Cày đồng đang buổi ban trưaMồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.Ai ơi, bưng bát cơm đầyDẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần.
Ca dao là khúc hát tâm tình của người dân quê Việt Nam lưu truyền qua năm tháng thời gian, lan tỏa theo hương lúa đồng nội quê hương. Những vần thơ dân dã ngọt ngào ấy đã thấm sâu vào tâm hồn thơ bé mỗi chúng ta qua điệu ru của mẹ, tiếng hát của bà. Chúng ta yêu vô cùng những bài ca dao nói về công việc nhà nông “hai sương một nắng”, ca ngợi đức tính cân cù, lòng kiên nhẵn của người dân cày quê ta. Hình ảnh người nông dân sao mà đáng yêu thế:
Cày đồng đang buổi ban trưaMồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.Ai ơi, bưng bát cơm đầy
Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần.
Hai câu đầu miêu tả cảnh cày đồng. Câu ca dao gợi lên trước mắt chúng ta hình ảnh người nông dân đang lội bùn, tay cầm cày, theo sau con trâu, dưới ánh nắng “ban trưa” chang chang của mùa hạ. Người và con trâu phải làm việc vô cùng vất vả. Mồ hôi tuôn ra như mưa. Từ tượng thanh “thánh thót” gợi tả mồ hôi rơi xuống từng giọt... từng giọt liên tiếp, gieo vào không gian âm thanh “thánh thót”. “Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày” là hình ảnh so sánh thậm xưng gợi tả công việc cày đồng vất vả, cực nhọc không thể nói hết. “Mưa” làm cho lúa xanh tươi, cũng như “mồ hôi” đổ xuống luống cày làm cho đất đai thêm màu mở. Nghệ thuật so sánh “mồ hôi” với “mưa” thật là sáng tạo, làm cho người đọc, người nghe thấm thìa, cảm thông với bao cực nhọc của nhà nông. Thật vậy, bà con nông dân đã đổ biết bao mồ hôi, công sức vào luống cày, sá bừa, ngày này qua ngày khác, tháng này qua tháng khác, để làm ra bông lúa, củ khoai nuôi sống xã hội. Câu ca dao đã vẽ lên một hình ảnh tuyệt đẹp về người nông dân trên cánh đồng quê hương. Đó là những con người khỏe mạnh dẻo dai, cần mẫn và chịu khó:
Cày đồng đang buổi ban trưa
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.
Hai tiếng cảm thán “ai ơi!” vang lên một cách tha thiết, tạo nên âm điệu êm ái, ngọt ngào Nhà thơ dân gian nhắn gửi mọi người gần xa một ý nghĩ với bao tình cảm đẹp. Mỗi khi “bưng” bát cơm đầy chúng ta ghi nhớ công ơn khó nhọc của người nông dân đã cuốc bẫm cày sâu, sản xuất ra lúa gạo cho nhân dân no ấm. Câu ca sâu lắng, thấm thía:
Ai ơi, bưng bát cơm đầy
Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần.
Câu cuối bài ca dao được tạo nên bằng nghệ thuật tương phản đặc sắc. Câu tám chữ chia làm hai vế đối nhau: “Dẻo thơm một hạt // đắng cay muôn phần”. Tính từ “dẻo thơm” đối lập với tính từ “đắng cay”, “một hạt” đối lập với “muôn phần”, làm nổi bật sức lao động sáng tạo của nhà nông. Câu ca dao đã nâng nhận thức và cảm xúc cho mọi người về giá trị của bông lúa, hạt gạo, bát cơm dẻo thơm mà ta được hưởng thụ hàng ngày thật đáng quý vô ngần. Cho nên, nhân dân ta mới gọi hạt gạo là “hạt vàng”, “hạt ngọc” với tất cả lòng tự hào, trân trọng. “Hạt gạo nuôi hết thảy chúng ta no” [Nguyễn Duy].
