Hành vi đánh bạc qua mạng đối diện mức án nào?
[ĐCSVN] - Qua kiểm tra hành chính đối tượng Nguyễn Văn Th. [SN 1999] và Hoàng Văn Tr. [SN 2004], cùng trú tại Phú Thượng, quận Tây Hồ, Hà Nội, khi đang điều khiển xe máy, lực lượng chức năng phát hiện trong túi đeo của Thành có số tiền là 800 triệu đồng.
Từ đây, Công an quận Nam Từ Liêm đã mở rộng quá trình điều tra, triệt phá đường dây đánh bạc “khủng” qua mạng Internet.
Qua đấu tranh, 2 đối tượng thừa nhận đi rút tiền tại các cây ATM thông qua tài khoản Viettel Pay. Đối tượng Th. khai nhận khoảng năm 2019 có nảy sinh ý định tổ chức đánh bạc và mua mã nguồn game, thuê hai đối tượng nữa cùng xây dựng và chỉnh sửa phần mềm game, lấy tên “SOVIP”. Sau đó, thông qua các hình thức quảng cáo trên mạng xã hội để thu hút người chơi và xây dựng phần mềm trên điện thoại di động. Đối tượng này đã cấu kết với nhiều với nhiều người khác để quản lý phần mềm, thu lợi bất chính từ hoạt động phi pháp này.
Tiền ảo được người chơi nộp vào trò chơi, được chuyển thành tiền mặt bằng cách nạp vào sim điện thoại bán cho khách hàng và tiền nạp vào ví điện tử Momo sẽ được các đối tượng rút tại các cây ATM. Tiền trong ví điện tử Momo được đối tượng Thành giữ lại dùng để trả tiền thắng cho các đối tượng tham gia.
| Hai đối tượng Th. và Tr. tại cơ quan công an [Ảnh: Công an cung cấp] |
Bước đầu, cơ quan điều tra xác định Th. đã mua hơn 4.700 tài khoản và ví điện tử Momo để nhận tiền và trả thưởng cho khoảng 6 triệu tài khoản. Ngoài ra, lực lượng chức năng thu giữ 13 xe ô tô hạng sang như Mercedes Benz AMG, Porche… cùng hơn 9 tỷ đồng tiền mặt, 20.000 USD, 03 bộ trái phiếu trị giá 5 tỷ đồng cùng nhiều máy tính, sim điện thoại, các bộ thiết bị phục vụ việc đánh bạc. Ở một diễn biến khác, đối tượng Đỗ Đức A. cũng bị khởi tố, bắt tạm giam về tội sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông.
Liên quan 2 nam thanh niên này, ban chuyên án đã lần lượt bắt giữ một số đối tượng, trong đó người cầm đầu là Nguyễn Minh Th. [SN 1989, trú tại phường Dịch Vọng Hậu, quận Cầu Giấy, Hà Nội].
Dướigóc độ pháp lý, trao đổi với phóng viên Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam, Luật gia Trần Thị Hằng, Công ty Luật TNHH Trường Sơn, đưa ra một số nhận định như sau:
* Hành vi tổ chức đánh bạc của đối tượng Nguyễn Văn Th. và các đồng phạm được xác định tham gia tổ chức đường dây đánh bạc.
Hành vi của đối tượng Nguyễn Văn Th. và các đồng phạm được cơ quan công an xác định có thể đã cấu thành “Tội tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc” quy định tại Điểm a, Điểm b và Điểm c Khoản 2 Điều 322 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 với hình phạt tù từ 05-10 năm. Ngoài ra, các đối tượng còn có thể bị phạt tiền từ 20-100 triệu đồng hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản theo quy định tại Khoản 3 Điều 322.
* Đối với hành vi sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính phục vụ vào mục đích đánh bạc
Có thể thấy, “sòng bài” do đối tượng Th. tổ chức cầm đầu sử dụng mạng Internet, mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử để phạm tội, có tính chất chuyên nghiệp, thu lợi bất chính nhiều tỷ đồng.
