Nhân xét cách miêu tả tâm lí nhân vật của tô Hoài
|
Giải chi tiết: Yêu cầu hình thức: _Thí sinh biết kết hợp kiến thức và kĩ năng làm nghị luận văn học để tạo lập văn bản. _Bài viết phải có bố cục đầy đủ, rõ ràng; văn viết có cảm xúc; diễn đạt trôi chảy, bảo đảm tính liên kết; không mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp. Yêu cầu nội dung: Giới thiệu tác giả, tác phẩm Giải thích ý kiến:_ Tâm lí, tính cách con người bao giờ cũng là đối tượng phản ánh của văn học. Lịch sử văn học dân tộc xét cho cùng là lịch sử tâm hồn của nhân dân. _ Chủ nghĩa nhân đạo [Tiếng Anh: humanism], còn gọi là chủ nghĩa nhân văn, là toàn bộ những tư tưởng quan điểm, tình cảm quý trọng các giá trị của con người như trí tuệ, tình cảm, phẩm giá, sức mạnh, vẻ đẹp. Chủ nghĩa nhân đạo không phải là một khái niệm đạo đức đơn thuần , mà còn bao hàm cả cách nhìn nhận, đánh giá con người về nhiều mặt [vị trí, vai trò, khả năng, bản chất…] trong các quan hệ với tự nhiên, xã hội và đồng loại. _Biểu hiện của chủ nghĩa nhân đạo rất đa dạng, là toàn bộ những tư tưởng, quan điểm quý trọng các giá trị của con người, nhưng trong văn học có thể phân ra bốn biểu hiện chính, đó là: thông cảm, thấu hiểu cho số phận con người; khám phá và tôn vinh vẻ đẹp con người; tố cáo, phê phán những thế lực chà đạp lên con người; nâng niu ước mơ của con người hay mở ra một tương lai tươi sáng cho con người. Giới thiệu nhân vật Mị:_Nhan sắc: “trai đến đứng nhẵn chân vách đầu buồng Mị” -> nhan sắc rực rỡ ở tuổi cập kê. _Tài năng: thổi sáo, thổi lá. Hay đến mức có biết bao nhiêu người mê, ngày đêm thổi sáo đi theo mị. _Phẩm chất tốt đẹp: Khi bố mẹ Mị hết đời chưa trả được món nợ cho thống lí Pá Tra, thống lí Pá Tra định bắt Mị về làm con dâu gạt nợ: + Hiếu thảo:“ Con sẽ làm nương ngô giả nợ thay cho bố” + Tự ti vào khả năng lao động: “Con nay đã biết cuốc nương làm ngô” + Khao khát tự do: “Bố đừng bán con cho nhà giàu” -> Xứng đáng được hưởng hạnh phúc nhưng lại bị xã hội của tiền quyền, cường quyền và thần quyền vùi dập, đẩy vào ngã rẽ tăm tối. Diễn biến tâm trạng trong đêm tình mùa xuân:*Hoàn cảnh Mị: bị bắt làm con dâu gạt nợ. * Nguyên nhân thức dậy sức sống tiềm tàng: _ Khung cảnh ngày xuân: + Màu sắc rực rỡ: cỏ gianh vàng ửng, những chiếc váy phơi trên mỏm đá xòe rộng ra như những cánh bướm sặc sỡ,… + Âm thanh náo nhiệt, tưng bừng: tiếng trẻ con chờ tết chơi quay cười ầm trên sân chơi trước nhà … _ Tiếng sáo: có sự dịch chuyển, vận động: + Từ xa đến gần [Từ ngoài vào trong, từ khách thể nhập vào chủ thể]: Lấp ló ngoài đầu núi vọng lại. Văng vẳng ở đầu làng. Lửng lơ bay ngoài đường. Rập rờn trong đầu Mị. + Từ hiện tại đến quá khứ [Từ cõi thực đến cõi mộng]. + Tiếng sáo rủ bạn đi chơi đầy háo hức -> tiếng sáo gọi bạn yêu trong tuyệt vọng. => Dìu hồn Mị bềnh bồng sống lại với những khát khao yêu thương hạnh phúc của ngày xưa, dẫn Mị từ cõi quên trở về cõi nhớ. _ Hơi rượu: + Uống cả hũ rượu + Uống ực từng bát -> Say lịm mặt ngồi đấy -> Lãng quên hiện tại -> Sống lại quá khứ. * Diễn biến tâm lí – hành trình vượt thoát khỏi hoàn cảnh hiện tại để tìm lại chính mình: [+] Tương tranh, mẫu thuẫn giữa sức sống tiềm tàng và thực tại hiện hữu: _ Sức sống tiềm tàng: + Mị thấy “phơi phới” trở lại, “vui sướng” + Thức dậy ý thức và khát vọng: “Mị trẻ lắm. Mị vẫn còn trẻ. Mị muốn đi chơi”. _Thực tại hiện hữu: Mị muốn đi chơi nhưng lại không đi chơi, Mị đi vào buồng. [+] Trong hơi rượu -> sức sống tiềm tàng lại trỗi dậy _ Mị như ở trạng thái mộng du, vượt thoát hoàn cảnh để tìm lại chính mình. + Lấy ống mỡ sắn một miếng để thắp đèn lên cho sáng. -> thắp sáng căn buồng cũng là thắp sáng khát vọng giải thoát cuộc đời mình. + Chuẩn bị đi chơi: quấn lại tóc, với tay lấy cái váy hoa, rút thêm cái áo. [+] Hành động vượt thoát khỏi hoàn cảnh bị chặn đứng: _Mị bị A Sử trói vào cột, không cho đi chơi. -> A Sử chỉ trói được thân xác Mị chứ không trói được ý muốn đi chơi, không trói được khát vọng, sức sống của Mị. -> Mị vẫn thả hồn theo tiếng sáo đến với những cuộc chơi. [+] Sáng hôm sau Mị tỉnh lại, quay về thực tại, nhận ra tình thế bi đát của mình: _Những dây trói xiết lại, đau dứt từng mảnh thịt. -> Thấy mình không bằng con ngựa ở bên kia vách. Đánh giá:*Bút pháp miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế. Lấy việc miêu tả tâm lí làm điểm tựa để phân tích rõ tính cách của nhân vật. *Giá trị nhân đạo: Tin tưởng vào bản chất người luôn tiềm tàng trong mỗi con người: khát vọng sống mãnh liệt. Những Bài Văn Mẫu 12 Tập 2 – Lê Thị Mỹ Trinh PHÂN TÍCH NGHỆ THUẬT MIÊU TẢ TÂM LÍ NHÂN VẬT MỊ TRONG TRUYỆN NGẮN VỢ CHỒNG A PHỦ CỦA TÔ HOÀI [TỪ KHI MỊ BỊ BẮT LÀM CON DÂU GẠT NỢ ĐẾN KHI CÙNG A PHỦ TRỐN CHẠY KHỎI HỒNG NGÀI]. DANH SÁCH CÁC CHƯƠNG LIÊN QUAN: [NHẤP VÀO ĐỂ XEM CHI TIẾT] Những Bài Văn Mẫu 12 Tập 2 – Lê Thị Mỹ Trinh BÀI VIẾT LIÊN QUAN: [NHẤP VÀO ĐỂ XEM CHI TIẾT] Cách Làm Bài Tập Làm Văn Nghị Luận – Phan Huy Đông Học Tốt Ngữ Văn 12 Tập 1 – Lê Anh Xuân Học Tốt Ngữ Văn 12 Tập 1 – Nguyễn Thục Phương Học Tốt Ngữ Văn 12 Tập 2 – Lê Anh Xuân Học Tốt Ngữ Văn 12 Tập 2 – Nguyễn Thục Phương Luyện Cách Lập Luận Trong Đoạn Văn Nghị Luận Cho Học Sinh Phổ Thông – Những Bài Làm Văn 12 – Phạm Minh Diệu Những Bài Làm Văn Tiêu Biểu 12 – Nguyễn Xuân Lạc Những Bài Văn Hay 12 – Phạm Minh Thiềm Những Bài Văn Mẫu 12 Tập 1 – Lê Thị Mỹ Trinh Những Bài Văn Mẫu 12 Tập 2 – Lê Thị Mỹ Trinh Phân Loại Và Phương Pháp Làm Bài Văn Nghị Luận 12 – Nguyễn Thanh Huyền Tuyển Tập 234 Đề Và Bài Làm Văn – Nguyễn Bích Thuận Tuyển Tập 234 Đề Và Bài Làm Văn Cơ Bản Và Nâng Cao – Nguyễn Bích Thuận Rèn Kỹ Năng Tập Làm Văn 12 Nâng Cao – Lê Anh Xuân Văn – Bồi Dưỡng Học Sinh Giỏi Thpt Tập 2 – Nguyễn Đăng Mạnh HƯỚNG DẪN LÀM BÀI 1. Yêu cầu chung Học sinh biết cách làm bài nghị luận văn học phân tích một đoạn văn xuôi thuộc thể loại truyện ngắn; bố cục rõ ràng, chặt chẽ; diễn đạt lưu loát, không mắc các lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp. Làm rõ đặc sắc nghệ thuật trong đoạn văn khắc họa nhân vật Mị trong đêm mùa xuân: nghệ thuật tả cảnh; miêu tả nội tâm nhân vật; sử dụng ngôn ngữ giàu chất thơ, giàu sức biểu cảm. Nắm vững kiến thức cơ bản về hình tượng gắn với yêu cầu nội dung của đề, huy động hợp lí kiến thức có liên quan [tác giả, tác phẩm,...]