Cũng như phần lớn ca dao, dân ca, bài “Cày đồng đang buổi ban trưa..” được viết bằng thể thơ lục bát quen thuộc. Giọng thơ nhẹ nhàng thấm thía. Ngôn từ chọn lựa tinh tế, vừa giàu tính gợi hình, vừa đậm đà sắc thái biểu cảm: thánh thót, dẻo thơm, đắng cay, bát cơm đầy,... Các biện pháp tu từ: ví von so sánh, tương phản đối lập được vận dụng sáng tạo để viết nên những vần thơ giàu hình ảnh, nhạc điệu.
Nước ta là một nước nông nghiệp, trên 80% dân số sống bằng nghề nông. Người nông dân Việt Nam cần cù, chất phác, hiền lành, dũng cảm và giàu lòng yêu nước. Với đức tính cần mẫn, dẻo dai và sáng tạo, người nông dân đã làm nên những mùa vàng bát ngát, đem đến sự ấm no cho xã hội. Mọi gia đình có bát cơm dẻo thơm, đất nước có nhiều lương thực xuất khẩu là nhờ vào công sức người nông dân. Thời điểm chiến tranh, hạt gạo mang nặng tình hậu phương, ai mà quên được: “Hạt gạo làng ta - Gửi ra tiền tuyến - Gửi về phương xa - Em vui em hát - Hạt vàng làng ta” [Trần Đăng Khoa]. Yêu kính và biết ơn, mỗi chúng ta khắc vào tâm hồn lời nhắn gọi thiết tha:
Ai ơi, bưng bát cơm đầy
Nhớ công hôm sớm cấy cày cho chăng!
Cập nhật: 08/07/2021 | 08:52
Những giọt mồ hôi là minh chứng cho sự lao động miệt mài, vất vả của con người với niềm say mê và tình yêu lao động cháy bỏng để làm đẹp cho đời, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Thật chí lý khi cho rằng, những giọt mồ hôi chính là biểu hiện chân thực nhất của tình yêu gia đình, yêu con người và yêu quê hương, đất nước. Dù là tầng lớp nào: Nông dân, công nhân, giáo viên, bộ đội, bác sĩ,…; dù là vĩ nhân hay người bình thường thì những giọt mồ hôi thấm đẫm từ những nghề lương thiện đều đáng trân quý, tự hào.
| Ảnh tư liệu |
Thương sao những giọt mồ hôi ướt đẫm lưng áo mẹ vì bao nỗi nhọc nhằn nuôi ta khôn lớn, những giọt mồ hôi đẫm vai áo cha bởi ngược xuôi vất vả nâng ước mơ ta vươn tới những chân trời cao rộng. Những giọt mồ hôi nồng nồng, mặn mòi là tất cả tình thương yêu ngọt ngào mẹ cha dành cho ta. Những giọt mồ hôi thiêng liêng và cao quý, dẫu đi hết cuộc đời, chúng ta cũng chẳng thể báo đáp đủ đầy.
Nhớ sao những giọt mồ hôi ngày ta còn chân đất đầu trần, nách cắp cặp da, bền bỉ đến trường trên con đường làng ngoằn ngoèo uốn khúc. Những giọt mồ hôi ngày đêm ôn thi, nung nấu thực hiện ước mơ của đời mình; những giọt mồ hôi tháng ngày chăm chỉ trên giảng đường, làm gia sư, bưng bê cà phê quán cóc vỉa hè hay rửa bát ở quán cơm góc phố. Những giọt mồ hôi trên cung đường tình nguyện tới mọi miền Tổ quốc; những giọt mồ hôi bên trang giáo án, trên bục giảng cùng những cô cậu học trò thân yêu… Có khi mệt nhoài, có khi nản chí, có nỗi buồn, có niềm vui… thế nhưng sau tất cả, những giọt mồ hôi rơi đã mang lại cho ta sự trải nghiệm, học hỏi bao điều ý nghĩa.
