100 tác phẩm văn học hàng đầu năm 2022

1

Văn học không chỉ cung cấp tri thức, khiến chúng ta có cái nhìn sâu sắc hơn về thế giới xung quanh mình mà còn nuôi dưỡng tâm hồn, biết yêu thương, trân trọng mọi giá trị. Văn học là món ăn tinh thần quý giá nếu được chắp bút bởi các nhà văn tài năng, khiến chúng sống mãi theo thời gian và trong lòng người đọc. Trong bài viết dưới đây, chúng ta sẽ cùng nhau điểm danh những tác phẩm văn học kinh điển nổi tiếng nhất mọi thời đại nhé.

Tại sao lại gọi là tác phẩm kinh điển?

“Kinh điển” là từ gốc trong ngôn ngữ Ấn – Âu: classique (Pháp), classicus (La Mã). Ban đầu, từ này có ý nghĩa là “thuộc về một tầng lớp”, tuy nhiên, sau đó lại được định nghĩa là “thứ hạng cao của một tầng lớp. Hiện nay, “kinh điển” được giới văn nghệ sỹ xác định, quy hàm thành khái niệm: là tác phẩm mang tính tiêu biểu, được lấy làm chuẩn mực, có sức ảnh hưởng to lớn đối với các tác phẩm khác cùng thể loại.

Một tác phẩm được gọi là “kinh điển” phải mang tính vượt thời gian, nghĩa là trong bất cứ thời điểm nào, chúng vẫn giữ nguyên giá trị to lớn, độc giả cũng sẵn sàng tìm xem lại.

Tác phẩm văn học kinh điển cần phải mang tính nền móng và có sức ảnh hưởng đến các tác phẩm cùng thể loại khác.

Ngoài ra, một tác phẩm xứng đáng gọi là kinh điển vẫn phải dựa vào một phần ý kiến, đánh giá của các chuyên gia. Các giải thưởng là thước đo hữu ích và lời khen, bình phẩm tích cực là thước đo vô hình.

Dĩ nhiên, không phải lúc nào các chuyên gia cũng có đủ thông thấu để không bỏ sót tác phẩm văn học kinh điển mà còn dựa trên đánh giá của độc giả. Câu chuyện được nhiều người yêu thích, tạo hiệu ứng sâu rộng trong lòng công chúng, đã qua hàng chục năm vẫn được bàn luận nhắc đến. Đó cũng là tiêu chí để đánh giá xem liệu nó có xứng đáng là một trong những tác phẩm kinh điển hay không?

Top 15 tác phẩm văn học kinh điển thế giới không nên bỏ qua

2.1. Sách văn học kinh điển: Đôn Kihôtê

Đôn Kihôtê được xem là một trong những tác phẩm văn học kinh điển trong nền văn học phương Tây có nhiều người đọc nhất. Đây là tiểu thuyết của nhà văn Tây Ban Nha Miguel de Cervantes Saavedra. Phần đầu của tác phẩm xuất bản năm 1605 và đến 10 năm sau phần thứ 2 mới được phát hành. “Đứa con tinh thần” của  Miguel de Cervantes Saavedra được viết bằng ngôn ngữ Châu Âu hiện đại, có tầm ảnh hưởng sâu rộng đến văn học đương thời.

Nhân vật chính của tác phẩm là hình tượng Đôn Kihôtê – chàng trai phản ánh được tính đa diện của con người. Bên cạnh tính cách gàn dở đó là sự tế nhị, yêu thương đồng loại. Chàng kị sĩ đấu tranh với chiếc cối xay gió như lời tuyên bố về sự yêu quý tự do, ghét thói xa hoa của quý tộc đương thời.

Không hoàn toàn mô phỏng qua mảng màu hài hước, qua tác phẩm, tác giả Cervantes còn chế giễu tàn dư của lý tưởng hiệp sĩ phiêu lưu thời phong kiến, đả kích thị hiếu tầm thường. Đồng thời, hướng đến một xã hội công bằng, tự do và nhân đạo hơn.

