Tuần qua, cửa khẩu ở Lạng Sơn tiếp tục ùn ứ, đồng thời Trung Quốc thông báo kiểm tra chặt với một số mặt hàng, trong đó có tôm hùm khiến nhiều đơn vị phải đưa xe quay đầu về bán nội địa với giá rẻ.
"Trung Quốc cấm biên nên giá tôm hùm rớt mạnh. Bà con tranh thủ ăn nào", chị Huệ, một tiểu thương buôn bán rao liên tục trên mạng suốt 2 ngày qua.
Theo chị Huệ, tôm được chị nhập từ các đơn vị xuất khẩu quay đầu không xuất được sang Trung Quốc. Tôm có giá 790.000 đồng một kg loại 350-400 gram một con. Trước đó, loại này chị Huệ nhập vào từ các vựa ở Nha Trang tới 1,5 triệu đồng một kg.
Tôm hùm được một cửa hàng tại Hà Nội bán với giá rẻ để "giải cứu" giúp" các đơn vị xuất khẩu. Ảnh: Phùng Phượng
Đã bán hàng tạ tôm hùm loại 200-300 gram một con, anh Lâm ở Hà Đông cho biết, vẫn còn 300 kg tôm hùm "giải cứu" chưa bán hết. Thay vì bán giá theo kg, anh chỉ bán 150.000-200.000 đồng một con [tuỳ kích cỡ].
"Lâu lắm mới có đợt tôm hùm còn sống mà giá rẻ như thế này. Khi hết loại hàng này chúng tôi sẽ nhập hàng trực tiếp từ Nha Trang, khi ấy giá sẽ khác", anh Lâm nói.
Đăng "giải cứu" 4 tấn tôm hùm với giá 700.000 đồng một kg, quản lý hệ thống cửa hàng hải sản tại Hà Nội cho biết, giá này rẻ hơn cả tôm sú cỡ đại. Nhờ bán với mức giá "giải cứu", hơn chục tấn tôm hùm đã được chuỗi bán hết trong 3 ngày.
Tương tự, chuỗi cửa hàng hải sản ở Hải Phòng cũng cho hay, rao bán hơn 4 tấn tôm hùm giá 750.000 đồng một kg trong 2 ngày được khách đặt mua tới 90%. Loại này có trọng lượng 300 gram, thuộc dòng tôm hùm xanh được ưa chuộng. Đây cũng là mức giá thấp nhất từ trước tới nay mà cửa hàng bán.
Khảo sát của VnExpress tại các hộ kinh doanh tôm hùm cũng cho thấy, giá tôm tại vựa đang giảm nhẹ do thương lái giảm thu mua xuất khẩu. Giá tôm hùm tại vựa đang dao động 850.000 đồng đến 1,4 triệu đồng một kg, giảm 15% so với tháng trước đó.
Đại diện doanh nghiệp có lô tôm hùm xuất sang Trung Quốc xác nhận đã cho xe quay đầu về Hà Nội sáng ngày 16/2 và bán xả cho các tiểu thương và nhà hàng với giá chỉ 550.000-650.000 đồng một kg.
"Với mức giá này chúng tôi phải chịu thua lỗ hàng trăm triệu. Nếu nằm chờ thêm sẽ lỗ nặng. Tôm hùm khó bảo quản lâu, nên quá một tuần chúng sẽ chết, phát sinh nhiều chi phí", đại diện doanh nghiệp xuất khẩu nói.
Hải quan Lạng Sơn cũng cho biết, 2 ngày qua lượng xe hàng hoá quay đầu đã tăng hơn so với trước. Trong đó, xe trái cây và hoa quả chiếm đa số, số còn lại là thuỷ hải sản.
Theo báo cáo của Sở Công Thương Lạng Sơn, ngay sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán Nhâm Dần 2022, 4 cửa khẩu trên địa bàn tỉnh gồm: Quốc tế Hữu Nghị, Ga đường sắt Quốc tế Đồng Đăng, Tân Thanh, Chi Ma đã thông quan hàng hóa trở lại.
