Phân biệt quần thể sinh vật và quần xã sinh vật
[rule_3_plain]Quần thể là gì? Quần xã là gì? Phân biệt quần thể sinh vật và quần xã sinh vật? Là câu hỏi được rất nhiều bạn học trò lớp 9 quan tâm. Trong bài viết dưới đây Thư Viện Hỏi Đáp sẽ giúp các bạn tìm hiểu thế nào là quần xã, quần thể và so sánh quần thể sinh vật và quần xã sinh vật có đặc điểm gì giống và không giống nhau. Qua đó giúp các bạn củng cố tri thức để nhanh chóng biết cách giải được các bài tập Sinh học 9. Vậy sau đây là nội dung cụ thể tài liệu, mời các bạn cùng theo dõi tại đây. 1. Quần thể sinh vật là những cá thể cùng loài, sinh sống trong một khoảng ko gian nhất mực, ở một thời khắc nhất mực. Ví dụ, quần thể các cây cọ trên một ngọn đồi, quần thể chó rừng, quần thể bò rừng,… Quần thể là các sinh vật cùng loài nên mối quan hệ giữa sinh vật với sinh vật trong quần thể là mối quan hệ cùng loài, gồm có: – Quan hệ hỗ trợ cùng loài: các cá thể cùng loài hỗ trợ nhau trong các hoạt động sống như kiếm thức ăn, chống chịu với điều kiện ngoại cảnh và quân thù, sinh sản… Ví dụ: hiện tượng mọc liền rễ ở cây thông, tre mọc thành bụi giúp chống chịu gió bão, bồ nông xếp thành hàng bắt được nhiều cá hơn,…. gọi là hiệu quả nhóm. Quan hệ hỗ trợ cùng loài tạo điều kiện cho quần thể tồn tại một cách ổn định, khai thác tối ưu nguồn sống, tăng khả năng sống sót và sinh sản cảu các cá thể trong quần thể. – Quan hệ đối kháng [cạnh tranh] cùng loài: lúc mật độ cá thể trong quần thể quá cao, nguồn sống ko đủ phân phối cho tất cả các cá thể dẫn tới hiện tượng các cá thể cạnh tranh nhau về nơi ở, nguồn thức ăn, bạn kết đôi trong mùa sinh sản,…Ví dụ: các cây trong rừng cạnh tranh nhau về ánh sáng, nguồn dinh dưỡng à hiện tượng tự tỉa thưa. Các con vật cạnh tranh nhau về thức ăn, tranh giành nhau con cái trong mùa sinh sản à đánh nhau, dọa nạt nhau, ăn thịt nhau,… Quan hệ cạnh tranh cùng loài giúp duy trì số lượng và mật độ cá thể trong quần thể một cách thích hợp, đảm bảo sự tồn tại và tăng trưởng của loài. 2. Quần xã sinh vật Là một các quần thể sinh vật thuộc nhiều loài không giống nhau cùng sống trong một ko gian nhất mực. Các sinh vật trong quần xã có mối quan hệ gắn bó với nhau như một thể thống nhất và do đó quần xã có cấu trúc tương đối ổn định. Các sinh vật trong quần xã thích ứng với môi trường sống của chúng. Ví dụ: quần xã núi đá vôi, quần xã vùng ngập mặn, quần xã hồ cá, quần xã rừng thông, quần xã đồng cỏ, quần xã cây bụi,… Quần xã là nhiều quần thể thuộc các loài không giống nhau nên mối quan hệ giữa các sinh vật trong quần xã bao gồm cả mối quan hệ cùng loài và mối quan hệ khác loài:
– Quan hệ hỗ trợ khác loài: là quan hệ mang lại lợi ích hoặc ít nhất ko có hại cho các loài:
quan hệ cộng sinh: VD: nấm, vi khuẩn, tảo cộng sinh trong địa y, vi khuẩn cố định đạm cộng sinh trong nốt sần cây họ đậu,.. quan hệ hợp tác: chim sáo và trâu rừng,..
quan hệ hội sinh: rêu sống bám trên thân cây cổ thụ, phong lam sống bám trên cây rừng,..
– Quan hệ đối kháng khác loài: là quan hệ nhưng mà ít nhất một bên hại, bên kia có thể có lợi, có hại hoặc ko tác động gì.
quan hệ cạnh tranh: cỏ và lúa cạnh tranh nhau ánh sáng, nước, dinh dưỡng, hổ và báo cạnh tranh nhau con mồi,.. quan hệ ức chế-cảm nhiễm: tảo giáp nở hoa gây độc cho cá, quan hệ kí sinh: dây tơ hồng kí sinh trên cây nhãn, giun kí sinh trong ruột người.
quan hệ vật ăn thịt-con mồi: hổ – linh dương,..
