Niêm mạc tử cung hay nội mạc tử cung chính là lớp mô bao phủ bề mặt bên trong tử cung. Lớp niêm mạc này đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quá trình mang thai ở người phụ nữ. Trong mỗi chu kỳ, niêm mạc tử cung sẽ có sự dày mỏng khác nhau tùy thuộc vào sự tác động của các hormone sinh dục nữ như estrogen và progesterone. Niêm mạc tử cung dày lên chính là dấu hiệu chuẩn bị cho hợp tử đi vào làm tổ và phát triển.
Nếu trứng không được thụ tinh thì lớp niêm mạc này không còn tác dụng gì. Chúng sẽ bị hoại tử do sự thay đổi nội tiết tố và được đào thải ra ngoài trong kỳ hành kinh. Nếu quá trình thụ thai được diễn ra, các hormone sẽ thúc đẩy lớp niêm mạc này dày lên để trứng đã thụ tinh làm tổ và lấy chất dinh dưỡng.
Độ dày niêm mạc tử cung ảnh hưởng lớn đến khả năng thụ thai
Cấu tạo lớp niêm mạc tử cung này gồm có hai phần chính đó là Lớp đáy và Lớp nông. Lớp đáy chính là lớp nội mạc căn bản, gồm có tế bào biểu mô trụ tuyến và các mô đệm. Lớp đáy không chịu sự ảnh hưởng của chu kỳ kinh nguyệt. Lớp nông chính là lớp nội mạc tuyến bên trên, chịu ảnh hưởng trực tiếp từ chu kỳ kinh nguyệt cũng như sự biến đổi lượng hormone trong chu kỳ.
Niêm mạc tử cung là nơi để thai nhi làm tổ và lấy dinh dưỡng
Lớp niêm mạc tử cung đóng vai trò là nơi cho thai nhi làm tổ và là nguồn cung cấp chất dinh dưỡng cho thai trong giai đoạn đầu. Lượng tế bào chất của các tế bào đệm sẽ tăng lên sau khi trứng rụng, các chất béo, glycogen được tích lũy trong tế bào, các mạch máu cung cấp máu cho nội mạc cũng tăng sinh dồi dào hơn. Tất cả là để chuẩn bị cho một quá trình mang thai an toàn, đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng cho thai nhi phát triển bình thường.
2. Niêm mạc tử cung dày bao nhiêu là bình thường?
Độ dày niêm mạc tử cung thay đổi theo từng giai đoạn của chu kỳ. Chu kỳ kinh nguyệt được chia thành ba giai đoạn với độ dày niêm mạc tử cung tương ứng như sau:
Giai đoạn vừa hết kỳ kinh nguyệt: Lúc này niêm mạc tử cung đang bắt đầu tái tạo lại nên độ dày chỉ khoảng 3 - 4 mm.
Giai đoạn giữa chu kỳ kinh nguyệt, trước thời điểm rụng trứng: Lớp niêm mạc dày lên đáng kể, độ dày khoảng 8 - 12 mm.
Giai đoạn sau khi rụng trứng và sắp đến kỳ hành kinh: Lớp niêm mạc phát triển dày hơn nửa, khoảng 12 - 16 mm. Nếu không có thai nhi đến làm tổ thì lớp niêm mạc này sẽ bị hoại tử và bong ra tạo thành kinh nguyệt.
Niêm mạc tử cung bình thường có độ dày lớn nhất khoảng 12 - 16 mm
3. Độ dày niêm mạc tử cung ảnh hưởng đến sự thụ thai như thế nào?
Độ dày của niêm mạc tử cung rất đa dạng, có thể lên đến 16mm. Vậy như thế nào là niêm mạc tử cung mỏng, dày? Độ dày, mỏng ảnh hưởng thế nào đến khả năng thụ thai?
3.1. Niêm mạc tử cung quá mỏng
Thông thường niêm mạc tử cung ở thời điểm dày nhất là khoảng 12 - 16mm. Những người có niêm mạc tử cung dày không quá 8mm thì được coi là có niêm mạc tử cung mỏng.
Niêm mạc tử cung là nơi để thai nhi làm tổ và lấy chất dinh dưỡng, nếu như niêm mạc quá mỏng thì có thể sẽ không giữ được thai nhi, đặc biệt là khi thai lớn. Không chỉ vậy, lớp niêm mạc quá mỏng còn ảnh hưởng đến khả năng thụ thai, do thai nhi khó có thể làm tổ trên một lớp niêm mạc quá mỏng như vậy.
