Cách làm một bài toán xác định ancol năm 2024

Trong hóa học 11 phải nhắc đến kiến thức về Ancol. Đây là một hợp chất hữu cơ được ứng dụng rất phổ biến trong cuộc sống. Vậy công thức tổng toát, tính chất hóa học của nó như thế nào? Tất cả sẽ được Admin chia sẻ trong bài viết dưới đây.

Định nghĩa

Ancol là những hợp chất hữu cơ mà trong phân tử của chúng có chứa nhóm Hydroxyl -OH, nhóm này sẽ liên kết trực tiếp với các nguyên tử cacbon C. Độ Ancol bằng % thể tích của C2H5OH nguyên chất, số lần Ancol bằng số nhóm OH có trong phân tử và bậc Ancol bằng bậc của nguyên tử cacbon C liên kết với nhóm OH.

Ancol là gì?

Công thức tổng quát Ancol

Công thức chung của Ancol là: C2H5OH = CH2-CH3-OH

Công thức tổng quát Ancol

Công thức của Ancol được sử dụng khi viết công thức hóa học như sau:

• Công thức khi viết phản ứng cháy: CxHyOz ( x, y, z là số tự nhiên, trong đó y thường là số chẵn và nằm trong khoảng giá trị từ 4 đến 2x + 2; còn Z nhỏ hơn hoặc bằng x).
• Công thức khi viết phản ứng xảy ra ở nhóm OH: CxHy(OH)z hay R(OH)z
• Công thức khi viết phản ứng + H2, Br2, khi biết rõ số chức, no hay không no: CnH2n+2-2k-z(OH)z (trong đó k = số liên kết p + số vòng; n và z là các số tự nhiên và z nhỏ hơn hoặc bằng n).

Các Ancol thường gặp

Ancol hiện nay được phân loại thành:

• Ancol no, đơn chức và mạch hở: Đây là loại Ancol có một nhóm -OH liên kết với gốc Ankyl: CnH2n+1-OH.
• Ancol không no, đơn chức và mạch hở: Đây là loại Ancol có một nhóm -OH liên kết với Cacbon no của gốc Hidrocacbon không no.
• Ancol thơm và đơn chức: Ancol có nhóm -OH liên kết với nguyên tử C no và thuộc mạch nhánh Benzen.
• Ancol vòng no và đơn chức: Ancol có một nhóm -OH liên kết với nguyên tử C no thuộc gốc Hidrocacbon có vòng no.
• Ancol đa chức: Có 2 nhóm -OH trở lên.

Do đó các loại Ancol mà các em thường gặp như: Ancol metylic, Ancol propylic, Ancol isopropylic, Ancol etylic, Ancol amylic, Ancol benzylic, Ancol anlylic,...

Ancol có tính chất vật lý như sau:

• Ancol ở điều khiển thường có dạng chất lỏng hoặc rắn. Khi phân tử Ancol tăng được tác động bởi nhiệt độ sôi khiến cho khối lượng riêng răng lên. Tuy nhiên độ tan trong nước của nó sẽ giảm đi.
• Ancol có 1, 2, 3 nguyên tử cacbon trong phân tử thì nó sẽ tan vô hạn trong nước. Ancol có càng nhiều nguyên tử C thì độ tan trong nước càng giảm bởi gốc Hidrocacbon có tính kỵ nước.
• Các Ancol có nhiệt độ sôi cao hơn các Hidrocacbon cùng phân tử khối hoặc đồng phân ete bởi trong phân tử Ancol có liên kết Hidro.

Ancol tác dụng với kim loại kiềm, axit, nước, oxi hóa. Cụ thể phản ứng hóa học của chúng như sau:

Tác dụng với kim loại kiềm

Ancol tác dụng với kim loại kiềm sẽ tạo ra phản ứng đặc trưng là thế H của nhóm OH trong phân tử Ancol. Công thức tổng quát:

R(OH)z + zNa → R(ONa)z + z/2H2

Ví dụ: 2CH3CH2OH + 2Na → 2CH3CH2ONa + H2

Tác dụng với Axit

Ancol tác dụng với Axit vô cơ sẽ tạo ra phản ứng thế nhóm OH. Công thức tổng quát:

CnH2n+2-2k-z(OH)z + (z + k) HX → CnH2n + 2 - zXz + k + H2O

Ví dụ: C2H5OH + HBr -> C2H5Br + H2O

Ancol tác dụng với Axit hữu cơ tạo ra phản ứng este hóa. Công thức tổng quát:

yR(OH)x + xR’(COOH)y ↔ R’x(COO)xyRy + xyH2O

Ví dụ: 2C2H5OH -> C2H5OC2H5 + H2O (Điều kiện để xảy ra phản ứng là đun nóng Axit).