Tuy nhiên, Trung Quốc vẫn tăng cường các biện pháp phòng dịch và kiểm soát chất lượng hàng nên một xe hàng thông quan kéo dài 40-50 phút. Năng lực thông quan tại mỗi cửa khẩu chỉ 5-69 xe mỗi ngày. Cửa khẩu Chi Ma là nơi có năng lực thông quan thấp nhất. Tính đến ngày 16/2, tổng lượng xe chở hàng hóa chờ xuất khẩu tồn tại 2.272 xe, tăng 340 xe so với ngày trước đó.
Thi Hà
Vừa qua, phía Trung Quốc ra thông báo tạm ngừng thông quan với một số mặt hàng, trong đó có tôm hùm nên không được xuất khẩu, phải quay đầu bán nội địa với giá rẻ. Nguyên nhân do tôm hùm là loại thực phẩm sống, nếu để quá 1 tuần tôm sẽ chết, phát sinh nhiều chi phí, gây tổn thất cho doanh nghiệp. Chính vì vậy, việc quay đầu về chuyển sang bán trong nội địa sẽ là cách để bảo toàn nguồn vốn cho các doanh nghiệp nhập khẩu.
Trước tình trạng này, nhiều tiểu thương bán trực tiếp và những shop online đã lên đăng lên mạng xã hội kêu gọi cộng đồng hỗ trợ “giải cứu” hàng tấn tôm hùm xanh. Qua khảo sát, trên các chợ mạng, loại tôm hùm loại 200-300 gram/con được bán giá 150.000 - 200.000 đồng/kg, loại 350-400 gram/con đang được rao bán với mức giá khoảng 560.000 đồng/kg, loại 700-900 gram/con rao bán khoảng 750.000 đồng/kg dù giá nhập tại vựa lên đến hơn 1,5 triệu đồng/kg. Đây được xem là mức giá thấp nhất trong khoảng 1 năm qua.
| Tôm hùm được bán với giá rẻ để "giải cứu" giúp các đơn vị xuất khẩu ở Hà Nội |
Chi Hà Hoàng, chủ cửa hàng chuyên kinh doanh hải sản tươi sống tại Hà Nội chia sẻ, do phía Trung Quốc tạm ngừng thông quan đối với một số mặt hàng, trong đó có tôm hùm nên một số xe hàng không xuất khẩu được, quay đầu bán nội địa với giá rẻ. Thời gian này, mỗi ngày, các cửa hàng của chị tiêu thụ trực tiếp từ 4 - 5 tấn tôm hùm các loại, cả bán lẻ và đổ cho khách buôn với giá từ 670.000 đồng/kg, loại 300 - 400gr/con. Ngoài ra, cửa hàng cũng đăng "giải cứu" tôm hùm lên mạng xã hội và cũng đã tiêu thụ qua các mối buôn số lượng đến hàng tấn về bán lẻ với giá từ 670.000-850.000đồng/kg.
Chỉ trong vài ngày, bên cửa hàng bán hết gần 15 tấn tôm hùm. Trong khi đó, trước Tết, trên thị trường, tôm hùm loại 300 - 400gr/con được bán với giá khoảng 1 - 1,3 triệu đồng/kg – chị Hà Hoàng cho biết.
Tương tự, một đầu mối bán hải sản tươi sống ở quận Hoàng Mai, Hà Nội cũng cho biết, đợt này “giải cứu” tôm hùm nên ngoài hải sản tươi, cửa hàng còn bán tôm hùm ngộp size 4 - 5 con/kg với giá 300.000 đồng/kg; size 3 con/kg có giá 350.000 đồng/kg và size 2 con/kg còn 400.000 đồng/kg. “Giá rẻ hơn nên nhiều khách hàng hỏi và mua về cho gia đình ăn thử. Cửa hàng cũng tặng kèm nước chấm và hỗ trợ chuyển hàng cho khách” – đại diện cửa hàng chia sẻ.