Ngay cả khi thai nhi đã có thể làm tổ trên lớp niêm mạc thì việc có thể giữ lại thai trong suốt quá trình mang thai vẫn được coi là rất khó khăn. Khi thai lớn hơn, khối lượng và kích thước đều sẽ tăng nhanh chóng, một lớp niêm mạc tử cung quá mỏng sẽ không đủ khả năng để nuôi dưỡng cho thai. Từ đó dẫn đến tình trạng thai chết lưu hoặc sảy thai.
Niêm mạc tử cung quá dày hoặc quá mỏng đều ảnh hưởng đến quá trình thụ thai
3.2. Niêm mạc tử cung quá dày
Lớp niêm mạc tử cung dày trên 20mm được xem là quá dày. Hiện tượng này cũng có ảnh hưởng đến quá trình thụ thai.
Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng niêm mạc tử cung dày quá mức là do lượng estrogen được sản xuất quá nhiều trong cơ thể, dẫn đến sự phát triển nhanh chóng và quá mức của niêm mạc tử cung. Lớp niêm mạc quá dày cũng có thể làm cản trở quá trình làm tổ của thai nhi.
Khi estrogen bị đẩy lên cao, phụ nữ còn phải đối mặt với những hiện tượng như rong kinh, vô kinh thứ phát hay hội chứng buồng trứng đa nang và rối loạn phóng noãn,... Những hiện tượng bất thường này đều ảnh hưởng và cản trở quá trình thụ thai của phụ nữ.
4. Cách điều trị niêm mạc tử cung, tăng khả năng có con
Tùy từng trường hợp bệnh cảnh mà bác sĩ sẽ đưa ra những phương án điều trị khác nhau cho chị em phụ nữ.
4.1. Điều trị niêm mạc tử cung mỏng
Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này có thể là do thiếu hụt estrogen trong cơ thể, nạo phá thai khiến lớp nội mạc tử cung tổn thương, thiếu máu, mô tuyến của niêm mạc tử cung phát triển bên trong cơ thành tử cung,...
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến hiện tượng niêm mạc tử cung mỏng quá mức. Trong khi khám bệnh, bác sĩ sẽ dựa vào từng nguyên nhân mà đưa ra phác đồ điều trị sao cho hợp lý nhất.
Niêm mạc tử cung dày thường xảy ra ở những phụ nữ béo phì, người mắc bệnh buồng trứng đa nang
4.2. Điều trị niêm mạc tử cung dày
Hiện tượng niêm mạc tử cung quá dày thường xảy ra ở những phụ nữ béo phì, người mắc bệnh buồng trứng đa nang hoặc sử dụng các loại thuốc chứa estrogen mà không kèm theo progesterone.
Với trường hợp niêm mạc tử cung quá dày, thông thường bác sĩ sẽ điều trị bằng cách tái thiết lại sự cân bằng các hormone trong cơ thể, từ đó khiến độ dày niêm mạc tử cung trở lại bình thường, nâng cao khả năng thụ thai cho nữ giới.
Sức khỏe sinh sản là một vấn đề rất quan trọng đối với chị em phụ nữ. Nếu cảm thấy có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào trong chu kỳ kinh nguyệt hay lo lắng về khả năng mang thai, phụ nữ nên đi khám ngay tại các bệnh viện, cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và điều trị kịp thờ
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
Thành công hay thất bại của một chu kì chuyển phôi trữ lạnh trong thụ tinh ống nghiệm [TTON] phụ thuộc vào nhiều yếu tố trong đó có yếu tố quan trọng là sự chấp nhận của nội mạc tử cung sau khi chuyển phôi. Do đó bước chuẩn bị niêm mạc tử cung[còn gọi là nội mạc] là cần thiết và quan trọng để chuyển phôi thành công.
Niêm mạc tử cung là lớp phủ bên trong buồng tử cung. Khi trứng rụng và gặp tinh trùng được thụ thai phải cần có lớp niêm mạc tử cung đủ dày để phôi làm tổ và phát triển. Trên siêu âm hình ảnh niêm mạc tử cung thuận lợi cho sự làm tổ của phôi phải đạt độ dày tối thiểu 8mm, có hình ảnh hạt cà phê. Một trong những nguyên nhân, là rào cản ngăn ước mơ làm cha làm mẹ của các cặp vợ chồng đó là tình trạng niêm mạc mỏng.
