Giới thiệu sách giáo khoa lớp 2 Chân trời sáng tạo

GIỚI THIỆU VỀ CÁC ĐẦU  SÁCH GIÁO KHOA LỚP 2

ĐƯỢC SỬ DỤNG TRONG TRƯỜNG TIỂU HỌC

TỪ NĂM HỌC 2021- 2022

 Sau một năm triển khai Chương trình giáo dục phổ thông mới ở lớp 1, chúng ta đã nhận những tín hiệu lạc quan từ khả năng tiếp thu của học sinh thông qua những điểm mới, ưu việt của chương trình, SGK mới. Và để tiếp tục thực hiện lộ trình đổi mới, Bộ GD-ĐT đã công bố phê duyệt danh mục 32 SGK dành cho lớp 2, 40 SGK lớp 6 sử dụng trong cơ sở giáo dục phổ thông từ năm học 2021 - 2022 để các địa phương chủ động lựa chọn. Cụ thể, các SGK được phê duyệt thuộc 4 đơn vị xuất bản gồm: NXB Đại học Sư phạm, NXB Đại học Sư phạm TP. Hồ Chí Minh [bộ Cánh Diều]; NXB Giáo dục Việt Nam [2 bộ gồm: Kết nối tri thức với cuộc sống và Chân trời sáng tạo]; NXB Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh [SGK Tiếng Anh]. Trong đó, NXB Giáo dục Việt Nam chiếm ưu thế với hơn 40 đầu sách.

Ngày 29 tháng 4 năm 2021 UBND tỉnh Ninh Bình đã ra quyết định số 462/QĐ-UBND Phê duyệt Danh mục sách giáo khoa lớp 1, lớp 2, lớp 6 sử dụng trong cơ sở giáo dục phổ thông trên địa bàn tỉnh Ninh Bình từ năm học 2021-2022. Cụ thể đối với lớp 2 gồm 12 đầu sách của các bộ sách và  nhà xuất bản:

1. Kết nối tri thức với cuộc sống- Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam: gồm 6 đầu sách

- Môn Tiếng Việt:

 Tiếng Việt 2 được chia thành 2 tập tương ứng với 2 học kì. Cấu trúc bài học chặt chẽ, rõ ràng, mạch lạc giúp dễ dạy, dễ học. Lấy điểm nhìn từ người học để xây dựng hệ thống chủ điểm [mở dần từ bản thân, gia đình, nhà trường, đến thiên nhiên, đất nước, con người v.v...].

 Nội dung các chủ điểm vừa mang tính truyền thống, thể hiện đậm nét văn hóa Việt Nam vừa đáp ứng nhu cầu giáo dục con người hiện đại trong bối cảnh hội nhập. Hệ thống văn bản đọc cân đối hài hoà về các kiểu loại, thể loại.

Ngữ liệu tập đọc được chọn lựa kĩ càng, giàu tính nhân văn, trong sáng, thanh thoát, phù hợp với tâm lí lứa tuổi.

Các mạch nội dung Đọc, Viết, Nói - Nghe, Luyện tập từ ngữ, câu, đoạn... đều kết nối với văn bản đọc một cách tự nhiên, hợp lí. Cách thiết kế tích hợp các cấu phần của một bài học giúp HS phát triển năng lực ngôn ngữ một cách tự nhiên và hiệu quả.
           Trang sách thiết kế hiện đại, in 4 màu. Hình ảnh minh hoạ sinh động, bắt mắt, tạo hứng thú cho người dạy, người học.

- Môn Toán:

SGK Toán 2 được biên soạn theo định hướng kết nối tri thức với cuộc sống, trong đó đảm bảo tính cơ bản, sáng tạo và thực tiễn. Do đó, cách tiếp cận luôn xuất phát từ thực tiễn đến trừu tượng, thông qua quan sát, trải nghiệm một số ví dụ cụ thể để HS rút ra quy luật. Các kiến thức được giới thiệu một cách trực quan,  đi vào bản chất trước khi đi sâu vào kĩ thuật hay năng lực tính toán.

