Người ta đo thời gian bằng những cách nào

Những năm 3500 TCN, người Ai Cập bắt đầu xây dựng những cột lớn, đặt dưới ánh nắng và theo dõi bóng của cột thay đổi hướng và chiều dài để xác định sáng trưa chiều.

2.000 năm sau, người Ai Cập sáng tạo chiếc đồng hồ mặt trời với hệ thống đĩa tròn chia làm 12 phần bằng nhau và một kim hứng bóng mặt trời.

Mặt đồng hồ mặt trời cổ nhất [khoảng năm 1.500 TCN] của người Ai Cập tại Thung lũng các vị vua – Ảnh tư liệu

Giữa trưa, người ta xoay chiếc đồng hồ 180 độ để chỉ giờ chiều. Sau này phát triển nhiều loại đồng hồ mặt trời có quay 360 độ.

Tuy nhiên loại đồng hồ này có khá nhiều hạn chế như không hoạt động vào ban đêm hay những ngày không mặt trời. Đồng hồ cũng không chính xác khi những góc chiếu mặt trời khác nhau sẽ cho bóng phản chiếu khác nhau.

Đồng hồ sao

Merkhet của người Ai Cập cổ đại – Ảnh: Alamy

Chính người Ai Cập phát minh phương pháp canh thời gian ban đêm bằng dụng cụ thiên văn merkhet vào khoảng những năm 600 TCN. Dụng cụ này còn được biết đến với tên gọi dân gian là đồng hồ sao.

Dụng cụ gồm 1 thanh thước thẳng gắn với một dây dọi [dây có buộc một vật nặng ở đầu dưới, dùng để xác định phương thẳng đứng]. Các nhà thiên văn đặt dây dọi thẳng đứng và thanh thước hướng về sao Bắc Cực tạo thành một đường Bắc – Nam.

Người ta tính giờ bằng cách quan sát một số ngôi sao nhất định di chuyển qua lại đường ranh giới này.

Đồng hồ nước

Một đồng hồ nước bằng đất gốm khoảng cuối thế kỷ thứ 5 TCN trưng bày tại Athen – Ảnh: Marsyas

Đồng hồ nước đo thời gian chảy của một lượng chất lỏng nhất định, thường là nước.

Đồng hồ nước cơ bản nhất thường gồm bộ phận chứa nước và bộ phận hứng.

Người Ai Cập sáng tạo đồng hồ nước đầu tiên để khắc phục những hạn chế của đồng hồ mặt trời. Từ Ai Cập, đồng hồ nước phố biến sang Hi Lạp và các nước Ả Rập.

Theo thời gian, người ta xây dựng hệ thống đồ hồ nước phức tạp hơn sử dụng hệ thống bình thông nhau để chỉ giờ.

Đồng hồ nến

Một mẫu đồng hồ nến của Đức – Ảnh: Wikipedia Commons

Đồng hồ nến hoạt động đơn giản sử dụng một cây nến đang cháy cùng một bảng chia vạch được đánh dấu liên tục. Nến cháy bao nhiêu tương ứng với những khoảng thời gian trôi đi.

Chưa biết chính xác đồng hồ nến ra đời khi nào và ở đâu nhưng các nhà khoa học cho rằng loại đồng hồ này thịnh hành ở các nước châu Á như Trung Quốc và Nhật Bản từ thế kỷ thứ 6 đến thế kỷ 11.

Vào thế kỷ 14, vua Ả Rập Al-Jazari [1136-1206] phát minh ra một loại đồng hồ nến tiên tiến nhất khi thiết kế thêm mặt đồng hồ chuẩn xác kèm theo một khớp vặn giúp giữ nến chặt hơn.

Đồng hồ cát

Bức tranh Biểu tượng của chính quyền hiệu quả của Ambrogio Lorenzetti năm 1338 có hình ảnh đồng hồ cát – Ảnh tư liệu

Theo nhiều tài liệu để lại, đồng hồ cát lần đầu được biết đến rộng rãi do tu sĩ người Pháp Luitprand ở nhà thờ lớn Chartres chế tạo vào thế kỷ thứ 8. Lúc bấy giờ chỉ có nhà giàu mới sắm đồng hồ cát, vừa để xem giờ, vừa để trang trí trong gia đình.