* Có rất nhiều nguyên nhân làm niêm mạc mỏng:
- Do lượng Estrogen thấp
- Lượng máu nhận được không đủ
- Niêm mạc tử cung bị tổn thương
- Do sử dụng thuốc kích thích nhiều chu kỳ [Clomid]
- Dùng thuốc tránh thai có chứa Progestin.
[Ảnh: Bác sỹ thăm khám bằng siêu âm tại khoa Hỗ trợ sinh sản Bệnh viện A]
Giai đoạn chuẩn bị nội mạc tử cung trong chuyển phôi trữ của một chu kỳ TTON là hết sức cần thiết nhằm tăng khả năng phôi làm tổ và thụ thai. Một trong những phác đồ chuẩn bị nội mạc tử cung cho các chu kỳ chuyển phôi trữ lạnh tại Khoa Hỗ trợ sinh sản Bệnh viện A đã và đang thực hiện “Phương pháp kích thích buồng trứng nhẹ để chuẩn bị niêm mạc tử cungtrong chuyển phôi trữ lạnh trên bệnh nhân niêm mạc mỏng” và đã thu được những kết quả tốt đẹp.
Đây là phác đồ tạo Estradiol nội sinh thông qua việc sử dụng Gonadotrophins kích thích buồng trứng nhẹ với liều thấp vừa phải để kích thích một vài nang noãn phát triển nhằm tiết ra Estrogen nội sinh cao hơn mức sinh lý để tác động tốt hơn lên niêm mạc tử cung làm dày nội mạc tử cung, tăng tỉ lệ làm tổ của phôi, tỉ lệ thai lâm sàng. “Phương pháp kích thích buồng trứng nhẹ để chuẩn bị niêm mạc tử cung trong chuyển phôi trữ lạnh trên bệnh nhân niêm mạc mỏng” áp dụng được cho những bệnh nhân có chống chỉ định sử dụng nội tiết tố ngoại sinh. Có hiệu quả ở những bệnh nhân không đáp ứng với phác đồ uống thuốc ngoại sinh [nội mạc tử cung mỏng, xấu].
[ Hình ảnh giải phẫu Tử cung, phần phụ]
Tại Khoa Hỗ trợ sinh sản Bệnh viện A Thái Nguyên đến nay đã áp dụng đối 185 bệnh nhân thực hiện chuyển phôi trữ có niêm mạc mỏng< 7mm, chưa hoặc đã từng thất bại khi chuẩn bị niêm mạc tử cung bằng estradiol đường uống đến nay đã thu được kết quả tốt đẹp. Tỉ lệ thành công của phác đồ chiếm tỉ lệ cao[ >70%], thai lâm sàng[ >65%] điều đó mở ra hy vọng cho các bệnh nhân niêm mạc mỏng, không những giải quyết được tình trạng niêm mạc mỏng để được chuyển phôi mà còn đem lại tỷ lệ thành công của các cặp vợ chồng can thiệp phương pháp TTON. Các bệnh nhân không gặp phải tác dụng không mong muốn đáng kể nào, không có trường hợp quá kích buồng trứng đối với các bệnh nhân buồng trứng đa nang. Bệnh nhân hài lòng với kết quả điều trị được chuyển phôi >94% giải tỏa áp lực, tâm lý của các cặp vợ chồng nhiều năm qua và tin tưởng tuân thủ phác đồ điều trị.
Với mong muốn đem lại những điều tốt đẹp nhất đến với người bệnh, mang lại niềm hạnh phúc cho các cặp vợ chồng vô sinh, hiếm muộn khoa Hỗ trợ sinh sản Bệnh viện A Thái Nguyên với đội ngũ y, bác sỹ tận tình về thái độ, tận tâm với y đức cùng trang thiết bị hiện đại sẽ đem đến sự hài lòng cao nhất đến với người bệnh./.
Mọi thông tin giải đáp giải đáp xin vui lòng liên hệ:
Khoa hỗ trợ sinh sản Bệnh viện A Thái Nguyên.
Hotline:0888181505
Địa chỉ: Đường Quang Trung, Phường Thịnh Đán, TP Thái Nguyên.
Tin bài: BS Vũ Đào Minh Thông- Khoa HTSS
Phương Thúy- Phòng Đào tạo& Chỉ đạo tuyến.