Về cấu trúc và nội dung, sách có một số điểm đổi mới căn bản khi thiết kế các nội dung theo chủ đề thay vì tiết học. Cách tiếp cận này sẽ giúp GV linh hoạt hơn trong giảng dạy tuỳ theo thực tế của lớp học.     

Nội dung, hệ thống các bài tập, ví dụ minh hoạ được thiết kế theo định hướng phát triển năng lực, đảm bảo khả năng phân hoá cao, phục vụ cho tất cả các đối tượng HS sử dụng sách. 

Cách trình bày bài giải bài toán có lời văn được đơn giản hoá, phù hợp với các bước tư duy của HS nhằm tránh việc áp dụng rập khuôn trong giải toán. Nhiều nội dung lịch sử, địa lí, văn học, khoa học và công nghệ được lồng ghép và tích hợp, không chỉ giúp HS cảm thấy sự gần gũi của toán học mà còn tăng thêm hiểu biết, vốn sống cho các em.

Các nội dung luyện tập được thể hiện dưới dạng hoạt động, trò chơi giúp GV cùng HS có thể trải nghiệm và tổ chức lớp học một cách đa dạng. Công tác minh hoạ đặc biệt được chú trọng đảm bảo tính xuyên suốt, tính lôgic và thẩm mĩ cao trong toàn bộ cuốn sách. Từng chi tiết nhỏ như tính phù hợp về trang phục đối với vùng miền, thời tiết, bối cảnh đều được cân nhắc rất kĩ lưỡng.

Tuyến nhân vật xuyên suốt được xây dựng giúp HS cảm thấy gần gũi và tương tác nhiều hơn với cuốn sách. 

- Môn Tự nhiên xã hội:

SGK Tự nhiên và Xã hội 2 có cấu trúc mỗi bài học được thiết kế thống nhất bao gồm hệ thống các hoạt động học tập được chỉ dẫn bởi các kí hiệu biểu trưng cho các phương pháp và hình thức tổ chức dạy học. Hoạt động học tập trong mỗi bài gồm:  Hoạt động khởi động, Hoạt động khám phá, Hoạt động thực hành, Hoạt động vận dụng. Cuối mỗi bài học là những kiến thức cốt lõi HS học được và một hình ảnh để định hướng phát triển phẩm chất và năng lực của HS. Các bài ôn tập ở cuối mỗi chủ đề giúp HS hệ thống, ôn tập kiến thức sau khi học xong chủ đề. Đặc biệt ở các bài ôn tập đều có nội dung tự đánh giá. Nội dung trong khung là những gợi ý cụ thể cho việc tự đánh giá kết quả học tập của HS phù hợp với định hướng đổi mới đánh giá của Chương trình giáo dục phổ thông mới. GV cũng có thể căn cứ vào đó để đánh giá HS. 

Thông qua các hoạt động học tập gắn liền với các vấn đề thực tế xung quanh, phù hợp chương trình môn học, HS được rèn các kĩ năng quan sát, nhận xét, so sánh các sự vật, hiện tượng của môi trường xung quanh. Điều này giúp các em biết áp dụng kiến thức vào tình huống thực tế ở gia đình, trường, lớp và cộng đồng, biết ứng xử phù hợp trong các tình huống liên quan đến vấn đề an toàn, sức khoẻ của bản thân, người khác và môi trường xung quanh. Qua đó, giúp hình thành và phát triển các năng lực, bồi dưỡng phẩm chất. 

GV có thể sử dụng phối hợp nhiều phương pháp và hình thức tổ chức dạy học khác nhau như: quan sát, thảo luận, hỏi đáp, trò chơi học tập, thực hành, đóng vai... Các hoạt động trong SGK mang tính mở giúp GV sáng tạo, linh hoạt trong quá trình dạy học sao cho phù hợp với điều kiện của trường lớp, vùng miền…

Sách được trình bày 4 màu, hình ảnh đẹp mắt, sinh động, thiết kế mở, kết hợp hài hoà kênh chữ và kênh hình, đặc biệt ưu tiên kênh hình. Cách trình bày hấp dẫn nhằm kích thích sự ham học, trí tò mò và tư duy sáng tạo của HS. Nhờ đó, việc học sẽ trở thành một hành trình khám phá thú vị.      

