Đánh giá thang điểm child pugh năm 2024

Nhằm đánh giá giá trị của thang điểm Child Pugh, MELD và MELDNa trong tiên lượng tử vong ở bệnh nhân xơ gan mất bù do virus viêm gan B, chúng tôi tiến hành nghiên cứu mô tả trên 149 bệnh nhân xơ gan mất bù do viêm gan virus B điều trị tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương từ tháng 8/2022 đến tháng 07/2023. Bệnh nhân được theo dõi và đánh giá tử vong trong vòng 90 ngày sau khi nhập viện. Kết quả nghiên cứu cho thấy, tỉ lệ tử vong là 32,2%. Nguyên nhân tử vong chủ yếu do hôn mê gan (58,3%), tiếp theo đến xuất huyết tiêu hoá (20,8%), nhiễm trùng (8,3%). Tỉ lệ xơ gan Child-Pugh B và C lần lượt là 45,6% và 47,7%; 76,5% bệnh nhân có điểm MELD > 18 điểm; MELDNa 20-29 điểm và 30-39 điểm chiếm tỷ lệ lần lượt là 40,3% và 36,9%. MELDNa có giá trị tiên lượng tử vong tốt hơn so với MELD và Child Pugh với diện tích dưới đường cong là 0,732 so với 0,655 và 0,578. Điểm cắt có giá trị tiên lượng nguy cơ tử vong trong vòng 90 ngày sau nhập viện đối với thang điểm Child-Pugh là 8 điểm, thang điểm MELD là 23 điểm và MELD Na là 25, với độ nhạy/độ đặc hiệu lần lượt là 81,3%/37,6%; 68,8%/49,5% và 87,5%/ 47,5%.

xơ gan mất bù, viêm gan virus B, tiên lượng, tử vong, Child-Pugh, MELD, MELD-Natri Thang điểm xơ gan Child Pugh là công cụ được sử dụng để đánh giá tiên lượng ở những người mắc bệnh gan mạn tính và xơ gan.

Điểm số xơ gan theo thang điểm xơ gan Child Pugh có thể giúp dự đoán nguy cơ tử vong ở những bệnh nhân này do mọi nguyên nhân. Cùng với đó là nguy cơ phát triển của các biến chứng do rối loạn chức năng gan.

Cách tính mức độ xơ gan theo thang điểm xơ gan Child Pugh

1. Thang điểm xơ gan Child Pugh đánh giá các yếu tố nào?

Thang điểm xơ gan Child Pugh dựa trên 5 yếu tố:

Các đánh giá chức năng tổng hợp của gan: gồm 3 yếu tố là mức bilirubin toàn phần, albumin huyết thanh và tỷ lệ chuẩn hóa quốc tế, hoặc INR.

Các đánh giá lâm sàng: Gồm 2 yếu tố là mức độ cổ trướng và mức độ bệnh não gan.

2. Tiên lượng bệnh xơ gan theo thang điểm xơ gan Child Pugh

Sau khi đánh giá các yếu tố của gan, điểm số theo thang điểm xơ gan Child Pugh sau đó được cộng lại đánh giá như sau:

Xơ gan Child Pugh A (5 - 6 điểm): Bệnh nhân có tiên lượng tốt, xơ gan còn bù, tỷ lệ tử vong do phẫu thuật là 29%.

Xơ gan Child Pugh B (7 - 9 điểm): Tiên lượng kém, tỷ lệ tử vong do phẫu thuật khoảng 38%.

Xơ gan Child Pugh C (10 - 15 điểm): Tiên lượng xấu, tỷ lệ tử vong do phẫu thuật của người bệnh lên tới 88%.

Việc đánh giá này cần được đánh giá bởi các chuyên gia Gan mật, dựa trên các chỉ số chuẩn xác của bệnh nhân sau khi thăm khám.

Thang điểm xơ gan Child Pugh

3. Bệnh xơ gan theo thang điểm xơ gan Child Pugh có mấy loại?

Hiện nay bệnh xơ gan được phân chia cở bản làm 2 loại là xơ gan còn bù và xơ gan mất bù (xơ gan cổ trướng). Trong đó bệnh xơ gan mất bù là nguy hiểm nhất bởi đây là giai đoạn nặng nhất của bệnh.

