Bài văn tự sự về nỗi sợ bóng tối năm 2024

Hạch hạnh nhân là vùng não điều khiển cảm xúc, nó chi phối phản xạ sợ hãi của con người. Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, hoạt động của vùng não này thay đổi khi chúng ta tiếp xúc với ánh sáng và bóng tối.

Cụ thể, ánh sáng sẽ ức chế hoạt động của hạch hạnh nhân. Khi chúng ta tiếp xúc với ánh sáng vừa phải, hạch hạnh nhân sẽ bị ức chế nhiều hơn so với khi tiếp xúc với ánh sáng yếu ớt.

Điều đáng nói là ánh sáng kích thích mối liên hệ giữa hạch hạnh nhân với thùy chẩm, một vùng não cũng có liên quan đến kiểm soát cảm giác sợ hãi.

Bằng phương pháp chụp cộng hưởng từ chức năng (fMRI) được tiến hành đối với 23 người, các nhà nghiên cứu đã phân tích hoạt động của não khi con người tiếp xúc với bóng tối (cường độ ánh sáng nhỏ hơn 1 lux), ánh sáng yếu ở cường độ 10 lux và ánh sáng mạnh ở cường độ 100 lux trong 30 giây. Thời gian tiến hành chụp cộng hưởng từ tổng cộng khoảng 30 phút.

Kết quả cho thấy, ánh sáng trung bình ức chế đáng kể hoạt động của hạch hạnh nhân, còn ánh sáng yếu chỉ ức chế một phần nhỏ hoạt động của vùng não này. Bên cạnh đó, hạch hạnh nhân và thùy chẩm cũng kết nối mạnh hơn mỗi khi có ánh sáng.

Nói cách khác, ánh sáng làm ức chế hoạt động của vùng não phụ trách cảm giác sợ hãi bóng tối. Các nghiên cứu trước đây cũng đã cho thấy, khi hai vùng não này không liên kết với nhau, cảm giác lo âu, sợ hãi tăng lên. Các nhà khoa học sẽ tiếp tục thu thập thêm dữ liệu để tìm hiểu sâu hơn về vấn đề này.

Mối liên hệ giữa ánh sáng, bóng tối, và hoạt động của não được thiết lập rất rõ ràng. Đó là: ánh sáng thay đổi giúp chúng ta nhận biết khi nào cần đi ngủ, ánh sáng thay đổi tác động lên mức độ cảnh giác của chúng ta, và còn có thể ảnh hưởng đến tâm trạng của chúng ta nữa.

Trong hầu hết chiều dài lịch sử loài người, chúng ta sống dựa vào ánh sáng tự nhiên và mới chỉ rất gần đây, con người mới có thể kiểm soát mức độ tiếp xúc với ánh sáng. Rất có thể khả năng kiểm soát việc tiếp xúc với ánh sáng nhiều hay ít là một cách để chúng ta giải quyết nỗi ám ảnh do bóng tối mang lại. Trên thực tế, chúng ta đã sử dụng rộng rãi nhiều biện pháp điều trị bằng ánh sáng, chẳng hạn như điều trị chứng trầm cảm, mặc dù đến nay các nhà khoa học vẫn chưa hoàn toàn giải thích được do đâu mà các biện pháp này lại có hiệu quả.

Rất có thể bí mật nằm ở các tế bào võng mạc cảm quang. Đây là những tế bào tiếp nhận ánh sáng từ mắt và truyền đến các vùng khác nhau trong não. Tới đây các nhà khoa học sẽ tìm hiểu kỹ hơn về sự tương tác của các tế bào này với hạch hạnh nhân để hiểu được vai trò của các tập hợp con các tế bào võng mạc cảm quang cũng như của các thụ thể ánh sáng khác đối với phản xạ khi tiếp xúc với ánh sáng bằng mắt và tiếp xúc không bằng mắt.

Bạn có thói quen khi đi ngủ phải để đèn sáng không? Hay thường xuyên bị mất ngủ do bị ám ảnh, sợ hãi bởi bóng đêm?

Theo Martin Antony, giáo sư tâm lý học tại Đại học Toronto (Canada), nỗi sợ bóng tối xuất hiện một cách rất tự nhiên trong suy nghĩ của chúng ta, giống như thể đã được lập trình sẵn. Những nỗi sợ như sợ độ cao, nhện, rắn và bóng tối bắt nguồn từ những gì có thể gây nguy hiểm cho tổ tiên của chúng ta.

Không giống các loài khác, con người phụ thuộc rất lớn vào thị giác để tồn tại. Trong bóng tối, thị giác của chúng ta cũng không còn tác dụng và chúng ta không thể phát hiện ai hoặc những gì xung quanh mình.

Nếu có những con thú săn mồi hoặc mối nguy hiểm ẩn trong bóng tối, con người có thể không thể nhìn thấy và phát hiện chúng.