- Môn Đạo đức:

 Sách được thiết kế logic, chặt chẽ với 8 chủ đề được chia thành 15 bài học. Mỗi bài học hướng tới giáo dục HS một chuẩn mực hành vi dễ thực hiện, phù hợp với HS lớp 2.

Các bài học được thiết kế theo các hoạt động học tập đa dạng, thông qua những câu chuyện, thông tin, tình huống thực tế… gần gũi, sinh động nhằm khơi gợi tình cảm và hứng thú học tập cho HS, tăng cường sự tương tác giữa HS với GV, HS với HS.

Đạo đức 2 được thiết kế theo định hướng mở, tạo điều kiện cho GV đổi mới phương pháp dạy học, kích thích khả năng tìm tòi, sáng tạo của HS. HS có thể linh hoạt trong việc xử lí các tình huống.

Sách kết hợp chặt chẽ giữa kênh chữ và kênh hình. Kênh chữ sử dụng ngôn ngữ chắt lọc, phổ thông, dễ hiểu; kênh hình sử dụng hình ảnh 4 màu, đẹp, sinh động, hấp dẫn, đồng thời đảm bảo tính vùng miền, sự cân đối về giới tính.

- Môn Giáo dục thể chất: Sách được biên soạn theo mô hình phát triển phẩm chất và năng lực người học; theo định hướng kết nối tri thức với cuộc sống và mục tiêu của phong trào thể thao Olympic là “nhanh hơn, cao hơn, mạnh hơn”; giúp các em biết cách chăm sóc sức khoẻ, có kĩ năng vận động đúng đắn, hướng tới một môn thể thao ưa thích, tạo hứng khởi để học tập các môn và vui chơi trong suốt cả năm học.

Nội dung của sách được thiết kế theo phần, chủ đề, mỗi chủ đề được biên soạn theo từng bài, mỗi bài dạy trong một số tiết [thay vì 1 tiết như trước đây]. Ở mỗi nội dung, hệ thống các bài tập thực hành, trò chơi được thiết kế mang tính trực quan, gắn với thực tiễn, đảm bảo phục vụ cho tất cả các đối tượng HS sử dụng. Các nội dung của cuốn sách được lồng ghép rất nhiều hoạt động, trò chơi giúp học sinh cùng giáo viên có thể trải nghiệm và tổ chức lớp học một cách đa dạng.

Cấu trúc mỗi bài gồm 4 hoạt động: Mở đầu [khởi động và chơi các trò chơi bổ trợ khởi động]; Kiến thức mới [nội dung bài học]; Luyện tập [tập luyện, chơi trò chơi vận động để củng cố nội dung bài học và phát triển thể lực]; Vận dụng [củng cố và khắc sâu kiến thức đã học qua các bài tập, tình huống thực tế]. Cách tiếp cận này sẽ giúp giáo viên linh hoạt hơn trong giảng dạy tuỳ theo thực tế của lớp học. 

Nhiều nội dung văn học, âm nhạc, tự nhiên – xã hội, bảo vệ môi trường được lồng ghép không chỉ giúp học sinh cảm thấy sự gần gũi của các hoạt động thể dục thể thao quanh ta mà còn tăng thêm hiểu biết, vốn sống cho các em.
Nội dung Kiến thức chung về Giáo dục thể chất gồm Vệ sinh cá nhân và Đảm bảo an toàn trong tập luyện, được thiết kế để dạy lồng ghép trong mỗi buổi tập [Phần mở đầu hoặc Phần kết thúc].

Công tác minh hoạ đặc biệt được chú trọng đảm bảo tính xuyên suốt, tính lôgic và thẩm mĩ cao trong toàn bộ cuốn sách. Từng chi tiết nhỏ như kĩ thuật động tác, tư thế thân người, góc nhìn, phù hợp lứa tuổi, bối cảnh gần gũi với thực tế… đều được cân nhắc rất kĩ lưỡng.

