So sánh mig 17 và mig 21 năm 2024

Video: Những thước phim quý giá về phi công huyền thoại Nguyễn Văn Bảy.

MiG-17 là dòng máy bay phản lực chiến đấu cận siêu âm của Liên Xô, được đưa vào sử dụng từ năm 1952.

Được nâng cấp từ MiG-15, MiG-17 cải thiện các khuyết điểm từ "người tiền nhiệm". Nổi bật là phần cánh cụp xuôi phía sau với hình dạng: 45° độ gần thân chính và 42° so với phần bên ngoài cánh.

Động cơ của MiG-17 tương tự MiG-15, nhưng tốc độ tối đa nhỉnh hơn đôi chút.

Được trang bị 3 súng máy, MiG-17 có nhiệm vụ chiến đấu ban ngày và hiệu quả nhất trong hoạt động chống máy bay địch. Nó cũng có thể được dùng làm oanh tạc cơ, nhưng trọng lượng bom hạn chế so với các máy bay chiến đầu cùng thời kỳ.

Một máy bay tiêm kích MiG-17 được trưng bày tại Bảo tàng Không quân ở Hà Nội. (Ảnh: Trung Hiếu/VOV.VN)

Giống như các tiêm kích khác của Liên Xô, MiG-17 được gắn cho nhiệm vụ chính là bắn hạ máy bay ném bom của Mỹ, tránh hỗn chiến ở cự ly gần.

Với vận tốc tối đa 1.120km/h, MiG-17 hiệu quả nhất trong các cuộc đối đầu với máy bay ném bom bay chậm và nặng nề của Mỹ cũng như các máy bay ném bom trụ cột của Mỹ như B-50 hay B-36.

Theo thời gian, khi không quân Mỹ bắt đầu sử dụng các oanh tạc cơ chiến lược đạt tốc độ siêu âm, MiG-17 trở nên lỗi thời và bị thay thể bởi MiG-21 và MiG-23.

Nhưng trước khi bị loại biên, MiG-17 có tên trong các phi đội của hơn 20 quốc gia.

Vào những năm 60, MiG-17 kết hợp với MiG-21, MiG-19 cùng các phi công Việt Nam, trong đó đại tá Nguyễn Văn Bảy tạo ra các chiến tích vẻ vang trong các cuộc đối đầu cân não với phi đội máy bay Mỹ.

Một số phi công Việt Nam thích MiG-17 hơn MiG-21 vì chúng có khả năng bẻ ngoặt nhanh hơn dù tốc độ bay thẳng không được như MiG-21.

Trong khoảng thời gian 1965-1972, phi đội MiG-17 thuộc các Trung đoàn 921 và 923 bắn rơi 71 máy bay Mỹ, bao gồm 11 chiếc F-8 Crusader, 16 chiếc F-105 Thunderchief, 32 chiếc F-4 Phantom II, 2 chiếc A-4 Skyhawk, 7 chiếc A-1 Skyraider, 1 chiếc C-47, 1 chiếc trực thăng Sikorsky CH-3C và 1 chiếc máy bay không người lái Ryan Firebee.

Phi công Nguyễn Văn Bảy bước xuống từ một chiếc MG-17. (Ảnh: TL)

7 trong số các chiến tích này có góp công của Đại tá, phi công huyền thoại Nguyễn Văn Bảy.

Năm 1972, 2 chiếc MiG-17 tham gia vào trận không kích USS Higbee (DD-806) và USS Oklahoma City (CL-91), tạo ra chiến thích phi thường khiến không quân Mỹ ngỡ ngàng. Đây là lần đầu tiên và cũng là lần cuối cùng quân đội Việt Nam sử dụng MiG-17F để tấn công mục tiêu trên biển.

Máy bay quân sự thường có tuổi thọ ngắn, đặc biệt là trong thời kỳ công nghệ bùng nổ, một chiếc máy bay tiên tiến nhất thời thế chiến thứ nhất có thể trở nên lỗi thời chỉ trong vài tháng. Đến thời đại máy bay phản lực cũng vậy, tiêu biểu là những chiếc tiêm kích MiG-15 tung hoành trên bầu trời Triều Tiên cũng đã trở thành đồ bỏ đi chỉ vài năm sau đó.

Nhưng một số thiết kế vẫn đứng vững trước thử thách của thời gian. B-52 Stratofortress bay lần đầu tiên vào năm 1952 và vẫn được phục vụ cho đến ngày nay. Ngoài ra, những chiếc vận tải cơ C-130 mới vẫn tiếp tục được sản xuất, với nhiều phiên bản cải tiến.

Nhưng đó là máy bay ném bom và máy bay vận tải, chúng không phải tham gia không chiến. Máy bay chiến đấu phải đối mặt với một vấn đề đặc biệt về tuổi thọ, vì phải cạnh tranh trực tiếp với các mẫu máy bay mới hơn. Do đó, rất ít máy bay chiến đấu có tuổi thọ cao, nhưng vẫn có một ngoại lệ đó chính là tiêm kích MiG-21.

