Nội soi tai mũi họng là một kỹ thuật y khoa tiên tiến, an toàn, không gây cảm giác khó chịu cho người bệnh nhưng sẽ giúp phát hiện sớm các bệnh lý tai mũi họng hiệu quả, từ đó đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Nguyễn Thùy Linh, Khoa Tai Mũi Họng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội.
Một trong những cách khám tai mũi họng là nội soi tai mũi họng. Đây là phương pháp khám bệnh được áp dụng để chẩn đoán sớm và chính xác các bệnh lý tai mũi họng, từ đó giúp các bác sĩ kịp thời đưa ra phác đồ điều trị thích hợp. Nhiều người bệnh hẳn sẽ thắc mắc nội soi tai mũi họng có đau không, quy trình nội soi tai mũi họng như thế nào, hay nội soi tai mũi họng có phát hiện ung thư?…
Nội soi tai mũi họng là gì?
Nội soi tai mũi họng là phương pháp sử dụng ống nội soi chuyên dụng [ống optic có đầu vát thay đổi từ 0 – 75 độ] có gắn camera và kính chuyên dụng ở hai đầu để kiểm tra lớp niêm mạc bên trong vùng tai mũi họng và giúp quan sát rõ các tổn thương. Với nội soi ống mềm, Bác sĩ nội soi sẽ tiến hành đưa ống nội soi đi vào mũi rồi luồn xuống họng, thanh quản. Nếu nội soi tai, ống nội soi sẽ được đưa đi trực tiếp vào tai. Hình ảnh của khu vực nội soi sẽ được hiển thị phóng to trên màn hình ti vi, để bác sĩ có thể kiểm tra, thăm khám.[1]
Phương pháp này được sử dụng rộng rãi tại Việt Nam từ những năm 2000, giúp các bác sĩ không còn phải chẩn đoán bệnh thông qua vật dụng y tế đơn giản như đèn Clar, khó tiếp cận đến các vị trí tổn thương sâu bên trong tai mũi họng.
Nhờ vào kỹ thuật nội soi tai mũi họng, bác sĩ có thể chẩn đoán và kịp thời phát hiện các bệnh lý tại vị trí tai, mũi, họng như viêm Amidan, ung thư vòm họng, ung thư hạ họng thanh quản, tắc vòi nhĩ, viêm tai ngoài, viêm tai giữa, viêm xoang, vẹo vách ngăn mũi,dị vật vùng tai mũi họng… Với kỹ thuật này, bác sĩ có thể quan sát trực quan và rõ ràng, từ đó có thể xác định chính xác bệnh lý và có biện pháp can thiệp, phác đồ điều trị phù hợp nhất với tình trạng bệnh của người bệnh.
Ngoài ra, máy nội soi tai mũi họng còn giúp hỗ trợ giám sát để quá trình vệ sinh tại chỗ vùng tai- mũi- họng được diễn ra chính xác hơn, các ngách mũi nhỏ, nằm sâu bên trong cũng đảm bảo được rửa sạch.
Bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh đang khám cho bệnh nhi, cân nhắc thực hiện nội soi tai mũi họngNên nội soi tai mũi họng khi nào?
Những đối tượng nào cần thực hiện quy trình nội soi tai mũi họng? Người bệnh nếu gặp các triệu chứng sau sẽ được chỉ định nội soi để kiểm tra:
Các triệu chứng ở tai:
- Gặp dị tật ở tai [tai nhỏ, cấu trúc tai bất thường, biến dạng,…]
- Bị đau ở khu vực xung quanh tai và bên trong tai
- Tai chảy mủ
- Cảm giác ù tai, luôn nghe thấy tiếng ve kêu bên trong tai
- Giảm thính lực, nghe kém
- Điếc đột ngột
- Ngứa tai
Các triệu chứng ở mũi:
- Nghẹt mũi, phải thở bằng miệng
- Chảy máu mũi
- Chảy mũi xanh, nói giọng mũi
- Mắc dị tật ở mũi
- Được chẩn đoán viêm xoang, đã chụp X-Quang hoặc CT, tiến hành nội soi để tìm được nguyên nhân chính xác gây viêm
Các triệu chứng ở họng:
- Đau họng, ngứa họng lâu ngày, có hoặc không kèm theo mủ
- Ho liên tục nhiều ngày không khỏi dù đã áp dụng các biện pháp điều trị
- Khô miệng, khó nuốt nước bọt, cảm thấy nghẹn khi nuốt
- Miệng có mùi hôi bất thường
- Khàn tiếng kéo dài
- Hụt hơi khi nói
- Bị nổi hạch cổ ở góc hàm, hạch nhỏ, không đau
- Ho ra máu
Tại sao cần phải khám nội soi tai mũi họng?