Đối tượng Đỗ Đức A. có thể vi phạm vào tội “Tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông” quy định tại Điều 288 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017. Cụ thể, hành vi vi phạm có thể được xác định thuộc vào Điểm c Khoản 1 Điều 288, là hành vi sử dụng trái phép thông tin trên mạng nhằm thu lợi bất chính từ từ 50-200 triệu đồng có thể bị phạt tiền từ 30-200 triệu đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
Đồng thời, căn cứ vào hồ sơ vụ án, nếu xác định được hành vi của Đỗ Đức A. là phạm tội có tổ chức theo quy định tại Điểm a Khoản 2 Điều 288 thì đối tượng có thể bị phạt tiền từ 200 triệu đến 1 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.
* Với hành vi đánh bạc của các con bạc tham gia vào mạng lưới đánh bạc
Trong vụ việc này, hành vi đánh bạc được tổ chức qua hệ thống mạng vi tính nên việc xác định các con bạc tham gia đường dây này là rất khó. Tuy nhiên, trong trường hợp xác định được cụ thể thì cá nhân đó có thể phạm vào “Tội đánh bạc” quy định tại Điểm c khoản 2 Điều 321 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017, cụ thể hành vi vi phạm “Sử dụng mạng Internet, mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử để phạm tội” với hình phạt tù từ 03 năm đến 07 năm./.
Anh Tuấn
Đó là hướng dẫn của Tòa án nhân dân tối cao nhằm đảm bảo áp dụng pháp luật thống nhất trong việc áp dụng điểm c khoản 2 Điều 321 và điểm c khoản 2 Điều 322 BLHS được nêu tại Công văn số 196/TANDTC-PC ban hành ngày 04/9/2018.
| Ảnh minh họa [Internet] |
Cụ thể, thời gian qua, TAND tối cao nhận được ý kiến phản ánh của một số Tòa án về vướng mắc trong việc áp dụng tình tiết định khung tăng nặng “Sử dụng mạng internet, mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử để phạm tội” quy định tại điểm c khoản 2 Điều 321 và điểm c khoản 2 Điều 322 của BLHS. Để bảo đảm áp dụng thống nhất pháp luật việc áp dụng tình tiết nêu trên, TAND tối cao có ý kiến như sau:
“Sử dụng mạng internet, mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử để phạm tội” quy định tại điểm c khoản 2 Điều 321 và điểm c khoản 2 Điều 322 của BLHS được hiểu là việc sử dụng mạng internet, mạng máy tính, mạng viễn thông và các phương tiện điện tử để đánh bạc trực tuyến [như hình thành nên các chiếu bạc online hoặc sử dụng mạng internet, mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử để tổ chức đánh bạc, gá bạc].
Việc người phạm tội sử dụng mạng internet, mạng máy tính, mạng viễn thông và các phương tiện điện tử khác như là phương tiện để liên lạc với nhau [ví dụ: nhắn tin qua điện thoại, qua email, zalo, viber.... để ghi số đề, lô tô, cá độ đua ngựa...] mà không hình thành nên các trò chơi được thua bằng tiền hoặc hiện vật trực tuyến thì không thuộc trường hợp “Sử dụng mạng internet, mạng máy tính, mạng viên thông và các phương tiện điện tử đế phạm tội” quy định tại điểm c khoản 2 Điều 321 và điểm c khoản 2 Điều 322 của BLHS.
Tải toàn bộ công văn tại đây
Mặc dù bị triệt phá nhiều, nhưng các đường dây đánh bạc này vẫn tồn tại và có xu hướng gia tăng với số tiền cực khủng.
Thời gian qua, tình hình tội phạm sử dụng công nghệ cao tổ chức đánh bạc và đánh bạc trên mạng diễn biến phức tạp, tạo ra sự bất ổn về trật tự xã hội. Có những đường dây quy mô lớn với số tiền giao dịch lên đến hàng chục nghìn tỷ đồng, hoạt động kín kẽ, rất khó khăn cho cơ quan chức năng điều tra, khám phá. Cụ thế, mới đây, Công an TP Hà Nội đã bắt giữ Trương Ngọc Tú [SN 1983, HKTT tại phường Việt Hưng, quận Long Biên] cùng 15 đối tượng trong đường dây tổ chức đánh bạc và đánh bạc trên mạng. Tổng số tiền các đối tượng đánh bạc nướng vào đường dây này “cực khủng”, lên tới 64.000 tỷ đồng. Gần đây nhất, những ngày đầu tháng 7 Công an tỉnh Hưng Yên vừa triệt phá đường dây đánh bạc liên tỉnh trên mạng Internet với số tiền lên đến trên 20.000 tỷ đồng.