Tác dụng với nước

Ancol phản ứng tách nước từ 1 phân tử Ancol tạo thành Anken của Ancol no, đơn chức và mạch hở. Công thức tổng quát:

CnH2n+1OH → CnH2n + H2O (Điều kiện: H2SO4 đặc; 1400C)

Ví dụ: C2H5OH → C2H4 + H2O (Điều kiện: H2SO4 đặc; 1400C).

Ancol phản ứng tách nước từ 2 phân từ Ancol tạo thành ete. Công thức tổng quát:

ROH + ROH → ROR + H2O (Điều kiện: H2SO4 đặc; 1400C)

Phản ứng Oxi hóa

Oxi hóa hoàn toàn xảy ra khi đem đốt cháy Ancol, nó sẽ tỏa ra nhiều nhiệt. Công thức tổng quát:

CxHyOz + (x + y/4 - z/2)O2 → xCO2 + y/2H2O

Oxi hóa không hoàn toàn thường sẽ phản ứng với Cu hoặc O2 có sự tham gia của chất xúc tác Cu. Công thức tổng quát như sau:

RCH2OH + CuO → RCHO + Cu + H2O

RCHOHR’ + CuO → RCOR’ + Cu + H2O

Ví dụ: C2H5OH + CuO → C2H4O + Cu + H2O (Điều kiện nhiệt độ)

Điều chế Ancol

Để điều chế Ancol, các em có thể sử dụng một trong 2 phương pháp sau:

• Phương pháp tổng hợp: Cho Anken tác dụng với nước trong điều kiện đun nóng Axit.
• Phương pháp hóa sinh: Điều chế Ancol bằng cách lên men từ đường hoặc tinh bột,...

Ứng dụng của Ancol

Trong cuộc sống, Ancol được đưa vào ứng rộng rộng rãi với nhiều sản phẩm khác nhau như: Sản xuất rượu, bia; điều chế Axit Axetic, sản xuất cao su tổng hợp, sản xuất dược phẩm, sản xuất nước hoa.

Ứng dụng của Ancol

Để giúp các em hiểu rõ hơn về Ancol và có thể giải bài tập liên quan. Admin sẽ giúp các em giải một số bài tập như sau:

Bài 1: Hãy viết công thức cấu tạo và gọi tên các Ancol đồng phân có công thức phân tử là C5H12O.

Giải:

Đáp án bài tập 1

Bài 2: Hãy viết phương trình hóa học của các phản ứng propan-1-ol với các chất được cho dưới đây:

a, Natri kim loại

b, CuO, đun nóng

c, Axit HBr, có xúc tác

Xác định vai trò của Ancol trong mỗi bản ứng trên là chất khử, oxi hóa, axit hay bazo? Giải thích.

Giải:

Đáp án bài tập 2

Bài 3: Hãy trình bày phương trình hóa học để phân biệt các chất etanol, glixerol, nước và benzen được đựng trong các lọ không dán nhãn.

Giải:

Đáp án bài tập 3

Bài 4: Cho 12,20g hỗn hợp X gồm etanol và propan-1-ol tác dụng với Na dư, kết quả thu được 2,80l khí ở điều kiện tiêu chuẩn. Hãy tính:

a, % của khối lượng mỗi chất có trong hỗn hợp X.

b, Viết phương trình phản ứng hóa học của hỗn hợp X đun nóng trong ống đựng CuO.

Giải:

Đáp án bài tập 4

Như vậy, bài viết trên Admin đã tổng hợp kiến thức về Ancol để giúp các em có thể học hóa 11 dễ dàng hơn. Có vấn đề nào thắc mắc và muốn tìm lời giải đáp, hãy để lại bình luận dưới bài viết này nhé!