Các chiến lược chiến tranh của Mỹ ở Việt Nam trong những năm 1961 1973 có điểm giống nhau là

Dựa vào âm mưu, thủ đoạn của Mĩ trong các chiến lược chiến tranh mà Mĩ triển khai ở miền Nam những năm 1961 – 1973 để phân tích các phương án và chỉ ra điểm giống nhau.

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO VĨNH PHÚCTRƯỜNG THPT SÁNG SƠNChuyên đề ôn thi đại họcCÁC CHIẾN LƯỢC CHIẾN TRANH CỦA MĨ ÁPDỤNG Ở MIỀN NAM VIỆT NAM VÀ CUỘC CHIẾNĐẤU CỦA NHÂN DÂN MIỀN NAM TỪ 1961-1973TÁC GIẢ: NGUYỄN THỊ THƠMMÔN: LỊCH SỬĐƠN VỊ: TRƯỜNG THPT SÁNG SƠNSông Lô, tháng 3 năm 2014-1-CHUYÊN ĐỀ:CÁC CHIẾN LƯỢC CHIẾN TRANH CỦA MĨ ÁP DỤNG Ở MIỀNNAM VIỆT NAM VÀ CUỘC CHIẾN ĐẤU CỦA NHÂN DÂNMIỀN NAM TỪ 1961-1973Phần một: ĐẶT VẤN ĐỀTrong chương trình lịch sử lớp 12, giai đoạn kháng chiến chống Mĩ, cứu nướccủa lịch sử dân tộc có một vị trí khá quan trọng. Tìm hiểu phần kiến thức này,chúng ta sẽ nắm được nội dung của các chiến lược chiến tranh mà Mĩ đã áp dụngtrên chiến trường miền Nam Việt Nam. Đồng thời, ta cũng biết được quá trìnhnhân dân miền Nam đấu tranh và từng bước làm thất bại các chiến lược chiến tranhđó.Thời gian gần đây, các câu hỏi về giai đoạn chống Mĩ xuất hiện ngày càng đềuđặn trong các đề thi Đại học – Cao đẳng hàng năm. Chính vì vậy, việc tổ chức ônluyện cho học sinh về phần kiến thức này là luôn cần thiết. Qua đó, giúp các em cóđược những kiến thức cơ bản, chuyên sâu và kĩ năng nhận định, giải quyết cácdạng câu hỏi bài tập có liên quan.Để giúp các em học sinh có được các kiến thức một cách có hệ thống về giaiđoạn lịch sử này, tôi đã nghiên cứu chuyên đề: “Các chiến lược chiến tranh củaMĩ áp dụng ở miền Nam Việt Nam và cuộc chiến đấu của nhân dân miền Namtừ 1961- 1973”- Đối tượng bồi dưỡng của chuyên đề là học sinh lớp 12- Dự kiến số tiết bồi dưỡng của chuyên đề là 5 tiết- Hệ thống các kiến thức sử dụng trong chuyên đề gồm các đơn vị kiến thức trongSGK cơ bản, SGK nâng cao, tài liệu chuẩn kiến thức kĩ năng và một số tài liệunghiên cứu về cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước.- Cấu trúc của chuyên đề gồm 3 phần:+Phần một: Đặt vấn đề+Phần hai: Nội dung+Phần ba: Kết luận-2-Phần hai: NỘI DUNGA. KIẾN THỨC CƠ BẢN VỀ CÁC CHIẾN LƯỢC CHIẾN TRANH CỦA MĨVÀ CUỘC CHIẾN ĐẤU CỦA NHÂN DÂN MIỀN NAM TỪ 1961- 1973I. CHIẾN ĐẤU CHỐNG CHIẾN LƯỢC “CHIẾN TRANH ĐẶC BIỆT” CỦAMĨ TỪ 1961- 19651. Chiến lược “ Chiến tranh đặc biệt” của đế quốc Mĩ ở miền Nama. Hoàn cảnh- Sau phong trào “Đồng khởi” nhân dân miền Nam tiếp tục đấu tranh chính trị vàvũ trang chống Mĩ và tay sai.- Phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới dâng cao đe dọa hệ thống thuộc địacủa chủ nghĩa đế quốc.Vì vậy, tổng thống Kennơđi của Mĩ đề ra chiến lược “Chiến tranh đặc biệt” ởmiền Nam Việt Nam.b. Âm mưu-“Chiến tranh đặc biệt” là hình thức chiến tranh xâm lược thực dân mới, được tiếnhành bằng quân đội tay sai, dưới sự chỉ huy của hệ thống cố vấn Mĩ, dựa vào vũkhí, trang bị kĩ thuật, phương tiện chiến tranh của Mĩ nhằm chống lại các lựclượng cách mạng và nhân dân ta.- “Dùng người Việt đánh người Việt”c. Thủ đoạn- Đề ra “Kế hoạch Xtalây- Taylo” với nội dung chủ yếu là bình định miền Namtrong vòng 18 tháng.