Phân bón nào làm tăng độ chua cho đất năm 2024

(Nguồn: NTNN) Ngoài đặc điểm cây trồng, một yếu tố khác cũng không kém phần quan trọng trong việc bón phân là đặc điểm của đất.

Có thể căn cứ vào độ phì nhiêu (độ màu mỡ hay sức sản xuất của đất) và lượng chất dinh dưỡng trong đất có thể cung cấp cho cây trồng mà bón phân. Thí dụ đất chua phèn thường thiếu lân, đất cát thiếu kali, đất đỏ thiếu lưu huỳnh. Hoặc căn cứ vào độ pH của đất để chọn loại phân thích hợp. Đất chua nên bón phân lân nung chảy hoặc bột Apatit, hạn chế sử dụng các loại phân gây chua (SSP, SA, K2S04…).

Cũng có thể căn cứ vào thành phần cơ giới đất. Đối với đất nhiều cát nên bón phân hữu cơ, phân chuồng và phân xanh ủ chung với super lân. Khi bón thì ưu tiên bón lót và cày vùi sâu để nâng cao hiệu quả của phân. Trường hợp đất có thành phần cơ giới nhẹ (có tỷ lệ cát > sét) khi bón phân đạm cần chọn đạm có phối trộn hoạt chất Agrotain (đạm hạt vành 46 A+) để giảm thất thoát do rửa trôi và bốc hơi. Nên bổ sung nhiều kali hơn với đất có tỷ lệ cát > 55 % và khi bón cần chia nhiều đợt để hạn chế rửa trôi.

Đặc điểm khí hậu thời tiết cũng có ảnh hưởng lớn đến việc bón phân. Trong điều kiện ít mưa, nhiệt độ thấp nên bón phân hữu cơ ủ hoai và nhiều phân hóa học hơn mùa mưa và nhiệt độ cao. Trời âm u, ít nắng cần chú ý bón kali để giúp cây tăng cường quang hợp và đồng hóa đạm.

Sau cùng khi mua phân, ta phải chú ý đến đặc điểm của các loại phân. Trước tiên phải dựa vào phản ứng của phân: là chua (Sunfat đạm, Super lân), hoặc là kiềm (Nitrat Canxi, Lân nung chảy), hay trung tính (Urê, Nitrat amon). Các loại phân kiềm nên sử dụng cho đất chua và ngược lại.

Với các loại phân khó tiêu nên dùng bón lót như phân lân nung chảy, Apatit… Các loại phân dễ tan cần chú ý liều lượng mỗi lần bón. Đất có sét nhiều thì số lượng của một lần bón sẽ cao hơn so với đất cát nhiều (chia thêm lần bón để giảm lượng rửa trôi, thất thoát).

Lưu ý các thành phần phụ trong phân có lợi hoặc có hại cho cây. Một số phân ngoài chất dinh dưỡng đa lượng còn có thêm chất trung lượng (Ca, S, Mg, Si) hoặc chất vi lượng có lợi cho cây (Fe, Zn, Mn, B, Cu, Mo…). Một số cây hoặc đất không ưa một số chất phụ có trong phân như Cl-, SO4… như phân có gốc Sunfat (SO4) trong điều kiện ngập nước dễ chuyển thành H2S có hại cho rễ cây.

Hiện nay, có những loại phân mới kết hợp giữa hữu cơ với vô cơ; các yếu tố dinh dưỡng đa lượng (NPK) với nguyên tố vi lượng (T.E); giữa hữu cơ với các chủng vi sinh vật đa chức năng ,…

Đất trồng bị chua có ảnh hưởng rất lớn đến quá trình hút các chất dinh dưỡng của cây. Khi đất chua, Magie và Canxi không hoạt động được, cây không hấp thụ được ba nguyên tố chính N,P,K và Lưu huỳnh. Hiệu suất sử dụng phân bón giảm đi.