Nội soi tai mũi họng mang ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc thăm khám, chữa bệnh bởi tai mũi họng là những cơ quan có cấu trúc vô cùng đặc biệt, gồm nhiều hốc nhỏ nằm sâu, kín đáo ở vùng đầu mặt cổ, khó có thể quan sát bằng mắt thường để chẩn đoán đầy đủ các tổn thương, bệnh lý. Do đó, việc nội soi tai mũi họng sẽ giúp bác sĩ có đầy đủ hình ảnh về các cơ quan này, từ đó phân tích, đánh giá tình trạng bệnh một cách chính xác.
Ngoài ra, nội soi tai mũi họng có vai trò rất quan trọng trong quá trình thực hiện thủ thuật, phẫu thuật tai mũi họng. Nhìn chung, kỹ thuật nội soi tai mũi họng ra đời đã góp phần giúp việc chẩn đoán và điều trị các bệnh lý tai mũi họng được diễn ra nhanh chóng và thuận lợi hơn.
Các phương pháp nội soi tai mũi họng phổ biến
Hiện nay, có hai phương pháp nội soi tai mũi họng phổ biến tại các bệnh viện chuyên khoa chính là nội soi tai mũi họng ống cứng và nội soi tai mũi họng ống mềm. Trong đó, hiện nay phương pháp nội soi bằng ống mềm là phương pháp phổ biến hơn cả.
1. Nội soi tai mũi họng ống cứng
Từ giai đoạn đầu tiên áp dụng kỹ thuật nội soi tai mũi họng, ống nội soi là ống cứng nên khi đầu ống nội soi chạm vào niêm mạc mũi hoặc họng có thể gây cảm giác đau rát, khó chịu cho bệnh nhân.
Tuy nhiên, điểm cộng của phương pháp nội soi tai mũi họng này chính là giá thành rẻ, bệnh nhân không phải mất quá nhiều chi phí nội soi.
2. Nội soi tai mũi họng ống mềm
Cải thiện nhược điểm của kỹ thuật nội soi tai mũi họng ống cứng, hiện nay các bệnh viện hầu hết đều áp dụng phương pháp nội soi tai mũi họng ống mềm. Ống nội soi này có độ mềm như ống nội soi dạ dày nhưng lại có đường kính nhỏ hơn, chỉ khoảng 3mm. Vì vậy, nội soi tai mũi họng ống mềm không gây đau đớn kích ứng cho người bệnh, tương đối an toàn, ít xảy ra biến chứng ở vị trí nội noi.
Ưu điểm của phương pháp nội soi tai mũi họng ống mềm chính là hình ảnh sắc nét hơn, chính xác hơn, ống soi có thể gập đến 130 độ giúp bác sĩ quan sát rõ được các ngóc ngách nhỏ và sâu của tai mũi họng. Như vậy, dựa trên những biến đổi dù là nhỏ nhất của cấu trúc mô – mạch máu cũng như niêm mạc, bác sĩ có thể sớm phát hiện và chẩn đoán được các bệnh lý ở vùng tai mũi họng, đặc biệt là ung thư. Không chỉ vậy, với phương pháp nội soi tai mũi họng ống mềm, có thể phân tích rõ ràng về vùng lành tính và vùng ung thư, đánh giá mức độ xâm lấn của khối u, lấy nội soi qua sinh thiết được chuẩn xác hơn.