Đôn Kihôtê được dịch ra nhiều thứ tiếng nhất trong lịch sử nhân loại chỉ đứng sau “Kinh thánh”. Tác phẩm được bình chọn là tiểu thuyết hay nhất trong cuộc khảo sát, điều tra của Viện Nghiên Cứu Nobel Nauy. Đặc biệt, đọng lại đằng sau tác phẩm là ý nghĩa nhân văn sáng mãi về sự khao khát công bằng, bác ái trong xã hội.

2.2. Văn học kinh điển: Những người khốn khổ

Tác phẩm văn học kinh điển tiếp theo mà chúng tôi muốn giới thiệu đến bạn đó là “Những người khốn khổ” của đại văn hào Victor Hugo. Tác phẩm xuất bản vào năm 1962, luôn được xếp trong danh sách các tác phẩm văn học nổi tiếng nhất thế giới.

Câu chuyện kể về thực tế xã hội nước Pháp đầu thế kỷ 19, kể từ khi Napoleon I lên ngôi và vài thập niên sau đó. Nhân vật chính là Jean Valjean, cựu tù khổ sai tìm cách chuộc lại lỗi lầm nhưng lại không thể thoát nổi quá khứ. Trong tiểu thuyết “Những người khốn khổ” có rất nhiều nhân vật, nhiều mảnh đời riêng biệt nhưng sợi dây gắn kết họ lại chính là Jean Valjean.

Tác phẩm mang đến nhiều giá trị hết sức ý nghĩa, mang tính hiện thực, sử thi và có tầm bao quát xã hội. Xét về hiện thực, Victor Hugo đã lột tả thế giới của những người nghèo khổ thời bấy giờ. Trên khía cạnh sử thi, ông đã miêu tả sự kiện lịch sử quan trọng của nước Pháp, khắc họa các xung đột bên trong tâm hồn con người, giữa cái thiện – cái ác, giữa tôn trọng luật pháp hay tôn trọng đạo lý làm người.

“Những người khốn khổ” khiến con người có cái nhìn mới hơn về cuộc sống, biết yêu thương, sẻ chia và trân trọng những điều mình đang có. Do đó, đừng bỏ qua việc đọc tác phẩm văn học kinh điển này nhé!

2.3. Nhà giả kim

Nếu bạn vẫn đang còn mải mê tìm kiếm ước mơ, hạnh phúc ở đời, hãy sống chậm lại và dành chút thời gian đọc tác phẩm “Nhà giả kim” của đại văn hào Paulo Coelho. Tác phẩm sẽ chỉ ra cho bạn giá trị cuộc sống xuất phát từ những điều giản đơn nhất.

Soi rọi chính bản thân mình, để nhìn nhận có nhiều lúc cái tôi chần chừ, lười biếng, rồi phát hiện ra những tín hiệu mà cuộc sống đem lại. Bạn sẽ cảm nhận được sự giao thoa giữa con người và cuộc sống xung quanh, thấy được bí quyết hạnh phúc đôi khi chỉ là chiêm ngưỡng điều tuyệt mỹ trên thế gian mà không quên lãng “hai giọt dầu trên muỗng”.

Tác phẩm văn học kinh điển Nhà giả kim (The Alchemist) được viết bằng tiếng Bồ Đào Nha, phát hành lần đầu vào năm 1988 tại Brazil. Tiểu thuyết này đã đưa tác giả của nó trở thành tên tuổi lẫy lừng trên văn đàn thế giới mặc dù Paulo Coelho đã từng trải qua sự nghiệp viết lách không mấy suôn sẻ.

2.4. Tác phẩm văn học kinh điển: Chiến tranh và hòa bình

Là bộ tiểu thuyết sử thi của Lev Nikolayevich Tolstoy, in lần đầu từ năm 1865 đến 1869. Đây được coi là một trong 2 kiệt tác chính của Lev Tolstoy, phản ánh một giai đoạn bi tráng của toàn xã hội Nga, từ giới quý tộc cho đến nông dân thời Napoleon. “Chiến tranh và hòa bình” cũng được đánh giá là tiểu thuyết vĩ đại nhất của nền văn học thế giới.

Cốt truyện xây dựng dựa trên 2 biến cố lịch sử cuối thế kỷ XIX: chiến tranh năm 1805 và 1812. Đồng thời, phản ánh cuộc sống hòa bình ở nước Nga vào 2 giai đoạn 1805 – 1812, 1812 – 1820. Tác phẩm bày tỏ khát vọng yêu chuộng hòa bình, bừng lên giá trị nhân văn sâu sắc, xứng đáng là tác phẩm văn học kinh điển của nhân loại.