3. Phân biệt quần thể sinh vật và quần xã sinh vật
Điểm giống nhau giữa quần thể và quần xã
Đều là của nhiều cá thể Đều được tạo nên trong một thời kì lịch sử nhất mực và có tính ổn định tương đối Đều bị chuyển đổi do tác động của ngoại cảnh
Đều xảy ra mối quan hệ hỗ trợ và cạnh tranh
Điểm không giống nhau của quần thể và quần xã
Quần thể sinh vật
Quần xã sinh vật
Là các cá thể cùng loài
Là nhiều quần thể của các loài không giống nhau
Không có hiện tượng khống chế sinh vật học
Có hiện tượng khống chế sinh vật học
Phạm vi phân bố hẹp
Phạm vi phân bố rộng
Độ nhiều chủng loại thấp vì chỉ có 1 loài
Độ nhiều chủng loại cao vì có nhiều loài
Có mối quan hệ sinh sản giữa các cá thể, di truyền qua các thế hệ [giao phối]
Có mối quan hệ dinh dưỡng với nhau [ko có khả năng giao phối với nhau]
Là một mắt xích trong chuỗi thức ăn
Là gồm nhiều chuỗi thức ăn có mắt xích chung
Có cấu trúc nhỏ, đơn giản, ko có phân tầng rõ rệt
Có cấu trúc lớn, phức tạp, phân tầng theo ko gian và thời kì
Là quan hệ cùng loài trong đời sống
Là quan hệ khác loài trong đời sống
Đơn vị cấu trúc: Cá thể
Đơn vị cấu trúc: Quần thể
Thời gian tạo nên ngắn và tồn tại ít ổn định hơn quần xã.
Thời gian tạo nên dài hơn và ổn định hơn quần thể.
TagsSinh học 9
[rule_2_plain]#Phân #biệt #quần #thể #sinh #vật #và #quần #xã #sinh #vật
Thế nào là một quần xã sinh vật? Nêu sự khác nhau giữa quần thể sinh vật và quần xã sinh vật. Lấy ví dụ minh hoạ.
Điểm giống nhau giữa quần thể sinh vật và quần xã sinh vật là:
A. Tập hợp nhiều quần thể sinh vật
B. Tập hợp nhiều cá thể sinh vật
C. Gồm các sinh vật trong cùng một loài
D. Gồm các sinh vật khác loài
Điểm giống nhau giữa quần thể sinh vật và quần xã sinh vật là:
A. Tập hợp nhiều quần thể sinh vật
B. Tập hợp nhiều cá thể sinh vật
C. Gồm các sinh vật trong cùng một loài
D. Gồm các sinh vật khác loài
Quần thể sinh vật và quần xã sinh vật là những nội dung kiến thức bổ ích mà chúng ta được học trong bộ môn sinh học. Tuy nhiên không phải ai cũng phân biệt được quần thể sinh vật với quần xã sinh vật.
Chúng tôi sẽ giúp quý bạn đọc phân biệt rõ hai khái niệm này thông qua bài viết Phân biệt quần thể và quần xã.
Quần thể là gì?
– Khái niệm:
Quần thể sinh vật là tập hợp các cá thể trong cùng một loài, cùng sinh sống trong một khoảng không gian xác định, vào một thời gian nhất định, có khả năng sinh sản và tạo thành những thế hệ mới.
– Quá trình hình thành quần thể sinh vật thường trải qua các giai đoạn chủ yếu sau:
Đầu tiên, một số cá thể cùng loài phát tán tới một môi trường sống mới.
Những cá thể nào không thích nghi được với điều kiện sống của môi trường mới sẽ bị tiêu diệt hoặc phải di cư đi nơi khác. Những cá thể còn lại thích nghi dần với điều kiện sống.
Giữa các cá thể cùng loài gắn bó chặt chẽ với nhau thông qua các mối quan hệ sinh thái, dần dần hình thành quần thể ổn định, thích nghi với điều kiện sống.
– Quan hệ giữa các cá thể trong quần thể bao gồm quan hệ hỗ trợ và quan hệ cạnh tranh:
+ Quan hệ hỗ trợ:
Các cá thể cùng loài có xu hướng tụ tập bên nhau tạo thành quần tụ cá thể, điều này giúp chúng dễ kiếm ăn, chống lại kẻ thù, bảo vệ nhau và gây hiệu quả tâm lí giúp các quá trình sinh lí của sinh vật diễn ra tốt hơn. Hiện tượng đó được gọi là “hiệu quả nhóm”. Ví dụ:Quần tụ cây chống gió, chống mất nước. Hiện tượng liền rễ ở các cây thông nhựa mọc gần nhau.
Ý nghĩa của quan hệ hỗ trợ là đảm bảo cho quần thể tồn tại một cách ổn định và khai thác được tối ưu nguồn sống của môi trường, làm tăng khả năng sống sót và sinh sản của các cá thể.
