Đau ở hạ sườn phải là bệnh gì năm 2024

Chị không mắc bệnh mạn tính, bệnh phụ khoa trước đó. Bệnh nhân đau vùng hạ sườn phải, đau tăng lên khi hít sâu và khi ho, hắt hơi, không sốt, không khó thở, đại tiểu tiện bình thường, không ra khí hư.

Bệnh nhân đã được điều trị ở nhiều bệnh viện theo hướng viêm loét dạ dày nhưng tình trạng bệnh không cải thiện. Đến khám tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ, bệnh nhân được chụp cắt lớp vi tính có thuốc cản quang, kết quả cho thấy bao gan dày và ngấm thuốc cản quang.

Hội chứng FHC, hay còn gọi là viêm bao gan. Bác sĩ phẫu thuật mở bụng cho thấy sự bất thường khu trú ở màng bụng vùng phía trước, góc bên phải của gan, liền kề vùng màng bụng mặt cơ hoành.

Được điều trị theo phác đồ, sức khoẻ chị cải thiện và ra viện sau 1 tuần điều trị.

Một trường hợp khác là nữ bệnh nhân 46 tuổi, vào Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh Hóa với lý do đau bụng vùng hố chậu và hạ sườn phải.

Cách vào viện 1 ngày, bà xuất hiện đau bụng vùng hạ vị và hạ sườn phải dữ dội, đau tăng khi thay đổi tư thế, hít thở sâu, sốt nhẹ, ra khí hư âm đạo, không nôn, không bí trung đại tiện.

Hình ảnh các dây chằng giữa mặt trước gan và thành bụng qua nội soi. Ảnh: BSCC

Cũng nhận chẩn đoán mắc hội chứng viêm bao gan, bệnh nhân được điều trị giảm đau, giãn cơ và kháng sinh trong 6 ngày, tình trạng viêm nhiễm có cải thiện (bệnh nhân hết sốt, không còn ra khí hư âm đạo). Tuy nhiên bệnh nhân vẫn đau, triệu chứng đau này hầu như không cải thiện nhiều.

Ngày thứ 7 nằm viện, bệnh nhân được chỉ định nội soi ổ bụng can thiệp. Bác sĩ đã gỡ dính, cắt các dây chằng bao gan, lau sạch ổ bụng. Sau mổ điều trị kháng sinh phối hợp, bệnh nhân hết dần các triệu chứng, ra viện.

Hội chứng không hiếm gặp nhưng dễ bỏ sót, nhầm lẫn

Hội chứng Fitz-Hugh-Curtis (FHC) mà nữ bệnh nhân mắc phải thuộc nhóm bệnh lý viêm nhiễm vùng tiểu khung. Đây là bệnh lý không hiếm gặp trên lâm sàng, tuy nhiên nhiều ca bệnh còn bỏ sót do đòi hỏi các xét nghiệm đặc hiệu để chẩn đoán.

Việc chẩn đoán gặp khó khăn vì dễ nhầm với các bệnh lý bụng cấp tính khác như viêm túi mật, viêm ruột thừa…

Tác nhân vi sinh hay gặp gây bệnh là Chlamydia trachomatis, Neisseria gonorrhoeae, vi khuẩn kị khí,… Chúng có thể xâm nhập theo 3 con đường, gồm:

- Từ đường sinh dục qua vòi trứng vào trong ổ bụng. Biến chứng bao gồm: Viêm tử cung, viêm – áp xe vòi trứng,…

- Theo đường bạch huyết, như từ các dụng cụ trong tử cung theo đường dây chằng rộng.

- Theo đường máu.

Dấu hiệu lâm sàng của hội chứng FHC

Hội chứng FHC thường gặp ở bệnh nhân nữ trong độ tuổi sinh đẻ vào viện vì đau bụng nửa trên bên phải. Đau do sự dính của bao gan vào thành bụng, đau liên quan đến thay đổi tư thế, tăng lên khi vận động, khi hít thở.

Cần lưu ý, triệu chứng này có thể gặp ở nhiều bệnh lý khác nhau: viêm túi mật, tràn dịch màng phổi bên phải, áp xe gan, áp xe dưới hoành,…

Các bác sĩ khoa Chẩn đoán hình ảnh – Bệnh viện 108 cho hay tình trạng đau có thể lan lên vai phải, mặt trong cánh tay phải, và đau tăng khi vận động. Một số trường hợp có thể có sốt, rét run, ra mồ hôi trộm, buồn nôn và nôn; hoặc đau đầu, nấc và khó chịu.

Các triệu chứng chủ yếu do viêm bao gan gây nên, trong khi các triệu chứng do viêm nhiễm vùng tiểu khung thường mờ nhạt, một số trường hợp có thể có ra khí hư.

Ai dễ bị hội chứng FHC, điều trị, phòng bệnh ra sao?

Những đối tượng sau có nguy cơ mắc hội chứng FHC: Tuổi dưới 25, lần đầu quan hệ tình dục dưới 15 tuổi, tiền sử bệnh lý viêm nhiễm vùng tiểu khung – sinh dục, sử dụng các biện pháp tránh thai đặt trong tử cung.

Hội chứng FHC là một bệnh lý nhiễm khuẩn. Vì vậy điều trị bằng các kháng sinh để bao phủ các tác nhân gây bệnh như lậu cầu, Chlamydia trachomatis,…

Bản chất của bệnh là bệnh nhiễm khuẩn từ đường sinh dục. Vì vậy, phòng bệnh là chống nhiễm khuẩn, nhất là đường sinh dục.

Phát hiện ung thư gan giai đoạn muộn khi xuất hiện dấu hiệu mệt mỏi, đau tức hạ sườn, nam bệnh nhân trẻ tuổi được điều trị tích cực tại Bệnh viện Tâm Anh, khối u giảm hơn 50% thể tích sau 6 tháng điều trị.