- Mĩ tăng viện trợ quân sự cho Diệm, tăng quân đội Sài Gòn- Tiến hành dồn dân lập “ấp chiến lược” coi đây là xương sống, là quốc sách củachiến lược- Thành lập bộ chỉ huy quân sự Mĩ (MACV) năm 1962- Quân đội Sài Gòn liên tiếp mở các cuộc hành quân càn quét nhằm tiêu diệt lựclượng cách mạng, tiến hành các hoạt động phá hoại miền Bắc, sử dụng các chiếnthuật mới như “trực thăng vận”, “thiết xa vận”…2. Miền Nam chiến đấu chống chiến lược “Chiến tranh đặc biệt”2.1. Chủ trương- Đế đáp ứng yêu cầu phát triển của cách mạng, năm 1961, Trung ương cục miềnNam được thành lập và Quân giải phóng miền Nam ra đời- Chủ trương là kết hợp đấu tranh chính trị với vũ trang, tiến công ở 3 vùng chiếnlược(rừng núi, nông thôn đồng bằng, đô thị) và đánh địch bằng 3 mũi giáp công(chính trị, quân sự và binh vận).2.2. Những thắng lợi của quân dân miền Nam.a.Trên mặt trận chống và phá “ấp chiến lược”:- Diễn ra gay go quyết liệt với hàng chục triệu lượt người tham gia nhằm phá ấpchiến lược đi đôi với xây dựng làng chiến đấu.-3-- Mĩ và chính quyền Sài Gòn ra sức dồn dân lập ấp chiến lược nhưng chỉ thực hiệnđược 1 phần kế hoạch:+Cuối 1962: cách mạng vẫn kiểm soát trên nửa tổng số ấp với gần 70% nông dân+6/1965 địch chỉ còn kiểm soát 2200 ấp →ấp chiến lược bị phá sản về cơ bảnb. Trên mặt trận đấu tranh chính trị- Phong trào đấu tranh chính trị diễn ra ở các đô thị lớn như Sài Gòn, Huế, ĐàNẵng nổi bật là đấu tranh của các tín đồ Phật giáo và “ đội quân tóc dài”- 5/1963, hàng vạn tăng ni phật tử ở Huế biểu tình, Hòa thượng Thích Quảng Đứctự thiêu tại Sài Gòn gây xúc động mạnh trong nhân dân…- Phong trào ngày càng phát triển đẩy nhanh quá trình suy sụp của chính quyềnNgô Đình Diệm (11/1963 bị lật đổ)c. Trên mặt trận quân sự:-1961-1962, Quân giải phóng đầy lùi nhiều cuộc càn quét của địch vào chiến khuD, căn cứ U Minh…- Chiến thắng Ấp Bắc:+2/1/1963 quân dân ta đánh bại cuộc hành quân của địch vào thôn Ấp Bắc( MĩTho)+Chiến thắng này cho thấy sự trưởng thành của lực lượng vũ trang cách mạngmiền Nam; bước đầu đánh bại chiến thuật “ trực thăng vận”, “thiết xa vận” củađịch; chứng minh quân dân miền Nam hoàn toàn có khả năng đánh bại “Chiếntranh đặc biệt”. Mở ra phong trào “thi đua Ấp Bắc, giết giặc lập công” trên khắpmiền Nam.- Các chiến dịch tiến công địch 1964- 1965:+12/1964 mở màn là trận đánh vào ấp Bình Giã (Bà Rịa)+Tiếp đó là chiến dịch An Lão (Bình Định), Ba Gia (Q. Ngãi), Đồng Xoài (B.Phước)d. Ý nghĩa:- Chiến lược “Chiến tranh đặc biệt” thất bại hoàn toàn.- Là thất bại có tính chất chiến lược lần 2 của Mĩ, buộc Mĩ phải thay đổi chiến lượcchiến tranh trực tiếp đưa quân vào miền Nam.II. CHIẾN ĐẤU CHỐNG CHIẾN LƯỢC “CHIẾN TRANH CỤC BỘ” CỦAMĨ TỪ 1965- 19681. Chiến lược « Chiến tranh cục bộ »*Hoàn cảnh :- Đầu năm 1965, đứng trước nguy cơ bị thất bại hoàn toàn của chiến lược“Chiến tranh đặc biệt”, Giônxơn đã chuyển sang chiến lược “Chiến tranh cục bộ”:ồ ạt đưa quân viễn chinh, quân chư hầu cùng vũ khí và phương tiện chiến tranhhiện đại vào miền Nam Việt Nam- Chiến lược “chiến tranh cục bộ” chính thức bắt đầu từ giữa năm 1965 đến 1968*Âm mưu :- Đây là hình thức xâm lược thực dân mới được tiến hành bằng lực lượng quân Mĩ,quân đồng minh của Mĩ và quân đội Sài Gòn. Trong đó quân Mĩ giữ vai trò quantrọng và không ngừng tăng lên về số lượng lẫn trang bị.-4-- Mục tiêu của Mĩ là cố giành lại thế chủ động trên chiến trường, đẩy lực lượng vũtrang của ta về phòng ngự, buộc ta phải phân tán nhỏ hoặc rút về biên giới.*Thủ đoạn :- Mĩ đã mở hàng loạt cuộc hành quân lớn với mục tiêu “tìm diệt và bình định”nhằm vào các căn cứ cách mạng:- Mở đầu là cuộc hành quân “tìm diệt” mang tên “Ánh sáng sao”, đánh vào căn cứcủa ta ở Vạn Tường (Quảng Ngãi).