Thời gian thực hiện nội soi tai mũi họng cho bệnh nhân bằng ống mềm cũng rất nhanh, chỉ mất từ 2-5 phút, giúp đẩy nhanh tốc độ khám chữa bệnh và tiết kiệm thời gian cho bệnh nhân, không khiến bệnh nhân cảm thấy khó chịu vì phải ngồi quá lâu.
Một điểm cộng khác của việc nội soi tai mũi họng bằng ống mềm chính là đường ống nội soi rất nhỏ nên có thể sử dụng để nội soi, chẩn đoán cho cả bệnh nhi.
Quy trình nội soi tai mũi họng diễn ra như thế nào?
Việc nội soi tai mũi họng sẽ được chia làm 3 giai đoạn, chuẩn bị – thực hiện – sau khi nội soi. Cụ thể:
1. Chuẩn bị
- Đội ngũ điều dưỡng: Sát khuẩn tay và ống nội soi, mang găng tay, đeo khẩu trang y tế, hướng dẫn bệnh nhân đến vị trí thực hiện nội soi, điều chỉnh tư thế ngồi cho bệnh nhân sao cho thuận tiện nhất cho quá trình nội soi.
- Đội ngũ bác sĩ: Mang găng tay, khẩu trang y tế, giải thích cho bệnh nhân về thủ thuật;
- Bệnh nhân: Vì đây là thủ thuật đơn giản, thời gian nội soi ngắn nên bệnh nhân không cần phải chuẩn bị. Tuy nhiên, cần lưu ý nếu thực hiện nội soi trẻ nhỏ, cần có phụ huynh hoặc người thân đi kèm giữ chặt trẻ để tránh biến chứng và giúp quy trình nội soi tai mũi họng diễn ra thuận lợi hơn.
2. Thực hiện
- Nội soi tai: Nếu nội soi tai, điều dưỡng và bác sĩ sẽ hướng dẫn bệnh nhân ngồi thẳng lưng rồi đưa ống nội soi theo trục ống tai ngoài để quan sát ống tai ngoài, màng nhĩ, cán búa.
- Nội soi mũi:
- Bệnh nhân được hướng dẫn ngồi ngả đầu ra phía sau một góc 15°;
- Bác sĩ dùng bông gòn tẩm thuốc co mạch và thuốc tê, đặt vào vị trí mũi bệnh nhân trong 5 phút rồi lấy ra, tiến hành nội soi.
- Đưa ống nội soi vào mũi theo hướng từ trước ra sau, quan sát các cấu trúc trong mũi, các ngóc ngách nhỏ và sâu của mũi.
- Tùy theo trường hợp có chỉ định hay không mà bác sĩ có thể sẽ làm sạch bệnh tích, hút máu, chất nhầy trong mũi và bấm sinh thiết.[2]
- Nội soi họng – thanh quản: Để nội soi họng – thanh quản, người bệnh cần ngồi thẳng, hai chân buông thẳng. Bác sĩ sẽ đưa ống nội soi trên bề mặt lưỡi theo hướng từ ngoài vào bên trong họng, quan sát bề mặt lưỡi, lưỡi gà, eo họng, amidan, xoang lê 2 bên, đáy lưỡi thanh nhiệt, thanh môn, sụn phễu và dây thanh.
Trong suốt quy trình nội soi tai mũi họng, bệnh nhân cần phối hợp và nghe theo hướng dẫn của điều dưỡng, bác sĩ. Song song đó, đội ngũ điều dưỡng và bác sĩ cũng sẽ quan sát và cẩn thận theo dõi tình trạng bệnh nhân. Cuối giai đoạn nội soi, bác sĩ sẽ chụp hình, lưu hình và kết quả chẩn đoán để tiếp tục theo dõi tình trạng bệnh.
3. Sau khi nội soi
Sau khi nội soi tai mũi họng, điều dưỡng sẽ tiến hành vệ sinh ống soi còn bệnh nhân ngồi chờ vài phút là đã có thể nhận kết quả.