Mặc dù triệt phá nhiều nhưng các đường dây đánh bạc này vẫn tồn tại và có xu hướng gia tăng với số tiền cực khủng. Để làm rõ hơn nguyên nhân thực trạng này, phóng viên VOV.VN trao đổi Luật sư Nguyễn Thanh Hà – Chủ tịch Công ty Luật TNHH SB LAW.
Các văn bản pháp luật vẫn còn tồn tại những quy định chồng chéo
PV: Thưa luật sư, các vụ án liên quan đến tội phạm mạng có con số nghìn tỷ đến hàng chục nghìn tỷ đồng quá được triệt phá thời gian qua ngày càng phổ biến. Luật sư nhận định gì về tình trạng này?
Luật sư Nguyễn Thanh Hà: Hiện nay, tình trạng đánh bạc qua hình thức sử dụng internet đang diễn ra vô cùng phức tạp, chủ yếu theo hình thức tạo ra ứng dụng hay trang web nhằm mục đích tổ chức cho các con bạc, đưa ra các điều khoản, luật lệ cho trò chơi, yêu cầu thanh toán chi phí để chơi, ... có thu tiền. Tùy theo mức độ hành vi mà đối tượng vi phạm sẽ bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.
PV: Thực tế có thể thấy, trong các vụ án liên quan đến tội phạm đánh bạc trên mạng, việc các con bạc sử dụng chiêu thức thuê người đứng tên mở tài khoản, hoặc cùng một cá nhân mở hàng chục tài khoản ngân hàng để phục vụ cho việc đánh bạc trong thời gian dài nhưng tại sao cơ quan chức năng lại không phát hiện sự bất thường này?
Luật sư Nguyễn Thanh Hà: Đến nay, nhà nước đã ban hành các văn bản pháp luật quy định về tội phạm mạng. Tuy nhiên, các văn bản pháp luật vẫn còn tồn tại những quy định chồng chéo, chưa thể lường hết những hành vi mà các đối tượng này có thể sử dụng. Vì vậy, các đối tượng này đã lợi dụng, lách luật nhằm tổ chức đánh bạc trực tuyến, thu lợi bất chính đến hàng tỷ đồng, kéo theo nhiều hệ lụy nguy hại cho xã hội.
Nguyên nhân một phần do chưa có quy định cụ thể về cơ chế kiểm tra, phối hợp giữa các cơ quan, ban ngành cũng như các tổ chức khiến cho các con bạc dễ dàng thực hiện hành vi trên. Bởi, các hành vi trên là vô cùng tinh vi, nó dễ dàng qua mắt những tổ chức tín dụng. Họ chỉ có trách nhiệm làm theo yêu cầu của khách hàng khi việc này là đúng quy trình và pháp luật. Vì vậy, việc phối hợp với các cơ quan điều tra cũng như các cơ quan thực thi pháp luật là vô cùng quan trọng. Chỉ các cơ quan điều tra mới có đủ nghiệp vụ để phát hiện, tìm ra những điềm bất thường từ những việc này.
Trường hợp làm tốt trong việc kết hợp thực hiện, tổ chức tín dụng có thể báo cáo cho các cơ quan có thẩm quyền nếu phát hiện ra hành vi đáng ngờ dựa vào đối tượng thực hiện để cơ quan đó có thể điều tra, xác minh, từ đó sẽ hạn chế được những tội phạm trên.
Ngoài ra, hiện nước ta còn thiếu các chuyên gia trong lĩnh vực thông tin để có thể kiểm soát được hết tất cả các hành vi của tội phạm mạng cũng như bảo đảm được an ninh mạng.
Khung hình phạt cao nhất của tội đánh bạc chỉ 7 năm tù
PV: Tội phạm mạng đang đi trước công cụ quản lý nhà nước. Theo luật sư hệ thống luật pháp của chúng ta đã đủ sức răn đe chưa?