Trải qua quá trình tiến hóa và thông qua chọn lọc tự nhiên, con người dần "ghi nhớ" những nỗi sợ này.

Đó không phải vấn đề tâm lý mà trở thành một đặc tính được hình thành trong quá trình sinh tồn, một quy tắc cần phải ghi nhớ để tồn tại: bóng tối tạo điều kiện thuận lợi cho những kẻ săn mồi rình rập, vì vậy cần phải tránh nó.

Các chuyên gia cho rằng chứng sợ bóng tối có trong mã di truyền của loài người: tổ tiên chúng ta sợ bóng đêm, do sợ bị ăn thịt bởi các loài động vật ăn thịt sống về đêm. 1 nguyên nhân khác được ông Sigmund Freud (bác sĩ thần kinh và tâm lý người Áo) lý giải rằng chứng sợ hãi bóng tối của con người có liên quan đến việc sợ bị chia cách với Mẹ hoặc lo lắng khi Mẹ vắng mặt.

Tổ tiên ban đầu của loài người, trước khi có những thiết bị mang tính đột phá như ngọn lửa, chỉ là một phần cấp thấp của chuỗi thức ăn, và cũng có một số lượng lớn các loài thiên địch, chẳng hạn như Dinofelis, báo gấm, cằm khổng lồ. hổ, linh cẩu báo và linh cẩu đốm trong hang.

Trước khi vượn người tiến hóa thành người, vượn người sinh sống trong rừng có thể không sợ bóng tối. Nhưng tổ tiên loài người đã rời bỏ “vùng an toàn” và đi đến đồng cỏ, bắt đầu những bước đi thẳng và đã phải thích nghi với một môi trường sống hoàn toàn khác với rừng cây. Có nhiều kẻ săn mồi hung dữ hơn ở đây, và chúng có tầm nhìn ban đêm rất tốt. Trong trường hợp này, những tổ tiên loài người không sợ bóng tối và dám đi trong bóng tối đều bị ăn thịt bởi những kẻ săn mồi này.

Những kẻ thù tự nhiên này đều là những sinh vật sống về đêm, đặc biệt một số loài mèo lớn trong số đó lại là mối đe dọa lớn nhất đối với tổ tiên chúng ta, một số loài thậm chí còn tiến hóa hàm răng đặc biệt để phá vỡ hộp sọ cứng của các loài linh trưởng.

Thực ra, không chỉ sợ bóng tối mà việc sợ những thứ khác cũng nằm trong chọn lọc tự nhiên, giúp chúng ta tránh xa những thứ nguy hiểm, để có thêm xác suất sống sót. Tất cả chúng ta đều là hậu duệ của những người chiến thắng trong quá trình tiến hóa.

Thêm nữa thị lực của loài người không tiến hóa để có thể nhìn rõ vào ban đêm. Khi con người đối mặt với bóng tối, họ luôn cảm thấy có một con quái vật ẩn bên trong bóng tối đó, sẵn sàng xông vào ăn thịt mình bất cứ lúc nào - đây chính là cuộc sống hàng ngày của tổ tiên loài người trong hai triệu năm.

Sự chọn lọc tự nhiên tàn khốc này kéo dài từ thời kỳ của người Australopithecus cho đến trước khi người Homo sapiens xuất hiện. Trong những tàn tích của Homo erectus, một số lượng lớn xương bị mất má và đầy dấu răng linh cẩu cũng như các loài động vật họ mèo lớn được khai quật. Khoảng thời gian dài sàng lọc tự nhiên như vậy đủ để loại bỏ những cá nhân không nhạy cảm với hầu hết những cá thể có thể sống sót đều là những kẻ “nhát gan”, không đủ dũng cảm để lang thang vào ban đêm.

Thế nhưng bóng tối có thật sự đáng sợ không? Hay nó vẫn có ích lợi cho con người? Trong infographic này, chúng ta sẽ tìm hiểu về chứng sợ bóng tối của con người cũng như nguyên nhân dẫn đến và cách chế ngự nỗi sợ đó.

Khi nào cần can thiệp y tế?

Cha mẹ cần theo dõi nỗi sợ hãi của con mình và để ý xem nó có ảnh hưởng đến các hoạt động bình thường hoặc sức khỏe của trẻ hay không. Khi một nỗi sợ hãi cản trở cuộc sống hằng ngày, ảnh hưởng đến các mối quan hệ, học tập và sinh hoạt chung thì rất có thể có nhiều nguyên nhân hơn những nguyên nhân đã nêu trên.

Nếu nỗi lo lắng ở trong bóng tối không thể kiểm soát được trong sáu tháng trở lên, cần xem xét các lựa chọn điều trị như thư giãn, thiền định để giảm các triệu chứng lo âu hoặc liên hệ với bác sĩ hoặc nhà tâm lý học để thảo luận về các phương pháp điều trị.