Mục đích và yêu cầu của tóm tắt văn bản tự sự
|
(1) "Tiễn dặn người yêu" (Xống chụ xon xao) là một trong những truyện thơ nổi tiếng nhất trong kho tàng văn học dân gian của người Thái nói riêng, của các dân tộc it người ở Việt Nam nói chung. Truyện kể lại câu chuyện tình yêu – hôn nhân của một đôi trai gái. (Bản tóm tắt của NBS) (2) Ví dụ như chuyện vợ chồng chàng Trương: Chàng Trương đi đánh giặc khi vợ mới có mang. Lúc trở về, con đã biết nói. Một hôm đùa với con tự xưng là bố, đứa con không nhận mà nói rằng bố nó tối tối vẫn đến. Trương buồn và ghen, đay nghiến vợ đến nỗi nàng phải tự vẫn. Một tối, ngồi bên đèn đùa với con, thấy nó chỉ lên bóng mình trên tường mà nói: “Bố đã đến kìa”. Lúc đó mới biết là mình lầm thì không kịp nữa. Câu chuyện lẽ ra chấm hết ở đó, nhưng dân chúng không chịu nhạn cái tình thế đau đớn ây, và cố gắng đem một nét huyền ảo để an ủi ta. Vì thế mới có đoạn thứ hai, kể chuyện chàng Trương gặp mặt vợ một lần nữa... (Theo Nguyễn Đình Thi, Sức sống của dân Việt Nam trong ca dao, cổ tích) a. Xác định phần tóm tắt văn bản Chuyện người con gái Nam Xương. Mục đích tóm tắt ở (1) và (2) có gì khác nhau? b. Cách tóm tắt ở (1) và (2) khác nhau như thế nào, vì sao?
- Yêu cầu và cách thức tóm tắt văn bản tự sự: + Yêu cầu tóm tắt văn bản tự sự là kể lại hoặc viết lại một cách ngắn gọn những chuyện cơ bản xảy ra với nhân vật chính. Tóm tắt phải trung thành với văn bản gốc. - Cách thức tóm tắt văn bản tự sự: + Đọc kĩ văn bản, nắm được kết cấu, nhân vật, mâu thuẫn, xung đột, ... + Kể lại các chi tiết chính dựa theo kết cấu, bố cục, sao cho bật ra mâu thuẫn, xung đột. Với yêu cầu tóm tắt nhân vật chính nhưng không theo điểm nhìn của truyện, phải xây dựng kết cấu mới, theo điểm nhìn mới. - Yêu cầu và cách thức tóm tắt văn bản thuyết minh: + Yêu cầu: Tóm tắt phải rõ ràng, chính xác, sát với nội dung cơ bản của văn bản gốc. + Muốn tóm tắt một văn bản thuyết minh ta cần xác định mục đích yêu cầu tóm tắt; đọc văn bản gốc để nắm vững đối tượng thuyết minh; tìm bố cục văn bản. Từ đó, tóm lược các ý để hình thành văn bản tóm tắt. CÂU HỎI HOT CÙNG CHỦ ĐỀ
Nêu đặc điểm của các kiểu văn bản tự sự, thuyết minh, nghị luận và các yêu cầu kết hợp chúng trong thực tế viết vân bản. Cho biết vì sao cần kết hợp các kiểu văn bản đó với nhau? Xem đáp án » 24/06/2020 5,097
Trình bày cách lập dàn ý, viết đoạn văn tự sự có sử dụng các yếu tố miêu tả và biểu cảm. Xem đáp án » 24/06/2020 4,344
Hãy tóm tắt nội dung các bài: Khái quát văn học dân gian Việt Nam (Ngữ văn 10, tập 1), Nguyễn Du và bài Văn bản văn học (Ngữ văn 10, tập 2). Xem đáp án » 24/06/2020 2,238
Nêu đặc điểm và cách viết kế hoạch cá nhân, quảng cáo. Xem đáp án » 24/06/2020 2,203