Có thể thấy, giá tôm hùm giảm mạnh nên lượng tiêu thụ đợt này trong nước tăng cao. Chia sẻ của đại diện một hệ thống cửa hàng hải sản khác ở Hà Nội cũng cho biết họ đã bán được hơn chục tấn tôm hùm trong 3 ngày với giá 710.000 đồng/kg. Một chuỗi cửa hàng hải sản ở Yên Bái cũng đăng lên mạng bán hơn 5 tấn tôm hùm giá 750.000 đồng/kg trong 2 ngày, thêm vào đó là hỗ trợ ship cho khách hàng. Còn tại các vựa, hiện giá tôm hùm đang dao động 850.000 đồng - 1,4 triệu đồng/kg, giảm khoảng 15% so với tháng trước đó.
| Nhiều tiểu thương, nhà hàng hải sản cũng phải đăng lên mạng xã hội để kêu gọi nhờ "giải cứu" |
Bên cạnh các cửa hàng hải sản tươi sống đăng bán trên mạng xã hội, nhiều chuỗi nhà hàng, kinh doanh ăn uống cũng chạy những chương trình “giải cứu” tôm hùm hỗ trợ doanh nghiệp. Anh Phạm Tuấn Vũ – chủ quán buffet lẩu nướng hải sản ở quận Thanh Xuân cho biết, vừa rồi nhà hàng có nhập được lô tôm hùm xanh “giải cứu” size 290-350 gam giá 750.000/kg và ốc hương “giải cứu” giảm còn 270k/kg nên đã chạy chương trình buffet phục vụ khách hàng. Vì là hàng “giải cứu” nên số lượng không cố định, hàng có thể hết hoặc về giá cũ khi các mặt hàng thuỷ hải sản này được thông quan trở lại.
Theo đại diện doanh nghiệp có lô tôm hùm xuất sang Trung Quốc với giá chỉ 550.000-650.000 đồng/kg, doanh nghiệp phải chịu thua lỗ hàng trăm triệu. Nếu nằm chờ thêm sẽ lỗ nặng. Tôm hùm là mặt hàng khó bảo quản lâu, nên quá một tuần tôm sẽ chết, phát sinh nhiều chi phí.
Báo cáo của Sở Công Thương Lạng Sơn cho biết, ngay sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán Nhâm Dần 2022, 4 cửa khẩu trên địa bàn tỉnh gồm: Quốc tế Hữu Nghị, Ga đường sắt Quốc tế Đồng Đăng, Tân Thanh, Chi Ma đã thông quan hàng hóa trở lại. Trong đó, Cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị và Cửa khẩu Tân Thanh đã thông quan hàng hóa xuất khẩu từ ngày 3/2/2022.
Tuy nhiên, thời điểm này, Trung Quốc vẫn tăng cường các biện pháp kiểm soát phòng, chống dịch Covid-19 và kiểm soát chặt chất lượng hàng hóa nhập khẩu, vì vậy, thời gian thực hiện thông quan 1 xe hàng kéo dài [40 – 50 phút/xe], do đó, năng lực thông quan thấp, chỉ đạt khoảng 100 – 130 xe/ngày.
Trong khi lượng phương tiện chở hàng hóa xuất khẩu từ nội địa lên khu vực cửa khẩu chờ xuất có xu hướng tăng, trung bình từ 160 – 180 xe/ngày. Chính vì vấn đề thông quan cửa khẩu không thuận lợi nên tôm hùm xuất khẩu đã phải "quay đầu" do không bảo quản được lâu.
Bên cạnh đó, hiện nay, phía Trung Quốc càng ngày càng siết chặt các điều kiện tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm đối với hàng nông sản xuất khẩu của Việt Nam sang Trung Quốc, vì vậy, cơ quan Hải quan Việt Nam cũng khuyến cáo các doanh nghiệp, tư thương cần quan tâm đến chất lượng hàng hóa, về tiêu chuẩn đóng gói bao bì để truy xuất nguồn gốc.
Với mức giá được cho là rẻ bằng một nửa so với ngày thường, nhiều người Hà Nội đã đổ đi mua tôm hùm giải cứu, khiến mặt hàng này luôn trong tình trạng “cháy” và tăng giá liên tục.