Phân bón nào làm tăng độ chua cho đất năm 2024
Máy đo pH đất DM13 & DM15 hãng Takemura

Tham khảo các sản phẩm hỗ trợ nông nghiệp sạch: Đạm cá nước ngọt – Phân cá hữu cơ cho nông nghiệp Phân Humic hữu cơ 95% Acid Powder Phân vi sinh EMZ-FUSA nhập khẩu từ Mỹ Phân bón sinh học WEHG – 100% thảo mộc thiên nhiên Máy đo pH và độ ẩm đất DM15 Máy đo EC trong đất HI98331 Chế phẩm sinh học Em Gốc (EM1) Chế phẩm sinh học Em AG (Em gốc) chuyên dùng ủ phân Men ủ phân cá Protease, giảm mùi hôi khi ủ phân cá Chế phẩm vi sinh Trichoderma

Đối với ruộng ngập nước, khi pH giảm – đất chua thì sắt thường ở dạng hóa trị II sẽ kết hợp với các chất hữu cơ tạo thành phức hợp sắt dễ tan, gây ngộ độc sắt cho cây lúa. Nhôm Al3+ hòa tan khi pH thấp, đây là yếu tố gây độc chính cho cây trồng khi đất chua. Do đó, độ chua của đất là yếu tố chính hạn chế sự sinh trưởng của nhiều loại cây trồng.

Phân bón nào làm tăng độ chua cho đất năm 2024
Đất trồng bị chua và cách khắc phục

Nguyên nhân làm cho đất trồng bị chua

Ở Việt Nam mình, hầu hết độ pH của đất đo được rơi vào khoảng chua nhẹ đến chua. Đất trồng bị chua do các nguyên nhân chính sau:

  • Đất bị chua do rửa trôi bởi nước mưa axit, nước tưới dư thừa. Nước mang đi chất dinh dưỡng hòa tan, trong đó có chứa nhiều chất kiềm như: canxi (Ca), Magiê (Mg), Kali (K)… xuống tầng đất sâu, sông suối, ao hồ và làm cho đất mất chất kiềm, trở nên chua. Mưa axit hình thành do không khí ô nhiễm chứa nhiều CO2, SO2,…
  • Sự phân giải chất hữu cơ thải ra nhiều loại axit Cacbonic (H2CO3), axit Sunfuric (H2SO4), axit Nitric (HNO3) axit Axetic (CH3COOH)…, làm cho đất chua. Nhất là bà con bón phân hữu cơ, phân chuồng ủ chưa chín, chưa hoai sẽ gây nên chua đất.
  • Bón phân khoáng mang gốc axit như: Phân Sunfat amôn (SA), Clorua kali (KCl), Sunfat kali (K2SO4), Suppe lân,…cũng làm đất bị chua. Khi cây hút các cation (như Ca2+,K+, Mg+) chúng sẽ trả lại H+ vào đất để cân bằng điện tích. H+ kết hợp với các gốc muối Sunphat, Clorua, tạo ra các axit HCl, H2SO4 gây chua đất. Bà con bón nhiều phân vô cơ không những gây chua đất mà còn làm chai cứng đất qua các năm.
    Phân bón nào làm tăng độ chua cho đất năm 2024
    Đất trồng bị chua do bón quá nhiều phân vô cơ (Phân hóa học)
  • Những loại thuốc trừ cỏ như Glyphosate, Parawat, 2,4 D.., thuốc diệt côn trùng, thuốc trị nấm, tuyến trùng có chứa gốc Sunlphur (S), khi phun qua lá hay tưới gốc đều làm cho pH đất giảm xuống một cách nhanh chóng.
    Phân bón nào làm tăng độ chua cho đất năm 2024
    Đất trồng bị chua do sử dụng nhiều hóa chất diệt cỏ, trừ sâu v.v…

