Đường cầu của thị trường cạnh tranh hoàn hảo

THỊ TRƯỜNG CẠNH TRANH HOÀN HẢO 1 Chương 6 Mục tiêu 2   Đặc điểm của thị trường cạnh tranh hoàn hảo   Quyết định về giá cả và sản lượng của doanh nghiệp trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo.   Sự cân bằng của thị trường cạnh tranh hoàn hảo trong ngắn hạn và dài hạn.   Các yếu tố ảnh hưởng đến giá và sản lượng của doanh nghiệp I . THỊ TRƯỜNG CẠNH TRANH HOÀN HẢO 3   Khái niệm: Một thị trường cạnh tranh hoàn hảo là thị trường trong đó cả người mua và người bán đều cho rằng các quyết định mua hay bán của họ không ảnh hưởng gì đến giá cả thị trường. ∂P/ ∂ qi = 0 P là giá thị trường qi là số cung của doanh nghiệp ►Doanh nghiệp được gọi là người chấp nhận giá. Do vậy, đường cầu đối với là đường thẳng nằm ngang. 4 PE P P Q q a) Đường cung và cầu của thị trường b) Đường cầu của hãng Hình 6.1 Đường cầu của doanh nghiệp cạnh tranh hoàn hảo d S D Nhận xét 5   Dù số lượng doanh nghiệp bán ra là bao nhiêu, họ cũng nhận được mức giá PE cho sản phẩm mà họ bán ra. ► Đường cầu của doanh nghiệp là đường thẳng nằm ngang ở mức giá PE. ► MR = P (doanh thu biên bằng với giá) ► Bởi vì doanh nghiệp không thể quyết định giá nên nó cũng không có ảnh hưởng đến hoạt động của các doanh nghiệp khác trong ngành. Bảng 5.1 Sản lượng, giá và doanh thu biên của một nông dân 6 Sản lượng (Q: kg) Giá (P: đồng/kg) Doanh thu (TR: đồng) Doanh thu biên (MR: đồng) 0 - 0 - 1 5000 5000 5000 2 5000 10000 5000 3 5000 15000 5000 4 5000 20000 5000 5000 5000 Đặc điểm của thị trường cạnh tranh hoàn hảo 7   Số lượng các doanh nghiệp trong ngành là đủ lớn sao cho sản lượng của mỗi doanh nghiệp là không đáng kể so với cả ngành nói chung ►thị phần nhỏ ► cung của doanh nghiệp không ảnh hưởng đến giá của thị trường.   Sản phẩm của ngành phải đồng nhất để cho sản phẩm của các doanh nghiệp có thể thay thế hoàn hảo cho nhau ► doanh nghiệp định giá cao sẽ không bán được sản phẩm Đặc điểm của thị trường cạnh tranh hoàn hảo 8   Thông tin hoàn hảo cho người tiêu dùng về chất lượng sản phẩm sao cho người mua nhận thấy những sản phẩm giống nhau của các doanh nghiệp khác nhau thực sự là giống nhau ► không có sự phân biệt giá của các sản phẩm giống nhau trên thị trường.   Tự do nhập và xuất ngành ► duy trì số lượng doanh nghiệp đủ lớn ► không có sự cấu kết của các doanh nghiệp hiện hành. Ví dụ 9   Nông sản là các ví dụ về thị trường cạnh tranh hoàn hảo. Hầu hết thị trường nông sản đều mang đầy đủ 4 đặc điểm của thị trường này, chẳng hạn như lúa gạo, trái cây, thủy hải sản, v.v   Thị trường hàng công nghiệp khó có thể là thị trường cạnh tranh hoàn hảo. II QUYẾT ĐỊNH CUNG ỨNG 10 II.1 QUYẾT ĐỊNH CUNG TRONG NHẤT THỜI   Nhất thời là khoảng thời gian rất ngắn trong đó doanh nghiệp không thể thay đổi sản lượng.   Do vậy đường cung của doanh nghiệp sẽ là đường thẳng đứng tại một mức sản lượng nhất định.   Giá sẽ được điều chỉnh để thị trường bán hết hàng hóa trong khoảng thời gian đó. 11 D D S P1 P2 Q* Hình 5.2. Định giá trong nhất thời E1 E2 Ví dụ 12  Nghiên cứu nhất thời chỉ ứng dụng trong trường hợp của các loại hàng hóa mau hỏng, hàng hóa chỉ được sử dụng trong một thời điểm nhất định.  Ví dụ chợ hoa, dưa hấu, .v.v ngày Tết; hay thị trường bánh Trung thu. II.2 ĐƯỜNG CUNG NGẮN HẠN CỦA DOANH NGHIỆP 13   Doanh nghiệp sẽ lựa chọn mức sản lượng mà tại đó: MR = SMC.   Trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo doanh thu biên bằng với giá của sản phẩm: MR = P.   Như vậy, để tối đa hóa lợi nhuận, doanh nghiệp sẽ chọn mức sản lượng mà tại đó giá bằng với chi phí biên: P = SMC. 14 SAVC SAC SMC ABP1 P2 P3 Q3 Q2 Q1 Hinh 5.3. Quyết định cung ứng trong ngắn hạn của DN C P, MR, MC Q • • • • D Thu được lợi nhuận Hòa vốn Bị lổ nhưng vẫn sản xuất Ngưng sản xuất Ví dụ 15 !  Một doanh nghiệp hoạt động trên thị trường cạnh tranh hoàn hảo có hàm tổng chi phí như sau: STC = Q3 - 5Q2 + 10Q + 50. !  Câu hỏi: !  1. Với mức giá nào doanh nghiệp đó ngưng sản xuất? !  2. Doanh nghiệp có sản xuất không nếu giá thị trường là 7đvt? Nếu có thì sản lượng và lợi nhuận là bao nhiêu? !  3. Thiết lập hàm số cung ngắn hạn của doanh nghiệp với Q là hàm số của P. Ví dụ 16 1. Doanh nghiệp ngưng sản xuất khi: P < AVCmin AVC = VC/Q = Q2 - 5Q + 10 Cho đạo hàm bậc nhất của AVC bằng 0: dAVC/dQ = 2Q - 5 = 0 ⇔ Q = 2,5 đvsp ⇒ AVCmin = 3,75 đvt Vậy, doanh nghiệp sẽ ngưng sản xuất khi: P < 3,75 Ví dụ 17 2. Vậy, doanh nghiệp sẽ sản xuất khi P = 7: Chi phí biên MC = dTC/dQ = 3Q2 - 10Q + 10 Để tối đa hóa lợi nhuận, doanh nghiệp đặt: P = MC ⇔ 7 = 3Q2 - 10Q + 10 Giải phương trình này ta được: Q=1/3 và Q = 3 Do sản lượng tối thiểu mà doanh nghiệp bắt đầu sản xuất là 2,5 nên ta chọn Q = 3. Khi đó, TR = 7x3 = 21 và TC = 62 nên doanh nghiệp bị lổ 41 đvt. Do khoản lổ này vẫn thấp hơn chi phí cố định nên doanh nghiệp vẫn sản xuất. Ví dụ 18 3. Phương trình hàm số cung của doanh nghiệp: P = MC ⇔ P = 3Q2 - 10Q + 10 ⇔ 3Q2 - 10Q + 10 - P = 0 ⇔ Q = (5 ± )/3 Đối với hàm số cung, P và Q đồng biến, nên ta chọn hàm số cung là: Q = (5 + )/3. Tuy nhiên, doanh nghiệp chỉ bắt đầu sản xuất khi P ≥ 3,75, nên hàm số cung chỉ tồn tại với điều kiện P ≥ 3,75. 5"3P5-3PII.3 ĐƯỜNG CUNG DÀI HẠN CỦA DOANH NGHIỆP 19   Các nguyên tắc tương tự như trong ngắn hạn có thể được áp dụng để thiết lập đường cung dài hạn của doanh nghiệp.   Đường cung dài hạn của doanh nghiệp là phần đường LMC phía trên mức giá tương ứng với mức chi phí trung bình cực tiểu (LACmin) . Hình 5.4. Quyết định cung ứng trong dài hạn của doanh nghiệp 20 LAC LMC F E P0 q1 q3 • • • G q2 P, MR, MC P1 SAC SMC A B C D H • II.3 NHẬP NGÀNH, XUẤT NGÀNH VÀ CÂN BẰNG DÀI HẠN 21   Lợi nhuận cao sẽ kích thích các nhà đầu tư chuyển dịch tài nguyên từ ngành khác sang ngành này, tức là có sự nhập ngành của những doanh nghiệp mới.   Sự nhập ngành làm cho: II.3 NHẬP NGÀNH, XUẤT NGÀNH VÀ CÂN BẰNG DÀI HẠN 22   Sản lượng của ngành tăng lên, đường cung của ngành dịch chuyển sang phải. Giá cân bằng trên thị trường sẽ giảm.   Số lượng doanh nghiệp trong ngành tăng lên làm tăng cầu về các đầu vào. Điều đó làm tăng giá các đầu vào và như vậy sản xuất sẽ đắt đỏ hơn. Ảnh hưởng của sự nhập ngành 23 Sự nhập ngành của các doanh nghiệp mới ► làm giảm lợi nhuận của các doanh nghiệp trong ngành ► lợi nhuận kinh tế của các doanh nghiệp sẽ giảm dần đến khi bằng không ► không còn động cơ nhập ngành của các doanh nghiệp mới nữa. 24 P0 P2 LAC LMC S1 S2 P, MR, MC P q Q Hình 5.5 Cân bằng cạnh tranh dài hạn (a) (b) Q1 Q2 q1 q0 E E' • A • • • B D Sự cân bằng cạnh tranh dài hạn 25   Khi không còn sự nhập ngành của các doanh nghiệp mới, ta gọi là sự cân bằng cạnh tranh dài hạn.   Sự cân bằng dài hạn xảy ra khi thỏa mãn ba điều kiện sau:

Thị trường cạnh tranh hoàn hảo không cong là khái niệm quá xa lạ với tất cả chúng ta. Tuy nhiên, không phải ai cũng có những hiểu biết nhất định, về thị trường cạnh tranh hoàn hảo.

Trong bài viết lần này, chúng tôi sẽ cung cấp tới quý bạn đọc một số nội dung liên quan tới vấn đề: Thị trường cạnh tranh hoàn hảo là gì?

– Khái niệm thị trường là gì?

Trước khi đi vào giải đáp thị trường cạnh tranh hoàn hảo là gì? Quý vị cần nắm được khái niệm thị trường.

Thị trường là một phạm trù riêng có của nền sản xuất hàng hóa. Hoạt động của thị trường được thực hiện qua ba nhân tố đó là: nhu cầu, lượng cung ứng, giá cả. Ba nhân tố có mối quan hệ mật thiết với nhau.

Qua thị trường chúng ta có thể xác định được mối tương quan giữa cung và cầu của thị trường, đồng thời thị trường còn là nơi kiểm nghiệm giá trị, chất lượng của hàng hóa và dịch vụ. Thị trường là khâu trung gian kết nối giữa người sản xuất và người tiêu dùng.

– Khái niệm cạnh tranh hoàn hảo là gì?

Cạnh tranh hoàn hảo là cạnh tranh trong một mô hình kinh tế được mô tả là một mẫu kinh tế thị trường lý tưởng, ở đó không có người sản xuất hay người tiêu dùng nào có quyền hay khả năng khống chế được thị trường, làm ảnh hưởng đến giá cả. Cạnh tranh hoàn hảo được cho là sẽ dẫn đến hiệu quả kinh tế cao. Những nghiên cứu về các thị trường cạnh tranh hoàn hảo cung cấp cơ sở cho học thuyết về cung và cầu.

Cạnh tranh hoàn hảo là một loại hình cấu trúc thị trường được đặc trưng bởi những đặc điểm sau:

+ Nhiều người mua và nhiều người bán: Trong thị trường này, có một số lượng lớn doanh nghiệp hoạt động độc lập với nhau. Mỗi doanh nghiệp và người mua nhỏ (nguyên tử) đến mức không tác động được tới giá trị trường của hàng hóa hoặc dịch vụ.

+ Sản phẩm đồng nhất: Đặc trưng này hàm ý sản phẩm mà các doanh nghiệp cạnh tranh chào bán giống hệt nhau, cả về các thuộc tính vật chất và quan niệm của người mua, do đó, người mua không ưa thích sản phẩm của một doanh nghiệp nào đó hơn sản phẩm của các doanh nghiệp khác.

+ Tự do gia nhập và rời bỏ thị trường: Đặc trưng này có ý nghĩa là không có bất kì hàng rào hay trở ngại nào đối với sự gia nhập thị trường của các doanh nghiệp mới hoặc sự tự rời bỏ thị trường của các doanh nghiệp đang hoạt động trên thị trường.

+ Hiểu biết và tính cơ động hoàn hảo: Người mua và người bán hiểu rõ và đầy đủ thị trường; tất cả người mua đều có thể tiếp cận người bán mà không gặp trở ngại gì.

– Khái niệm thị trường cạnh tranh hoàn hảo?

Thị trường cạnh tranh hoàn hảo là thị trường trong đó có nhiều người mua, nhiều người bán và không người mua, người bán nào có thể ảnh hưởng đến giá cả thị trường.

Ví dụ thị trường cạnh tranh hoàn hảo

Ví dụ thị trường cạnh tranh trong lĩnh vực như nông sản, kinh doanh mặt hàng ít cạnh tranh như lúa gạo…vv.

Mô hình thị trường cạnh tranh hoàn hảo

Mô hình cạnh tranh hoàn hảo là mô hình được mô tả là một mẫu kinh tế thị trường lý tưởng, ở đó không có người sản xuất hay người tiêu dùng nào có quyền hay khả năng khống chế được thị trường, làm ảnh hưởng đến giá cả. Cạnh tranh hoàn hảo được cho là sẽ dẫn đến hiệu quả kinh tế cao

Thị trường cạnh tranh hoàn hảo có những đặc trưng gì?

Để xác định được đó có phải là một thị trường cạnh tranh hoàn hảo không, chúng ta cần xác định dựa trên 03 đặc trưng, cụ thể:

– Các hãng cạnh tranh hoàn hảo là những người chấp nhận giá bởi vì mỗi một hãng cá biệt trên thị trường là quá nhỏ so với toàn bộ thị trường nên hãng không thể gây ảnh hưởng đến giá thị của hàng hóa hay dịch vụ hãng sản xuất ra khi thay đổi sản lượng của hãng.

Tất nhiên, nếu tất cả các nhà sản xuất hành động cùng nhau, những thay đổi về số lượng chắc chắn sẽ tác động đến giá thị trường. Nhưng nếu là cạnh tranh hoàn hảo thì mỗi nhà sản xuất là quá nhỏ nên sự thay đổi của từng nhà sản xuất sẽ đều không quan trọng.

– Tất cả các hãng sản xuất một loại hàng hóa đồng nhất hay được tiêu chuẩn hóa hoàn hảo. Sản phẩm của một hãng này trong mộ thị trường cạnh tranh hoàn hảo giống với sản phẩm của mọi hãng khác. Điều kiện này đảm bảo rằng những người mua hàng quan với hãng sản xuất ra sản phẩm họ mua. Những sự khác biệt sản phẩm, cho dù là thực hay ảo, là không thể xảy ra trong cạnh tranh hoàn hảo.

– Việc gia nhập và rút lui khỏi thị trường cạnh tranh hoàn hảo là không hạn chế. Không hề có những rào cản nào ngăn cản các hãng mới gia nhập thị trường và không có điều gì ngăn cản các hãng đang tồn tại trên thị trường rút lui khỏi thị trường.

Có thể tóm lại: Cạnh tranh hoàn hảo – Một cấu trúc thị trường tồn tại khi.

+ Các hãng là người chấp nhận giá.

+ Tất cả các hãng sản xuất một sản phẩm đồng nhất.

+ Việc gia nhập và rút lui là không hạn chế.

Đặc trưng quan trọng nhất của thị trường cạnh tranh hoàn hảo là mỗi một hãng trong một thị trường cạnh tranh hoàn hảo đều cư xử như một người chấp nhận giá. Các hãng cạnh tranh chấp nhận mức giá thị trường của sản phẩm, mức giá được xác định bởi điểm giao của đường cung và đường cầu đã cho.

Ưu và nhược điểm của thị trường cạnh tranh hoàn hảo

– Ưu điểm thị trường cạnh tranh hoàn hảo

+ Ưu điểm đầu tiên và quan trọng nhất của cạnh tranh hoàn hảo là người tiêu dùng được đảm bảo rằng họ sẽ không bị tính phí cao hơn mức giá bình thường để mua sản phẩm hàng hóa dịch vụ. Bởi trong thị trường này, người bán không có quyền định giá độc quyền và do đó họ không thể tác động đến giá của sản phẩm.

+ Một lợi thế khác của cạnh tranh hoàn hảo là người tiêu dùng có được sản phẩm tiêu chuẩn hóa dù cho họ mua chúng ở đâu. Hay nói cách khác, người tiêu dùng không phải lo lắng về chất lượng sản phẩm.

+ Là thị trường hướng tới người tiêu dùng và người bán không thể làm hài lòng người tiêu dùng bởi vì người tiêu dùng sẽ nhanh chóng chuyển từ người bán này sang người bán khác nếu họ không hài lòng từ sản phẩm hoặc dịch vụ của người bán.

+ Trong cạnh tranh hoàn hảo, các nhà cung cấp hàng hóa, dịch vụ không hoặc tốn rất ít chi phí cho hoạt động quảng cáo vì các sản phẩm đồng nhất và nếu người bán giữ giá theo mức giá chung của thị trường thì việc bán hàng sẽ tự động diễn ra mà họ không phải bỏ ra chi phí cho quảng cáo.

– Nhược điểm của thị trường cạnh tranh hoàn hảo

+ Đây là thị trường có nhiều doanh nghiệp nhỏ và bản thân họ không có đủ sức mạnh thị trường để ảnh hưởng đến giá cả.

+ Nhược điểm lớn nhất của thị trường cạnh tranh hoàn hảo là không tạo ra động lực khuyến khích người bán đổi mới hoặc bổ sung thêm tính năng cho sản phẩm.

Như vậy, thị trường cạnh tranh hoàn hảo là gì? Đã được chúng tôi phân tích cụ thể trong bài viết phía trên. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng phân tích một số những ưu – nhược điểm của thị trường cạnh tranh hoàn hảo.