Chảy máu mũi là dấu hiệu bệnh gì
|
Bất kỳ ai cũng có thể đã từng bị chảy máu mũi (chảy máu cam) ít nhất một lần trong đời. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết tình trạng này đang cảnh báo điều gì cũng như bị chảy máu cam phải làm sao để cầm máu. Show
Tìm hiểu chungChảy máu mũi là gì?Chảy máu mũi hay còn gọi là chảy máu cam hoặc tỵ nục. Đây là hiện tượng thường gặp khi các mao mạch bên trong mũi bị tổn thương. Thông thường, máu chỉ chảy từ một bên mũi. Hầu hết mọi người đều có ít nhất một lần bị chảy máu cam trong đời. Đa số các trường hợp, máu sẽ ngưng chảy khi bạn đè lên mũi, nhưng một số người có thể phải cần đến sự chăm sóc y tế. Những ai thường bị chảy máu cam?Hiện tượng chảy máu mũi tương đối phổ biến. Theo thống kê, chảy máu cam ở trẻ em nhiều gấp hai lần so với người lớn. Trong đó, tình trạng bà bầu bị chảy máu mũi cũng thường xảy ra. Trẻ có thể chảy máu cam trong khi ngủ. Bạn có thể hạn chế khả năng mắc bệnh bằng cách giảm thiểu các yếu tố nguy cơ. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để biết thêm thông tin. Triệu chứng và dấu hiệu nhận biết Những dấu hiệu và triệu chứng chảy máu cam là gì?Các triệu chứng bao gồm chảy máu từ một hoặc hai bên mũi, máu cũng có thể chảy xuống thành sau họng gây khạc, ho hoặc nôn ra máu. Sau khi bị chảy một lượng khá nhiếu máu từ mũi, khi đi ngoài bạn có thể thấy phân màu đen hoặc màu hắc ín, điều đó có nghĩa là bạn đã nuốt vào một lượng lớn máu. Có thể có các triệu chứng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ. Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?Bạn sẽ cần gặp bác sĩ nếu bạn:
Nguyên nhânĐâu là nguyên nhân chảy máu cam ở trẻ em và người lớn?Vỡ mao mạch trong mũi bởi bất kỳ yếu tố gì, chẳng hạn như chấn thương (bị đánh vào mũi) đều có thể gây chảy máu cam. Các nguyên nhân khác khiến người trưởng thành và trẻ bị chảy máu mũi còn có thể kể đến như:
Khoảng 60% số người trong chúng ta có ít nhất một lần chảy máu mũi, nhưng chỉ khoảng 6% phải đến bác sỹ. Chảy máu mũi hay gặp ở mùa khô do độ ẩm không khí giảm, có ảnh hưởng đến sinh lý niêm mạc mũi. 1. Phân loại chảy máu mũiTheo lượng máu chảy:- Chảy máu nhẹ: Máu đỏ tươi nhỏ từng giọt, số lượng ít hơn 100ml, thường ở điểm mạch. - Chảy máu vừa: Chảy thành dòng ra mũi hoặc xuống họng, số lượng từ 100 – 200ml. - Chảy máu nặng: Máu chảy nhiều kéo dài, bệnh nhân có thể bị kích thích, hốt hoảng, vã mồ hôi, môi mặt xanh nhợt, mạch nhanh huyết áp hạ, số lượng máu mất nhiều hơn 200 ml. Theo vị trí chảy máu:- Chảy máu ở điểm mạch Kisselbach: Chảy máu ít, tự cầm, thường do viêm, ngoáy mũi. - Chảy máu mao mạch: Toàn bộ niêm mạc mũi rỉ máu, gặp ở bệnh nhân bị bệnh về máu. - Chảy máu động mạch: Sàng trước, động mạch sàng sau, động mạch bướm khẩu cái… chảy máu nhiều không tự cầm, thường chảy ở sâu và cao. Chảy máu mũi hay gặp vào mùa khô do độ ẩm không khí giảm, có ảnh hưởng đến sinh lý niêm mạc mũi. 2. Nguyên nhân gây chảy máu mũiNguyên nhân tại mũi:- Do viêm nhiễm tại chỗ: Viêm mũi xoang cấp, viêm loét ở mũi, dị vật mũi…- Do khối u:
- Do chấn thương: Chấn thương vùng mũi, vùng hàm mặt, sọ não… - Sau phẫu thuật tai mũi họng- hàm mặt. Nguyên nhân toàn thân:- Bệnh nhiễm khuẩn ký sinh trùng: Cúm, thương hàn, sốt xuất huyết, sốt vàng da… - Bệnh về máu: Bạch cầu cấp, xuất huyết giảm tiểu cầu vô căn… - Bệnh tim mạch: Cao huyết áp, xơ động mạch - Suy chức năng gan, thận, xơ gan - Nội tiết: Chảy máu trong thời kỳ kinh nguyệt, trong thời kỳ mang thai - U tế bào ưa crome - Rối loạn nội tiết tăng trưởng ở trẻ trai. Vô căn:Theo tài liệu nghiên cứu tại Việt Nam, khoảng 70% số bệnh nhân chảy máu mũi là vô căn (không tìm thấy nguyên nhân) - Nội soi mũi xoang tìm điểm chảy máu. - Xét nghiệm:
Cần cầm máu trước khi sau đó mới tìm nguyên nhân chảy máu mũi. 4. Xử trí chảy máu mũiTrước tiên là phải cầm máu, sau đó mới tìm nguyên nhân. Điều trị toàn thân:- Để bệnh nhân nghỉ ngơi yên tĩnh, ngồi hoặc nằm đầu cao, nhổ máu ra. - Truyền dịch, truyền máu khi có chỉ định. - Dùng thuốc theo chỉ dẫn của bác sỹ chuyên khoa. Điều trị tại chỗ:Cầm máu tại chỗ từ đơn giản đến phức tạp theo các bước sau:
Điều trị nguyên nhân:Sau khi đã cầm máu tại chỗ, cần tìm nguyên nhân để điều trị. Xem thêm video được quan tâm: Những điều người cao tuổi cần nắm rõ trước và trong khi đi tiêm vaccine phòng COVID-19
Có một số nguyên nhân có thể gây chảy máu mũi hàng ngày bao gồm: Ngoáy mũi hoặc xì mũiNgoáy mũi có thể gây ra các vết trầy xước hoặc vết rách ở lớp lót niêm mạc của mũi. Điều này có thể khiến các mạch máu bị vỡ làm chảy máu mũi. Xì mũi quá mạnh cũng có thể gây chảy máu mũi, các trường hợp vừa mới bị chảy máu mũi, việc xì mũi cho dù là nhẹ cũng có thể gây tiếp tục chảy máu. Cảm lạnh và dị ứngDị ứng, cảm lạnh và nhiễm trùng đường hô hấp trên có thể gây chảy máu mũi thường xuyên. Viêm và nghẹt mũi làm cho các mạch máu trong mũi giãn nở khiến chúng có nguy cơ bị vỡ và chảy máu nhiều hơn. Khí hậu nóng hoặc khôKhông khí nóng hoặc khô gây ra các vết nứt trong niêm mạc mũi có thể làm tăng tần suất chảy máu cam. Thay đổi thời tiết theo mùa có thể gây chảy máu mũi thường xuyên do mũi không kịp điều chỉnh thay đổi nhiệt độ và độ ẩm. Rối loạn đông máuNhững người bị chảy máu cam thường xuyên có thể bị rối loạn đông máu. Các yếu tố di truyền có thể gây ra các rối loạn đông máu. Hemophilia là bệnh rối loạn đông máu do thiếu một trong ba yếu tố đông máu có thể gây chảy máu thường xuyên bên trong và bên ngoài cơ thể, đặc biệt là sau chấn thương hoặc phẫu thuật. Bệnh Von Willebrand có một loại rối loạn chảy máu khác khiến máu đông chậm hơn bình thường. Những người mắc bệnh von Willebrand có thể bị chảy máu cam thường xuyên và khó có thể kiểm soát. ThuốcChảy máu cam đôi khi có thể là một tác dụng phụ của thuốc. Một số loại thuốc chống đông máu có thể gây chảy máu mũi thường xuyên. Những loại thuốc này có thể bao gồm các chất làm loãng máu, các thuốc chống viêm.... Bổ sung chế độ ăn uốngMột số chất bổ sung chế độ ăn uống có thể hoạt động tương tự như thuốc làm loãng máu gây chảy máu kéo dài nếu quá liều bao gồm:
Các tình trạng sức khỏe khácMột số tình trạng sức khỏe có thể gây chảy máu mũi thường xuyên hoặc gây tái phát bao gồm:
Dị dạng trong mũiMột số bất thường trong mũi cũng có thể gây chảy máu mũi thường xuyên. Lệch vách ngăn là một bất thường do bẩm sinh hoặc chấn thương cho mũi. Khối uCác khối u trong mũi hoặc xoang có thể gây chảy máu mũi thường xuyên. Khối u có thể là ung thư hoặc không ung thư thường có nhiều khả năng xuất hiện ở người lớn tuổi hoặc người hút thuốc. Nghẹt mũi mạn tính hoặc có mùi hôi từ mũi có thể là triệu chứng đi kèm của khối u trong mũi hoặc xoang. Lạm dụng rượuSử dụng nhiều rượu có thể ảnh hưởng đến tiểu cầu trong máu và làm chậm quá trình đông máu. Rượu cũng có thể làm giãn nở các mạch máu gần bề mặt, khiến chúng dễ bị vỡ và chảy máu hơn. Chất kích thích hóa họcMột số hóa chất có thể gây kích ứng niêm mạc mũi bao gồm:
Điều trịNếu bị chảy máu mũi về phía trước mũi, có thể ngăn chặn bằng các bước sau:
Đối với các trường hợp chảy máu mũi nghiêm trọng cần điều trị y tế có thể dùng các phương pháp như:
Nếu thường xuyên chảy máu cam mà không có nguyên nhân rõ ràng có thể gặp bác sĩ để chẩn đoán và điều trị chính xác. Nếu không tìm thấy bất kỳ nguyên nhân rõ ràng nào về lâm sàng, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm máu để kiểm tra các nguyên nhân khác chẳng hạn như rối loạn đông máu…. Khi nào cần chăm sóc khẩn cấpNếu một lượng lớn máu chảy xuống sau cổ họng, ngay cả khi nghiêng về phía trước, nên đến khoa cấp cứu gần nhất ngay lập tức. Tóm lượcChảy máu cam là một tình trạng phổ biến và thường vô hại, mặc dù trường hợp nghiêm trọng vẫn có thể xảy ra. Nếu chảy máu cam hàng ngày hoặc thường xuyên có thể là tác dụng phụ của thuốc hoặc dấu hiệu của một tình trạng bệnh lý khác. Khám bác sĩ có thể phát hiện được nguyên nhân cơ bản của chảy máu cam tái phát, và việc điều trị có thể giúp ngăn ngừa chảy máu cam trong tương lai. Xem thêm: Ung thư vòm mũi họng là gì? Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
|