Khắc phục tình trạng đất trồng bị chua

Bón vôi cho đất

  • Khi đất trồng bị chua, để giảm độ chua tăng pH người ta thường bón những chất có tính chất kiềm cho đất như vôi nông nghiệp.
  • Các loại vôi chính dùng để bón cải tạo đất: bột đá vôi (CaCO3), vôi nung (CaO) và vôi tôi (Ca(OH)2) và dolomite lime (‎CaMg(CO3)2)
  • Tùy theo độ chua của đất mà ta quyết định nên bón loại vôi nào. Khuyến cáo bà con nên dùng loại vôi dolomite, vừa cung cấp hai nguyên tố kiềm Ca, Mg cho đất, vừa là nguồn khoáng dinh dưỡng cho cây. Bón vôi dolomite không gây nóng cho cây.
    Phân bón nào làm tăng độ chua cho đất năm 2024
    Cứ 70kg bón cho diện tích 1000 mét vuông sẽ nâng được một đơn vị pH trong đất
  • Đối với đất đỏ Bazan trồng cà phê có pH<4,Viện Khoa Học Kỹ Thuật Nông Lâm Nghiệp Tây Nguyên khuyến cáo bón 1.200 kg/ha loại vôi dolomite, 2 năm bón một lần.

Lưu ý khi bón vôi

Khi bón vôi bà con không nên trộn với bất kỳ lọai phân gì. Để tránh tác hại nên bón vôi sau thu họach, bón sau đợt bón phân cuối cùng của vụ trước ít nhất 15 ngày và bón trước đợt bón phân của vụ sau ít nhất 15 ngày. Tốt nhất là bón trước khi mùa mưa đến hay giữa mùa mưa.

Trên vườn có tỷ lệ đất cát cao thì bà con mình nên chia lượng vôi đó ra bón nhiều lần.

Vôi chỉ nên dùng ở những nơi đất có đầy đủ chất hữu cơ, những nơi nghèo chất hữu cơ thì không nên bón nhiều vôi, sẽ làm đất nghèo nàn thêm, vì chất hữu cơ bị hủy hoại nhanh chóng. Vôi cũng không được sử dụng trên những vùng đất có thành phần sét nặng. Sẽ dễ tạo đất cứng thêm, thành lớp đế cày. Không tốt cho việc trồng trọt.

Bón vôi tuy là biện pháp hữu hiệu để nhanh chóng tăng pH mà được áp dụng phổ biến. Tuy nhiên cần hiểu rõ việc bón vôi cho đất cũng có những tác hại phụ.

  • Mặt trái của việc bón vôi
    • Dùng vôi để khử chua sẽ có phản ứng hóa học tạo ra CaSO4 tức thạch cao gây ra hiện tượng chai đất và bó rễ cây.
    • Đồng thời vôi cũng tiêu diệt hệ vi sinh vật có hại lẫn có lợi.Trong đất có rất nhiều vi sinh vật có lợi (EM) cho đất, khi bón vôi sẽ tiêu diệt chúng.
    • Làm mất chất dinh dưỡng: Vôi khi gặp các loại phân bón chứa Nitơ (N) sẽ làm mất Nitơ, khi gặp Lân (P2O5) sẽ biến Lân thành quặng Phosphat khiến cây không hấp thu được. Hầu hết các loại phân vô cơ như: Urê, SA, NPK, DAP, Lân,…đều kỵ vôi
    • Trong phân hữu cơ có nguồn gốc từ phân động vật hay than bùn,…chứa 1 chất rất quan trọng là Axit Humic (đây là chất cực quý với tất cả các loại cây trồng ). Axit Humic rất dễ tan. Nếu ở dạng Humat Kali, Humat Natri, Humat Amoni thì càng tốt. Nhưng khi trộn với vôi sẽ tạo thành Humat canxi là chất không tan trong nước và cây không hấp thu được.

Tăng cường lượng hữu cơ cho đất

Bón vôi tuy là biện pháp tăng pH nhanh chóng và hiệu quả nhưng cũng gây không ít tác hại cho đất. Vì vậy tôi xin khuyến cáo Bà con hằng năm nên tăng lượng hữu cơ của đất, để tăng lượng keo đất, làm tăng quá trình trao đổi cation giúp rễ hấp thụ chất dinh dưỡng dễ dàng.

Hữu cơ là nguồn thức ăn của các vi sinh vật trong đất, khi tăng lượng hữu cơ sẽ tăng cường sự hoạt động của hê vi sinh vật đất, đồng thời làm đất tơi xốp.

