Dấu hiệu trẻ bị tay chân miệng

Dấu hiệu trẻ bị tay chân miệng
Chăm sóc trẻ mắc bệnh tay chân miệng

Bệnh tay chân miệng có thể gây biến chứng nguy hiểm như viêm não, viêm cơ tim, phù phổi cấp dẫn đến tử vong nếu không được phát hiện sớm, theo dõi và điều trị kịp thời. Vì vậy, việc nhận biết sớm trẻ mắc bệnh tay chân miệng là vô cùng quan trọng.

1. Triệu chứng bệnh tay chân miệng điển hình

Bệnh tay chân miệng có thời gian ủ bệnh (là giữa thời gian bị nhiễm và khởi phát triệu chứng) thường từ 3-7 ngày.

Khi mắc bệnh, triệu chứng ban đầu ở trẻ có thể là sốt và thường kèm theo đau họng. Trẻ cảm giác khó chịu và xuất hiện tình trạng biếng ăn. Khoảng 1 hoặc 2 ngày sau khi khởi phát sốt, vết loét gây đau và mụn nước sẽ xuất hiện trong miệng hoặc họng, hoặc cả hai. 

Mụn nước có khả năng xuất hiện ở tay, chân, miệng, lưỡi, bên trong má và đôi khi ở mông (ở mông thường do tiêu chảy gây ra). Mụn nước ít khi gây ngứa ở trẻ em, nhưng có thể gây ngứa dữ dội ở người lớn. Vết loét và mụn nước thường tự khỏi trong một tuần hoặc lâu hơn.

Bệnh tay chân miệng thường nhẹ và chỉ gây sốt trong vài ngày, các dấu hiệu và triệu chứng cũng tương đối nhẹ. Hãy liên hệ với bác sĩ nếu vết loét miệng hoặc tình trạng đau họng làm cho trẻ không uống nước được hoặc khi các dấu hiệu và triệu chứng ở trẻ chuyển biến xấu hơn sau vài ngày.

Dấu hiệu trẻ bị tay chân miệng

Bệnh tay chân miệng xảy ra quanh năm và thường gặp ở trẻ em dưới 5 tuổi.

2. Các giai đoạn của bệnh tay chân miệng

- Giai đoạn1: Giai đoạn ủ bệnh 3 - 7 ngày. Giai đoạn khởi phát từ 1 - 2 ngày với các triệu chứng như sốt nhẹ, mệt mỏi, đau họng, biếng ăn, trẻ quấy hơn, tiêu chảy vài lần trong ngày.

- Giai đoạn 2: Giai đoạn toàn phát có thể kéo dài 3 - 10 ngày với các triệu chứng điển hình của bệnh:

  • Loét miệng: Vết loét đỏ hay phỏng nước đường kính 2 - 3 mm ở niêm mạc miệng, lợi, lưỡi, gây đau miệng, bỏ ăn, bỏ bú, chảy dãi (dễ nhầm với trẻ mọc răng).
  • Phát ban dạng phỏng nước: Ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, gối, mông; tồn tại trong thời gian ngắn (dưới 7 ngày) sau đó có thể để lại vết thâm, rất hiếm khi loét hay bội nhiễm.
  • Sốt nhẹ, nôn: Nếu trẻ sốt cao và nôn nhiều dễ có nguy cơ biến chứng.
  • Biến chứng thần kinh (viêm não, viêm màng não), biến chứng tim mạch, hô hấp (viêm cơ tim, phù phổi cấp, tăng huyết áp, suy tim, trụy mạch) thường xuất hiện sớm từ ngày thứ 2 đến ngày thứ 5 của bệnh, có thể dẫn đến tử vong nếu không được theo dõi và điều trị kịp thời.

- Giai đoạn 3: Giai đoạn lui bệnh thường từ ngày thứ 8 - 10, trẻ hồi phục hoàn toàn nếu không có biến chứng.

Dấu hiệu trẻ bị tay chân miệng

Khi mắc bệnh tay chân miệng triệu chứng ban đầu có thể là sốt và thường kèm theo đau họng.