Các nghiên cứu ban đầu về máy bay chiến đấu MiG-21 bắt đầu vào năm 1953. Sự thành công của MiG-15 và MiG-17 cho thấy rằng các kỹ sư hàng không vũ trụ của Liên Xô có thể cạnh tranh với các đối tác phương Tây và Liên Xô đã cho ra đời máy bay chiến đấu siêu thanh đầu tiên là MiG-19.

Tuy nhiên, công nghệ đã thay đổi quá nhanh trong hai thập kỷ kể từ khi ra đời máy bay phản lực đầu tiên. Những chiếc MiG-15 từng nổi tiếng về tốc độ một thời, nhưng thậm chí không thể bắt kịp các máy bay ném bom hiện đại của Mỹ. Và sự ra đời của tiêm kích chiến đấu MiG-21 nhằm lấy lại thế cân bằng, đồng thời cung cấp một phương tiện chiếm ưu thế trên không hiệu quả.

MiG-21 đạt tốc độ trên Mach 2.0, được trang bị một khẩu pháo 23mm bên trong và có khả năng mang từ hai đến sáu tên lửa. MiG-21 cũng có thể thực hiện vai trò tấn công mặt đất, máy bay có thể mang theo một số lượng hạn chế bom và tên lửa.

Liên Xô đã sản xuất 10.645 chiếc MiG-21 từ năm 1959 đến năm 1985. Ấn Độ cũng sản xuất 657 chiếc theo thỏa thuận cấp phép và chuyển giao công nghệ với Moscow, ngoài ra Tiệp Khắc cũng sản xuất 194 chiếc theo giấy phép.

Trung Quốc cũng dựa trên thiết kế của MiG-21 để cho ra đời phiên bản Chengdu J-7 và nước này đã sản xuất khoảng 2.400 chiếc tiêm kích J-7 trong khoảng thời gian từ năm 1966 đến năm 2013. Với con số khổng lồ như vậy, MiG-21 đã trở thành chiếc máy bay siêu thanh được sản xuất nhiều nhất trong lịch sử thế giới.

Trong Chiến tranh Lạnh, Mỹ đã sở hữu một số biến thể MiG-21 thông qua mua một phi đội máy bay J-7 từ Trung Quốc. Các phi công Mỹ đánh giá tốt về chiếc máy bay và cho rằng MiG-21 hoạt động hiệu quả hơn trong các tình huống huấn luyện xâm lược.

MiG-21 chưa bao giờ tham chiến trong cuộc chiến giữa NATO và Warsaw. Tại Việt Nam, với ưu thế về kích thước và khả năng cơ động cho phép những chiếc MiG-21 tránh được các tên lửa không đối không của đối phương, đồng thời có thể tấn công đối phương bất ngờ và sau đó rút chạy về nhà.

MiG-21 được sử dụng rộng rãi trong các cuộc chiến tranh khắp Trung Đông. Các máy bay chiến đấu kiêm ném bom MiG-21 của Lực lượng Phòng vệ Israel đã tàn phá các căn cứ của Ai Cập và Syria trong các cuộc không kích mở màn của cuộc Chiến tranh 6 ngày.

Số lượng máy bay MiG-21 hoạt động bắt đầu giảm vào cuối những năm 1980 và 1990, khi các mẫu máy bay hiện đại hơn ra đời thay thế và sau khi Liên Xô sụp đổ. Các quốc gia khách hàng của Liên Xô không thể giữ máy bay của họ hoạt động được nữa. Tuy nhiên, nhiều lực lượng không quân vẫn tiếp tục sử dụng MiG-21 và các biến thể của nó do Trung Quốc sản xuất.

MiG-21 hiện vẫn đang phục vụ trong 18 lực lượng không quân trên toàn thế giới, bao gồm hai thành viên của NATO là Romania và Croatia. Máy bay đã từng phục vụ trong khoảng 40 lực lượng không quân khác kể từ năm 1960. Trung Quốc, Nga và Ukraine vẫn tiến hành việc bảo dưỡng và nâng cấp các máy bay hiện có.

Những chiếc MiG-21 được sử dụng cho tới ngày nay có nhiều điểm khác biệt so với phiên bản năm 1959. Được trang bị nhiều vũ khí hiện đại, phức tạp hơn như tên lửa R-60 AAM, Magic 2 và Python III, cùng với các nâng cấp về thiết bị điện tử giúp cải thiện radar và thông tin liên lạc. Điều này khiến MiG-21 vẫn rất đáng sợ khi đối đầu với các máy bay hiện đại.

Hiện nay, Trung Quốc đã ngừng sản xuất J-7, các máy bay J-7 đã được chuyển giao cho nhiệm vụ quốc phòng và huấn luyện địa phương. Croatia và Romania cũng sẽ thanh lý những chiếc máy bay MiG-21 trong 5 năm tới. Sau một loạt tai nạn, Ấn Độ cuối cùng cũng đã cho nghỉ hưu những chiếc MiG-21 của mình.

Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là sự kết thúc của MiG-21. Nhiều mẫu máy bay J-7 và MiG-21 vẫn còn có thể hoạt động trong một thời gian khá dài. Bangladesh đã mua được hàng chục chiếc J-7 cuối cùng vào năm 2013 và sẽ sử dụng trong một thời gian dài. Nguồn ảnh: QQ.