. 2. Yêu cầu cụ thể Có thể trình bày, diễn đạt theo những cách khác nhau, nhưng BÀI LÀM cần đảm bảo các ý chính sau: a. Giới thiệu chung Tô Hoài là một trong những cây bút văn xuôi hàng đầu của nền văn xuôi hiện đại Việt Nam. Ông thường quan tâm đến số phận những con người bất hạnh, nghèo khó. Qua những trang văn đó, Tô Hoài đã khẳng định tài năng trong lĩnh vực tả cảnh, khắc họa nội tâm nhân vật chân thực, tinh tế với cách kể chuyện sinh động, hấp dẫn và ngôn ngữ giàu chất thơ. Tác phẩm Vợ chồng A Phủ: + Là truyện ngắn thành công hơn cả của tập Truyện Tây Bắc. + Tác phẩm ra đời từ “nỗi ám ảnh mạnh mẽ” cúa nhà văn sau tám tháng sống, tìm hiểu, gắn bó với đồng bào các dân tộc Tây Bắc. Hình tượng nhân vật Mị: + Là hình tượng nhân vật chính, hội tụ các giá trị nội dung cũng như nghệ thuật của tác phẩm. + Đặc sắc nghệ thuật nổi bật của đoạn văn: nghệ thuật miêu tả cảnh tinh tế, cách khắc họa nội tâm nhân vật chân thực, ngôn ngữ biểu cảm giàu chất thơ. b. Đặc sắc nghệ thuật đoạn văn - Đặc sắc nghệ thuật tả cảnh mùa xuân về trên Hồng Ngài: + Cảnh mùa xuân được nhà văn tái hiện qua một số chi tiết đáng chú ý: “cỏ gianh vàng ửng”, những chiếc váy hoa “xòe như con bướm sặc sỡ”, tiếng trẻ con chơi quay “cười ầm trên sân chơi trước nhà”, “Ngoài đầu núi lấp ló đã có tiếng ai thổi sáo rủ bạn đi chơi”. Các chi tiết nghệ thuật này được tái hiện bằng thứ ngôn ngữ đầy chất thơ cho thấy sự quan sát tinh tế - một dấu hiệu của tài năng tả cảnh ở Tô Hoài. Nó làm sống dậy một thế giới thiên nhiên đầy màu sắc và âm thanh. Đó là thế giới mà sự sống mới đang trỗi dậy, hồi sinh. + Khung cảnh thiên nhiên ấy sẽ có tác động sâu sắc đến thế giới nội tâm nhân vật Mị nhất là âm thanh tiếng sáo. Trong đoạn văn, chi tiết âm thanh sáo trở thành một yếu tố ngoại cảnh có ảnh hưởng lớn lao đến tâm hồn nhân vật. Nó xuất hiện nhiều lần: tiếng sáo đầu núi vọng lại là âm thanh của cuộc sống bên ngoài; tiếng sáo “văng vẳng”, “rập rờn”, “lửng lơ bay ngoài đường” như tiếng mời gọi tha thiết của sự sống, của tự do và hạnh phúc đã khơi dậy trong Mị những hồi ức đẹp của tuổi trẻ, đánh thức lòng yêu sống mãnh liệt từng bị hoàn cảnh vùi dập, kéo Mị ra khỏi thời khắc bi kịch nhất của lòng mình. Âm thanh tiếng sáo làm hồi sinh những nhu cầu sống bình dị và chính đáng của Mị là muốn được đi chơi vào những ngày xuân này; tiếng sáo “đưa Mị đi theo những cuộc chơi, những đám chơi” lúc đã bị A Sử trói đứng vào cột trong căn buồng chật chội, tối tăm như là sự khẳng định sức sống mãnh liệt trong nhân vật, không thế lực nào có thể hủy diệt. Đặc sắc trong nghệ thuật khắc họa nội tâm nhân vật: + Khắc họa nội tâm là một thành công nghệ thuật nổi bật trong “Vợ chồng A Phủ” của Tô