- Môn Âm nhạc:

Âm nhạc 2 bám sát chương trình mới 2018, khi tiếp cận và vận dụng, sách có độ mở nhất định nhưng đảm bảo đầy đủ kiến thức, kĩ năng và yêu cầu cần đạt của chương trình.

Nội dung sách nhẹ nhàng, hấp dẫn, phù hợp với việc dạy học đại trà. Các bài học được thiết kế theo chủ đề, trong đó bài hát là trung tâm. Tích cực hóa việc học tập của HS thông qua các hoạt động: khởi động, khám phá, luyện tập và vận dụng/sáng tạo. Vận dụng giáo dục tích hợp trong  nội bộ môn học và liên môn.
Nối tiếp Âm nhạc 1, SGK Âm nhạc 2 đem đến cho HS những kiến thức và trải nghiệm ban đầu về nghệ thuật âm nhạc phù hợp với lứa tuổi, góp phần giáo dục và phát triển thẩm mĩ nghệ thuật, thẩm mĩ âm nhạc, đáp ứng những yêu cầu cần đạt của chương trình  môn học. Từ mục tiêu, nội dung, yêu cầu cần đạt được quy định trong Chương trình âm nhạc lớp 2, sách đã cụ thể hóa thành nội dung học tập và các hoạt động.

Sách được trình bày theo 8 chủ đề, mỗi chủ đề có 1 bài hát và các nội dung như: Nghe nhạc; Tập đọc cao độ, bài tập tiết tấu, bài đọc nhạc; Giới thiệu nhạc cụ, kể chuyện âm nhạc… Các bài hát được chọn lọc cho HS học phù hợp với độ tuổi, gồm bài hát thiếu nhi, nhạc nước ngoài, dân ca VN. Giai điệu các bài hát vui tươi, trong sáng, dễ học, dễ nhớ, nội dung các bài hát đa dạng, có tính giáo dục cao.

SGK Âm nhạc 2 được trình bày và minh họa đẹp, bắt mắt, hình vẽ sinh động, gần gũi với tâm lí trẻ thơ, mang đến cho HS niềm vui, sự thích thú, hào hứng khi học môn Âm nhạc. 

- Môn Tiếng Anh 2: SGK Tiếng Anh 2 được triển khai theo chương trình tiếng Anh phổ thông mới 2018 và của Đề án Ngoại ngữ quốc gia 2020. 

Sách do các tác giả Việt Nam là các chuyên gia ngôn ngữ, giảng viên các trường Đại học Ngoại ngữ và GV giỏi biên soạn với sự hợp tác chặt chẽ về chuyên môn và nghiệp vụ giữa Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam với nhà xuất bản danh tiếng trên thế giới Macmillan Education ở bậc tiểu học. 

Tiếng Anh 2 bám sát các nguyên tắc, yêu cầu và nội dung kiến thức của Chương trình giáo dục phổ thông làm quen tiếng Anh lớp 1 và lớp 2 của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Đảm bảo tính liên thông giữa các khối lớp [từ lớp 1 - lớp 12].

Sách được biên soạn theo đường hướng giao tiếp, lấy việc học làm trung tâm nhằm phát huy toàn diện các kĩ năng ngôn ngữ [nghe, nói, đọc, viết]. Các hoạt động được thiết kế hấp dẫn, gần gũi, thân thiện giúp trẻ khám phá, trải nghiệm, học qua chơi, đảm bảo yếu tố “làm quen” hình thành niềm yêu thích học tiếng Anh trong những năm đầu cấp. 

Tiếng Anh 2 có hệ thống gồm 16 chủ đề gần gũi với các hoạt động thường nhật của HS lớp 2, phù hợp với tư duy và tâm lí lứa tuổi của HS tiểu học; kết hợp hài hòa các giá trị văn hoá Việt Nam, văn hoá khu vực, và văn hoá quốc tế và có tính liên thông tích hợp tương quan với các môn học khác trong chương trình như Toán, Mĩ thuật, Âm nhạc và đặc biệt là ngôn ngữ, kiến thức của môn Tiếng Việt. 