Hơn nữa, bệnh nhân cũng cần chú ý vệ sinh tai mũi họng thường xuyên, đúng cách cũng như tuân theo hướng dẫn của bác sĩ để chăm sóc các cơ quan này, chủ động thăm khám định kỳ hoặc nếu có những dấu hiệu bất thường, đặc biệt là sau khi nội soi.
Cần chú ý vệ sinh tai mũi họng thường xuyên sau khi nội soi tai mũi họngCác thắc mắc thường gặp về kỹ thuật nội soi tai mũi họng
1. Nội soi tai mũi họng bao nhiêu tiền?
“Mức giá cho mỗi lần thực hiện quy trình nội soi tai mũi họng là bao nhiêu? Nội soi tai mũi họng tốn bao nhiêu tiền,…” là những điều được nhiều người quan tâm. Căn cứ dựa trên quy định hiện hành của Bộ Y tế, chi phí nội soi tai mũi họng thường không quá đắt. Tuy nhiên, để nói đến mức giá khám, nội soi tai mũi họng tại các bệnh viện, trung tâm y tế thì còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau:
Nếu bệnh nhân đến nội soi tai mũi họng tại các địa chỉ lớn, uy tín, được nhiều người đánh giá cao thì thường chi phí cũng có cần nhỉnh hơn so với việc thăm khám, chẩn đoán tại các cơ sở y tế có quy mô nhỏ.
Tuy nhiên, với những cơ sở y tế lớn, độ uy tín cao thì bệnh nhân cũng có thể yên tâm hơn bởi nơi đây đảm bảo máy móc được trang bị là những máy hiện đại có độ chính xác cao, bác sĩ có kinh nghiệm, kiến thức và tay nghề tốt giúp hạn chế biến chứng, hệ lụy không đáng có trong quá trình nội soi, chẩn đoán đúng với tình trạng bệnh lý của người bệnh.
Hiện nay, có nhiều phương pháp nội soi khác nhau. Nếu bệnh nhân lựa chọn các phương pháp nội soi có sử dụng kỹ thuật hiện đại thì độ chính xác sẽ cao hơn nhưng chi phí vì vậy cũng tốn kém hơn so với nội soi tai mũi họng bằng các phương pháp truyền thống.
Tay nghề bác sĩ thực hiện
Tại một số cơ sở khám chữa bệnh, bệnh nhân có thể lựa chọn bác sĩ thực hiện khám, nội soi. Những bác sĩ giỏi, dày dặn kinh nghiệm có thể có mức giá cao hơn.
2. Nội soi tai mũi họng có cần nhịn ăn hay không?
Người bệnh có thể ăn uống bình thường, không cần nhịn ăn uống trước khi nội soi.
Đối với trẻ nhỏ, để tránh nôn ói trong quá trình nội soi họng, nên hạn chế ăn uống trước thời điểm nội soi
Việc ăn uống sau khi nội soi tai mũi họng diễn ra như thế nào? Liệu bệnh nhân có cần nhịn ăn hay không?
Bệnh nhân có thể ăn uống bình thường ngay sau khi nội soi tai mũi họng
3. Nội soi tai mũi họng có đau không?
Trước đây, nội soi tai mũi họng thường sử dụng ống soi cứng kích thước to, khiến bệnh nhân cảm thấy đau tức khó chịu khi đầu ống nội soi chạm vào vị trí niêm mạc mũi, họng. Tuy nhiên, hiện tại bệnh nhân không cần lo lắng về việc nội soi tai mũi họng có đau không bởi đã có ống nội soi cứng hiện đại kích thước rất nhỏ giúp làm giảm cảm giác khó chịu hoặc nội soi ống mềm hoàn toàn không gây đau .
