Cơ sở lý thuyết các phản ứng hóa học 2023 năm 2024

Cơ sở lí thuyết các phản ứng hóa học của tác giả: Trần Thị Đà và Đặng Trần Phách giúp người học và người dạy nắm vững cơ sở lí thuyết của những biến đổi hóa học, trước hết là của các phản ứng hóa học.

Cuốn sách này nhằm cung cấp những kiến thức về:

• Cơ sở của Nhiệt động lực học hóa học
• Cơ sở của Động hóa học
• Mối liên hệ giữa thành phần, cấu tạo và tính chất của chất tan, dung môi và dung dịch, đặc biệt là những hiểu biết mới về dung môi lỏng và sự sonvat hóa.
• Lí thuyết axit – bazơ và phản ứng axit – bazơ trong nước và trong dung môi khác với nước. Độ axít trong và ngoài phạm vi thang pH.
• Phản ứng ôxi hóa – khử, đặc biệt là những ứng dụng của phản ứng oxi hóa – khử trong công nghiệp hóa chất, trong lĩnh vực môi trường và trong cuộc sống thường ngày.

Bằng việc kết hợp hai yêu cầu cơ bản và nâng cao, tác gải Trần Thị Đà Và Đăng Trần Phách hi vọng rằng cuốn sách Cơ sở lí thuyết các phản ứng hóa học này không những là giáo trình giảng dạy cho sinh viên các ngành có học môn Hóa học mà còn đối với cả sinh viên các năm học cuối và cả học viên các trường ĐH, CĐ thuộc chuyên ngành Hóa học. Đồng thời cuốn sách còn là tài liệu tham khảo cho giáo viên THPT, giảng viên hóa học các trường ĐH, CĐ và cán bộ nghiên cứu hóa học.

Thầy Phạm Văn Thuận

trang 1

ĐỀ CƯƠNG

LÍ THUYẾT ÔN THI THPT QUỐC GIA 2023

CHƯƠNG 1: SỰ ĐIỆN LI

1. Chất điện li: Chất điện li là những chất tan trong nước tạo thành dung dịch dẫn điện được.

Muối, bazơ và axit thuộc loại chất điện li.

2. Chất không điện li:Là những chất mà dung dịch không dẫn điện được. Dung dich rượu

etylic, đường saccarozơ... là những chất không điện li.

Giải thích tính dẫn điện của dung dich chất điện li: là do trong dung dich của chung co cac tiêu

phân mang điện tích chuyên động tư do được goi là cac ion.

3. Sự điện li: Sự điện li là sự phân li thành ion dương và ion âm của phân tử chất điện li khi

tan trong nước. Sư điện li được biêu diễn bằng phương trình goi là phương trình điện li.

4. Chất điện li mạnh. Chất điện li yếu.

Chất điện li mạnh là chất phân li gần như hoàn toàn. VD: HCl, HNO3, H2SO4, NaOH, KOH,

Ba(OH)2…

Chất điện li yếu là chất chỉ phân li một phần sô phân tử hoa tan, phần con lại vẫn tôn tại dưới

dạng phân tử. VD: H2S, CH3COOH…

5. Axit, bazơ va muôi theo A-rê-ni-ut

Như đã biết, axit là những chất mà phân tử gồm hiđro liên kết với gốc axit, bazơ là những chất

mà phân tử gồm cation kim loại liên kết với anion hiđroxit. Dưa vào qua trình điện li của axit và

bazơ, co thê đinh nghĩa chung như sau : axit là những chất khi tan trong nước thì tạo thành ion

H+; bazơ là những chất khi tan trong nước thì tạo thành ion OHˉ. Đinh nghĩa này mô tả đung

hiện tượng nhưng không nêu lên được bản chất của axit, bazơ và vai trò của nước.

Khái niệm về pH: Nếu biêu diễn nồng độ ion H+của dd dưới dạng hệ thức như sau: [ H+] \=10-

a(mol/l)

thì sô trị a được coi là pH của dung dịch, hay pH \= a.

[H+](M) 10-1 10-2 10-3 10-4 10-5 10-6 10-7 10-8 10-9 10-10 10-11 10-12 10-13 10-14

I

pH \= 1 2 3 4 5 6 78 9 10 11 12 13 14

Căn cứ vào thang pH ta co thê kết luận :

- Nước nguyên chất hay dung dich trung tính co pH \= 7

- Dung dich axit co pH < 7, càng nhỏ nếu độ axit càng lớn.

- Dung dich bazơ co pH \> 7, càng lớn nếu độ bazơ càng lớn

Cach xac đinh pH

Thông thường pH được xac đinh bằng chất chỉ thi màu, đo là những chất thay đổi màu tùy

theo gia tri pH của dung dich. Thí dụ, quỳ tím đổi màu hồng khi pH < 5, không đổi màu khi pH

\= 7, và đổi thành màu xanh khi pH \> 8 ; phenolphtalein không màu khi pH < 8, co màu đỏ tím

trong khoảng pH từ 8-10, và đổi thành màu đỏ khi pH \> 10. Người ta còn pha chế hỗn hợp gồm

nhiều chất chỉ thi, mà màu thay đổi từ pH \= 1 đến pH \= 14. Khi cần xac đinh chính xac pH người

ta dùng may đo pH.

[H+] \= 10-a pH \= a ; [H+] \= X.10-a pH \= a - lgX

VD: [H+] \= 10-3 pH \= 3 ; [H+] \= 5.10-3 pH \= 3 - lg5

[OH-] \= 10-a pH \= 14 – a ; [OH-] \= X10-a pH \= 14 – a + lgX

[OH-] \= 10-2 pH \= 14 – 2 ; [OH-] \= 510-2 pH \= 14 – 2 + lg5

Căn cứ vào thang pH ta co thê kết luận :