3. Chẩn đoán và xác định bệnh tay chân miệng

Để chẩn đoán xác định tay chân miệng, khi trẻ có những biểu hiện nghi ngờ cần được cho đi khám, các bác sĩ sẽ khám lâm sàng và chỉ định làm các xét nghiệm cần thiết như: Xét nghiệm máu, dịch não tủy trong những trường hợp có biến chứng thần kinh.

Ngoài ra, chẩn đoán Xquang ngực có thể thấy hình ảnh phù phổi cấp trong những trường hợp gây rối loạn chức năng cơ tim. Chụp cộng hưởng từ (MRI) để phát hiện những hình ảnh bất thường ở não nếu có biến chứng thần kinh trung ương. Để xác định tác nhân, mẫu bệnh phẩm lấy từ mụn nước, dịch hầu họng, phân… làm xét nghiệm PCR (Polymerase Chain Reaction) với độ nhạy cao và kết quả xét nghiệm nhanh.

4. Các biện pháp điều trị bệnh tay chân miệng 

Hầu hết những trẻ bị tay chân miệng độ nhẹ đều được cho theo dõi và chăm sóc tích cực tại nhà theo các nguyên tắc sau:

- Cách ly đúng cách giữa trẻ bệnh - trẻ lành để hạn chế sự lây nhiễm: Trẻ mắc bệnh cần nghỉ học ít nhất 10 ngày kể từ ngày khởi bệnh, để ngăn chặn sự lây nhiễm cho trẻ khác trong môi trường học đường. Trong nhà có nhiều trẻ cùng chung sống, nên cách ly tuyệt đối, khuyến khích trẻ bệnh không nên chơi chung với trẻ lành trong thời gian mắc bệnh, cần giám sát chặt chẽ các hoạt động thường nhật của trẻ bệnh.

- Cần mang khẩu trang y tế cho trẻ bị bệnh và cho cả người chăm sóc trẻ bệnh. Sau khi tiếp xúc phải rửa tay sạch bằng xà phòng và nước sạch ngay.

- Thực hiện vệ sinh cá nhân tốt cho trẻ bệnh giúp trẻ mau lành bệnh

Dấu hiệu trẻ bị tay chân miệng

Mụn nước có khả năng xuất hiện ở tay, chân, miệng, lưỡi, bên trong má.

- Thường xuyên tắm rửa sạch sẽ cho trẻ hàng ngày bằng xà phòng với nước sạch. Khuyến khích trẻ rửa tay sạch sẽ, đúng cách bằng xà phòng dưới vòi nước chảy để ngăn ngừa sự tái nhiễm qua đường tay - miệng. Quần áo, tã lót của trẻ bệnh nên được tẩy trùng sạch sẽ bằng nước sôi trước khi giặt sạch bằng xà phòng.

- Vật dụng ăn uống của trẻ như bình sữa, ly uống nước, bát ăn cơm, muỗng ăn nên được luộc bằng nước sôi và sử dụng riêng biệt. Tạo môi trường sống trong lành và an toàn giúp trẻ khỏe mạnh hơn.

- Sử dụng thuốc tại nhà theo hướng dẫn của bác sĩ.

Hiện tại bệnh tay chân miệng chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, chủ yếu là điều trị triệu chứng bao gồm: 

- Giảm đau miệng và hạ sốt bằng cách lau mình bằng nước ấm, dùng thuốc hạ sốt Paracetamol (liều 10 - 15mg/kg/lần, mỗi lần cách nhau từ 4 - 6h), có thể phối hợp thêm Ibuprofen nếu không hạ sốt khi có chỉ định của các bác sĩ. Tuyệt đối không sử dụng Aspirin để hạ sốt, giảm đau cho trẻ. 

Có thể sử dụng Antiacid dạng gel chấm vào sang thương ở miệng giúp trẻ giảm đau, ăn uống dễ dàng hơn. Giảm ngứa bằng các thuốc kháng Histamin thông thường như Chlorpheniramine, Theralen... theo chỉ định của bác sĩ.