Một trong những thành công nữa của “Chiến tranh và hòa bình” đó là nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật đặc sắc. Mỗi nhân vật gắn liền với số phận, với những tâm trạng tinh tế gắn bó với từng bước thăng trầm của lịch sử. Đây chính là tính cách tân của Lev Tolstoy về thể loại anh hùng ca. Qua đó, hình tượng anh hùng ca hiện đại xuất hiện nhiều hơn trong lịch sử văn học Nga và văn học thế giới.

2.5. Những cuộc phiêu lưu của Huckleberry Finn

Dưới ngòi bút tài hoa của danh hào Mark Twain, “Những cuộc phiêu lưu của Huckleberry Finn” trở thành một trong những tác phẩm gối đầu giường của đông đảo bạn đọc trên thế giới. Cốt truyện hiện lên là chuyến hành trình phiêu lưu của nhân vật chính Huckleberry Finn cùng người bạn nô lệ tên Jim trên dòng sông Mississippi.

Câu chuyện thể hiện góc nhìn đa chiều, nụ cười châm biếm về thực trạng xã hội miền Nam nước Mỹ thời bấy giờ. Khi mà nạn phân biệt chủng tộc dâng cao mạnh mẽ, tác giả đặc biệt lên án, phản đối. Hình ảnh Huckleberry Finn phiêu lưu trên sông cùng người bạn của mình đi tìm tự do vô cùng đắt giá trong kho tàng văn học thế giới.

Một nét độc đáo nữa khiến cho cuốn sách này trở thành tác phẩm văn học kinh điển mọi thời đại đó chính là lối hành văn của tác giả. Ông đã vận dụng các thổ ngữ địa phương một cách nhuần nhuyễn để diễn tả một trạng thái tâm lý phức tạp. Đồng thời, cũng mô tả được cảnh vật thiên nhiên xuất sắc, tự nhiên, muôn màu.

2.6. Cuốn theo chiều gió

Tác phẩm này được xuất bản vào năm 1936 của nhà văn nổi tiếng Margaret Mitchell. Trong bài, hình ảnh xuyên suốt đó chính là người con gái miền Nam Scarlett O’Hara xinh đẹp, thông minh và có lối sống phóng khoáng, mạnh mẽ, dám nghĩ, dám làm. Cô là hình tượng của những người phụ nữ hiện đại, tự lập, khao khát khẳng định chính mình. Cô vượt qua muôn vàn những khó khăn, thách thức để vươn lên trở thành nữ nhân thành đạt thời bấy giờ.

“Cuốn theo chiều gió” còn ca ngợi tình yêu đôi lứa khi khắc họa câu chuyện tình lãng mạn của Scarlett O’Hara và anh chàng Rhett Butler. Tác phẩm văn học kinh điển này sau đó được chuyển thể thành phim, khẳng định được sức sống của áng văn chương bất hủ trường tồn theo thời gian.

2.7. Tiếng chim hót trong bụi mận gai

Sẽ là một sự thiếu sót nếu trong danh sách 15 tác phẩm văn học kinh điển mọi thời đại thiếu đi tuyệt tác “Tiếng chim hót trong bụi mận gai”. Đây là tác phẩm của nữ nhã văn người Úc Colleen McCullough. Ngay sau khi xuất bản, tác phẩm này đã có sức lan tỏa mạnh mẽ, được xếp ngang hàng với tác phẩm “Cuốn theo chiều gió”, dịch ra nhiều thứ tiếng.

Tác phẩm kể về câu chuyện tình yêu giữa Mecghi xinh đẹp và vị cha xứ Ranfơ. Tuy nhiên, vì thân phận cũng như địa vị của mình, vị cha xứ này đã phải chạy trốn cảm xúc suốt đời mình. Câu chuyện tình của họ là những nốt cảm xúc mãnh liệt, yêu thương, chia xa rồi gần nhau lại là những chuỗi đau khổ, bi kịch. Hòa lòng mình vào “Tiếng chim hót trong bụi mận gai”, bạn sẽ cảm thấu được chân thật nhất nỗi niềm của từng nhân vật, lay động vào từng góc nhỏ tâm can.