- Tiếp đó Mĩ mở liên tiếp hai cuộc phản công chiến lược trong hai mùa khô 1965 1966 và 1966 - 1967 với hàng loạt cuộc hành quân “tìm diệt” và “bình định” vàovùng “ đất thánh Việt Cộng”, hòng tiêu diệt cơ quan đầu não và lực lượng khángchiến của ta.2. Chiến đấu chống « Chiến tranh cục bộ » của Mĩ2.1. Chiến thắng Vạn Tường (Quảng Ngãi)- Ngày 18/08/1965, sau khi chiếm được Chu Lai, Mĩ đã huy động hơn 9.000lính thủy đánh bộ cùng với nhiều phương tiện chiến tranh hiện đại mở cuộc tấncông vào Vạn Tường để “tìm diệt” lực lượng của ta.- Tại đây, chúng đã vấp phải sự chống trả quyết liệt của quân ta, sau một ngàychiến đấu ta đã đẩy lùi được cuộc hành quân của địch, tiêu diệt được hơn 900 tên,phá hủy hàng chục xe bọc thép và máy bay của địch.- Chiến thắng Vạn Tường đã mở đầu cho phong trào “tìm Mĩ mà đánh, lùngngụy mà diệt” trên khắp miền Nam. Và cho thấy ta có thể đánh bại chiến lược“Chiến tranh cục bộ” của Mĩ.2.2. Đánh tan hai cuộc phản công chiến lược mùa khô 1965 – 1966 và 1966 –1967a. Trong Mùa khô 1965 - 1966- Tháng 01/1965, Mĩ- ngụy tập trung lực lượng mở cuộc phản công lần thứnhất với 72 vạn quân. Địch mở 450 cuộc hành quân lớn nhỏ, trong đó có 5 cuộchành quân “tìm diệt” then chốt, nhằm vào hai hướng chính là Đông Nam Bộ vàLiên khu V nhằm tiêu diệt chủ lực quân giải phóng, “ bẻ gãy xương sống ViệtCộng”, giành lại thế chủ động trên chiến trường.- Với thế trận chiến tranh nhân dân, bằng nhiều hình thức tác chiến khác nhauđã chặn đánh địch ở khắp mọi hướng, tiến công địch ở mọi nơi.- Trong 4 tháng mùa khô 1965 - 1966, ta đã loại khỏi vòng chiến hơn 104.000tên địch, trong đó có 42.000 quân Mĩ và 3500 quân đồng minh, bắn hạ 1430 máybay.b. Trong Mùa khô 1966 - 1967- Mùa khô 1966 - 1967, với lực lượng lên đến 980.000 quân (trong đó có440.000 lính Mĩ và đồng minh), Mĩ đã mở cuộc phản công mùa khô lần thứ hainhằm tiêu diệt quân chủ lực và cơ quan đầu não của ta, tạo bược ngoặt trong chiếntranh.- Chúng đã tiến hành 895 cuộc hành quân lớn nhỏ, trong đó có 3 cuộc hànhquân “tìm diệt” then chốt:+ At-tơn-bo-rơ đánh vào chiến khu Dương Minh Châu (tháng 11/1966)-5-+ Xê-da-phôn đánh vào Trảng Bàng, Bến Súc, Củ Chi (tháng 1/1967)+ Gian-xơn-xiti đánh vào chiến khu Dương Minh Châu (tháng 4/1967)- Quân và dân Nam bộ đã phối hợp với các chiến trường khác đã mở hàng loạtcuộc phản công, từng bước đánh bại các cuộc hành quân “tìm diệt” và “bình định”của địch; loại khỏi vòng chiến 151.000 tên, trong đó có 68.000 lính Mĩ và 5500quân đồng minh, bắn hạ 1231 máy bay.2.3. Đấu tranh chính trị phát triển- Các vùng nông thôn ở miền Nam, quần chúng nổi dậy đấu tranh chống kìmkẹp, trừng trị bọn ác ôn, phá vỡ từng mảng “ấp chiến lược” do chúng lập ra.- Ở các thành thị, công nhân, học sinh, sinh viên, phật tử… đã nổi lên đấutranh đòi Mĩ cút về nước, đòi tự do, dân chủ, dân sinh…- Vùng giải phóng được mở rộng, uy tín của Mặt trận Dân tộc giải phóngmiền Nam Việt Nam được nâng cao trên trường quốc tế.3. Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân năm 1968a. Hoàn cảnh :- Sau 2 cuộc phản công mùa khô, so sánh tương quan lực lượng giữa ta vàđịch đã thay đổi theo chiều hướng có lợi cho ta.- Hơn nữa trong năm 1968, cuộc bầu cử Tổng thống Mĩ diễn ra sẽ nảy sinhnhững mâu thuẫn mà ta có thể lợi dụng được.- Đảng đã chủ trương mở cuộc “Tổng tiến công và nổi dậy” trên khắp chiếntrường miền Nam, chủ yếu là ở các đô thị, nhằm tiêu diệt một bộ phận quan trọngquân Mĩ - ngụy, buộc Mĩ phải rút quân về nước.b. Diễn biến- Đêm 30 rạng ngày 31 tháng 01 năm 1968( tết Mậu Thân), quân chủ lực củata đã đồng loạt tấn công và nổi dậy ở hầu khắp các đô thị miền Nam.- Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy diễn ra qua 3 đợt : đợt 1 từ 30/1 đến25/2 ;đợt 2 (4/5 – 18/6) và đợt 3 (17/8 – 23/9).- Tại Sài Gòn : ta tấn công các vị trí đầu não như Tòa đại sứ Mĩ, Dinh Độc Lập…c. Kết quả : địch bị choáng váng. Chỉ trong đợt 1 ta loại 147000 địch, trong đó43000 lính Mĩ…d. Ý nghĩa- Làm lung lay ý chí xâm lược của Mĩ, buộc phải tuyên bố “phi Mĩ hóa” chiếntranh, ngừng mọi hoạt động bắn phá miền Bắc và ngồi vào bàn đàm phán với ta ởPari để chấm dứt chiến tranh.- Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy đã làm thất bại hoàn toàn chiến lược “Chiếntranh cục bộ” của đế quốc Mĩ, mở ra bước ngoặt của cuộc kháng chiến chống Mĩcứu nướcIII. CHIẾN ĐẤU CHỐNG CHIẾN LƯỢC “VIỆT NAM HÓACHIẾN TRANH ”VÀ « ĐÔNG DƯƠNG HÓA CHIẾN TRANH » CỦA MĨ TỪ 1969- 19731. Chiến lược “Việt Nam hóa chiến tranh” và “Đông Dương hóa chiến tranh”* Hoàn cảnh-6-- Sau thất bại của “ Chiến tranh cục bộ ”, Mĩ phải chuyển sang “ Việt Nam hóachiến tranh” và mở rộng chiến tranh ra toàn Đông Dương nhằm thực hiện “ĐôngDương hóa chiến tranh”- Thời gian tiến hành từ 1969- 1973*Âm mưu:- “ Việt Nam hóa chiến tranh ” là hình thức chiến tranh xâm lược thực dân mới,được tiến hành bằng quân đội tay sai là chủ yếu, có sự phối hợp về hỏa lực, khôngquân, hậu cần của Mĩ và vẫn do cố vấn Mĩ chỉ huy.- Rút dần quân Mĩ và đồng minh để giảm xương máu người Mĩ trên chiến trường.- Tiếp tục “Dùng người Việt đánh người Việt”*Thủ đoạn:- Sử dụng quân đội Sài Gòn như lực lượng xung kích gây chiến tranh xâm lượcCampuchia(1970) và tăng cường chiến tranh Lào (1971) nhằm “dùng người ĐôngDương đánh người Đông Dương”.- Lợi dụng mâu thuẫn Trung- Xô, thỏa hiệp với 2 nước này nhằm hạn chế sự việntrợ cho nhân dân ta.2. Chiến đấu chống “ Việt Nam hóa chiến tranh ” và « Đông Dương hóa chiếntranh »a. Trên mặt trận chính trị, ngoại giao- Thẳng lợi mở đầu, 6/6/1969, chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền NamViệt Nam ra đời. Đây là chính phủ hợp pháp của nhân dân miền Nam, được 23nước công nhận, trong đó 21 nước đặt quan hệ ngoại giao.- Tháng 4/1970, hội nghị cấp cao 3 nước Đông Dương họp biểu thị quyết tâm đoànkết chống Mĩ.- Ở thành thị, phong trào của học sinh, sinh viên diễn ra rầm rộ, châm ngòi nổ chophong trào của các tầng lớp khác.- Ở nông thôn, đồng bằng, rừng núi…quần chúng nổi dậy chống bình định, phá ấpchiến lược: 1971 cách mạng làm chủ thêm 3600 ấp.b. Trên mặt trận quân sự- Từ tháng 4 đến tháng 6/1970 quân đội Việt Nam phối hợp với quân Campuchiađập tan cuộc hành quân xâm lược Campuchia của 10 vạn quân Mĩ và quân SàiGòn.- Từ tháng 2 đến tháng 3/1971, quân Việt Nam phối hợp quân dân Lào đập tancuộc hành quân « Lam Sơn – 719 » của 4,5 vạn quân Mĩ và quân Sài Gòn.3. Cuộc Tiến công chiến lược 1972- Diễn biến:30/3/1972 quân ta mở cuộc Tiến công chiến lược vào Quảng Trị rồi phát triển rakhắp miền Nam-Kết quả:Ta chọc thủng 3 phòng tuyến mạnh nhất của địch ở Quảng Trị, Tây Nguyên, ĐôngNam Bộ.- Ý nghĩa:-7-Giáng đòn nặng nề vào chiến lược “Việt Nam hóa chiến tranh”, buộc Mĩ phảituyên bố “Mĩ hóa” trở lại chiến tranh xâm lược (thừa nhận sự thất bại của “ViệtNam hóa chiến tranh”)B. CÁC DẠNG CÂU HỎI VÀ BÀI TẬPI. DẠNG ĐỀ TRÌNH BÀY1. Những lưu ý khi làm bài.- Trình bày là tái hiện những vấn đề, những sự kiện, những hiện tượng lịch sử đúngnhư nó đã từng diễn ra.