Từ ngoại thành Hà Nội, chị Thu Hiền - một nhân viên văn phòng, đã dậy từ rất sớm, chạy xe hơn chục cây số để đứng xếp hàng từ 6h sáng trước cửa một trung tâm thương mại, chờ đến lượt vào mua tôm hùm.
Từ nhiều ngày nay, tôm hùm được bán với giá ưu đãi là mặt hàng “hot” nhất trên các kệ hàng tại các trung tâm mua sắm lớn ở Hà Nội. Nhân viên một siêu thị VinMart trên đường Lê Đức Thọ [Mỹ Đình, Hà Nội], cho biết nếu như trong ngày đầu mở bán tôm hùm trợ giá, tôm hết sau một giờ đồng hồ thì đến ngày hôm sau, mới 15 phút đã “cháy hàng”.
Chị Thu Hiền chia sẻ: “Những ngày đầu chưa biết, cứ ngỡ 8h sáng cửa hàng mở bán thì 9h mình đến mua, không vội. Thế nhưng đến nơi thì không còn một con nào. Tôi chờ hai hôm nay rồi nhưng vẫn chưa thể mua được, nên nay tôi quyết định dậy thật sớm đến xếp hàng chờ mua bằng được mới về”.
Chị Thu Hiền phải dậy từ sớm, đứng sếp hàng từ 6h sáng để chờ tới lượt vào mua tôm. [Ảnh: Thiên Trường].
Chiến dịch giải cứu tôm hùm ồn ào khắp cả nước
Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, khoảng 70% - 80% sản lượng tôm hùm của Việt Nam được xuất khẩu sang thị trường chính là Trung Quốc. Tuy nhiên gần đây do ảnh hưởng bởi dịch bệnh Covid - 19, người nuôi tôm hùm điêu đứng bởi không bán được khi tôm đã đến kì thu hoạch.
Các chiến dịch giải cứu tôm hùm vì thế mà ngày một ồn ào khắp cả nước, không chỉ các điểm bán nhỏ lẻ mà các doanh nghiệp lớn VinMart, Sói Biển, MM Mega Market và Lotte Mart đã nhanh chân tham gia "giải cứu" từ rất sớm.
Doanh nghiệp này chia nhỏ tiền phải trả cho khách hàng bằng cách bán lẻ từng con tôm hùm, với giá từ 299.000 đồngcon. [Ảnh: Thiên Trường].
Thông thường, giá tôm hùm xanh ở mức 800.000 đồng đến hơn 1 triệu đồng/kg, trong khi tôm hùm bông có giá khoảng 1,4 - 1,7 triệu đồng/kg. Tuy nhiên với giá giải cứu, các siêu thị lớn đang bán tôm hùm hùm xanh baby loại 3-5 con/kg với giá 630.000-900.000 đồng/kg, và được cho là giảm một nửa so với giá trước đây.
Cụ thể, hệ thống VinMart miền Bắc đang bán tôm xanh baby đông lạnh 0,2-0,3 kg/con giá chỉ 495.000 đồng/kg.
Tại hệ thống VinMart miền Nam, ngoài tôm hùm xanh baby đông lạnh cùng giá 495.000 đồng/kg như miền Bắc còn có tôm hùm xanh baby sống loại 0,2 - 0,5 kg/con, với giá 630.000 đồng/kg.
Tại Sói Biển, giá tôm hùm sống loại 0,2 - 0,3 kg/con đang bán lẻ là 920.000 đồng/kg, tôm hùm ngất cùng trọng lượng giá 650.000 đồng/kg.
Trong khi đó tại MM Mega Market, giá tôm hùm sống chỉ là 599.000 đồng/kg loại 200-350 gram/con.
10 tấn tôm hùm bán hết sau vài ngày
Đáng chú ý tại các điểm "giải cứu" tôm hùm ở Hà Nội từ khi mở bán đến nay, khách muốn mua hết sức khó khăn.
Trên một chợ bán tôm hùm online ở Hà Nội, người bán cho biết tôm về lúc nào là hết hàng ngay lúc đó. Thậm chí có khách đặt trước 2-3 ngày nhưng người bán vẫn không có đủ tôm để giao đúng hẹn.