- Bổ sung nhiều nước cho trẻ, nhất là các loại nước ép trái cây chứa nhiều vitamin.

- Chế độ ăn hàng ngày cần đảm bảo đầy đủ chất dinh dưỡng. Đối với trẻ bú mẹ cần tăng cường cho bé bú thành nhiều lần trong ngày. Cần kiêng cho trẻ ăn các loại thức ăn có thể khiến trẻ đau rát, tổn thương miệng như thức ăn nóng, đặc.

- Cần đưa trẻ đến ngay bệnh viện nếu thấy trẻ có một trong những biểu hiện sau: 

  • Trẻ sốt cao liên tục 39 độ C không hạ sau khi đã hạ sốt tích cực. 
  • Trẻ giật mình chới với, hốt hoảng, thất thần. 
  • Trẻ có biểu hiện run tay chân (khi đưa đồ chơi cho trẻ cầm), yếu chân tay, trẻ đi đứng loạng choạng. 
  • Trẻ đảo mắt bất thường, nôn ói nhiều, quấy khóc (dỗ không nín), co giật, thở mệt…

Dấu hiệu trẻ bị tay chân miệng

Khuyến khích trẻ rửa tay sạch sẽ, đúng cách bằng xà phòng dưới vòi nước chảy.

Tóm lại: Hiện tại, vẫn chưa có vaccine phòng ngừa bệnh tay chân miệng. Do vậy, biện pháp chính vẫn là vệ sinh cá nhân, rửa tay bằng xà phòng (nhất là sau khi thay quần áo, tã lót, sau khi tiếp xúc với phân, nước bọt), rửa sạch đồ chơi, sàn nhà bằng Cloramin B hoặc nước Javel, cách ly trẻ bệnh trong vòng 7 - 10 ngày kể từ ngày khởi bệnh.

Trên thực tế bệnh tay chân miệng thường gặp nhất với trẻ em ở môi trường nhà trẻ, mẫu giáo do trẻ còn nhỏ nên thường đưa tay vào miệng. Với thời tiết hiện nay và việc trẻ quay lại trường học sau kỳ nghỉ dịch kéo dài, cha mẹ, thầy cô cần hướng dẫn nhắc nhở trẻ rửa tay thường xuyên, không cho trẻ ăn bốc, mút tay, ngậm đồ chơi; không cho trẻ dùng chung khăn ăn, khăn tay, vật dụng ăn uống như cốc, bát, đĩa, thìa, đồ chơi chưa được khử trùng.

Cần rửa sạch đồ chơi, vật dụng, sàn nhà. Lau bề mặt tiếp xúc bằng dung dịch Cloramin B 2% hoặc các dung dịch khử khuẩn khác.


Dấu hiệu trẻ bị tay chân miệng
Dấu hiệu cảnh báo bệnh tay chân miệng chuyển nặng


Bệnh tay chân miệng thường bùng phát vào thời điểm từ tháng 3-5 và tháng 9-12 hằng năm. Chính vì vậy, cha mẹ cần chủ động nhận biết những dấu hiệu tay chân miệng ở trẻ để điều trị kịp thời, phòng ngừa, tránh lây lan trên diện rộng.

Virus gây bệnh tay chân miệng dễ dàng lây lan nhanh chóng, trực tiếp từ người sang người thông qua dịch tiết từ mũi, miệng, hay tiếp xúc trực tiếp qua đường miệng hay tiếp xúc với phân, nước bọt của người bệnh.