- Mục đích của dạng đề nay là nhằm khơi gợi, tái hiện lại những kiến thức cơ bảnmà học sinh cần nắm.- Đây là mức độ nhận thức thấp và cũng là dạng đề phổ biến, hay gặp nhất trongcác đề thi- Khi trình bày ta cần lựa chọn các sự kiện tiêu biểu, có chọn lọc,chính xác, khoahọc.2. Một số đề minh họaCâu 1: Trình bày âm mưu và thủ đoạn của Mĩ khi tiến hành “Chiến tranh đặcbiệt” (1961- 1965) ở miền Nam?→Hướng dẫn trả lời:a. Âm mưu- “Chiến tranh đặc biệt” là hình thức chiến tranh xâm lược thực dân mới, được tiếnhành bằng quân đội tay sai, dưới sự chỉ huy của hệ thống “cố vấn” Mĩ, dựa vàovũ khí, trang bị kĩ thuật, phương tiện chiến tranh của Mĩ nhằm chống lại các lựclượng cách mạng và nhân dân ta.- “Dùng người Việt đánh người Việt”b. Thủ đoạn- Mĩ tăng viện trợ quân sự cho Diệm, tăng quân đội Sài Gòn- Tiến hành dồn dân lập “ấp chiến lược” coi đây là xương sống, là quốc sách củachiến lược- Quân đội Sài Gòn liên tiếp mở các cuộc hành quân càn quét nhằm tiêu diệt lựclượng cách mạng, tiến hành các hoạt động phá hoại miền Bắc, sử dụng các chiếnthuật mới như “trực thăng vận”, “thiết xa vận”…Câu 2: Quân dân miền Nam đã chiến đấu chống chiến lược “Chiến tranh đặcbiệt” của Mĩ và giành được những thắng lợi như thế nào?→Hướng dẫn trả lời:*Trên mặt trận chống và phá “ấp chiến lược”:- Diễn ra gay go quyết liệt với hàng chục triệu lượt người tham gia nhằm phá ấpchiến lược đi đôi với xây dựng làng chiến đấu.- Mĩ và chính quyền Sài Gòn ra sức dồn dân lập ấp chiến lược nhưng chỉ thực hiệnđược 1 phần kế hoạch:+Cuối 1962: cách mạng vẫn kiểm soát trên nửa tổng số ấp với gần 70% nông dân+6/1965 địch chỉ còn kiểm soát 2200 ấpNhư vậy, ấp chiến lược bị phá sản về cơ bản.-8-* Trên mặt trận đấu tranh chính trị- Phong trào đấu tranh chính trị diễn ra ở các đô thị lớn như Sài Gòn, Huế, ĐàNẵng nổi bật là đấu tranh của các tín đồ Phật giáo và “ đội quân tóc dài”- 5/1963, hàng vạn tăng ni phật tử ở Huế biểu tình, Hòa thượng Thích Quảng Đứctự thiêu tại Sài Gòn gây xúc động mạnh trong nhân dân…*Trên mặt trận quân sự:-1961-1962, Quân giải phóng đầy lùi nhiều cuộc càn quét của địch vào chiến khuD, căn cứ U Minh…- Chiến thắng Ấp Bắc: 2/1/1963 quân dân ta đánh bại cuộc hành quân của địch vàothôn Ấp Bắc ( Mĩ Tho).- Các chiến dịch tiến công địch 1964- 1965:+12/1964 mở màn là trận đánh vào ấp Bình Giã (Bà Rịa)+Tiếp đó là chiến dịch An Lão (Bình Định), Ba Gia (Quảng Ngãi), Đồng Xoài(Bình Phước)Câu 3:Đế quốc Mĩ thực hiện âm mưu và thủ đoạn gì trong chiến lược “Chiếntranh cục bộ” (1965- 1968) ở miền Nam? Quân dân ta đã giành được nhữngthắng lợi gì trong chiến đấu chống chiến lược “Chiến tranh cục bộ”? Nêu ýnghĩa của chiến thắng Vạn Tường (8/ 1965).→Hướng dẫn trả lời:a. Chiến lược “Chiến tranh cục bộ”*Âm mưu :- Là hình thức xâm lược thực dân mới được tiến hành bằng lực lượng quânMĩ, quân đồng minh của Mĩ và quân đội Sài Gòn. Trong đó quân Mĩ giữ vai tròquan trọng và không ngừng tăng lên về số lượng lẫn trang bị.- Cố giành lại thế chủ động trên chiến trường, đẩy lực lượng vũ trang của tavề phòng ngự, buộc ta phải phân tán nhỏ hoặc rút về biên giới.*Thủ đoạn :- Mĩ đã mở hàng loạt cuộc hành quân lớn với mục tiêu “tìm diệt và bình định”nhằm vào các căn cứ cách mạng:- Mở đầu là cuộc hành quân “tìm diệt” đánh vào căn cứ của ta ở Vạn Tường(Quảng Ngãi).