Sách được thiết kế đẹp, hiện đại, phù hợp với xu thế thiết kế sách của các bộ sách tiếng Anh trên thế giới. Bản thu âm do đối tác Macmillan Education thực hiện giọng Anh - Anh chuẩn mực, đạt chuẩn quốc tế. 

Hệ thống học liệu và các hợp phần bổ trợ đầy đủ và phong phú bao gồm: Sách Mềm, Tài liệu kiểm tra đánh giá, Bài giảng điện tử PowerPoint, Video tiết giảng minh họa, Giáo án mẫu, Vở tập viết, Bộ truyện đọc, Bộ Thẻ từ, Audio CD… đáp ứng đầy đủ nhu cầu giảng dạy và học tập cho người dùng bộ sách. 

2. Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh: gồm 1 đầu sách

- I-Learn Smart Start:

Bám sát khung chương trình của Bộ Giáo dục & Đào tạo đồng thời mở rộng thêm các nội dung thực tế với lớp học Việt Nam.

Dành cho tiểu học [từ lớp 1-5], nằm trong bộ giáo trình có tính liên thông 12 cấp độ, từ tiểu học tới Trung học Phổ thông [Lớp 1 - Lớp 12]

Nội dung được thiết kế chuyên biệt, dành riêng cho lớp học Việt Nam. Tính cập nhật, điều chỉnh cao.

Yếu tố văn hóa, truyền thống Việt Nam là nền tảng xây dựng bộ giáo trình, được lồng ghép trong các bài học một cách tự nhiên, không khiên cưỡng.

Tài liệu hấp dẫn, các bài hát vui nhộn; hình ảnh sinh động; các mẫu truyện tranh lôi cuốn và trò chơi hấp dẫn, phù hợp với tâm lý lứa tuổi.

Dễ sử dụng, các bài học được thiết kế giúp học viên dễ theo dõi, giáo viên có thể dễ dàng chuẩn bị bài giảng một cách nhanh chóng và hiệu quả.

Làm quen với dạng bài thi quốc tế: thông qua các bài tập, học viên được làm quen với các dạng câu hỏi thường gặp trong các kỳ thi quốc tế như Cambridge Young Learner hay TOEFL Primary

3. Đại học QG  Thành phố Hồ Chí Minh: gồm 1 đầu sách

- Phonics Smart 2:

Sách được thiết kế đẹp, sinh động, phù hợp với lứa tuổi, nội dung HS dễ hiểu, GV dễ dạy và chất lượng sách tốt có thể dùng cho các cháu học sinh ở những năm sau, không phân biệt vùng miền, từ khó hay thuận lợi. Sách Phonics Smart 2 liên thông sách tiếng Anh 1 Phonics – Smart. Học sinh tiếp tục được làm quen với tiếng Anh, phát âm chuẩn và phát triển các kỹ năng giao tiếp.

 Giúp học sinh hứng thú với việc nghe, nói và hoạt động bằng tiếng Anh, hình thành các kỹ năng giao tiếp tiếng Anh tự nhiên và các kỹ năng xã hội khác. Giúp học sinh có nền tảng tốt để phát triển 4 kỹ năng Nghe - Nói - Đọc - Viết, đặc biệt được chú trọng đến 2 kỹ năng Nghe và Nói 4 Chuẩn bị tâm thế và kiến thức tiếng Anh nền tảng ban đầu chuẩn mực để học sinh học tốt tiếng Anh ở các cấp độ cao hơn.

4. Đại học Sư phạm: gồm 1 đầu sách

- English Discovery:

Hình ảnh sinh động, bài hát vui nhộn phù hợp với lứa tuổi. ngữ cảnh giới thiệu ngữ liệu mới có hệ thống, tự nhiên hấp dẫn. Tài liệu dành cho HS phong phú.

Phụ huynh dễ ràng truy cập tài liệu để dạy và hỗ trợ cho con.

Nguồn tài nguyên hỗ trợ GV đa dạng, hỗ trợ triển khai các hoạt động trên lớp thêm hấp dẫn.