TS.BS Vũ Hữu Khiêm, Trưởng khoa Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội cho biết, anh Nguyễn Minh Châu (34 tuổi, Quảng Ninh) đến khám khi có dấu hiệu đau tức hạ sườn phải, mệt mỏi, phù nhẹ hai chân.

Qua khám lâm sàng thấy có dấu hiệu của ung thư gan, tiến sĩ Khiêm chỉ định người bệnh thực hiện một số xét nghiệm để khẳng định. Xét nghiệm chỉ điểm ung thư gan cho thấy chỉ số AFP là 9412ng/mL (người bình thường chỉ số này là < 10ng/mL); AFP L3 81,3% (ngưỡng bình thường <10%); PIVKA II=56661 mAu/mL (ngưỡng bình thường <40 mAu/mL). Trên MRI cho thấy khối u lớn ở gan phải với kích thước 10x10x12cm có tính chất HCC, huyết khối tĩnh mạch cửa và xơ gan. Kết quả cho thấy người bệnh mắc ung thư gan giai đoạn muộn.

Với kinh nghiệm điều trị thành công cho nhiều ca bệnh ung thư gan, bác sĩ Khiêm cùng ekip nhanh chóng lựa chọn phác đồ điều trị miễn dịch kết hợp kháng thể đơn dòng ức chế tăng sinh mạch máu (Atezolizumab và Bevacizumab) cho bệnh nhân. Đây là liệu pháp điều trị phối hợp mới nhất được áp dụng trong điều trị ung thư gan và nhiều bệnh lý ung thư khác với ưu điểm tăng tỉ lệ đáp ứng, tăng hiệu quả điều trị, ít tác dụng phụ… giúp kéo dài thời gian sống cho người bệnh ung thư gan giai đoạn muộn.

Sau 12 chu kỳ (khoảng 6 tháng) điều trị phác đồ miễn dịch kết hợp kháng thể đơn dòng, khối u gan đã giảm hơn 50% kích thước, người bệnh không xuất hiện triệu chứng đau, không có dịch ổ bụng, chức năng gan thận trở lại bình thường, cải thiện chất lượng cuộc sống. Bệnh nhân tiếp tục được điều trị và theo dõi chặt chẽ để nâng cao hiệu quả.

Hình ảnh khối u trước và sau điều trị

Giải thích rõ về cơ chế hoạt động của liệu pháp miễn dịch (Immunotherapy), tiến sĩ Khiêm cho hay, đây là phương pháp điều trị ung thư bằng cách kích hoạt hệ thống miễn dịch của cơ thể người bệnh nhằm chống lại tế bào ung thư thông qua nhiều phương pháp khác nhau. Hệ miễn dịch của cơ thể có tế bào T được ví như những “người lính thiện chiến” có nhiệm vụ tiêu diệt các tế bào bất thường xuất hiện trong cơ thể. Các tế bào bình thường của con người không bị hệ miễn dịch tấn công nhờ có các chốt kiểm soát miễn dịch (checkpoint inhibitors) trên bề mặt tế bào. Các tế bào ung thư cũng lợi dụng các chốt kiểm soát miễn dịch này để tránh bị hệ miễn dịch nhận biết và tấn công. Điều trị miễn dịch chính là sử dụng các thuốc để khóa các chốt kiểm soát miễn dịch trên bề mặt tế bào ung thư lại, giúp hệ miễn dịch nhận biết và đưa tế bào T tiêu diệt tế bào ung thư.

Nói về kháng thể đơn dòng trong điều trị ung thư, tiến sĩ Khiêm đánh giá, đây là phương pháp mới và hiệu quả trong điều trị ung thư. Ở trường hợp của anh Châu, kháng thể đơn dòng được sử dụng nhằm ngăn chặn sự phát triển của mạch máu. Một khối u ác tính sẽ cần được cung cấp máu để tồn tại và phát triển. Lúc này kháng thể đơn dòng được sử dụng để thể ngăn chặn sự tương tác của tế bào ung thư và protein cần thiết cho sự phát triển của các mạch máu mới, nhờ đó có thể cắt đứt con đường cung cấp máu cho khối u.

Bác sĩ Khiêm khẳng định, các thuốc miễn dịch, kháng thể đơn dòng có thể được phối hợp với các phương thức điều trị khác như hóa chất, phẫu thuật, xạ trị giúp bệnh nhân được điều trị triệt căn. Các loại thuốc mới này được nghiên cứu, áp dụng thành công và đã được chứng minh mang lại lợi ích cho các bệnh nhân ung thư. Hiện tại, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh sở hữu nhiều loại thuốc miễn dịch điều trị ung thư mới nhất.

Thống kê của Globocan 2020 cho thấy, tỷ lệ mắc mới ung thư gan tại Việt Nam là 26.418 người mỗi năm. Ung thư gan có số ca tử vong dẫn đầu với 25.272, chiếm 21% tổng số ca tử vong do ung thư, gấp 3,8 lần tổng số ca tử vong do tai nạn giao thông năm 2020 (6.700 ca). Có tới 77% người bệnh ung thư gan là nam giới, bệnh có thể ở gặp bất cứ lứa tuổi nào. Vì vậy, tầm soát ung thư gan là biện pháp hiệu quả giúp phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Đặc biệt là những trường hợp bị viêm gan mạn hoặc xơ gan do bất kỳ nguyên nhân nào. Nếu có dấu hiệu, đau tức vùng hạ sườn (vùng bụng bên dưới xương sườn), chán ăn, sụt cân không rõ nguyên nhân, mệt mỏi… nên đến cơ sở y tế ngay để được thăm khám.