3.1. Bệnh xơ gan còn bù:

Xơ gan còn bù là giai đoạn đầu của bệnh xơ gan. Lúc này gan đã có nhiều tổn thương nhưng vẫn thực hiện được các chức năng quan trọng do phần gan chưa bị tổn thương vẫn còn có thể bù trừ cho những phần bị tổn thương. Các triệu chứng ở giai đoạn này thường không rõ ràng, thậm chí nhiều người bệnh không phát hiện triệu chứng gì.

Một số dấu hiệu lâm sàng cảnh báo xơ gan còn bù bao gồm:

• Cơ thể mệt mỏi.
• Ăn khó tiểu.
• Đau nhẹ hạ sườn phải.
• Có sao mạch ở cổ, ngực.
• Lòng bàn tay son.
• Gan to chắc, lách to.

Khi thăm khám cận lâm sàng, người bệnh xơ gan còn bù thường phát hiện:

• Tĩnh mạch cửa có thể giãn hoặc không.
• Siêu âm gan: Gan và lách có thể to, mật độ tăng hoặc chắc, nhu mô gan thô, không đều.
• Gan nhạt màu, có thể hơi loang lổ; khối lượng gan to hoặc nhỏ (Phì đại hoặc teo).
• Sinh thiết gan phát hiện tình trạng hoại tử và biến mất các tiểu thùy gan lan tỏa.

Xơ gan còn bù nếu không được điều trị kịp thời có thể tiến triển thành xơ gan mất bù, khiến gan bị tổn thương nặng nề và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người bệnh.

Ngược lại, việc điều trị sớm giúp cải thiện chức năng của gan, làm chậm hoặc dừng sự phát triển của bệnh, từ đó người bệnh vẫn có cơ hội trở về cuộc sống như người bình thường.

3.2. Bệnh xơ gan mất bù (xơ gan cổ trướng)

Các thống kê cho thấy cứ 10 người mắc bệnh lý về gan thì có đến 8 người mắc bệnh xơ gan mất bù. Là giai đoạn cuối của bệnh xơ gan, xơ gan mất bù còn có tên gọi khác là xơ gan cổ trướng (xơ gan cổ chướng). Lúc này, lá gan hầu như đã bị xơ hóa hoàn toàn. Những tế bào gan chưa bị tổn thương không còn khả năng bù trừ cho các tế bào bị tổn thương nữa. Khi xơ gan tiến triển sang giai đoạn này, các biểu hiện của hội chứng suy tế bào gan và hội chứng tăng áp lực tĩnh mạch cửa đã rõ rệt hơn.

Xơ gan mất bù là bệnh gan mạn tính nguy hiểm, biểu hiện các triệu chứng dễ thấy như:

Sức khỏe người bệnh suy kiệt, giảm cân nhanh trong một thời gian ngắn.

Phù mềm ở chân, khi ấn vào xuất hiện vết lõm.

Phân màu đen, bụng to hơn do dịch cổ trướng ứ đọng.

Da từ vàng nhẹ, ngày càng đậm. Màu vàng lúc đầu xuất hiện trên các niêm mạc và sau đó lan ra toàn thân.

Não bị nhiễm độc, người bệnh rơi vào hôn mê, lúc tỉnh lúc mê. Nguyên nhân do gan không lọc được ammoniac.

Xuất hiện vết sao mạch xuất hiện trên da, môi, lưỡi, xuất huyết các vết bầm huyết.

Mắt nhợt nhạt, nôn, tiêu chảy.

Khi bệnh xơ gan đã tiến triển sang giai đoạn cổ trướng, các tế bào gan đã xơ hóa hoàn toàn, chức năng gan bị suy giảm nên việc điều trị khó khăn và hạn chế.

Ở giai đoạn này, khoảng hơn 80% cấu trúc gan đã bị xơ hóa và không thể hồi phục.

Bệnh nhân có thể chuyển sang ung thư, tử vong trong một khoảng thời gian rất ngắn.