Quên sao được những giọt mồ hôi của anh rơi nơi thao trường ngày nắng cháy, trong không khí khẩn trương, sôi nổi luyện tập, sơn sửa doanh trại, vệ sinh môi trường,… lần tôi đến thăm và nghe anh kể. Anh là người lính tình nguyện canh giữ biển trời nơi hải đảo xa xôi. Thao trường, những ngày nắng nồng vị muối, mồ hôi anh đầm đìa lưng áo nhưng anh vẫn nở nụ cười tin yêu cùng ánh mắt đầy ý chí quyết tâm.
Những ngày này, trên khắp cả nước, dịch Covid - 19 đang diễn biến vô cùng phức tạp. Cùng với sự chung tay góp sức của toàn thể Nhân dân cả nước, đội ngũ y bác sĩ tuyến đầu chính là những người đang phải gánh vác trọng trách quan trọng và nặng nề. Để có thông tin chính xác về một ca bệnh, ca nghi ngờ mắc bệnh; để chữa trị khỏi cho một ca mắc Covid - 19, chẳng thể kể hết bao mồ hôi của họ đã đổ xuống. Yêu biết mấy giọt mồ hôi của đội ngũ y bác sĩ nơi tuyến đầu chống dịch, những giọt mồ hôi lặng thầm để đổi lại cho chúng ta sự an tâm, yên ổn.
Đó còn là những giọt mồ hôi của biết bao người dân lao động bình thường, như cô lao công dọn vệ sinh, người bốc vác, bác phụ hồ, bà cụ bán hàng rong, cậu bé đánh giày,… Chính những giọt mồ hôi chắt ra từ sự chịu thương chịu khó, không quản hiểm nguy, bất trắc của những con người bình thường với những nghề nghiệp bình thường ấy đã góp nhặt cho đời những gam màu tươi sáng, để chúng ta càng tin vào những điều tốt đẹp trong cuộc sống.
Những giọt mồ hôi rơi xuống đã gieo lên bao mầm thiện lành, tử tế và ý nghĩa. Bởi thế, chẳng thành công, hạnh phúc nào lại dễ dàng có được mà không phải đổ những giọt mồ hôi!
2 trả lời
Viết 1 đoạn văn chủ đề về mùa xuân [Ngữ văn - Lớp 6]
1 trả lời
Đặt 5 câu có cụm động từ làm chủ ngữ [Ngữ văn - Lớp 6]
2 trả lời
- lý thuyết
- trắc nghiệm
- hỏi đáp
- bài tập sgk
Nêu suy nghĩ của em về giọt mồ hôi lao động
GIÚP MÌNH VỚI!!!
Các câu hỏi tương tự
viết đoạn văn trình bày cảm nhận của anh chị về "giọt mồ hôi "của những con người đang ngày đêm góp phần xây dựng tổ quốc
Trong những việc ta thích ta phải cố gắng để có thể đạt thành công , bạn có biệt không những công việc không bao giờ dễ . Mình phải nếm trải thất bại , có lúc muốn bỏ cuộc nhưng hãy suy nghĩ lại đi , chúng ta không thể đầu hàng như vậy . Phải cố gắng từng ngày từng giờ , dù nó là gì chăng đi nữa giống như trong lịch sử khi chiến đấu với lũ giặc , có lúc nhân dân bị bao vây vào thế bị động . Nhưng họ cố gắng chiến đấu đến giọt mồ hôi cuối cùng . Phải hi sinh chiến đấu mơi có chiến thắng và đất nước bình yên như ngày hôm nay . Dù chải qua những khó khăn trong cuộc sống nhưng rồi một ngày nào đó những cố gắng những giọt mồ hôi ấy tan biến và thay thế là niềm vui , niềm hạnh phúc khi mình được thành công mà mình làm ra .
CHÚC BẠN THÀNH CÔNG TRONG HỌC TẬP VÀ TƯƠNG LAI SAU NÀY