìm ra các loại vi khuẩn, ký sinh trùng có trong phân và cũng chính là tác nhân gây tiêu chảy.
- Nội soi đại tràng: Với phương pháp này, các bác sĩ sẽ có thể kiểm tra được toàn bộ khung đại tràng và thấy rõ được những tổn thương tại đại tràng, tìm ra nguyên nhân chính xác gây bệnh tiêu chảy.
Khi tìm ra được nguyên nhân gây bệnh chính xác, các bác sĩ sẽ lên phác đồ điều trị phù hợp và hiệu quả đối với bệnh nhân. Dưới đây là một số phương pháp phổ biến để điều trị tiêu chảy ở người lớn:
- Đối với những bệnh nhân tiêu chảy ở mức độ nhẹ thì gần như người bệnh không cần điều trị hay sử dụng thuốc, bệnh sẽ tự khỏi sau một vài ngày.
Uống nhiều nước để phòng ngừa mất nước
- Đối với những trường hợp bệnh tiêu chảy tiến triển nặng, bệnh nhân có thể được bác sĩ điều trị theo phương pháp sau:
- Bù nước và điện giải khi bị tiêu chảy: Bệnh nhân cần uống dung dịch bù điện giải để bồi hoàn lượng nước và điện giải đã mất. Trong trường hợp bệnh nhân không thể uống thì cần phải truyền qua đường tĩnh mạch.
- Thuốc kháng sinh: Nếu nguyên nhân gây tiêu chảy là do vi khuẩn, ký sinh trùng thì bệnh nhân cần uống kháng sinh theo đơn thuốc của bác sĩ để điều trị bệnh.
- Điều chỉnh các thuốc đang dùng: Nếu các loại thuốc điều trị mà bạn đang sử dụng chính là nguyên nhân gây nhiễm trùng thì bác sĩ sẽ điều chỉnh, thay thế thuốc cho bạn.
Rửa tay bằng nước sát khuẩn để ngăn ngừa tiêu chảy
- Điều trị bệnh lý gây tiêu chảy: Nếu tiêu chảy do bệnh lý chẳng hạn như viêm ruột, viêm đại tràng,… bệnh nhân cần điều trị bệnh để cải thiện tình trạng tiêu chảy.
Để phòng ngừa bệnh tiêu chảy ở người lớn, bạn nên tăng cường vệ sinh cá nhân, thường xuyên rửa tay bằng nước sát khuẩn, đảm bảo ăn chín uống sôi, đảm bảo sử dụng thực phẩm an toàn, sử dụng nguồn nước sạch,… Nếu bạn vẫn có những thắc mắc cần được giải đáp, hãy liên hệ tới tổng đài 1900 56 56 56 để được giải đáp.
Tiêu chảy ra nước có thể tự khỏi sau vài ngày, tuy nhiên, có trường hợp bệnh kéo dài dẫn tới mất nước, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Hãy cùng tìm hiểu nguyên nhân cũng như phương pháp điều trị chứng bệnh này trong bài viết dưới đây.
Hiện tượng tiêu chảy nhiều lần ra nước có thể là dấu hiệu của bệnh tiêu chảy cấp khi bệnh nhân đi đại tiện liên tục [trên 10 lần/ngày], phân lỏng hoặc hoàn toàn là nước, đôi khi lẫn dịch nhờn và thức ăn chưa được tiêu hóa hết. Nguyên nhân dẫn tới tình trạng này có thể là do:
Tình trạng này xảy ra khi người bệnh ăn phải những thực phẩm nhiễm khuẩn, nhiễm độc, thức ăn bị biến chất hoặc chứa chất gây ngộ độc… Triệu chứng nhận biết rõ ràng nhất là đau bụng dữ dội, đi ngoài nhiều lần, phân lỏng, có dịch nhầy hoặc máu.