Khi nhận thấy các triệu chứng xơ gan cổ trướng kể trên, cần đi khám ngay chuyên khoa Gan mật uy tín để kiểm tra tình trạng sức khỏe và có hướng điều trị phù hợp.

Khi bệnh gan ở mức độ nhẹ, cần thăm khám định kỳ và tuân thủ điều trị để kiểm soát hiệu quả, tránh để bệnh chuyển sang giai đoạn mất bù.

Bệnh xơ gan được phân chia cở bản làm 2 loại là xơ gan còn bù và xơ gan mất bù (xơ gan cổ trướng)

4. Làm thế nào để phát hiện sớm bệnh xơ gan?

Xơ gan nếu được phát hiện càng sớm, việc điều trị sẽ càng dễ dàng và hiệu quả. Bệnh lý này có thể được “vạch trần” ở giai đoạn sớm nhờ những biện pháp sau đây:

4.1. Phát hiện sớm bệnh xơ gan qua triệu chứng cảnh báo:

Người bệnh cần thăm khám ngay khi: Giai đoạn đầu của bệnh thường có triệu chứng không rõ ràng: ăn không ngon; mệt mỏi, sụt cân; đầy bụng, khó tiêu;...

Khi bệnh tiến triển, người bệnh có biểu hiện của xơ gan:

Ngứa da, da sậm màu.

Có nhiều nốt giãn mạch màu đỏ (nốt sao mạch) trên da ngực, lưng, cổ, mặt, cánh tay.

Bàn tay son: lòng bàn tay đỏ rực lên.

Nước tiểu sẫm màu.

Dễ bị chảy máu mũi, chảy máu răng; da dễ bị bầm khi va chạm.

Bắt đầu nhận thấy triệu chứng vàng da, vàng mắt.

Ở giai đoạn nặng, khi gan không còn khả năng bù trừ, các triệu chứng thường gặp là: vàng da, vàng mắt, bụng to, tràn dịch màng bụng (màng bụng có nước),…

4.2. Phát hiện sớm bệnh xơ gan qua việc chủ động thăm khám gan mật:

Để phát hiện sớm tình trạng xơ hóa và các bệnh lý về gan nói chung, cách tốt nhất là thăm khám gan mật định kỳ 1 - 2 lần mỗi năm. Lý do là bởi:

Các biểu hiện bệnh xơ gan thường xuất hiện muộn và chỉ rõ ràng cho đến khi gan bị chai cứng trên 75%.

Người bệnh có thể không gặp toàn bộ các triệu chứng kể trên, đồng thời một số triệu chứng có thể là dấu hiệu của các bệnh lý khác.

Bác sĩ chuyên khoa Gan mật sẽ thăm khám lâm sàng và chỉ định các kiểm tra giúp phát hiện và xác định rõ tình trạng bệnh như: xét nghiệm máu, siêu âm, chụp CT, cộng hưởng từ MRI, sinh thiết gan,...

Sau khi xác định giai đoạn của bệnh xơ gan, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp và hiệu quả nhất.

5. Những đối tượng nào dễ mắc bệnh xơ gan?

Hiện nay, Việt Nam là một trong những nước có số người sử dụng rượu bia cao trên thế giới. Theo thống kê, tỷ lệ nam giới bị xơ gan do rượu lên đến gần 72%. Đây thực sự là con số đáng báo động cần cộng đồng quan tâm. Xơ gan do rượu nếu phát hiện ở giai đoạn muộn sẽ tác động rất nhiều đến sức khỏe và ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống. Do đó, việc hạn chế sử dụng rượu bia là một trong những biện pháp quan trọng trong việc phòng tránh bệnh xơ gan.

Người mắc viêm gan B, viêm gan C mạn tính nếu phát hiện muộn có thể dẫn đến xơ gan. Tình trạng tổn thương gan do tăng sinh xơ của các tổ chức mô trong gan bắt đầu hình thành, tạo nên các sẹo xơ hóa, làm suy giảm chức năng gan.

Ngoài ra, những người thừa cân béo phì, người bị gan nhiễm mỡ, lạm dụng thuốc tây cũng nằm trong những đối tượng có nguy cơ cao bị mắc bệnh xơ gan.