Trình bày cấu tạo của một lập luận, các thao tác nghị luận và cách lập dàn ý bài văn nghị luận. Xem đáp án » 24/06/2020 1,131
Lập dàn ý, viết các kiểu đoạn văn trong văn tự sự, thuyết minh. Xem đáp án » 24/06/2020 550
Mục Lục bài viết: I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ DỰA THEO NHÂN VẬT CHÍNH: Viết, kể lại ngắn gọn những sự việc xảy ra với nhân vật chính. II. CÁCH TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ DỰA THEO NHÂN VẬT CHÍNH a. Trong truyện có 3 nhân vật chính: vua An Dương Vương, Mị Châu và Trọng Thủy b. Tóm tắt truyện truyện dựa theo nhân vật An Dương Vương: An Dương Vương là vua nước u Lạc, xây thành ở đất Việt Thường nhưng hễ cứ xây tới đâu thì lại đổ tới đó. Vua bèn lập đàn tế thần linh thì thấy một cụ già từ phương Đông bước tới trước cửa thành và báo điềm tốt lành rằng sắp tới sẽ có sứ Thanh Giang đến giúp việc cho vua. Ngày hôm sau vua ra cửa phía Đông thì tháy một con Rùa Vàng từ phương Đông tiến tới, biết nói tiếng người, tự xưng là xứ Thanh Giang, giỏi việc trời, âm dương, quỷ thần. Vua An Dương Vương vô cùng mừng rỡ dùng xe vàng rước vào trong thành. Từ khi có Rùa Vàng giúp đỡ thành xây hơn nửa tháng thì xong, rộng hơn ngàn trượng, xoắn hình trôn ốc. Sau khi từ biệt nhà vua Rùa Vàng tặng cho cho nhà vua một chiếc nỏ thần. Có nỏ thần An Dương Vương đánh tan quân xâm lược của Triệu Đà. Chính vì thế Triệu Đà vờ đưa ra kế sách giảm hòa và cử con trai mình là Trọng Thủy sang hỏi cưới công chúa Mị Châu. Trọng Thủy gạt Mị Chậu cho xem nỏ thần rồi đánh tráo nỏ thần mang về nước cho vua cha. Có trong tay nỏ thần Triệu Đà tiến công xâm lược u Lạc. Kết quả vua An Dương Vương chịu bại trận và phải chạy vào rừng sâu. Đến bên bờ biển sau khi Rùa Vàng hiện lên trách tội Mị Châu, vua An Dương Vương đã rút dao chém chết con gái. Máu nàng chảy xuống biển hóa thành ngọc trai. Sau này vì thương nhớ Mị Châu Trọng Thủy quay trở lại và vì nhớ nhung vợ nên đã nhảy xuống giếng tự tử chết. c. Mị Châu là nàng công chúa lá ngọc cành vàng, con gái vua An Dương Vương nước Thục Phán. Nàng lấy chồng là Kim Trọng – con trai Triệu Đà người đã nhiều lần đánh chiếm u Lạc. Mị Châu vì tin tưởng chồng nên đã lén vua cha lấy nỏ thần cho Trọng Thủy xem. Trọng Thủy đánh tráo nỏ thần và quay về nước. Có được nỏ thần trong tay Triệu Đà đem quân sang xâm lược trở lại, vua An Dương Vương mất nỏ thần nên không kịp trở tay đành chịu thua trận. Vua cùng con gái Mị Châu chạy ra bờ biển, trên đường đi Mị Châu tin lời Trọng Thủy nên đã rắc lông ngỗng làm dấu. Đến bờ biển Rùa Vàng hiện lên trách tội Mị Châu, Mị Châu bị cha chém đầu, máu nàng giỏ xuống biển hóa thành ngọc trai. Trọng Thủy quay trở lại tìm Mị Châu, hối hận thương nhớ liền nhảy xuống giếng chết. d. Cách tóm tắt Nắm được nội dung chính của câu truyện Sắp xếp các luận điểm chính Nhân vật, sự kiện tiêu biểu Hệ thống theo trình tự logic III. LUYỆN TẬP Bài 1. Văn bản thứ nhất tóm tắt lại toàn bộ diễn biến, sự việc của câu chuyện Văn bản 2 tóm tắt theo luận điểm chính được đưa ra Bài 2. Trọng thủy là con trai của Triệu Đà - vua nước xâm chiếm u Lạc. Chính vì không đánh bại được vua An Dương Vương nên Triệu Đà mới sai con trai là Trọng Thủy sang cầu hòa và kết duyên với công chúa. Trọng Thủy đã lừa gạt Mị Châu cho xem nỏ rồi lén đánh tráo nỏ thần mang về nước. Có nỏ thần trong tay Triệu Đà một lần nữa quay lại xâm chiếm u Lạc. Kết quả Triệu Đà chiến thắng. Trọng Thủy trở về nước nhưng một lòng vẫn nhung nhớ, tiếc thương công chúa Mị Châu. Chàng trở lại tìm gặp Mị Châu và khi biết được đầu đuôi sự việc đã nhảy xuống giếng tự tử mà chết. Bài 3. Tấm là một cô gái bất hạnh, nàng mồ côi cha mẹ từ nhỏ phải sống với dì ghẻ là mẹ con Cám. Tấm bị dì ghẻ đối xử tàn nhẫn luôn phải làm việc vất vả quần quật của này. Trong lần hai chị em Tấm và Cám được dì ghẻ giao đi bắt tép, Tấm đã bị Cám lừa trút hết giỏ tép của Tấm vào giỏ của mình chỉ bỏ lại cho Tấm đúng một con cá bống. Tấm đem cá bống về nuôi, ngày ngày nàng đều bớt cơm ăn để mang cho các bống. Biết chuyện mẹ con Cám giết cá bống. Ngày vua mở hội, dì ghẻ bắt Tấm ngồi ở nhà nhặt thóc trộn gạo. Bụt liền hiện lên giúp Tấm có được quần áo đẹp để đi dự hội. Trên đường từ hội trở về Tấm làm rơi hài, vua ra lệnh nếu ai thử vừa hài thì sẽ lấy làm vợ vua. Tấm thử hài vừa in nên được chọn làm hoàng hậu. Mẹ con dì ghẻ tức tối nhiều lần lập kế hoạch hãm hại Tấm. Qua nhiều lần biến hóa Tấm thoát khỏi cái chết và trở về sống hạnh phúc bên vua. A. KIẾN THỨC CƠ BẢN 1. Tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính: - Là viết hoặc kể lại những sự việc cơ bản xảy ra với nhân vật đó. - Mục đích của tóm tắt là giúp ta nắm vững tính cách và số phận nhân vật, góp phần đi sâu tìm hiểu và đánh giá tác phẩm. 2. Khái niệm nhân vật chính- Dựa vào cốt truyện, tùy theo vai trò, vị trí, tầm quan trọng của nhân vật, người ta chia nhân vật thành nhân vật chính và nhân vật phụ. - Trong một tác phẩm có thể có nhiều nhân vật chính, miễn sao nhân vật đó phải gắn với một số sự việc cơ bản của cốt truyện. 3. Các thao tác cần thiết khi tóm tắt văn bản tự sự - Phải trung thành với văn bản gốc.- Đọc kĩ văn bản gốc, chọn được các sự kiện cơ bản xảy ra với nhân vật chính và diễn biến của các sự việc đó. - Tóm tắt rõ các hành động, lời nói, tâm trạng của nhân vật trong mối quan hệ với nhân vật khác theo diễn biến cốt truyện. Tấm cám là bài học nổi bật trong Tuần 7 của chương trình học theo SGK Ngữ Văn 10, học sinh cần Soạn bài Tấm Cám, đọc trước nội dung, trả lời câu hỏi trong SGK. B. GIẢI ĐÁP CÂU HỎI, BÀI TẬP 1. Tóm tắt Truyện An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thủy dựa theo nhân vật An Dương Vương- Nhờ thần Kim Qui giúp đỡ, An Dương Vương xây được thành Cổ Loa. - Rùa Vàng ở lại ba năm rồi từ biệt ra về. Trước khi đi, rùa tháo vuốt đưa Nhà vua làm lẫy nỏ để chống kẻ thù. - Triệu Đà xâm lược phương Nam, An Dương Vương nhờ có nỏ thần nên chiến thắng. Triệu Đà cầu hòa.