+ Quan hệ cạnh tranh
Khi mức độ quần tụ vượt quá mức cực thuận sẽ dẫn tới hiện tượng cạnh tranh giữa các cá thể cùng loài về thức ăn, nơi ở, ánh sáng, các nguồn sống khác; các con đực tranh nhau để giành con cái…
Các cơ chế để giảm sự cạnh tranh cùng loài:Ăn lẫn nhau như việc Cá lớn nuốt cá bé, cá mập nở trước ăn các phôi chưa nở, tự tỉa thưa ở thực vật: các cành phía dưới, các cây nhỏ không lấy đủ ánh sáng, không quang hợp được → chết → mật độ phân bố của thực vật giảm.
Bên cạnh đó còn có cơ chế cách ly: Do thiếu thức ăn, nơi ở, nhiều cá thể trong quần thể cá, chim, thú, …. đánh lẫn nhau, dọa nạt nhau bằng tiếng hú hoặc động tác nhằm bảo vệ nơi sống, nhất là vào mùa sinh sản. Kết quả dẫn đến mỗi nhóm bảo vệ một khu vực sống riêng, một số cá thể phải tách ra khỏi đàn
Ý nghĩa của quan hệ cạnh tranh là đặc điểm thích nghi của quần thể. Nhờ có cạnh tranh mà số lượng và sự phân bố của các cá thể trong quần thể duy trì ở mức độ phù hợp, đảm bảo sự tồn tại và phát triển của cả quần thể.
Thông thường ở các sinh vật cùng loài: quan hệ hỗ trợ diễn ra trước, sau dẫn đến cạnh tranh, quan hệ sinh thái chủ yếu là quan hệ sinh sản để duy trì nòi giống.
Quần xã là gì?
– Khái niệm quần xã sinh vật:
Quần xã sinh vật là một tập hợp những quần thể sinh vật thuộc nhiều loài khác nhau, cùng sống trong một không gian nhất định. Các sinh vật trong quần xã có mối quan hệ gắn bó như một thể thống nhất và do vậy, quần xã có cấu trúc tương đối ổn định.
– Quan hệ giữa các loài trong quần xã sinh vật:
+ Các mối quan hệ sinh thái
Trong quá trình tìm kiếm thức ăn, nơi ở, các loài trong quần xã gắn bó chặt chẽ với nhau bằng các mối quan hệ hoặc hỗ trợ hoặc đối kháng nhau.Quan hệ hỗ trợ bao gồm quan hệ cộng sinh, hội sinh và hợp tác. Trong quan hệ hỗ trợ, các loài hoặc đều có lợi hoặc ít nhất không bị hại.
Quan hệ đối kháng bao gồm quan hệ cạnh tranh, kí sinh, ức chế – cảm nhiễm và quan hệ sinh vật này ăn sinh vật khác. Trong quan hệ đối kháng, loài được lợi sẽ thắng thế và phát triển, loài bị hại sẽ bị suy thoái. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, cả hai loài ít nhiều đều bị hại.
+ Hiện tượng khống chế sinh học
Khống chế sinh học là hiện tượng số lượng cá thể của một loài bị khống chế ở một mức nhất định, không tăng cao quá hoặc giảm thấp quá do tác động của các mối quan hệ hoặc hỗ trợ hoặc đối kháng giữa các loài trong quần xã.
Quần thể sinh vật và quần xã sinh vật có những điểm khác nhau để phân biệt như sau:
– Quần thể sinh vật:
+ Tập hợp nhiều cá thế cùng loài.
+ Không gian sống gọi là nơi sinh sống.
+ Chủ yếu xảy ra mối quan hệ hỗ trợ gọi là quần tụ.
+ Thời gian hình thành ngắn và tồn tại ít ổn định hơn quần xã.
+ Các đặc trưng cơ bản gồm mật độ, tỉ lệ nhóm tuổi, tỉ lệ đực cải, sức sinh sản, tỉ lệ tử vong, kiểu tăng trưởng, đặc điểm phân bố, khả năng thích nghi với môi trường.
+ Cơ chế cân bằng dựa vào tỉ lệ sinh sản, tử vong, phát tán.
– Quần xã sinh vật:
+ Tập hợp nhiều quần thể khác loài
+ Không gian sống gọi là sinh cảnh.
+ Thường xuyên xảy ra các quan hệ hỗ trợ và đối địch.
+ Thời gian hình thành dài hơn và ổn
định hơn quần thể.
+ Các đặc trưng cơ bản gồm độ đa dạng, số lượng cá thể, cấu trúc loài, thành phần loài, sự phân tầng thẳng đứng, phân tầng ngang và cấu trúc này biến đổi theo chu kì.
+ Cơ chế cân bằng do hiện tượng khống chế sinh học.
Trên đây là những chia sẻ của chúng tôi về Phân biệt quần thể và quần xã. Chúng tôi hi vọng rằng những chia sẻ từ bài viết sẽ hữu ích và giúp quý bạn đọc hiểu rõ được nội dung này.