Luật sư Nguyễn Thanh Hà: Tình hình tội phạm sử dụng công nghệ cao đang có chiều hướng ngày càng phức tạp, với diễn biến tăng cả về số vụ và tính chất, mức độ, hậu quả. Thực tế số vụ vi phạm pháp luật hình sự phát hiện tương đối nhiều, nhưng số vụ khởi tố và truy tố rất thấp, bởi chủ thể tội phạm thực hiện trên không gian mạng, có thể ở một nơi nhưng lại gây ra hậu quả toàn cầu, do đó rất khó xác định chủ thể để truy nguyên và bắt giữ, do rào cản về không gian mạng và lãnh thổ. Các đường dây đánh bạc trên mạng hầu hết đều có máy chủ đặt ở nước ngoài. Các đối tượng trong đường dây giao dịch theo từng cấp đại lý. Do đó, khi xử lý các đối tượng trong đường dây, chủ yếu là xử lý các đối tượng mua tài khoản để mở tổng đại lý và các đối tượng đại lý cấp một, cấp hai, ...
Về mức xử phạt, hệ lụy của tội phạm đánh bạc nói chung rõ ràng để lại hậu quả rất lớn nhưng theo quy định tại Điều 321 Bộ luật Hình sự 2015, khung hình phạt cao nhất của tội đánh bạc chỉ 7 năm tù. Nếu thiếu công cụ kiểm tra, giám sát, cũng như chế tài đủ mạnh, đủ sức răn đe sẽ làm cho tội phạm mạng ngày càng hoạt động mạnh, tinh vi.
Bên cạnh đó, với tốc độ phát triển Internet nhanh như hiện nay, không thể phủ nhận việc tội phạm mạng xuất hiện dưới nhiều hình thức nên các công cụ pháp luật vẫn chưa thể kiểm soát kịp thời.
PV: Hệ lụy của tội phạm đánh bạc nói chung, của tội phạm đánh bạc nói riêng rõ ràng để lại hậu quả rất lớn. Các cơ quan chức năng liên tục phát hiện, xét xử công khai nhưng tại sao tội phạm đánh bạc qua mạng vẫn có chiều hướng gia tăng cả về quy mô, tính chất?
Luật sư Nguyễn Thanh Hà: Thứ nhất, việc phát hiện hành vi vi phạm pháp luật của tội phạm đánh bạc qua mạng còn gặp nhiều khó khăn
Tội phạm đánh bạc qua mạng có phạm vi hoạt động rộng, có thể vi phạm ở nhiều nơi trong một quốc gia hoặc xuyên quốc gia, dễ câu kết với nhau. Đặc biệt hiện nay hành lang pháp luật liên quan đến vấn đề này vẫn còn thiếu cũng là nguyên nhân chính khiến nhiều cơ quan tố tụng lúng túng khi xử lý những vụ việc này.
Thực tiễn thời gian qua cho thấy, mặc dù có rất nhiều vi phạm nhưng số lượng các vụ việc đưa ra xét xử rất ít. Một trong các nguyên nhân cơ bản là sự chậm trễ trong việc ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành liên quan đến những loại tội phạm này. Ngoài ra, vấn đề thu thập, bảo quản và đánh giá chứng cứ cũng gặp rất nhiều khó khăn vì chứng cứ của vụ án là chứng cứ điện tử; việc thu thập, bảo quản và xử lý các chứng cứ này để chứng minh tội phạm đòi hỏi phải tuân theo chu trình nghiêm ngặt, nếu không rất dễ làm mất dấu vết và không khôi phục được.
Thứ hai, việc xử lý tội phạm đánh bạc qua mạng còn nhẹ, chưa đủ sức răn đe phục vụ công tác đấu tranh chống và phòng ngừa tội phạm.
Như đã trình bày ở trên, theo quy định tại Điều 321 Bộ luật hình sự năm 2015, khung hình phạt cao nhất của tội đánh bạc chỉ 7 năm tù. Đối với hành vi tổ chức đánh bạc và gá bạc, khung hình phạt cao nhất chỉ là 10 năm tù. Khung hình phạt quy định như trên chưa đủ sức răn đe vì nguồn lợi bất chính và hệ quả mà nó để lại là rất lớn và khó có thể khắc phục trong thời gian dài.
Thứ ba, năng lực của đội ngũ cán bộ còn nhiều hạn chế. Trình độ của cán bộ tố tụng và trang thiết bị của các cơ quan pháp luật còn chưa được trang bị đầy đủ và phù hợp để xử lý các loại án này. Trong khi đây là loại tội phạm mới xuất hiện ở Việt Nam, rất phức tạp, các hoạt động phạm tội trong lĩnh vực này thường rất khó phát hiện, đòi hỏi điều tra viên, kiểm sát viên và thẩm phán phải chuyên nghiệp, có kiến thức chuyên ngành về công nghệ thông tin. Bên cạnh đó, kinh nghiệm phòng chống tội phạm công nghệ cao của Cảnh sát Việt Nam còn ít trong khi tình hình tội phạm công nghệ cao thì lại đang phát triển rất nhanh.