Bệnh rất dễ nhầm với các triệu chứng viêm dạ dày hoặc đường ruột. Khi bị ung thư dạ dày, bệnh nhân thường xuyên bị đau bụng, đi ngoài lúc táo lúc lỏng, phân có màu xanh, mùi tanh khó chịu, người mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn…
Đây là bệnh do nhiễm khuẩn ở đại tràng. Bệnh nhân có biểu hiện đau quặn ở xương chậu hoặc vùng hạ sườn, đi ngoài liên tục, phân lỏng lẫn nước, có thể kèm theo nhầy, máu. Người mệt mỏi, chán ăn, sốt. Trong trường bệnh mạn tính, người bệnh bị sút cân, hốc hác.
Thường xuyên sử dụng thực phẩm không đảm bảo vệ sinh, ăn các món tái sống, nguồn nước sinh hoạt ô nhiễm… sẽ tạo điều kiện cho các loại giun, sán, trùng roi Giardia lamblia theo đường tiêu hóa vào cơ thể và gây đi ngoài ra nước.
Thuốc kháng sinh có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn gây viêm nhiễm nên thường được sử dụng để điều trị một số loại bệnh do nhiễm khuẩn. Tuy nhiên, chúng lại diệt luôn các vi khuẩn có lợi trong đường ruột, dẫn tới tình trạng loạn khuẩn. Bởi vậy, khi bạn sử dụng kháng sinh có thể xuất hiện chứng tiêu chảy, đi ngoài ra nước nhiều lần.
Một số loại sữa, bánh ngọt, kẹo… chứa thành phần lactose. Với những người có hệ có hệ tiêu hóa nhạy cảm, không sản xuất đủ men lactase [loại men có tác dụng phân hủy lactose] nên sẽ gặp khó khăn trong việc tiêu hóa loại đường này, dẫn đến việc đi ngoài sau khi sử dụng các sản phẩm trên.
Nhiều người cho rằng, khi bị đi ngoài không nên uống nhiều nước để làm phân cứng hơn. Tuy nhiên, đây là một quan niệm sai lầm. Bởi khi bị đi ngoài nhiều lần, cơ thể sẽ mất nước và chất điện giải trầm trọng. Do đó, người bệnh cần được bổ sung kịp thời lượng đã mất bằng cách uống nước nhiều hơn hoặc sử dụng dung dịch bù nước chuyên dụng như Oresol cho đến khi ngừng tiêu chảy.
Một số phương pháp dân gian được lưu truyền cũng mang lại tác dụng cao trong việc giảm tiêu chảy được rất nhiều người áp dụng. Bạn có thể tham khảo các biện pháp sau đây để giúp giảm nhanh tình trạng đi ngoài ra nước hiệu quả:
Ngọn lá ổi
Sử dụng búp ổi non là phương pháp dân gian trị đi ngoài phân lỏng rất hiệu quả. Cách làm rất đơn giản, bạn chỉ cần lấy khoảng chục búp ổi non nhai với một nhúm muối trắng. Sau đó, nuốt phần nước cốt và loại bỏ bã. Mỗi ngày nhai từ 2-3 lần cho đến khi thuyên giảm.
Bên cạnh đó, người bệnh cũng có thể dùng bài thuốc: 20g lá ổi, 1 củ sả, 1 nhánh củ riềng nhỏ. Thái nhỏ các nguyên liệu, sao nóng bằng chảo, sắc lấy nước đặc. Ngày uống 2-3 lần cho đến khi số lần tiêu chảy thuyên giảm.
Hồng xiêm xanh
Hồng xiêm xanh có vị chát đặc trưng, chính vị chát này lại là phương thuốc chữa đau bụng tiêu chảy ra nước vô cùng hiệu quả.