Giai đoạn ủ bệnh là thời gian lý tưởng nhất để phát tán virus gây bệnh. Các con đường lây nhiễm bệnh tay chân miệng ở trẻ có thể kể đến như:

– Trẻ tiếp xúc trực tiếp với người nhiễm bệnh

– Trẻ cầm nắm đồ chơi, các vật dụng của trẻ bị bệnh

– Trẻ tiếp xúc với dịch mũi, dịch bọng nước hoặc phân của người nhiễm bệnh

– Trẻ bị nhiễm virus qua bàn tay của người chăm sóc trẻ

Dấu hiệu trẻ bị tay chân miệng

Bệnh tay chân miệng có thể lây nhiễm qua các giọt bắn của dịch mũi, nước bọt…

Bệnh tay chân miệng dễ dàng lây lan từ người sang người nên dễ bùng phát thành đại dịch nếu không được kiểm soát tốt. Vì vậy, nắm bắt được các dấu hiệu tay chân miệng để phòng ngừa, phát hiện và điều trị sớm là việc làm quan trọng của ba mẹ để bảo vệ sức khỏe con yêu.

Dấu hiệu tay chân miệng sẽ khác nhau, tùy thuộc vào từng giai đoạn của bệnh.

Giai đoạn ủ bệnh: Lúc này bệnh chưa có biểu hiện, giai đoạn này kéo dài 3 – 6 ngày.

Giai đoạn khởi phát: Gồm các dấu hiệu tay chân miệng bao gồm:

– Trẻ bị sốt, mệt mỏi, có thể sốt nhẹ từ 37,5 – 38 độ C, có thể sốt cao từ 38 – 39 độ C

– Đau rát ở răng và miệng

– Đau họng

– Chảy nhiều nước bọt

– Tiêu chảy

– Biếng ăn

Giai đoạn toàn phát: Với những biểu hiện:

– Trẻ bị phát ban dạng phỏng nước ở lòng bàn chân, bà tay, mông… Các phỏng nước có đường kính khoảng 2 – 10mm, hình bầu dục, có thể mọc lồi hoặc ẩn dưới da, không đau, không ngứa.

– Loét miệng: niêm mạc má, lợi, lưỡi của bé có các bóng nước đường kính 2 – 3 mm. Chúng rất dễ vỡ và khiến bé bị đau khi ăn.

– Toàn thân: Trẻ bị rối loạn tri giác, co giật, mê sảng.

Không phải bé nào bị chân tay miệng cũng đều có những triệu chứng trên. Có những trẻ bị bệnh nhưng chỉ xuất hiện loét miệng, rất dễ nhầm lẫn với tình trạng loét miệng thông thường. Có  những trường hợp có rất ít bóng nước, xen kẽ với các nốt hồng ban thậm chí chỉ có hồng ban mà không có bóng nước.

Nếu tình trạng bệnh nhẹ, bé chỉ cần chăm sóc tại nhà và khoảng sau 7 – 10 ngày bệnh sẽ hết. Những trường hợp sốt cao trên 39 độ C kéo dài kèm theo một vài biểu hiện như co giật, khó thở… thì cần đưa bé đến bệnh viện ngay.

Dấu hiệu trẻ bị tay chân miệng

Nổi các bóng nước ở lòng bàn tay, bàn chân là dấu hiệu tay chân miệng điển hình ở trẻ

Hiện nay vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu bệnh tay- chân – miệng do đó cha mẹ cần phải biết cách chăm sóc trẻ, cách phát hiện sớm các dấu hiệu tay chân miệng chuyển nặng để đưa trẻ đến cơ sở y tế kịp thời khi cần. các triệu chứng nặng bao gồm:

– Sốt cao liên tục không thể hạ.

– Giật mình

– Mệt mỏi không chơi, ngủ nhiều, lơ mơ, ngủ gà.

– Vã mồ hôi, lạnh toàn thân hoặc khu trú ở tay, chân.

– Thở nhanh, thở bất thường: ngưng thở, thở nông, rút lõm ngực, khò khè

– Run chi, run người, ngồi không vững, đi loạng choạng

Bệnh tay chân miệng hết sức nguy hiểm, có thể lây lan và bùng phát thành đại dịch nếu không được kiểm soát tốt. Nếu không chữa trị kịp thời, bệnh có thể gây nhiều biến chứng cho sức khỏe của trẻ nên việc phòng ngừa bệnh đóng vai trò vô cùng quan trọng để bảo vệ bé yêu.