Kết thúc câu chuyện cũng lấy đi của độc giả biết bao nước mắt, nuối tiếc, tiếc thay cho những số phận bất hạnh, tình yêu cao thượng và bi kịch của tình yêu đôi lứa. Tác phẩm văn học kinh điển này được bạn đọc nhiệt liệt hoan nghênh và giới phê bình đánh giá cao.

2.8. Tuổi thơ dữ dội

Cuốn sách xoay quanh những cuộc chiến đấu hi sinh của những người thiếu niên 13, 14 tuổi trong hàng ngũ Đội thiếu niên trinh sát của Trung đoàn Trần Cao Vân. Mỗi con người mỗi hoàn cảnh, nhưng đều có chung niềm quyết tâm, nhiệt huyết và lòng yêu nước tràn trề. Họ đã tham gia chiến đấu hết mình và hi sinh vào lúc tuổi đời còn rất trẻ.

Đúng như tiêu đề tác phẩm, độc giả sẽ bắt gặp trong đó những chi tiết rất thực về cuộc đời thiếu niên bất hạnh. Họ vì nước mất, nhà tan, vì cuộc chiến tranh chống giặc tàn khốc mà phải chịu cảnh đau đớn, dữ dội. Song, ẩn sau đó vẫn là tâm hồn trong sáng, vô tư, sự can trường, dũng cảm đến phi thường.

Với những ai đã từng đọc qua tác phẩm văn học kinh điển của kho tàng văn học Việt Nam này, đều không ngăn nổi nỗi xúc động, giọt nước mắt cảm thương và cảm phục. Đồng thời, khơi dậy trong lòng mỗi người niềm trân trọng ký ức tuổi thơ, khơi dậy lòng yêu nước và niềm tự tôn dân tộc.

2.9. Tác phẩm văn học kinh điển: Trên đường

Dựa vào câu chuyện có thật của Jack Kerouac và Neal Cassady – là 2 cánh chim đầu đàn của phong trào Hippy và tạo cảm hứng cho những người theo chủ nghĩa Bohemian. Cuốn tiểu thuyết được viết ra mất chưa đầy 3 tuần lễ, bộc phát trên cuộn giấy teletype nhưng thể hiện được phong cách mới mẻ với câu văn dài lan an, dựa trên kết cấu rời rạc của nhạc Jazz. Bởi nét “không có sự chọn lọc đó” trong diễn đạt mà người đọc miên man vào cảm xúc, liên tưởng vô bờ bến với chủ đề triền miên.

Tác phẩm “Trên đường” đề cao sự tự do trong tâm hồn, khuấy động niềm đam mê, hoài bảo sống trần trụi với cuộc đời phiêu dạt. Hình ảnh nhân vật đắt giá là những chàng thanh niên mang ba lô, vẫy tay quá giang dọc đường. Hãy lên xe cùng Sal và Dean, biết đâu bạn sẽ tìm thấy chính mình ở đâu đó trên con đường dài ấy.

Bất chấp những tranh cãi dữ dội, “Trên đường” vẫn là bằng chứng sinh động nhất cho giai đoạn trong lịch sử nước Mỹ. Và được công nhận là tiểu thuyết vĩ đại nhất thế kỷ XX.

2.10. Ba gã cùng thuyền chưa kể con chó

Phát hành lần đầu tiên tại Anh vào năm 1889, “Ba gã cùng thuyền” là tập hợp những mẫu chuyện hài hước dựa trên những sự kiện có thật của nhà văn Jerome K. Jerome trong hành trình bằng thuyền trên sông Thames từ Kingston tới Oxford.

Lối kể nhẹ nhàng, thông minh, đan xen với những chi tiết thoát ly thực tế vô hại khiến độc giả sảng khoái theo dõi và bật cười. Tác phẩm mang màu sắc dí dỏm, duyên dáng đậm chất Ăng lê chinh phục độc giả đã được chuyển thể thành kịch sân khấu, điện ảnh, truyền hình, thậm chí là đi vào thơ ca.