Để giảm số lần tiêu chảy, bạn cần chuẩn bị một vài quả hồng xiêm xanh. Sau đó đem thái thành những lát mỏng, phơi thật khô và đem sao vàng. Những lát hồng xiêm sau khi sao vàng có thể cất vào hũ để dùng dần. Mỗi lần sử dụng lấy khoảng 10 lát hồng xiêm khô đem sắc lấy nước uống. Loại quả này rất chát và khó uống nên bạn cần sắc với lượng nước hợp lý, không nên sắc quá đặc.
Lá mơ lông
Theo y học cổ truyền, lá mơ lông vị đắng, tính chát, có tác dụng cầm tiêu chảy, giảm rối loạn tiêu hóa, kiết lỵ… rất hiệu quả. Vì vậy, nếu hay bị tiêu chảy, người bệnh có thể dùng 16g lá mơ lông, 8g nụ sim sắc với 500ml nước đến khi còn 1 bát con, chia làm 2 lần uống trong ngày. Trường hợp không có nụ sim, bạn có thể dùng 15g lá mơ sắc uống mỗi ngày như nước trà. Bên cạnh đó, bạn có thể hấp trứng gà với lá mơ lông cũng giúp giảm tiêu chảy hiệu quả.
Rau sam
Theo Đông y, rau sam có vị chua, tính hàn, thanh nhiệt giải độc, có tác dụng trị kiết lỵ, tiêu chảy, trừ giun sán, chữa các bệnh ngoài da rất hiệu quả.
Người bệnh lấy khoảng 100g rau sam tươi, 50g cỏ sữa tươi, sắc uống thay nước trong ngày. Nếu đi ngoài ra máu có thể bổ sung thêm 20g nhọ nồi, 20g rau má sắc uống cùng để cầm máu.
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, khi bị tiêu chảy nhiều lần ra nước thì người bệnh cần chú ý đến khẩu phần ăn với những thực phẩm sử dụng hằng ngày như sau:
- Không ăn thịt mỡ, thức ăn nhiều mỡ hoặc đồ hải sản: Đồ hải sản mang lại rất nhiều dinh dưỡng nhưng lại là loại thực phẩm kén người ăn không chỉ bởi mùi tanh mà còn gây nên hiện tượng dị ứng. Khi đường ruột đang gặp vấn đề, việc ăn các loại hải sản có thể làm cho tình trạng bệnh trở nên nặng nề hơn. Bên cạnh đó, bạn cũng nên loại bỏ thịt mỡ hoặc những đồ ăn chứa nhiều dầu mỡ trong bữa ăn để không gặp thêm rắc rối về đường tiêu hóa.
- Hạn chế ăn các món ăn tái sống như rau sống, nem chua, tiết canh… bởi chúng có thể chứa vi khuẩn, ký sinh trùng và khiến tình trạng tiêu chảy trở nên nặng hơn.
- Không nên ăn thực phẩm như củ cải, hành, đậu tương,… bởi chúng đều là các loại thực phẩm và gia vị sinh hơi. Khi vào đường ruột, chúng sẽ làm ruột kích thích tăng cường hoạt động co bóp làm cho tình trạng tiêu chảy ngày càng trầm trọng hơn.
- Hạn chế sử dụng thực phẩm chế biến sẵn và đồ ăn đóng hộp: Các loại thức ăn này thường không đảm bảo vệ sinh. Vậy nên thay vì việc đặt mua các loại đồ ăn bên ngoài, bạn hãy tự chế biến thức ăn để giảm thiểu các loại bệnh không tốt đến hệ tiêu hóa. Các loại đồ ăn đóng hộp cũng vậy, bạn nên hạn chế sử dụng bởi trong đó có chứa rất nhiều chất bảo quản sẽ ảnh hưởng đến đường ruột và dễ gây nên triệu chứng tiêu chảy.
- Người bị đi ngoài nên hạn chế thực phẩm có đường vì chúng có thể sẽ làm cho bệnh tiêu chảy trở nên trầm trọng hơn.
- Tránh các đồ uống có chứa caffeine, chứa cồn và các loại nước giải khát có ga.