Ba mẹ hãy áp dụng những biện pháp dưới đây để phòng ngừa bệnh tay chân miệng cho trẻ:

– Cho trẻ ăn uống đảm bảo vệ sinh, ăn chín, uống sôi

– Đảm bảo nguồn thực phẩm rõ nguồn gốc xuất xứ, không nhiễm độc hay hóa chất

– Các vật dụng ăn uống của trẻ phải được rửa sạch sẽ, tốt nhất nên tráng nước sôi trước khi sử dụng

– Nguồn nước cho trẻ uống hay dùng để đun nấu cần đảm bảo sạch sẽ

– Không nhai cơm, mớm cơm cho trẻ để tránh lây lan virus qua đường tiêu hóa

– Không cho trẻ dùng chung khăn mặt, chậu rửa, các vật dụng ăn uống như thìa, bát… với trẻ khác

Dấu hiệu trẻ bị tay chân miệng

Không cho trẻ ngậm mút đồ chơi để tranh nguy cơ nhiễm bệnh

– Tránh cho trẻ mút tay, ngậm đồ chơi

– Vệ sinh cá nhân sạch sẽ cho mỗi bé

– Nên lau chùi, rửa sạch bề mặt các vật dụng mà trẻ thường xuyên tiếp xúc như đồ chơi, tay nắm cửa, sàn nhà…

– Khi trẻ bị bệnh hoặc nghi ngờ mắc chân tay miệng thì nên cho trẻ nghỉ học để tránh lây lan cho những bạn khác

Hiện nay, bệnh chân tay miệng đang bùng phát rất nhanh. Ba mẹ cần đặc biệt lưu ý và hãy áp dụng những biện pháp trên để phòng ngừa bệnh cho bé.

Khi bé có những biểu hiện ban đầu của bệnh, phụ huynh nên đưa trẻ đến cơ sở y tế uy tín khám và điều trị sớm, tránh gây ra những biến chứng tay chân miệng nguy hiểm. Là chuyên khoa mũi nhọn của Bệnh viện Hồng Ngọc, khoa Nhi luôn mang lại sự hài lòng khách hàng với những ưu điểm vượt trội về chất lượng dịch vụ:

– Quy tụ đội ngũ y bác sĩ giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm và tận tâm.

– Dịch vụ toàn diện: Bệnh viện Hồng Ngọc cung cấp các dịch vụ toàn diện và chuyên sâu dành cho nhi gồm Sơ sinh – Nhi – tiêm chủng vaccine…  để đồng hành cùng các bậc cha mẹ chăm sóc sức khỏe con yêu từ lọt lòng đến tuổi trưởng thành.

– Chăm sóc chuyên nghiệp: Ngoài thấu hiểu tâm lý trẻ, Hồng Ngọc còn đặc biệt quan tâm đến không gian vui chơi của các bé, giúp các con thoải mái trong môi trường bệnh viện, hợp tác điều trị, nâng cao hiệu quả khám chữa bệnh.

Dấu hiệu trẻ bị tay chân miệng

Khoa Nhi Bệnh viện Hồng Ngọc luôn nhận được sự tin tưởng của các bậc phụ huynh

Khoa Nhi Hồng Ngọc luôn mang lại sự hài lòng khách hàng với những ưu điểm vượt trội về chất lượng dịch vụ

Thông tin liên hệ và đặt lịch khám:

KHOA NHI – BỆNH VIỆN ĐA KHOA HỒNG NGỌC

– Cơ sở Yên Ninh: Số 55 Yên Ninh, Ba Đình, Hà Nội

Điện thoại: 024 3927 5568

– Cơ sở Mỹ Đình: Số 8, đường Châu Văn Liêm, phường Phú Đô, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội

Điện thoại: 024 7300 8866

**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, bệnh nhân cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý.

Theo dõi fanpage của Bệnh viện Hồng Ngọc TẠI ĐÂYđể có thêm những thông tin hữu ích về sức khỏe và các chương trình ưu đãi hấp dẫn từ bệnh viện.