Cần siết chặt quản lý hoạt động cung cấp dịch vụ cho thuê máy chủ
PV: Nhìn từ thực tế đấu tranh các vụ án đánh bạc trên mạng gần đây cho thấy, hầu hết các đường dây đánh bạc trên mạng đều có máy chủ đặt ở nước ngoài. Vậy theo luật sư, việc xử lý các đối tượng này sẽ tiến hành như thế nào?
Luật sư Nguyễn Thanh Hà: Ngày càng có nhiều đường dây đánh bạc trực tuyến với giá trị lên tới hàng tỷ đồng và nhiều thủ đoạn tinh vi mặc dù các băng nhóm công nghệ cao này liên tiếp bị triệt phá. Hầu hết các tổ chức này đặt máy chủ ở nước ngoài còn tại Việt Nam, các đối tượng chỉ giao dịch theo cấp đại lý.
Bên cạnh đó, với công nghệ điện toán đám mây, không gian mạng “không có biên giới” vậy nên hành vi tổ chức đánh bạc trực tuyến càng trở nên dễ dàng, thu hút cực nhiều người tham gia và có thể ở bất kỳ đâu dẫn tới việc xác minh, xử lý, điều tra từng cá nhân cũng không khả thi.
Ngoài ra, việc đặt máy chủ ở nước ngoài còn khiến cho những kẻ cầm đầu đường dây tổ chức dễ dàng hơn trong việc rửa tiền. Ước tính hàng triệu USD đã chảy ra nước ngoài thông qua việc đánh bạc hay cá cược qua mạng.
Để ngăn chặn tình trạng trên, thiết nghĩ, cần có cơ chế hợp tác quốc tế trong phòng, chống tội phạm để yêu cầu các nhà cung cấp dịch vụ máy chủ, tên miền ở nước ngoài cung cấp dữ liệu phục vụ công tác điều tra tội phạm.
PV: Để hạn chế đến mức thấp nhất vấn nạn đánh bạc trên mạng, theo luật sư, cơ quan chức năng phải làm gì?
Luật sư Nguyễn Thanh Hà: Điều 321 và 322 Bộ luật hình sự 2015 đã có nhiều tiến bộ, minh bạch và dễ hiểu, dễ áp dụng hơn so với các quy định trong Bộ luật hình sự năm 1999 và sửa đổi năm 2009. Tuy nhiên, thực tiễn áp dụng các quy định của pháp luật để xử lý các hành vi đánh bạc, tổ chức đánh bạc và gá bạc hiện nay cũng còn rất nhiều vướng mắc và nhiều quan điểm khác nhau, không thống nhất trong việc áp dụng. Theo đó, trước tiên, cơ quan nhà nước có thẩm quyền cần tiếp tục nghiên cứu, đưa ra những hướng dẫn cụ thể hơn, đồng thời, phải tăng mức phạt nhằm đạt được hiệu quả răn đe đối với người phạm tội.
Thứ hai, cơ quan chức năng cần siết chặt quản lý hoạt động cung cấp dịch vụ cho thuê máy chủ, cho thuê chỗ đặt máy chủ, tên miền. Đặc biệt, các ban, ngành, đoàn thể cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật trong nhân dân về tác hại, hậu quả, hệ lụy của việc đánh bạc đối với mỗi cá nhân, gia đình và xã hội; góp phần nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa, đấu tranh đối với loại tội phạm lợi dụng mạng internet hoạt động phạm tội.
Bên cạnh đó, cần nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức trực tiếp làm công tác đấu tranh chống và phòng ngừa tội phạm sử dụng công nghệ cao. Đồng thời, tiếp tục thực hiện hiệu quả hợp tác quốc tế trong phòng chống tội phạm bằng việc đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong đấu tranh phòng chống tội phạm sử dụng internet và đảm bảo an toàn thông tin, an ninh mạng. Tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn nhằm nâng cao năng lực phòng ngừa, điều tra khám phá tội phạm.
PV: Xin cảm ơn luật sư./.
Theo VOV.VN