- Tiếp đó Mĩ mở liên tiếp hai cuộc phản công chiến lược trong hai mùa khô1965 - 1966 và 1966 - 1967 với hàng loạt cuộc hành quân “tìm diệt” và “bìnhđịnh” vào vùng “ đất thánh Việt Cộng”b. Những thắng lợi của quân dân miền Nam*Quân sự- Chiến thắng Vạn Tường (Quảng Ngãi) 18/8/1965.Ý nghĩa: đã mở đầu cho phong trào “tìm Mĩ mà đánh,lùng ngụy mà diệt”trên khắp miền Nam, cho thấy ta có thể đánh bại chiến lược “Chiến tranh cục bộ”của Mĩ.- Chiến thắng trong 2 mùa khô 1965- 1966 và 1966- 1967*Chính trị:-9-- Các vùng nông thôn, quần chúng nổi dậy đấu tranh chống kìm kẹp, phá vỡtừng mảng “ấp chiến lược”.- Ở các thành thị, đã nổi lên đấu tranh đòi Mĩ cút về nước, đòi tự do, dân chủ,dân sinh…- Vùng giải phóng được mở rộng, uy tín của Mặt trận dân tộc giải phóng miềnNam được nâng cao trên trường quốc tế.Câu 4: Âm mưu và thủ đoạn của Mĩ trong chiến lược “Việt Nam hóa chiếntranh” và “Đông Dương hóa chiến tranh” (1969- 1973) là gì? Nêu các thắng lợichung của ba nước Việt Nam, Lào, Campuchia trên mặt trận chính trị, ngoạigiao và quân sự trong chiến đấu chống chiến lược “Việt Nam hóa chiến tranh”và “Đông Dương hóa chiến tranh”.→Hướng dẫn trả lời:a. Âm mưu và thủ đoạn*Âm mưu:“ Việt Nam hóa chiến tranh ” là hình thức chiến tranh xâm lược thực dân mới,được tiến hành bằng quân đội tay sai là chủ yếu, có sự phối hợp về hỏa lực, khôngquân, hậu cần của Mĩ và vẫn do cố vấn Mĩ chỉ huy.- Rút dần quân Mĩ và đồng minh để giảm xương máu người Mĩ trên chiến trường.- Tiếp tục “Dùng người Việt đánh người Việt ».*Thủ đoạn:- Sử dụng quân đội Sài Gòn như lực lượng xung kích gây chiến tranh xâm lượcCampuchia(1970) và tăng cường chiến tranh Lào (1971) nhằm “dùng người ĐôngDương đánh người Đông Dương”.- Lợi dụng mâu thuẫn Trung- Xô, thỏa hiệp với 2 nước này nhằm hạn chế sự việntrợ cho nhân dân ta.b. Các thắng lợi chung.*Chính trị, ngoại giao:- Ngày 6/6/1969, chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam rađời. Đây là chính phủ hợp pháp của nhân dân miền Nam, được 23 nước công nhận,trong đó 21 nước đặt quan hệ ngoại giao- Tháng 4/1970, hội nghị cấp cao 3 nước Đông Dương họp biểu thị quyết tâm đoànkết chống Mĩ.*Quân sự:- Từ tháng 4 đến tháng 6/1970 quân đội Việt Nam phối hợp với quân Campuchiađập tan cuộc hành quân xâm lược Campuchia của 10 vạn quân Mĩ và quân SàiGòn.- Từ tháng 2 đến tháng 3/1971, quân Việt Nam phối hợp quân dân Lào đập tancuộc hành quân “Lam Sơn - 719” của 4,5 vạn quân Mĩ và quân Sài Gòn.II. DẠNG ĐỀ SO SÁNH, LẬP NIÊN BIỂU KIẾN THỨC1. Những lưu ý khi làm bài- Đây là dạng đề đòi hỏi học sinh từ những kiến thức cơ bản đã học phát hiện ranhững vấn đề mới, mối quan hệ, đối chiếu giữa các sự kiện, hiện tượng lịch sử từđó rút ra kết luận.- 10 -- Đây là loại câu hỏi khá khó đối với học sinh. Câu hỏi này có ưu điểm giúp họcsinh củng cố, ôn tập lại kiến thức cũ.- Dạng câu hỏi mất nhiều thời gian suy nghĩ với mục đích không chỉ giúp các embổ trợ kiến thức mà còn thấy rõ hơn mối quan hệ, tính hệ thống của các sự kiệnlịch sử.- Khi làm bài so sánh, đối chiếu thì các em cần lựa chọn kiến thức tiêu biểu nhất,ngắn gọn, súc tích, đảm bảo tính khoa học.2. Một số đề minh họaCâu 1: So sánh chỉ ra điểm giống và khác nhau giữa chiến lược “Chiến tranhđặc biệt” và “Chiến tranh cục bộ” của Mĩ?→Hướng dẫn trả lời:a. Giống nhau- Đều là hình thức xâm lược thực dân mới nằm trong chiến lược toàn cầu « Phảnứng linh hoạt » của Mĩ.- Mục đích nhằm chống lại lực lượng cách mạng và nhân dân ta.