Mãi đến thế kỷ 14, đồng hồ cát mới xuất hiện phổ biến và được các thủy thủ sử dụng nhiều để xem giờ khi đi biển.

Người ta thiết kế đồng hồ cát chủ yếu để đo những quãng thời gian ngắn khác nhau: 1 giờ, 30 phút hay thậm chí vài phút. Do đó đồng hồ cát là một biểu tượng cho thời gian trôi nhanh, thường xuất hiện trong các lĩnh vực nghệ thuật.

Đồng hồ đèn dầu

Một loại đồng hồ đèn dầu – Ảnh: Wikimedia

Đồng hồ đèn dầu tương tự như đồng hồ nến. Đồng hồ được thiết kế với một khung chứa dầu, thường là dầu cá voi dùng để đốt đèn. Trên khung chứa dầu ghi những con số cho biết khoảng thời gian qua đi.

Các nhà khoa học chưa biết chính xác loại đèn dầu này ra đời khi nào và ở đâu nhưng chúng được sử dụng thịnh hành vào thế kỷ 18 trên thế giới.

Đồng hồ voi

Bản vẽ mô phỏng hệ thống đồng hồ voi thời vua Al-Jazari – Ảnh tư liệu

Đỉnh cao của hệ thống đồng hồ nước chính là phát minh đồng hồ voi của Al-Jarazri [1136-1206] vị vua Ả Rập nổi tiếng.

Đây là một hệ thống máy móc hoạt động phức tạp [xem hình]. Bên trong chú voi rỗng là một bể nước và một thùng nước được khoét lỗ dưới đáy. Thời gian để thùng chìm trong bể là 1 giờ 30 phút.

Khi chìm, thùng giật dây kéo con chim trên đỉnh tháp quay báo giờ và làm rơi 1 một trái banh vào miệng con rồng.

Con rồng có trục quay tiếp tục đưa trái bóng rơi trúng vào điểm kích hoạt người máy ngồi trước voi giật dây kéo thùng chìm trong bể lên mặt nước trở lại.

//youtu.be/qtu81cAa_OE

Đồng hồ nhang

Đồng hồ nhang – Ảnh: Pinterest

Người Trung Hoa phát minh ra cách đo thời gian bằng nhang vào thời nhà Tống [960-1279] sau đó phổ biến đến những quốc gia lân cận như Nhật Bản, Cao Ly.

Cấu tạo thường gặp của loại đồng hồ này gồm những quả cầu kim loại được buộc dọc thanh nhang theo khoảng cách đều nhau bằng những sợi dây. Khi nhang cháy hết một đoạn, dây tuột ra làm rơi những quả cầu rớt xuống tạo ra tiếng động báo giờ.

Một loại đồng hồ nhang khác sử dụng thanh nhang có từng đoạn màu sắc hoặc mùi hương khác nhau để đánh dấu những khoảng thời gian khác nhau.

nguồn: tuoitre.vn

Bài 7 Đo thời gian – Khoa học tự nhiên lớp 6 [Kết nối tri thức] – Từ năm 2021 trở đi môn Vật Lý lớp 6 đã gộp với các môn Hóa học, Sinh học để trở thành môn Khoa học tự nhiên lớp 6.

Bài 7 Đo thời gian – Khoa học tự nhiên lớp 6 [Kết nối tri thức] – bao gồm đáp án chi tiết cho từng phần trong nội dung chương trình sách Kết nối tri thức

Soạn bài Khoa học tự nhiên lớp 6 và Giải bài tập KHTN lớp 6: Tại đây

Mở đầu

Hãy nêu những tiện tích và hạn chế của các dụng cụ đo thời gian ở hình dưới.