Mức độ ảnh hưởng của “Ba gã cùng thuyền” vẫn còn được giữ nguyên vẹn cho đến ngày nay, đứng vị trí số 1 trong số 50 tác -phẩm hài hước nhất trong lịch sử do Tạp chí Esquire bình chọn. Và đứng vị trí số 33 trong 100 tiểu thuyết của mọi thời đại.

2.11. Ông già và biển cả

Là một cuốn tiểu thuyết ngắn được tác giả Ernest Hemingway viết vào năm 1952 nhưng cũng đã giúp ông vinh dự nhận giải Nobel Văn học năm 1954. Nhiều người nhận định rằng, đây không chỉ là tác phẩm nổi bật nhất lịch sử Nobel Văn học mà còn là tác phẩm văn học kinh điển nhất định phải đọc trong cuộc sống mỗi người.

Dõi theo “Ông già và biển cả”, bạn sẽ được trải nghiệm hành trình 3 ngày bắt cá kiếm khổng lồ vô cùng nguy hiểm, khó khăn của ông lão đánh cá Xantiago. Tưởng rằng vận may sẽ mỉm cười với ông khi thu phục được con cá kiếm đẹp nhất trên đời thì lũ cá mập lại rỉa sạch hết mất. Và đáng buồn thay, thành quả của chuyến hành trình gian nan ấy, ông lão chỉ thu nhận được bộ xương vô dụng.

Đằng sau cốt truyện đơn giản, tác phẩm ẩn chứa tầng nghĩa sâu sắc, thông điệp ý nghĩa gửi gắm đến độc giả. Đó chính là nguyên lý “tảng băng trôi” mà tác giả triệt để vận dụng trong tác phẩm của mình. Không giống như tác phẩm khác, đi sâu vào khắc họa thông điệp duy nhất, “Ông già và biển cả” là một chuỗi những tầng nghĩa biểu tượng xuyên suốt cả tác phẩm. Cũng bởi vậy, chúng trở thành một trong những đỉnh cao trong sự nghiệp sáng tác của Ernest Hemingway.

2.12. Trăm năm cô đơn

“Trăm năm cô đơn” là cuốn tiểu thuyết lớn nhất của nhà văn Colombia Gabriel Garcia Marquez. Tác phẩm ra đời vào năm 1967, dấy lên dư luận sôi nổi trên văn đàn Mỹ La tinh và ngay lập tức nhận được sự hâm mộ của giới tri thức thế giới. Cuốn sách có mặt ở khắp mọi nơi, đến tận tay mọi người, mọi nhà.

Tác phẩm văn học kinh điển này xoay quanh câu chuyện về dòng họ Buênđya tồn tại 7 thế hệ. Người đầu tiên bị trói chặt vào gốc cây và người cuối cùng bị kiến ăn. Đây là dòng họ tự lưu đầy trong nỗi cô đơn để trốn tội loạn luận. Trong đó, có rất nhiều con người như Accađiô, Aureliano, Rêm Điôt và những Amaranta ra đời, sống cuộc sống bi đát, lay lắt trong nỗi cơ đơn và hoài nhớ, thấp thỏm lo phạm tội loạn luân. Thế nhưng rồi họ vẫn yêu nhau mãnh liệt và lấy nhau, đẻ ra những đứa con có đuôi lợn. Và chính nó đã kết liễu dòng họ Buênđya.

Tác phẩm “Trăm năm cô đơn” là lời kêu gọi mọi người sống đúng bản chất người, vượt qua mọi định kiến, thành kiến cá nhân. Hãy lấp bằng mọi hố ngăn cách cá nhân để tự hòa đồng vào cộng đồng xã hội.

2.13. Thằng Gù Nhà Thờ Đức Bà

“Thằng Gù Nhà Thờ Đức Bà” là tác phẩm dịch nguyên bản tiếng Pháp của nhà văn Hugo – một trí thức dấn thân tiêu biểu của thế kỷ XIX. Cuốn sách xuất phát từ việc tác giả muốn viết câu chuyện về ngôi nhà thờ nổi tiếng ở thủ đô Paris. Ông thường đến nơi đây để ngắm nghía, quan sát kiến trúc cổ của ngôi nhà thờ này.