- Kết quả là đều bị phá sảnb. Khác nhau :- Lực lượng :+ “Chiến tranh đặc biệt” tiến hành bằng quân đội Sài Gòn, dưới sự chỉ huy của cốvấn Mĩ…+ “Chiến tranh cục bộ” tiến hành bằng quân Mĩ, quân đồng minh và quân SàiGòn (quân Mĩ giữ vai trò quan trọng)- Quy mô :+ “Chiến tranh đặc biệt” thực hiện ở miền Nam+ “Chiến tranh cục bộ” thực hiện ở miền Nam và mở rộng chiến tranh phá hoạimiền Bắc.- Biện pháp :+“Chiến tranh đặc biệt”: phát triển quân đội Sài Gòn, dồn dân lập ấp chiến lược.+“Chiến tranh cục bộ” : mở các cuộc hành quân tìm diệt và bình định nhằm tiêudiệt lực lượng cách mạng.Câu 2: Hãy lập niên biểu kiến thức về 3 chiến lược chiến tranh của Mĩ thựchiện từ 1961- 1973 theo tiêu chí về: tên chiến lược, hình thức, âm mưu, thủđoạn và phạm vi.→Hướng dẫn trả lời:Tên chiếnlượcChiếntranh đặcbiệt1961-Hình thứcÂm mưuXâm lượcthực dânmới- Tiến hành bằng quânđội Sài Gòn là chủyếu+cố vấn Mĩ+vũ khíphương tiện của MĩThủ đoạn- Tăng cố vấn Mĩ,phát triển quânngụy- Dồn dân lập ấpPhạm viMiềnNam- 11 -1965Chiếntranh cụcbộ19651968Xâm lượcthực dânmớiViệt Namhóa chiếntranh vàĐôngDươnghóa chiếntranh19691973Xâm lượcthực dânmới- Dùng người Việtđánh người Việt- Tiến hành bằng quânMĩ+quân đồngminh+quân Sài Gòn- Quân Mĩ giữ vai tròquan trọngchiến lược- Tăng quân Mĩ- Mở các cuộc hànhquân tìm diệt vàbình định: VạnTường, 2 cuộc phảncông chiến lượcmùa khô- Gây chiến tranhphá hoại miền Bắc- Tiến hành bằng quân - Rút dần quân Mĩđội Sài Gòn là chủ- Tăng viện trợyếu+hỏa lực ko quânquân sự, kinh tế, kĩMĩ+cố vấn Mĩthuật-Dùng người Việt đánh - Mở rộng chiếnngười Việt, giảmtranh sang Lào vàxương máu người MĩCampuchia.- Thỏa hiệp với cácnước XHCN nhằmcô l ập ta- Gây chiến tranhphá hoại miền Bắc- MiềnNam- MiềnBắc3 nướcĐôngDươngCâu 3: Hãy lập niên biểu về các thắng lợi quân sự của quân dân ta trong cuộcchiến đấu chống lại các chiến lược chiến tranh của Mĩ từ 1961- 1973.→Hướng dẫn trả lời:Tên chiến lượcChiến tranhđặc biệt1961-1965Chiến tranhcục bộ1965-1968Các chiến thắng- Ấp Bắc (Mĩ Tho) 2/1/1963- Bình Giã, An Lão, Ba Gia, đồng Xoài(1964-1965)- Vạn Tường (Quảng Ngãi) 18/8/1965- Đập tan hai cuộc phản công chiến lược mùakhô 1965-1966 và 1966-1967- Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân MậuThân 1968Việt Nam hóachiến tranh vàĐông Dương- Tháng 4 đến tháng 6/1970 đập tan cuộchành quân xâm lược của 10 vạn quân Mĩ vàquân Sài GònKết quảChiến lược“Chiến tranh đặcbiệt” bị phá sản- Chiến lược“Chiến tranh cụcbộ” bị phá sản- Mĩ ngừng némbom miền Bắc,chấp nhận đàmphán ở Pari- Chiến lược“Việt Nam hóachiến tranh” bị- 12 -hóa chiếntranh19691973- Tháng 2 đến tháng 3/1971 đập tan cuộchành quân Lam Sơn 719 của 4,5 vạn quân Mĩvà Sài Gòn- Cuộc Tiến công chiến lược 1972- Trận “ Điện Biên Phủ trên không”phá sản- Mĩ phải kí hiệpđịnh Pari chấmdứt chiến tranh,lập lại hòa bình ởViệt Nam.III. DẠNG ĐỀ PHÁT HIỆN SỰ KIỆN1. Những lưu ý khi làm bài- Loại câu hỏi này nhằm tổ chức hoạt động nhận thức của học sinh khi giải quyếtcác nhiệm vụ học tập phức tạp.- Trong trường hợp này, người ta có thể đưa ra một nhận định hoặc một ý nghĩaquan trọng của sự kiện. Từ đó, yêu cầu học sinh phải xác định được nó tương ứngvới sự kiện lịch sử quan trọng nào.- Học sinh cần nghiên cứu kĩ đề, chắp nối các sự kiện lịch sử bằng suy đoán lôgícvà tự tìm ra câu trả lời cho vấn đề đặt ra.2. Một số đề minh họaCâu 1: Trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước (1954 – 1975) thắng lợiquân sự nào của quân dân miền Nam buộc Mĩ phải tuyên bố “phi Mĩ hóa”chiến tranh xâm lược? Nêu diễn biến chính, kết quả, ý nghĩa của thắng lợi đó.