- Khi bị đi ngoài thì người bệnh cần có chế độ ăn uống lành mạnh, đầy đủ dưỡng chất cần thiết cho cơ thể và không nên bỏ bữa.
- Khi bị mất nước cần bổ sung nước cho cơ thể càng nhiều càng tốt. Mỗi người nên uống tối thiểu 1,5 – 2 lít nước/ngày. Có thể sử dụng kèm các loại sinh tố hoa quả.
- Nên chia thành nhiều bữa nhỏ trong ngày, dùng các thức ăn mềm, dễ tiêu hóa để cơ thể hấp thu các chất dinh dưỡng. Thực hiện chế độ ăn chín, uống sôi, vệ sinh môi trường sống sạch sẽ để ngăn ngừa bệnh tái phát trở lại.
- Dụng cụ sử dụng để chế biến món ăn cần được rửa và bảo quản sạch sẽ. Nên rửa tay trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh để tránh vi khuẩn gây ra tình trạng đau bụng đi ngoài.
- Ngoài chế độ ăn uống, người bệnh nên kết hợp duy trì lối sống lành mạnh như vận động thể dục thể thao hằng ngày, giữ tinh thần thoải mái, ngủ đủ giấc để tình trạng đi ngoài sớm cải thiện và hệ tiêu hóa khỏe mạnh hơn.
- Nếu triệu chứng đi ngoài ra nước kéo dài trên hai ngày, tốt nhất bạn nên đi khám để tìm ra nguyên nhân gây bệnh và có biện pháp điều trị kịp thời, tránh xảy ra hậu quả đáng tiếc.
Khi gặp các vấn đề về đường ruột, giải pháp mang lại hiệu quả lâu dài nhất chính là bổ sung lợi khuẩn để có một hệ tiêu hóa khỏe mạnh. Hiện nay, nguồn cung cấp lợi khuẩn dồi dào và hoạt động hiệu quả nhất là từ các sản phẩm men vi sinh.
Men vi sinh là một sản phẩm rất được ưa chuộng bởi những công dụng tốt mà sản phẩm mang lại cho người sử dụng. Dưới dạng một chế phẩm sinh học, men vi sinh có chứa lượng lớn vi khuẩn có lợi, khi vào đường ruột sẽ giúp cân bằng hệ vi sinh tại khu vực này, giảm thiểu các triệu chứng rối loạn tiêu hóa như đau bụng, chướng bụng, đầy hơi, khó tiêu, tiêu chảy ra nước… Bên cạnh đó, men vi sinh còn giúp tăng miễn dịch, cải thiện tiêu hóa và tăng cường khả năng hấp thu dinh dưỡng.
Khi lựa chọn sản phẩm men vi sinh, bạn có thể tìm hiểu loại men vi sinh từ Kim chi của Hàn Quốc. Trong loại men vi sinh này có chứa các lợi khuẩn sinh acid Lactic, mang lại công dụng lớn đối với hệ tiêu hóa cũng như hệ miễn dịch cho cơ thể, hiệu quả đối với cả trẻ em và người lớn. Loại men vi sinh này còn được sản xuất dựa trên công nghệ bao kép Lab2pro với hai lớp bao bọc giúp bảo vệ tối đa lượng lợi khuẩn sống sót đến đường ruột. Tại đây, chúng sẽ định cư và hoạt động có lợi cho hệ tiêu hóa. Bên cạnh lợi khuẩn là các chất xơ hòa tan Prebiotics, được xem như là nguồn “thức ăn” của những lợi khuẩn và giúp chúng có môi trường thuận lợi để phát huy tác dụng. Vì vậy lựa chọn sản phẩm này chính là giải pháp lâu dài để ngăn chặn các vấn đề tiêu hóa, trong đó có tiêu chảy nhiều lần ra nước. Chi tiết xem thêm về sản phẩm tại đây.
Bài viết liên quan: