Đo nhiệt độ cơ thể ở đâu chính xác nhất
|
Cơ thể con người là một cơ thể hằng nhiệt có nghĩa là một cơ thể bình thường, trong mọi tình huống, mọi hoàn cảnh thì vẫn luôn giữ được một nhiệt độ ổn định. Tuy nhiên sự phân bố nhiệt trong cơ thể thì không đồng đều. Có hai loại thân nhiệt là thân nhiệt trung tâm và thân nhiệt ngoại vi. Thân nhiệt trung tâm là nhiệt độ ở phần sâu trong cơ thể, chính xác nhất là đo tại vùng mạch máu và mô quanh trung tâm điều hòa nhiệt ở não. Thân nhiệt trung tâm phân bổ dọc từ não xuống phần sâu của đầu, mặt, cổ, thân mình, bình thường dao động xung quanh 36,2 - 37,2 độ C. Thân nhiệt trung tâm được đo ở hậu môn hoặc là màng nhĩ qua ống tai. Nhiệt độ ở tứ chi và phần nông của cơ thể là thân nhiệt ngoại vi. Thân nhiệt ngoại vi có thể đo ở nách hoặc miệng, nhiệt độ đo ở những vị trí khác nhau có sự chênh lệch. Cụ thể:
Nách: Thấp hơn ở hậu môn 0,7 độ C Tai: Thấp hơn ở hậu môn 0,5 độ C Miệng: Thấp hơn ở hậu môn 0,5 độ C Dựa trên nguyên lý đó mà các thiết bị đo thân nhiệt ra đời. Có nhiều loại nhiệt kế khác nhau: Nhiệt kế số: Cho biết kết quả rất nhanh, chính xác và có thể dùng để đo thân nhiệt ở miệng, hậu môn, nách. Nhiệt kế có nhiều loại với kích thước, hình dáng khác nhau và có thể mua ở các nhà thuốc hoặc siêu thị. Cần đọc kỹ hướng dẫn trước khi dùng. Nhiệt kế điện đo nhiệt độ ở tai: Loại nhiệt kế này cho kết quả nhanh, chính xác, dễ dùng và hiện nay rất phổ biến. Tuy nhiên, không nên dùng đối với các trẻ dưới 3 tháng tuổi vì lỗ tai các em nhỏ và cho kết quả không được chính xác. Nhiệt kế băng nhựa đặt trên trán, không chính xác. Nhiệt kế dưới hình thức núm vú, loại nhiệt kế này tiện lợi nhưng cho kết quả không chính xác. Nhiệt kế thủy ngân, đây là loại nhiệt kế rất thông dụng, tuy nhiên không nên dùng cho trẻ nhỏ nhất là theo đường miệng vì trẻ có thể cắn vỡ nhiệt kế, dẫn tới nguy cơ ngộ độc thủy ngân. Sốt là một phản ứng tốt của cơ thể, tuy nhiên khi sốt cao quá thì lại có hại cho, đặc biệt ở trẻ nhỏ, phản ứng điều nhiệt kém. Khi nhiệt độ tăng cao có thể làm cho trẻ co giật, nặng hơn là làm cho các cơ quan trong cơ thể bị rối loạn hoạt động và rất dễ dẫn đến tử vong. Khi trẻ sốt nên đưa trẻ đến các cơ sở y tế để được xác định nguyên nhân và biện pháp xử trí thích hợp. Tuy nhiên để an toàn phải biết theo dõi và kiểm soát thân nhiệt cho trẻ để tránh các tai biến do sốt gây ra. Khi đo nhiệt độ cho trẻ nên đo ở nách là an toàn hơn, trước khi đo nhớ vẩy ống nhiệt xuống dưới 35,5 độ C (hay bấm nút cho đến lúc có số 0 ở máy điện tử). Khi đặt ống nhiệt vào nách trẻ, phải đảm bảo kẹp đúng giữa phần da. Chờ tối thiểu 5 phút với ống thuỷ (hay đến khi có tiếng bíp của máy điện tử) mới đọc kết quả. Cộng thêm 0,5 độ C để có được thân nhiệt trung tâm. ThS. Vũ Hồng Anh 12/04/2017 (23999 lượt xem)
Cơ thể con người luôn có nhiệt độ ổn định do kết cấu hằng nhiệt nhưng điều đó không có nghĩa nhiệt độ các vị trí trong cơ thể là giống nhau. Nhiệt độ cơ thể cũng được chia làm 2 loại: Thân nhiệt trung tâm và thân nhiệt ngoại vi. Thân nhiệt trung tâm là nhiệt độ thật của cơ thể và ta có thể đo chính xác nhất nhiệt là ở vùng mạch máu, mô quanh trung tâm nhiệt ở não như: Đầu, mặt, cổ, thân mình. Nhiệt độ dao động ở mức 36,2-37,2oC. Vì vậy để đo chính xác nên chọn vị trí như hậu môn hoặc đo tai (màng nhĩ).
Khi bé bị sốt nhẹ bạn nên hạ sốt cho trẻ bằng cách thông thường Thân nhiệt ngoại vi là các vùng như: nách, miệng, trán. Nhiệt độ sẽ luôn có sự chênh lệch ở những vị trí khác nhau như: Nách: Thấp hơn ở hậu môn 0,7oC. Tai: Thấp hơn ở hậu môn 0,5oC. Miệng: Thấp hơn ở hậu môn 0,5oC. Theo các chuyên gia tư vấn và các đơn vị nhập khẩu sản phẩm thiết bị y tế gia đình có nhiều loại nhiệt kế đo thân nhiệt như: Nhiệt kế điện tử: Đây là dòng sản phẩm cho kết quả nhanh, chính xác (nhiệt kế đo nhiệt độ thông thường) ở các vùng như miệng, nách, hậu môn. Sản phẩm này có loại đầu cứng và đầu mềm cho kết quả từ khoảng 10 giây – 60 giây. Các mẹ có thể lựa chọn cho phù hợp nhưng thường đối với trẻ nhỏ nên sử dụng loại nhiệt kế đầu mềm để khi trẻ vặn vẹo sẽ không bị chọc vào da thịt làm bé đau hoặc khó chịu. Nhiệt kế đo tai (nhiệt kế điện tử đo tai): Là sản phẩm được đánh giá cao và khá uy tín vì cho kết quả nhanh từ 1-3s. Chính xác và dễ sử dụng. Tuy nhiên bạn nên chú ý là tránh dùng đối với trẻ dưới 3 tháng tuổi vì lỗ tai nhỏ, ráy tai trẻ nhiều sẽ cho kết quả không ổn định. Chú ý: Với loại sản phẩm này những nguy cơ dẫn đến sai số: Ráy tai nhiều, Viêm tai giữa, cách đo sai.
Luôn kiểm tra thường xuyên thân nhiệt của trẻ bằng cách sử dụng dụng cụ đo nhiệt độ, Nhiệt kế đo tai, nhiệt kế đo trán. Nhiệt kế đo trán: Đây là dòng sản phẩm đang được khá nhiều bà mẹ quan tâm và sử dụng bởi những tính ưu việt mà nó có. Cho kết quả chính xác, khá ổn định và nhanh chỉ từ 1-3 giây. Dùng cho tất cả các trẻ nhất là trẻ sơ sinh. Ưu điểm của dòng sản phẩm này không phải chạm vào cơ thể bé, đo nhanh, chính xác. Chú ý: Sản phẩm có thể dẫn đến sai số trong trường hợp, hạ sốt bằng cách chườm mát ở trán hay dán miếng chườm lạnh ở trán thì vùng đó sẽ mát nên kết quả đo sẽ chênh so với nhiệt độ thật. Các mẹ chú ý với tất cả các loại đo nhiệt độ tai trán bằng tia hồng ngoại thì đều phải chú ý vệ sinh sạch sẽ vùng đầu chiếu hồng ngoại vì chỉ cần 1 chút ráy tai cũng sẽ làm cản trở việc cảm biến nhiệt và gây ra sai số khi đo. Nhiệt kế núm ti: Là dòng sản phẩm sử dụng khi cho bé ngậm ti giả. Loại nhiệt kế này tiện lợi nhưng cho kết quả không chính xác. Nhiệt kế thủy ngân: Sản phẩm này rất thông dụng, tuy nhiên không nên dùng cho trẻ nhỏ đặc biệt là theo đường miệng vì trẻ có thể cắn vỡ nhiệt kế, dẫn tới nguy cơ ngộ độc thủy ngân. Sản phẩm khuyến cáo chỉ nên sử dụng cho người lớn. Các mẹ nên chú ý theo dõi nhiệt độ của trẻ thường xuyên khi trẻ bị sốt để tránh nguy cơ sốt cao dẫn đến co giật. Chỉ nên hạ sốt khi bé có nhiệt độ trên 38,5 hoặc ở mức độ 38 độ nhưng có nguy cơ tăng nhiệt độ cao hơn trước lúc đi ngủ thì cho bé hạ sốt đế tránh đêm bé sốt cao đột ngột đồng thời giúp bé ngủ ngon hơn. Các viên hạ sốt đôi khi cũng có tác dụng giảm đau đối với những bé bị mọc răng. Tuy nhiên mọi biểu hiện sốt đều là có sự bất thường cho nên các bậc cha mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế có chuyên môn để khám và có phác đồ trị liệu thích hợp. Kèm theo các sản phẩm luôn có hướng dẫn sử dụng, đọc kỹ hướng dẫn sử dụng của sản phẩm trước khi dùng cho bé. Các thương hiệu sản phẩm nhiệt kế điện tử đo tai cho bé có thương hiệu nổi tiếng trên thị trường để bạn tham khảo như: Terumo, Medisana, Omron, Rossmax, Kinetik, Beurer (Đức)… Nhiệt kế điện tử đo trán hay đo tai trán có: Rossmax, Beurer, Medisana, Microlife… Đây đều là các sản phẩm do các hãng Thiết bị y tế lớn trên thế giới sản xuất và có thời hạn bảo hành từ 1 – 2 năm. Giá sản phẩm dao động từ 500.000đ – 1 triệu đồng.
Phương pháp này dùng cho trẻ lớn và người trưởng thành. Miễn là người được đo nhiệt độ có thể ngậm nhiệt kế trong miệng, bên dưới lưỡi cho đến khi có tiếng kêu bíp thì bạn hoàn toàn có thể áp dụng. Cách làm này không phù hợp cho trẻ sơ sinh, vì miệng em bé quá nhỏ, không thể ngậm nhiệt kế được. Bước 1: Chọn mua nhiệt kế Sử dụng nhiệt kế có thể sử dụng nhiều lần hoặc nhiệt kế điện tử đo ở miệng. Một số nhiệt kế điện tử được thiết kế có thể dùng cả hậu môn, ở miệng hoặc ở nách, trong khi một số khác được thiết kế chỉ để dùng đặc biệt để đo ở miệng. Cả hai loại nhiệt kế này đều cho kết quả chính xác. Bạn có thể tìm mua nhiệt kế điện tử ở cửa hàng thuốc.  Nếu bạn có nhiệt kế bằng thủy tinh đã lâu, hãy cẩn thận khi sử dụng vì trong nhiệt kế này có chứa thủy ngân bên trong, nếu vỡ thủy ngân có thể bị giải phóng ra ngoài, điều này có thể gây độc nếu hít trực tiếp, đặc biệt là trẻ em. Bước 2: Hãy đợi 20 phút sau khi tắm. Tắm nước ấm có thể ảnh hưởng đến nhiệt độ cơ thể, nên bạn hãy đợi 20 phút sau đó mới đo để có thể có được kết quả đo chính xác nhất. Rửa sạch bằng xà phòng chứa cồn tẩy rửa và nước ấm, sau đó xả bằng nước lạnh và lau khô thật kỹ. Bước 4: Bật nhiệt kế lên và đặt vào phía dưới lưỡi. Đảm bảo đầu đo phải nằm hoàn toàn trong miệng, ở bên dưới lưỡi, chứ không phải nằm gần môi. Lưỡi phải phủ hết được đầu đo nhiệt kế.
Bước 5: Bỏ nhiệt kế ra khỏi miệng sau tiếng kêu bíp. Nhìn vào màn hình hiển thị để xác định xem người đó có bị sốt không. Bất cứ kết quả đo nhiệt nào trên 38 độ C đều coi là sốt, nhưng không cần phải đưa người ốm đến bác sĩ ngay, trừ khi cơn sốt vượt quá một nhiệt độ nhất định.
Bước 6: Rửa sạch nhiệt kế trước khi cất đi. Sử dụng nước ấm và xà phòng, lau khô thật kỹ trước khi cất đi để dùng lần tới. 3Đo nhiệt độ ở náchPhương pháp này ít chính xác hơn những phương pháp đo nhiệt độ khác. Vì nhiệt độ cơ thể bên ngoài có thể thay đổi rất nhiều tùy vào các yếu tố môi trường, đây là phương pháp kém chính xác hơn so với khi đo ở hậu môn hoặc miệng. Tuy nhiên, phương pháp đo nhiệt độ ở nách lại dễ thực hiện hơn. Nếu bạn chọn phương pháp này mà nhiệt kế chỉ nhiệt độ cao hơn 37.2 độ C thì bạn cần xem kết quả chính xác hơn bằng cách đo lại ở hậu môn hoặc ở miệng. Nếu bạn đo nhiệt độ cho trẻ sơ sinh, phương pháp duy nhất bạn nên dùng là đo ở hậu môn. Mỗi phần nhiệt độ nhỏ cũng đều rất quan trọng khi bạn đo nhiệt độ cho trẻ sơ sinh. Bước 1: Sử dụng nhiệt kế điện tử đa dụng. Hãy tìm loại nhiệt kế điện tử được thiết kế có thể dùng cả ở hậu môn, miệng hoặc nách. Với một chiếc nhiệt kế như thế, bạn có thể đo nhiệt độ ở nách trước, sau đó nếu nhiệt độ quá cao, bạn có thể thử đo với phương pháp khác nữa. Bước 2: Bật nhiệt kế lên và đặt vào nách. Nhấc cánh tay lên, đặt nhiệt kế vào, sau đó hạ thấp cánh tay xuống sao cho đầu nhiệt kế đặt đúng vào giữa nách. Cả đầu nhiệt kế phải được phủ kín. Bước 3: Bỏ nhiệt kế ra sau khi có tiếng bíp. Nhìn vào màn hình hiển thị để xác định xem người đó có bị sốt không. Bước 4: Rửa sạch nhiệt kế trước khi cất đi. Sử dụng nước ấm và xà phòng và lau khô thật kỹ trước khi cất đi để dùng lần tới. 3Đo nhiệt độ ở hậu mônSử dụng phương pháp này cho trẻ sơ sinh. Đo nhiệt độ ở hậu môn sẽ cho bạn kết quả chính xác nhất với đối tượng này. Bước 1: Sử dụng nhiệt kế có thể sử dụng nhiều lần hoặc nhiệt kế điện tử đo ở hậu môn. Một số nhiệt kế điện tử được thiết kế có thể dùng cả hậu môn, ở miệng hoặc ở nách, trong khi một số khác được thiết kế chỉ để dùng đặc biệt để đo ở hậu môn. Cả hai loại nhiệt kế này đều cho kết quả chính xác. Tìm loại nhiệt kế có thanh rộng và đầu nhiệt kế không thể thụt quá sâu vào hậu môn. Loại nhiệt kế này sẽ giúp bạn đo dễ dàng hơn cũng như tránh cho bạn không nhét nhiệt kế quá sâu vào hậu môn. Bước 2: Hãy đợi 20 phút sau khi tắm hoặc ủ bé. Tắm nước ấm hoặc sau khi ủ ấm cho bé có thể làm ảnh hưởng đến thân nhiệt của bé, vì vậy bạn hãy đợi khoảng 20 phút để chắc chắn có kết quả đo chính xác nhất. Bước 3: Chuẩn bị đầu đo nhiệt kế. Rửa sạch bằng xà phòng chứa cồn tẩy rửa và nước ấm, sau đó xả bằng nước lạnh và lau khô thật kỹ. Nhúng đầu đo vào dầu bôi trơn để đưa vào dễ dàng hơn. Bước 4: Đặt trẻ nằm thoải mái. Bạn có thể đặt sấp bé xuống lòng bạn hoặc để ngửa bé trên bề mặt vững chắc. Chọn vị trí thoải mái nhất cho bé và thuận tiện nhất cho bạn để có thể đưa nhiệt kế vào hậu môn của bé. Bước 5: Bật nhiệt kế lên. Hầu hết nhiệt kế đều có một nút hiển thị rõ ràng, bạn chỉ cần nhấn nút nguồn của thiết bị. Đợi một hoặc hai giây để nhiệt kế thiết lập lại nhiệt độ. Bước 6: Mở mông trẻ ra và nhẹ nhàng đưa nhiệt kế vào. Dùng một tay mở mông trẻ và tay kia đưa nhiệt kế vào khoảng 2cm. Ngưng lại nếu bạn cảm thấy có gì đó cản lại. Giữ im nhiệt kế bằng cách giữ ở giữa ngón cái và ngón giữa. Trong khi đó tay kia giữa chặt nhưng nhẹ nhàng ở mông bé để ngăn bé không cựa người. Bước 7: Khi có tiếng kêu bíp, hãy cẩn thận bỏ nhiệt kế ra khỏi hậu môn. Đọc số chỉ trên nhiệt kế để xác định xem bé có bị sốt không. Nhiệt độ từ 38 độ C trở lên được coi là bị sốt.
Bước 8: Rửa sạch nhiệt kế trước khi cất đi. Dùng nước xà phòng ấm và cồn tẩy rửa để làm sạch đầu đo kỹ càng. Trên đây là bài viết hướng dẫn 3 cách đo nhiệt kế chính xác và đúng cách tại nhà. Mong rằng từ những thông tin trên, bạn có thể sử dụng nhiệt kế hiệu quả hơn tại nhà! |