6. Cách phòng chống bệnh xơ gan

Gan là tạng lớn nhất trong cơ thể và đảm nhận nhiều chứng năng quan trọng. Tuy nhiên có rất nhiều yếu tố khiến gan bị tổn thương, dẫn tới các bệnh lý gan mật. Hiện nay, ung thư gan đã “leo” lên TOP 1 trong số các loại ung thư ở nước ta. Tỷ lệ người Việt mắc viêm gan B, xơ gan hay gan thô đều ở mức cao. Dưới đây là 7 cách bảo vệ lá gan đơn giản mà bạn nên thực hiện:

6.1. Hạn chế sử dụng rượu bia để phòng chống bệnh xơ gan:

Việc uống quá nhiều trong thời gian dài khiến gan sẽ phải làm việc nhiều hơn, lâu dần dẫn đến viêm xơ hoặc ung thư. Vì vậy, hạn chế sử dụng bia, rượu là vô cùng quan trọng để bảo vệ lá gan.

6.2. Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh để phòng chống bệnh xơ gan:

Cụ thể nên ăn nhiều trái cây, các loại rau để bổ sung chất xơ. Việc này đảm bảo bổ sung protein cho các enzym, từ đó giúp cơ thể giải độc một cách tự nhiên.

6.3. Hạn chế đồ ăn nhanh để phòng chống bệnh xơ gan:

Đồ ăn nhanh thường chứa nhiều dầu mỡ (chất béo chuyển hóa), carbohydrate, dễ dẫn tới thừa cân, béo phì, dẫn tới gan nhiễm mỡ.

6.4. Giữ cân nặng hợp lý để phòng chống bệnh xơ gan:

Giảm cân nếu đang thừa cân, duy trì chỉ số khối cơ thể BMI, chỉ số vòng bụng dưới 90 cm ở nam và dưới 80 cm ở nữ.

6.5. Tập thể dục đều đặn để phòng chống bệnh xơ gan:

Tập thể dục thường xuyên, ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần với cường độ vừa phải giúp giảm mỡ thừa, tăng cường sức khỏe nói chung và sức khỏe gan mật nói riêng.

6.6. Tiêm phòng virus viêm gan để phòng chống bệnh xơ gan:

Tiêm vaccine phòng bệnh viêm gan là biện pháp quan trọng bảo vệ lá gan. Ngoài ra, bạn cũng cần quan hệ tình dục an toàn, tránh dùng chung đồ vệ sinh cá nhân như bàn chải đánh răng, dao cạo râu, ăn chín uống sôi…

6.7. Khám gan định kỳ để phòng chống bệnh xơ gan:

Những bệnh nhân viêm gan B, C mạn tính, mắc bệnh gan do rượu, xơ gan cần đi khám định kỳ để kiểm soát bệnh. Những người chưa mắc bệnh cũng nên khám định kỳ để phát hiện bệnh sớm.

Nếu mắc bệnh gan hoặc có các dấu hiệu nghi ngờ, hãy chủ động thăm khám chuyên khoa Gan mật sớm để được chẩn đoán và điều dự phòng nguy cơ đến từ căn bệnh này.

Child Pugh C là gì?

Xơ gan child C (hay còn gọi là xơ gan giai đoạn 3) là giai đoạn xơ gan mất bù. Đây được xe là giai đoạn muộn của bệnh xơ gan.

Xơ gan Child Pugh B sống được bao lâu?

Với xơ gan còn bù thời gian sống trung bình \> 12 năm. Phân loại Child Pugh đánh giá mức độ nặng của xơ gan chia làm 3 loại A-B và C .

Bệnh não gan là bệnh gì?

Bệnh não gan (hôn mê gan) là tình trạng rối loạn chức năng não, xảy rất phổ biến ở bệnh nhân mắc bệnh gan tiến triển (cấp tính hoặc mạn tính), thường được biểu hiện bởi những bất thường về tâm – thần kinh với nhiều mức độ từ nhẹ (mất trí nhớ ngắn hạn, tăng kích thích, rối loạn giấc ngủ) đến nặng (hôn mê).