Phân bón nào làm tăng độ chua cho đất năm 2024
Đất trồng bị chua và cách khắc phục

Tăng hữu cơ bằng cách bón phân chuồng hoai mục, xác bã thực vật đã được ủ hoai mục. Trả lại chất hữu cơ tự nhiên cho đất sau mỗi vụ thu hoạch.

Không được bón phân chuồng ủ chưa chín tới vào đất, phân chuồng chưa hoai sẽ làm tăng thêm độ chua của đất. Bà con nên sử dụng Chế phẩm sinh học EM AG chứa nhiều vi sinh vật hữu hiệu để làm giảm thời gian ủ phân, tăng nhanh quá trình chín, hoai mục của phân. Đồng thời sau khi ủ xong, phân hữu cơ lúc bấy giờ mang một lượng vi sinh vật có ích cho đất, bón vào cây sẽ giúp rễ cây phát triển tốt, cải tạo đất lâu dài.

Tham khảo các sản phẩm hỗ trợ nông nghiệp sạch: Đạm cá nước ngọt – Phân cá hữu cơ cho nông nghiệp Phân Humic hữu cơ 95% Acid Powder Phân vi sinh EMZ-FUSA nhập khẩu từ Mỹ Phân bón sinh học WEHG – 100% thảo mộc thiên nhiên Máy đo pH và độ ẩm đất DM15 Máy đo EC trong đất HI98331 Chế phẩm sinh học Em Gốc (EM1) Chế phẩm sinh học Em AG (Em gốc) chuyên dùng ủ phân Men ủ phân cá Protease, giảm mùi hôi khi ủ phân cá Chế phẩm vi sinh Trichoderma

Bổ sung hàm lượng Humic

Trong Humic có chứa Axit Humic và Fulvic, đây là những dạng keo đất. Chúng liên kết với các cation bazơ, giúp đất giữ lại lượng phân bón cho cây, chống thất thoát rửa trôi. Humic làm tăng cường quá trình trao đổi cation của cây, giúp quá trình trao đổi khoáng ở rễ diễn ra dễ dàng hơn. Do đó tiết kiệm lượng phân hàng năm bón vào đất.

Humic còn có tác dụng duy trì độ pH của đất ở mức trung tính.

Phân bón nào làm tăng độ chua cho đất năm 2024
Phân hữu cơ Humic 95% Acid Powder

Bổ sung Humic cho cây trồng kết hợp với bón phân hữu cơ cho đất thực sự là biện pháp bền vững trong vấn đề cải tạo đất trồng bị chua.

Hạn chế thuốc BVTV và phân hóa học

Trong các nguyên nhân làm cho đất trồng bị chua, có những nguyên nhân người nông dân chúng ta không thể can thiệp được. Ví dụ như do không khí ngày càng ô nhiễm gây ra lượng lớn mưa axit. Nhưng nguyên nhân trực tiếp làm cho đất chua do tác động của phân bón vô cơ và thuốc BVTV gây ra, thì bà con nông dân mình có thể tự khắc phục được.

Bón nhiều đạm làm cây phát triển nhanh chóng, không cân đối, lá to và mỏng tạo điều kiện cho côn trùng chích hút và gặm nhai phá hoại bộ lá.

Bà con nên chủ động thay đổi thói quen canh tác của mình theo hướng hữu cơ, giảm bớt sử dụng phân vô cơ. Tăng cường lượng hữu cơ cho đất và sử dụng các chế phẩm sinh học, chủng vi sinh vật đối kháng, thiên địch để bảo vệ mùa màng.

Phân bón nào làm tăng độ chua cho đất năm 2024
Đất trồng bị chua và cách khắc phục

Hạn chế tối đa dùng thuốc trừ cỏ làm trắng đất

Như vậy, sẽ hạn chế làm giảm hệ sinh vật trong đất và giảm lượng hữu cơ trong đất. Việc giữ cỏ dưới tán cây mang lại lợi ích rất lớn cho cây trồng. Thảm cỏ che phủ giúp giảm việc bốc hơi nước của đất. Do đó, tăng cường ẩm độ cho đất vào mùa khô. Cỏ che phủ đất giúp duy trì nhiệt độ đất ổn định, có tác dụng rất tốt trong việc bảo vệ bộ rễ cây trồng tránh khỏi biến động nhiệt độ.