Tác phẩm văn học kinh điển này có tính chất lịch sử, lấy bối cảnh Paris thời Trung Cổ. Hugo muốn ngôi nhà thờ cổ kính, tráng lệ vươn lên trên thời gian và biến cố. Tác phẩm đã thể hiện nó nhằm vươn lên tầm cao triệt lý, qua cách mô tả nhân vật gắn liền với ngôi nhà thờ này cho đến chỗ chết. Chính cảm xúc bi quan này đã khiến cho “Thằng Gù Nhà thờ Đức Bà” mang vẻ lớn lao, hoang dại và kỳ bí.

2.14. Kẻ trộm sách

Là tác phẩm của nhà văn Úc Markus Zusak xuất bản năm 2005, “Kẻ trộm sách” đã làm mưa làm gió trên văn đàn thế giới. Luôn đứng top 1 trong bảng xếp hạng những cuốn sách bán chạy nhất của The New York Times trong hơn 100 tuần liên tiếp. Ngay từ mới ra đời, cuốn sách này đã lập tức gây ngạc nhiên cho các nhà phê bình văn học thế giới, và khiến cho hàng triệu người đọc phải nhòa lệ.

Người kể câu chuyện đó chính là “Thần Chết” – kẻ biểu tượng cho cái chết, chiến tranh, sự bi thương và tăm tối. Nhưng những câu chuyện mà đấng tối cao này kể về những việc làm khủng khiếp mà con người gây ra cho chính đồng loại của mình cũng khiến Ngài phải rùng mình.

Lật giở từng trang sách, độc giả như bước vào cuộc trò chuyện với Thần Chết với lời cảnh báo nho nhỏ rằng “Bạn sẽ chết”.

Mặc dù có quá nhiều cái chết nhưng câu chuyện “Kẻ trộm sách” vẫn đầy ắp tình thương, thấm đẫm lẽ nhân văn. Không lột tả cảnh chiến trường đẫm máu của Thế chiến II nhưng câu chuyện về Liesel, cô gái nghèo nàn và những trận bóng đá, những phi vụ ăn trộm nho nhỏ, hay tình bạn đẹp giữa Liesel và Rudy cá tính cũng đã làm toát lên không khí xung đột đầy căng thẳng của nước Đức thời bấy giờ.

2.15. Bác sĩ Zhivago

Tác phẩm văn học kinh điển cuối cùng mà chúng tôi muốn nhắc đến trong bài viết này đó chính là “Bác sĩ Zhivago”. Đây là câu chuyện đầy ý nghĩa của Boris Pasternak, tái hiện lịch sử nước Nga vào đầu thế kỷ 20 đến sáu đại chiến thứ 2. Thông qua 2 hình ảnh nhân vật là Yury Zhivago và Lara Guishar, tác giả đã khắc họa số phận bi thảm của con người. Họ là nạn nhân của chiến tranh nhưng vượt lên tất cả là tình yêu đẹp đẽ nhưng đầy đau khổ và nước mắt.

“Bác sĩ Zhivago” được tác giả viết xong vào năm 1956 nhưng không được xuất bản do nội dung không phù hợp với đời sống chính trị Liên Xô thời bấy giờ. Chính tác giả cũng bị đả kích nặng nề, thậm tế và lên án dữ dội.

Song, tiểu thuyết này vẫn tìm đến được với độc giả của nước Phương Tây. Bản thảo truyện được in thành sách tiếng Nga tại Ý vào năm 1957. Một năm sau đó, được dịch sang thành bản tiếng Ý và tiếng Anh. Cũng vì lẽ đó, Pasternak được đề nghị nhận giải Nobel văn học vào năm 1958 nhưng bị chính quyền Xô Viết ép ông từ chối giải thưởng này. Đây là tác phẩm gây sóng gió bậc nhất, cũng là tác phẩm văn học điển hình nhất giữa 2 siêu cường thời Chiến tranh lạnh.

Trên đây là top 15 những tác phẩm văn học kinh điển mọi thời đại nhất định phải đọc trong đời. Những tuyệt phẩm ấy dù ra đời từ rất lâu nhưng không thể phủ nhận được giá trị của nó vẫn sống mãi với thời gian. Đặc biệt, thông điệp về giá trị nhân văn sâu sắc của cuộc đời cũng ghi tạc trong lòng người đọc.