- Triệu Đà cầu hôn Mị Châu con vua An Dương Vương cho con trai mình là Trọng Thủy. Trọng Thủy lén ăn cắp nỏ thần.- Triệu Đà mang quân xâm lược, An Dương Vương cậy có nỏ thân không phòng bị. Khi quân giặc áp sát thành, vua mang nỏ ra bắn mới hay nỏ đã mất hiệu nghiệm.- Vua chạy đến phủ Diễn Châu, Trọng Thủy theo vết lông ngỗng tìm đến, vua cầu cứu Rùa Vàng. Rùa hiện lên bảo kẻ thù ở sau lưng nhà vua. Vua chém chết Mị Châu rồi cầm sừng tê đi xuống biển. 2. Dựa theo nhân vật Tấm, anh (chị) hãy tóm tắt truyện Tấm Cám- Tấm mồ côi phải sống cùng dì ghẻ và đứa em cùng cha khác mẹ là Cám. Cả hai độc ác và cùng tìm cách hại Tấm. Để có được cái yếm đỏ, Cám đã lừa Tấm để lấy giỏ tép. Sau đó, hai mẹ con giết chết bống, nguồn an ủi duy nhất của Tấm.- Vua mở hội, hai mẹ con Cám đi dự. Tấm bị bắt ở nhà nhặt thóc trộn gạo. Tấm khóc, Bụt lại hiện lên sai đàn chim sẻ đến giúp Tấm rồi bảo Tấm đào các lọ chôn xương bống để lấy trang phục và ngựa để đi dự lễ hội.- Tấm đánh rơi một chiếc giày, vua nhặt được và mở cuộc ướm giày để chọn hoàng hậu. Tấm đi vừa chiếc giày liền được vua rước về cung.- Mẹ con Cám ghen tức tìm cách hãm hại, chặt cau giết chết Tấm để Cám được trở thành hoàng hậu. Tấm hóa thành chim vàng anh. Vua yêu quý Vàng anh nên Cám giết chết chim. Lông chim vàng anh hóa thành hai cây xoan đào, vua yêu thích hai cây xoan đào. Cám nghe lời mẹ sai chặt xoan đào làm khung cửi. Khung cửi lên tiếng rủa Cám, Cám bèn đốt khung cửi thành tro. Từ tro mọc lên cây thị. Từ quả thị Tấm trở lại làm người và được vua tìm thấy, rước vào cung. - Tấm trừng phạt Cám. Mụ dì ghẻ cũng lăn ra chết. -------------------------HẾT----------------------------- Trên đây là phần Tóm tắt văn bản tự sự (dựa theo nhân vật chính) bài tiếp theo, các em chuẩn bị trả lời câu hỏi SGK, Viết bài viết số 3: Văn tự sự và cùng với nội dung bài học trong tuần 14 SGK Ngữ văn 10 để học tốt môn Ngữ Văn 10 hơn. Nội dung soạn bài Tóm tắt văn bản tự sự (dựa theo nhân vật chính) hôm nay sẽ giúp các em nắm được mục đích, yêu cầu của việc tóm tắt văn bản tự sự theo nhân vật chính, qua đó có kĩ năng vận dụng lí thuyết vừa học để thực hành tóm tắt văn bản theo điểm nhìn của nhân vật chính. Soạn bài Luyện tập tóm tắt văn bản nghị luận, soạn văn lớp 11 Soạn bài Luyện tập tóm tắt văn bản tự sự Tóm tắt Vợ nhặt Soạn bài Người kể chuyện trong văn bản tự sự Soạn bài Sự việc và nhân vật trong văn tự sự Tóm tắt tác phẩm số phận con người |