Tại quầy thủy sản trong một trung tâm mua sắm lớn trên đường Phạm Văn Đồng, Hà Nội, mặt hàng tôm hùm nhanh chóng hết sau 2 giờ mở bán. [Ảnh: Thiên Trường].
Chị Nguyễn Oanh [Bắc Từ Liêm, Hà Nội] cho biết sau khi tham khảo giá nhiều nơi, chị quyết định ghé vào cửa hàng VinMart trên đường Bà Triệu để mua tôm hùm giải cứu. Nhưng khi đến nơi nhân viên cửa hàng cho biết tôm đã được bán hết cả tiếng trước. Chị được hẹn mấy hôm nữa quay lại.
Tại quầy thuỷ sản trong trung tâm mua sắm lớn trên đường Phạm Hùng [Hà Nội], chỉ sau 2 giờ đồng hồ mở bán đợt tôm đầu tiên, tất cả các kệ đã trống trơn. Nhân viên phụ trách bán hàng cho biết đã liên hệ đặt hàng với nhà cung cấp, nhưng chưa biết đến bao giờ mới lại có đợt hàng tiếp theo.
Đại diện VinMart tiết lộ chỉ chưa đầy một tuần mở bán, hệ thống này đã bán được 10 tấn tôm hùm, và cho biết lượng hàng tại các điểm bán được cập nhật theo giờ, bán hết lúc nào thì sẽ dừng chương trình lúc ấy.
Tôm hùm cháy hàng chỉ sau 15 phút lên kệ tại một siêu thị tham gia giải cứu. [Ảnh: Thiên Trường].
Theo ghi nhận, trong ngày 21/2 các cửa hàng VinMart tại Hà Nội bắt đầu mở bán tôm hùm từ 8h sáng, đến 10 giờ thì tất cả các điểm bán đều báo không còn hàng, và khách đợi đến ngày hôm nay.
VinMart cho biết, hiện số lượng tôm giải cứu không đáp ứng đủ nhu cầu của người tiêu dùng, nên sau khi mở bán tại gần 40 địa điểm tại Hà Nội trong 6 ngày vừa qua, từ ngày 23/2 sẽ thu hẹp lại ở 10 cửa hàng ở Hà Nội và 10 cửa hàng ở TP HCM.
Đến 15h cùng ngày, tại các cửa hàng Sói Biển ở Hà Nội, kệ tôm hùm cũng trống trơn. Để đáp ứng nhu cầu tăng cao của thị trường, hệ thống này đã nhập thêm tôm hùm Alaska từ Canada và Hoa Kỳ về bán, với mức giá 1,99 triệu đồng/kg.
Cả Sói Biển và Lotte Mart đều từ chối trả lời về chuyện giải cứu tôm hùm.
Tôm hùm liên tục tăng giá khi được giải cứu
Tại các chợ truyền thống, chợ online, giá tôm hùm liên tục tăng trong những ngày vừa qua. [Ảnh: Thiên Trường].
Tại một số địa điểm giải cứu tôm hùm nhỏ ở Hà Nội, mặt hàng này hiện đã tăng giá khoảng 15% so với những ngày trước đây.
Theo khảo sát tại một cửa hàng bán thuỷ hải sản trên đường Trần Nhân Tông [Hà Nội], giá tôm hùm baby loại 0,3 - 0,4 kg/con đã tăng từ 700.000 đồng/kg lên 750.000 - 780.000 đồng/kg, tuỳ loại. Nhân viên cho biết giá tôm thay đổi là do giá từ nguồn nhập tăng cao.
Tại một nhà hàng hải sản tươi sống trên đường Khuất Duy Tiến [Hà Nội], giá tôm hùm loại 0,3kg/con đã tăng thêm 30.000 đồng, từ 800.000 đồng/kg lên 830.000 đồng/kg. Loại bé hơn cũng tăng từ 700.000 đồng/kg lên 750.000 đồng/kg.
Trên các chợ tôm online, nếu như tuần trước giá tôm hùm "giải cứu" chỉ ở mức từ 600.000 - 650.000 đồng/kg thì nay cũng đã tăng lên 750.000 - 800.000 đồng/kg.