Hoài. Trong tác phẩm, thế giới nội tâm nhân vật Mị thường được khám phá thông qua những suy nghĩ, diễn biến tâm trạng, hành động, lời nói, ngoại cảnh. + Trong đoạn văn, để khắc họa nội tâm nhân vật, Tô Hoài đã tập trung miêu tả chân thực, tinh tế diễn biến tâm trạng Mị gắn với một tình huống cụ thể: * Bị bắt về làm dâu gạt nợ nhà thống lí, Mị đã và đang sống cuộc đời đau khổ đến mức tê liệt ý thức về bản thân và khả năng phản kháng hoàn cảnh sống phi nhân tính, chấp nhận một cách nhẫn nhục hoàn cảnh. * Khi nghe âm thanh tiếng sáo đầu núi, Mị “ngồi nhẩm thầm bài hát”, “cứ uống ực từng bát rượu”, “thấy phơi phới trở lại, trong lòng đột nhiên vui sướng như những đêm Tết ngày trước. Mị trẻ lắm. Mị vẫn còn trẻ”, rồi lại trỗi dậy ý muốn “Nếu có nắm lá ngón trong tay lúc này, Mị sẽ ăn cho chết ngay chứ không buồn nhớ lại nữa”. Mị đang thực sự sống trong trạng thái tâm lí phức tạp với sự đang xen quá khứ - hiện tại, ham sống mãnh liệt - đau khổ đến mức muốn chết. Các trạng thái tâm lí này cứ nối tiếp nhau trong quá trình vận động biện chứng để hoàn thiện số phận, diện mạo tâm hồn nhân vật. * Nhà văn đã dùng thủ pháp tương phản để đồng hiện hai cuộc sống trong một con người: Cuộc sống bên ngoài, Mị uống say nên “Người về, người đi chơi đã vãn” mà không biết; Mị vào buồng theo thói quen; A Sử vào cũng không thấy, hỏi không nói, bị trói cũng không phản ứng. Ta tưởng đó là con người vô cảm, vô thức. Nhưng nội tâm của nhân vật lại hoàn toàn khác. Trong sâu thẳm tâm hồn Mị, cả ý thức và cảm xúc đang dần hồi sinh. Mị nhớ về quá khứ, sống với quá khứ đến mức quên cả hiện tại, Mị “lấy ống mỡ, xắn một miếng bỏ thêm vào đĩa đèn cho sáng [...], quấn lại tóc, [...] với tay lấy cái váy hoa”, thậm chí Mị “như không biết mình đang bị trói” mà “vẫn nghe tiếng sáo đưa [...] đi theo những cuộc chơi”. Đó là một người có tâm hồn trẻ trung, khỏe khoắn, đầy ắp khát vọng về tình yêu và hạnh phúc. * Lời văn miêu tả tâm trạng nhân vật giàu sức biểu cảm: Câu văn “Mị trẻ lắm. Mị vẫn còn trẻ” giàu chất trữ tình van lên như điệp khúc của lòng ham sống. “Mị vùng bước đi”, câu văn ngắn gọn chỉ có bốn chữ diễn tả tinh tế, sâu sắc tâm trạng Mị trong cảnh ngộ éo le, nhân vật đang sống với hai thế giới: thế giới hiện thực đau khổ và thế giới ước mơ đầy hạnh phúc. c. Đánh giá chung Đây là một trong những đoạn văn đã kết tinh được những đặt sắc nghệ thuật của tác phẩm “Vợ chồng A Phủ”: khả năng quan sát tinh tế; miêu tả cảnh sống động, tự nhiên mang đặc trưng thiên nhiên, cuộc sống Tây Bắc; khắc họa nội tâm chân thực; ngôn ngữ văn xuôi đậm đà chất trữ tình. Qua thế giới nội tâm nhân vật, Tô Hoài đã giúp người đọc thấy rõ số phận đau khổ của người phụ nữ lao động miền núi trước cách mạng, đồng thời nhận ra sức sống mãnh liệt tiềm tàng trong những con người đó. Điều quan trọng, người viết đã truyền cho đọc giả niềm tin: sức sống mãnh liệt ấy như hạt mầm khỏe khoắn sẽ xuyên qua lớp đất đá mùa đông để vươn dậy khi xuân về. Video liên quan |