→Hướng dẫn trả lời:* Trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước (1954 – 1975), thắng lợi quân sựcủa quân dân miền Nam buộc Mĩ phải tuyên bố “phi Mĩ hóa” chiến tranh xâm lượclà thắng lợi của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968*Diễn biến- Đêm 30 rạng ngày 31 tháng 01 năm 1968( tết Mậu Thân), quân chủ lực của ta đãđồng loạt tấn công và nổi dậy ở hầu khắp các đô thị miền Nam.- Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy diễn ra qua 3 đợt : đợt 1 từ 30/1 đến 25/2 ;đợt 2(4/5 – 18/6) và đợt 3 (17/8 – 23/9).- Tại Sài Gòn : ta tấn công các vị trí đầu não như Tòa đại sứ Mĩ, Dinh Độc Lập…*Kết quả : địch bị choáng váng. Chỉ trong đợt 1 ta loại 147000 địch, trong đó43000 lính Mĩ.*Ý nghĩa- Làm lung lay ý chí xâm lược của Mĩ, buộc phải tuyên bố “phi Mĩ hóa” chiếntranh, ngừng mọi hoạt động bắn phá miền Bắc và ngồi vào bàn đàm phán với ta ởPari để chấm dứt chiến tranh.- Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy đã làm thất bại hoàn toàn chiến lược “Chiếntranh cục bộ” của đế quốc Mĩ, mở ra bước ngoặt của cuộc kháng chiến chống Mĩcứu nướcCâu 2: Trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước (1954 – 1975) thắng lợiquân sự nào của quân dân miền Nam buộc Mĩ phải tuyên bố “Mĩ hóa” trở lạichiến tranh xâm lược? Nêu diễn biến chính, kết quả, ý nghĩa của thắng lợi đó.→Hướng dẫn trả lời:- 13 -*Trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước (1954 – 1975), thắng lợi quân sựcủa quân dân miền Nam buộc Mĩ phải tuyên bố “Mĩ hóa” trở lại chiến tranh xâmlược là thắng lợi của cuộc Tiến công chiến lược năm 1972*Diễn biến:Ngày 30/3/1972, quân ta mở cuộc Tiến công chiến lược đánh vào Quảng Trị,…,rồi phát triển rộng khắp chiến trường miền Nam*Kết quả:Đến cuối tháng 6/1972, ta chọc thủng ba phòng tuyến mạnh nhất của địch …, loạikhỏi vòng chiến đấu hơn 20 vạn quân Sài Gòn,…*Ý nghĩa:Giáng đòn nặng nề vào chiến lược “Việt Nam hóa chiến tranh”, buộc Mĩ phảituyên bố “Mĩ hóa” trở lại chiến tranh xâm lược (thừa nhận sự thất bại của “ViệtNam hóa chiến tranh”)- 14 -Phần ba: KẾT LUẬNChuyên đề “Các chiến lược chiến tranh của Mĩ áp dụng ở miền Nam ViệtNam và cuộc chiến đấu của nhân dân miền Nam từ 1961- 1973” được thực hiệntrong quá trình tiến hành các bài giảng trong chương trình ôn thi Đại học- Caođẳng. Mục đích và yêu cầu cần đạt tới của chuyên đề là nhằm giúp học sinh lĩnhhội được các kiến thức cơ bản, trọng tâm, có hệ thống. Từ đó, các em sẽ rèn đượckhả năng tư duy, các kĩ năng cần thiết để giải quyết các dạng câu hỏi và bài tập cóliên quan đến các đơn vị kiến thức trong chuyên đề.Để đạt hiệu quả cao trong dạy và học thì cần có sự phối hợp nhịp nhàng giữathầy và trò. Thầy là người định hướng, chọn lọc tinh giản để cung cấp các nội dungtrọng tâm. Trò là người chủ động tìm tòi lĩnh hội các kiến thức đó.Bản thân là một giáo viên trẻ, đây là năm đầu tiên tôi được giao nhiệm vụ thựchiện công tác ôn luyện thi Đại học - Cao đẳng. Chình vì vậy, tôi chưa có nhiềukinh nghiệm, chắc chắn chuyên đề trên còn những hạn chế thiếu xót. Tôi mongmuốn nhận được sự chia sẻ, đóng góp kinh nghiệm của bạn bè đồng nghiệp, nhất làcác thầy cô có nhiều năm làm công tác này. Tôi sẽ cố gắng học hỏi, bồi dưỡngchuyên môn nghiệp vụ để hi vọng sẽ đạt được kết quả cao trong việc ôn luyện thiĐại học trong năm học này cũng như các năm tiếp theo.Tôi xin trân trọng cảm ơn các quý thầy cô đã đến với chuyên đề này!- 15 -