Sách English Discovery 2 có hành trình học tập [learning adventure] với bốn mức tự đánh giá, “Let’s go”, “I’m on my way”, “I’m almost there!” và “I’ve arrived!” giúp học sinh tự đánh giá quá trình học tập của mình. Ở mức đầu tiên, “Let’s go”, học sinh bắt đầu hành trình với mục tiêu học tập mới, có thể mới chỉ biết một hoặc hai từ của chủ đề đó. Mức thứ hai, “I’m on my way!”, cho thấy học sinh đang tiến bộ, đã có thêm hiểu biết về chủ đề đó, có thể biết được năm hoặc sáu từ. Mức độ ba, “I’m almost there!” cho thấy học sinh cảm thấy tự tin hơn với chủ đề và mục tiêu học tập đó. Và mức độ bốn, “I’ve arrived!” Học sinh hoàn toàn làm chủ được nội dung và hoàn thành mục tiêu học tập.

5. Chân trời sáng tạo - Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam:  gồm 2 đầu sách

- Môn Mĩ thuật:

Các bài học trong SGK Mĩ thuật 2 liên kết với nhau theo tiến trình ở mỗi chủ đề, thúc đẩy năng lực sáng tạo và sáng tạo không ngừng cho HS. 

Bài học được thiết kế gồm 5 hoạt động theo mô hình nhận thức của học tập trải nghiệm, luôn hướng tới việc hình thành, phát triển phẩm chất, năng lực chung và năng lực thẩm mĩ cho HS. 

Hoạt động mĩ thuật trong bài học tạo cơ hội cho HS sử dụng các giác quan để tác động đến các loại hình trí thông minh ở mỗi cá nhân.

Hình thức khởi đầu mỗi bài học đa dạng, linh hoạt: thực hành, quan sát, tưởng tượng, trí nhớ… có thể thực hiện trong hoặc ngoài lớp, cá nhân hoặc theo nhóm, tạo sự tò mò, hứng thú cho HS và luôn kết nối kiến thức với cuộc sống. 

Ngôn ngữ, hình ảnh gần gũi, dễ hiểu và hấp dẫn với HS mọi vùng miền, thuận tiện cho việc tương tác giữa HS với GV và phụ huynh. 

- Môn Trải nghiệm sáng tạo:

Các chủ đề trong SGK được thiết kế bám sát mục tiêu 4 mạch nội dung trong Chương trình Hoạt động trải nghiệm 2018, mỗi chủ đề đều nêu rõ định hướng phát triển phẩm chất, năng lực chung và năng lực đặc thù cho HS. 

Các hoạt động trải nghiệm được thiết kế cụ thể, hướng dẫn tỉ mỉ, dễ làm, dễ thực hiện.

Loại hình tổ chức hoạt động trải nghiệm kết hợp hài hoà giữa các hoạt động cá nhân – nhóm lớn – nhóm nhỏ đảm bảo mọi HS đều được tự chủ trong hoạt động, tự do trong sáng tạo và cơ hội phát triển bản thân. Hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm phong phú, tạo cơ hội cho mọi HS được phát triển bản thân.

Sách có điểm mới trong công tác đánh giá kết quả học tập của HS, đó là đánh giá theo năng lực.

Sách tạo được sự tương tác với HS và tương tác với gia đình, cộng đồng trong việc tổ chức Hoạt động.

Các đầu sách giáo khoa mà UNND tỉnh Ninh Bình phê duyệt đẩm bảo phù hợp với đặc điểm kinh tế - xã hội của tỉnh. Cấu trúc SGK được thiết kế theo hướng mở, tạo điều kiện để nhà trường xây dựng và thực hiện kế hoạch giáo dục. Thể hiện rõ các mạch chủ đề/bài học; dễ phân biệt các phần bằng hệ thống ký hiệu, biểu tượng; trình bày hấp dẫn, cân đối, hài hòa giữa kênh chữ và kênh hình,  bảo đảm tính thẩm mĩ, phù hợp với đặc trưng môn học và tâm sinh lý lứa tuổi học sinh tại tỉnh Ninh Bình.

                                                         Khánh An, ngày 24 tháng 4 năm 2021

                                                                                Hiệu trưởng

                                                                              Lại Ánh Hường