Ngoài ra, việc cắt tỉa cỏ định kỳ hàng tháng giúp trả về cho đất lượng mùn hữu cơ, gia tăng sự màu mỡ của đất. Có thể sử dụng cỏ đã cắt để tủ gốc trong mùa khô. Hệ cỏ quanh gốc được duy trì sẽ tạo nên sự đa dạng sinh học trong đất. Các vi sinh vật có ích phát triển, đồng thời tăng cường độ tơi xốp của đất.

Phân bón nào làm tăng độ chua cho đất năm 2024
Đất trồng bị chua và cách khắc phục
Phân bón nào làm tăng độ chua cho đất năm 2024
Đất trồng bị chua và cách khắc phục

Bà con nên “coi trọng việc phòng bệnh hơn chữa bệnh”, chủ động sử dụng các chế phẩm sinh học thân thiện với môi trường để tăng cường sức đề kháng của cây, tăng cường sự khỏe mạnh của bộ rễ và tán lá, giúp cho cây vượt qua các giai đoạn mẫn cảm như thời kì ra đọt non, thời kì trồng mới,… bằng “nội sinh” của cây. Từ đó không cần phải phun xịt các thuốc hóa học để trị bệnh, do đó tránh được hậu quả đất chua.

Bón phân như thế nào sẽ gây chữa cho đất?

Bón phân khoáng mang gốc axit như: Phân Sunfat amôn (SA), Clorua kali (KCl), Sunfat kali (K2SO4), Suppe lân,… cũng làm đất bị chua. Khi cây hút các cation (Ca2+,K+, Mg+) nhiều hơn anion (NO3-, SO42-, Cl-) nên chúng sẽ trả lại H+ vào đất để cân bằng điện tích trong đất.19 thg 2, 2024nullNguyên nhân gây chua đất và biện pháp khắc phụcsittovietnam.com › kien-thuc-co-ban › nguyen-nhan-gay-chua-datnull

Đất chua không nên bón nhiều loại phân gì?

Đất chua không nên bón các loại phân có chứa axít. Ngược lại, đất kiềm không nên bón các loại phân có tính kiềm cao. Đối với cây trồng, nhu cầu về dinh dưỡng thay đổi tùy theo từng giai đoạn sinh trưởng và phát triển của cây.nullNhững điều cần lưu ý bón phân cho cây trồng - Sở Nông nghiệp và PTNTsnnptnt.laocai.gov.vn › phuong-phap-khuyen-nong-moi › nhung-dieu-can...null

Thế nào là độ chua của đất?

Độ chua của đất là một chỉ số cho biết lượng acid có trong đất. Chỉ số độ chua của đất được đo bằng đơn vị pH và nằm trong khoảng từ 0 đến 14. Một đất có độ chua pH dưới 7.0 được coi là đất axit, trong khi đó một đất có độ chua pH trên 7.0 được coi là đất kiềm.nullLoại phân nào làm tăng độ chua của đất? - Việt Âu Groupvietaugroup.vn › phan-nao-lam-tang-do-chua-cua-datnull

Theo em phân bón nào phù hợp với đất chưa Tại sao?

Đất chua nên bón phân lân nung chảy hoặc bột Apatit, hạn chế sử dụng các loại phân gây chua (SSP, SA, K2S04…). Cũng có thể căn cứ vào thành phần cơ giới đất. Đối với đất nhiều cát nên bón phân hữu cơ, phân chuồng và phân xanh ủ chung với super lân.10 thg 6, 2013nullNhìn đất mà bón phân | Tổng công ty Phân bón và Hóa chất Dầu khídpm.vn › cho-mua-boi-thu › nhin-dat-ma-bon-phannull