Dụng cụ đo thời gian – Gia sư lớp 6

Trả lời: [Bài 7 Đo thời gian]

Ta có bảng sau:

 Tiện íchHạn chế
Đồng hồ Mặt trờiGiúp con người xa xưa biết được thời gian khi chưa có nhiều dụng cụ đo hiện đại như ngày nay.Chiếc đồng hồ này không thể chỉ giờ vào những ngày âm u hay vào ban đêm.Nó cũng không chính xác vì mặt trời ở những góc khác nhau vào các thời điểm khác nhau trong năm; giờ có thể ngắn hơn hoặc dài hơn tùy thuộc vào mùa.Rất cồng kềnh.
Đồng hồ cátGiúp con người đo được khoảng thời gian nhất định nào đó.Hiện nay có thể dùng làm món quà ý nghĩa tặng người khác. Độ chính xác không cao
Đồng hồ điện tửĐộ chính xác cao, sai số ít, ít bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài.Nhỏ, gọn dễ sử dụngSau một thời gian dùng sẽ phải thay pin và chỉnh lại đồng hồ đo.

I. Đơn vị thời gian – Bài 7 Đo thời gian

Trong Hệ đơn vị đo lường hợp pháp của nước ta, đơn vị cơ bản đo thời gian là giây, kí hiệu là s.

Trong thực tế, thời gian còn được đo bằng nhiều đơn vị khác như: phút [min], giờ [h], ngày, tháng, năm, thế kỉ, …

Bài 7 Đo thời gian – Dạy kèm lớp 6 tại nhà

II. Dụng cụ đo thời gian

* Hoạt động:

1. Hãy mô tả một tình huống cho thấy sự cần thiết của việc ước lượng thời gian trong đời sống.

2. Hãy ước lượng thời gian đi bộ một vòng quanh lớp học [có thể dùng cách đếm thầm từ 1 giây, 2 giây,….] sau đó, kiểm tra kết quả ước lượng bằng đồng hồ

* Câu hỏi:

1. Muốn đo thời gian thực hiện các thí nghiệm trong phòng thí nghiệm và các sự kiện thể thao, người ta thường sử dụng loại đồng hồ nào? Tại sao?

2. Các thao tác nào dưới đây là cần thiết khi dùng đồng hồ bấm giây?

a] Nhấn nút Start [Bắt đầu] để bắt đầu tính thời gian.

b] Nhân nút Stop [Dừng] đúng thời điểm kết thúc sự kiện.

c] Nhấn nút Reset [thiết lập] để đưa đồng hồ bấm giờ về vạch số 0 trước khi tiến hành đo.

Hướng dẫn soạn bài Bài 7 Đo thời gian – Khoa học tự nhiên lớp 6

Hoạt động:

1. Tình huống cụ thể cho thấy sự cần thiết của việc ước lượng thời gian là lúc đi thi. Ta cần ước lượng thời gian để phân bố thời gian làm bài một cách hợp lí.

2. Các em tự đi bộ và ước lượng

Câu hỏi:

1. Muốn đo thời gian thực hiện các thí nghiệm trong phòng thí nghiệm và các sự kiện thể thao, người ta thường sử dụng đồng hồ điện tử.

Vì đồng hồ điện tử dễ dàng sử dụng, độ chính xác rất cao.

2. Tất cả các thao tác đều rất cần thiết khi dùng đồng hồ bấm giây.

Gia sư lớp 6 nhận thấy năm học lớp 6 đánh dấu cột mốc quan trọng trong quá trình học tập đối với các em học sinh. Ở đó các em được sẽ được làm quen với môi trường học tập hoàn toàn mới, những cách học và kiến thức mới mẻ. Đặc biệt, trong năm 2021 thì chương trình học lớp 6 thay đổi cải cách làm cho các em học sinh gặp nhiều khó khăn. Chính vì thế, việc thuê gia sư dạy kèm tại nhà lớp 6 ở Đà Nẵng là cần thiết.

Giới thiệu về Hội Gia sư Đà NẵngTrung tâm gia sư dạy kèm tại nhà

Chúng tôi tư vấn miễn phí phụ huynh tuyển gia sư dạy kèm tại nhà Đà Nẵng.Chúng tôi luôn đặt chất lượng dạy và học lên hàng đầu, giới thiệu gia sư uy tín dạy các môn, các lớp từ cấp 1, 2, 3, luyện thi lớp 10, luyện thi đại học.

Phụ huynh đừng quá lo lắng địa chỉ Hội Gia sư Đà Nẵng xa nhà của quý phụ huynh. Trong danh sách sinh viên cộng tác làm gia sư dạy kèm tại nhà, chúng tôi luôn sẵn sàng hàng trăm gia sư với tiêu chí:

Video liên quan

Chủ Đề