Với kỹ thuật hiện đại ngày nay, việc thu hình ảnh ở vị trí nội soi cũng diễn ra vô cùng nhanh, thời gian sử dụng ống nội soi rất ngắn nên sẽ giảm thiểu tối đa cảm giác đau đớn cho người bệnh.[3]
Bên cạnh đó, trước khi thực hiện nội soi tai mũi họng, bác sĩ có thể sử dụng thêm thuốc co mạch để làm rộng hốc mũi, khiến việc nội soi dễ dàng hơn. Bệnh nhân còn có thể được dùng thuốc gây tê hoặc gây mê để làm mất cảm giác đau ở niêm mạc mũi, giúp bệnh nhân không cảm thấy đau đớn khi thực hiện nội soi.
Tuy nhiên, nội soi tai mũi họng vẫn có thể gây một chút khó chịu cho bệnh nhân trong trường hợp bệnh nhân có vách ngăn mũi vẹo chèn ép khe mũi, họng có nhiều phản xạ, hốc mũi hẹp,… hoặc do người bệnh [đặc biệt là trẻ nhỏ] do lo sợ nên có phản ứng giãy dụa, quẫy đạp,…
4. Nội soi tai mũi họng phát hiện bệnh gì?
Nội soi tai mũi họng là một kỹ thuật y khoa có thể được áp dụng để thăm khám và phát hiện ra rất nhiều bệnh lý tai mũi họng, bao gồm:
- Các bệnh lý về tai: Viêm tai ngoài, viêm tai giữa, thủng màng nhĩ, khối u trong tai, ù tai, điếc,…
- Các bệnh lý về mũi: U hốc mũi, Viêm mũi xoang cấp hoặc mạn tính, vẹo vách ngăn, phì đại cuốn mũi,…
- Các bệnh lý về họng: Viêm Amydal, viêm dây thanh quản, viêm vòm họng
- Phát hiện dị vật trong lỗ tai, họng hoặc vùng mũi
- Phát hiện các bệnh lý nghi ngờ ung thư: Ung thư thanh quản, ung thư họng hạ họng, ung thư vòm họng,…
Chính nhờ phát hiện bệnh chuẩn xác, nội soi tai mũi họng có thể hỗ trợ bác sĩ tìm ra bệnh và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp nhất với bệnh nhân dựa trên tình trạng bệnh.
5. Nội soi tai mũi họng có phát hiện ung thư vòm họng không?
Tại Việt Nam, tính đến thời điểm hiện tại, kỹ thuật nội soi tai mũi họng là phương pháp đơn giản mà hiệu quả giúp phát hiện sớm và chính xác căn bệnh ung thư vòm họng – căn bệnh nguy hiểm và đang có dấu hiệu trẻ hóa.
6. Nội soi tai mũi họng có ảnh hưởng/gây hại hay biến chứng gì không?
Nội soi tai mũi họng, đặc biệt là nội soi bằng ống mềm là phương pháp hiện đại, sử dụng máy móc chất lượng cao, hầu như không xảy ra biến chứng.
Tuy nhiên, vẫn có trường hợp bác sĩ thực hiện sai kỹ thuật dẫn đến biến chứng cho bệnh nhân. Hoặc nếu người bệnh không tuân thủ theo hướng dẫn của đội ngũ điều dưỡng, bác sĩ, giãy dụa trong quá trình nội soi thì ông soi có thể chạm vào niêm mạc và gây tổn thương, gây đau hoặc chảy máu. Để hạn chế ảnh hưởng trong quá trình nội soi tai mũi họng, tốt nhất người bệnh nên thăm khám tại các cơ sở y tế uy tín, bác sĩ giỏi chuyên môn, tay nghề. Ngoài ra, cần tuân thủ chỉ dẫn của bác sĩ để đảm bảo an toàn khi thực hiện kỹ thuật này.
Để đặt lịch nội soi tai mũi họng tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Nhìn chung, nội soi tai mũi họng không gây đau cho bệnh nhân và có tác dụng chẩn đoán, điều trị các bệnh tai mũi họng hiệu quả. Do đó, người bệnh không cần quá lo lắng nếu được chỉ định thực hiện kỹ thuật nội soi này.