- Tiến hành thành công các thí nghiệm quy định.
- Từ các kết quả quan sát được qua thí nghiệm:
- Nêu được chức năng của tủy sống, đồng thời phỏng đoán được các thành phần cấu tạo của tủy sống.
- Đối chiếu với cấu tạo của tủy sống qua các hình vẽ để khẳng định mối quan hệ giữa cấu tạo và chức năng.
- Ếch [hoặc cóc, nhái, chấu chàng]: 1 con
- Dụng cụ mổ và nửa lưỡi dao bào bẻ vát: giá treo ếch, kim băng to
- Dung dịch HCl 0,3%; 1%; 3%.
- Diêm
- Cốc đựng nước lã [250ml], đĩa kính đồng hồ
- Bông thấm nước.
- Một đoạn tủy sống lợn tươi [nếu có].
1. Tìm hiểu chức năng của tủy sống
Tiến hành các thí nghiệm theo các bước giới thiệu ở bảng 44 trên ếch đã hủy não
- Bước 1: Quan sát các phản ứng của ếch trong mỗi thí nghiệm và ghi lại kết quả quan sát được vào cột trống trong bảng 44.
- Bước 2: Quan sát xem điều gì sẽ xảy ra ở các thí nghiệm 4 và 5 sau khi thầy cô đã cắt ngang tủy sống.
Ghi kết quả quan sát ứng với mỗi thí nghiệm vào cột trống bảng 44.
- Bước 3: Tiếp tục quan sát két quả các thí nghiệm 6, 7.
Ghi lại kết quả và rút ra kết luận.
2. Nghiên cứu cấu tạo của tủy sống
Đối chiếu các kết quả của 3 lô thí nghiệm trên liên hệ với cấu tạo của tủy sống qua các hình 44-1, 44-2 và nêu rõ chức năng của từng thành phần.
IV. Thu hoạch
Chức năng của tủy sống:
- Nơi tiếp nhận và truyền thông tin từ các đường thần kinh cảm giác đến cơ quan vận động.
- Trung gian giữa hệ thần kinh trung ương [não bộ] và các bộ phận của cơ thể.
- Tuỷ sống tham gia và thực hiện 3 chức năng chủ yếu là: chức năng phản xạ, chức năng dẫn truyền và chức năng dinh dưỡng.
Từ khóa tìm kiếm: Giải sách giáo khoa sinh học 8, Thực hành Tìm hiểu chức năng [liên quan đến cấu tạo] của tủy sống, giải bài 44 Thực hành Tìm hiểu chức năng [liên quan đến cấu tạo] của tủy sống sgk sinh học 8 trang 139
Đề bài
Thu hoạch thực hành: Tìm hiểu chức năng [liên quan đến cấu tạo] của tủy sống
Video hướng dẫn giải
Lời giải chi tiết
Loigiaihay.com
Hay nhất
a. Cấu tạo ngoài:
- Tủy sống nằm trong cột sống từ đốt cổ thức I đến thắt lưng II, dài 50 cm, hình trụ, có 2 phần phình [cổ và thắt lưng], màu trắng, mềm
- Tuỷ sống bọc trong 3 lớp màng: màng cứng, màng nhện, màng nuôi. Các màng này có tác dụng bảo vệ, nuôi dưỡng tủy sống.
b. Cấu tạo trong:
- Chất xám nằm trong, hình chữ H [do thân, sợi nhánh nơron tạo nên] là căn cứ [trung khu] của các PXKĐK.
- Chất trắng ở ngoài [gồm các sợi trục có myelin] là các đường dẫn truyền nối các căn cứ trong tuỷ sống với nhau và với não bộ.
Giải thích các bước giải:
*Cấu tạo của tủy sống là gồm
+ Chất xám: Nằm ở bên trong, có hình cánh bướm, tạo thành sừng trước, sừng sau và sừng bên. Chất xám được cấu tạo chủ yếu bởi thân của các nơron đóng vai trò trung tâm của các phản xạ tủy.Mỗi đốt tủy có 2 cặp rễ thần kinh đi ra ở 2 bên, mỗi bên có rễ trước là rễ vận động, xuất phát từ sừng trước; rễ sau là rễ cảm giác, xuất phát từ sừng sau. Hai rễ này sẽ hợp lại thành dây thần kinh tủy và chui qua gian đốt sống tương ứng để đi đến chi phối vận động và cảm giác cho một vùng nhất định của cơ thể. Vì vậy, khi tủy sống bị tổn thương, ta có thể dựa vào sự rối loạn vận động và cảm giác của các vùng đó để chẩn đoán vị trí tổn thương
+Chất trắng nằm ở ngoài , là nơi dẫn truyền xung thần kinh từ não đi xuống
* Chức năng :
- Dẫn truyền xung thần kinh :
+Dẫn truyền xung thần kinh vận động từ trung ương thần kinh đến cơ quan vận động
+Dẫn truyền xung thần kinh cảm giác từ cơ quan thụ cảm đến trung ương thần kinh
* Chức năng phản xạ của tủy sống :
+ Phản xạ: Phản xạ là hoạt động cơ bản của hệ thần kinh, đó là những đáp ứng của cơ thể đối với các kích thích thông qua hệ thần kinh. Tủy sống chi phối nhiều phản xạ quan trọng, những phản xạ đó gọi là phản xạ tủy.
+ Cung phản xạ tủy: Cung phản xạ là cơ sở giải phẫu của phản xạ, đó là đường đi của xung động thần kinh từ bộ phận nhận cảm đến cơ quan đáp ứng. Một cung phản xạ gồm có 5 bộ phận:
1. Bộ phận nhận cảm.
2.Ðường truyền về.
3.Thần kinh trung ương.
4. Ðường truyền ra.
5.Cơ quan đáp ứng. Phản xạ chỉ thực hiện được khi cả 5 bộ phận này còn nguyên vẹn, chỉ tổn thương một bộ phận, phản xạ sẽ mất. Cung phản xạ tủy là cung phản xạ mà thần kinh trung ương là tủy sống.
Tủy sống có ba chức năng chính là:
- Nơi truyền hưng phấn từ các đường thần kinh cảm giác đến các cơ quan vận động.
- Trung gian giữa hệ thần kinh trung ương [não bộ] và các bộ phận của cơ thể.
- Tuỷ sống tham gia và thực hiện 3 chức năng chủ yếu là: chức năng phản xạ, chức năng dẫn truyền và chức năng dinh dưỡng.
+ Chức năng phản xạ. Chức năng phản xạ của tuỷ sống do phần chất xám trong tuỷ sống đảm nhận. Đó là các loại phản xạ tự nhiên, được xem là những phản xạ bản năng để bảo vệ cơ thể. Có 3 loại nơ ron đảm nhận chức năng phản xạ là nơron cảm giác, nằm ở rễ sau, dẫn xung cảm giác vào chất xám. Nơron liên lạc dẫn xung thần kinh ra sừng trước. Nơ ron vận động, nằm ở rễ trước, dẫn truyền xung vận động đến cơ vân và các cơ quan thừa hành.
Tuỷ sống điều tiết mọi hoạt động như các hoạt động niệu - sinh dục, nhịp hô hấp, hoạt động tim mạch. Tuỷ sống là trung tâm cấp thấp của vận động cơ toàn thân. Tuỷ sống tham gia và thực hiện các phản xạ vận động phức tạp, đồng thời là nơi giao tiếp của các phản xạ vận động.
Các phản xạ tuỷ điển hình như:
- Phản xạ da. Xuất hiện khi kích thích lên da. Trung tâm của phản xạ da nằm ở đoạn tuỷ ngực 11, 12
- Phản xạ gân. Xuất hiện khi kích thích lên gân [ví dụ gõ lên gân bánh chè lúc ngồi trên ghế]. Trung tâm của phản xạ này nằm ở đoạn tuỷ thắt lưng 2- 4
- Phản xạ trương lực cơ. Giúp cơ luôn ở trạng thái trương lực. Nếu cắt đứt dây thần kinh vận động đùi thì cơ đùi sẽ mất trương lực, cơ sẽ mềm nhũn.
+ Chức năng dẫn truyền. Chức năng dẫn truyền của tuỷ sống do phần chất trắng đảm nhận. Chất trắng của tuỷ sống là những đường dẫn truyền xung thần kinh từ thụ quan lên não và từ não qua tuỷ sống đến các cơ quan đáp ứng. Ngoài ra trong chất trắng của tuỷ sống còn có các đường dẫn truuyền ngắn nối các đốt tuỷ sống với nhau.
+ Chức năng dinh dưỡng. Chức năng dinh dưỡng được thực hiện bởi các nơron dinh dưỡng trong tuỷ sống chi phối và chịu sự điều khiển của một đoạn tuỷ [Ví dụ, phản xạ bàng quang, phản xạ hậu môn, phản xạ vận mạch, phản xạ tiết mồ hôi].
Như vậy, tuỷ sống là trung khu thần kinh cấp thấp dưới vỏ, điều khiển các phản xạ không điều kiện.