Trên một số diễn đàn, nhiều ý kiến tranh luận về đề thi học sinh giỏi lớp 9, môn Ngữ Văn năm nay của Hà Nội.
Cô Nguyễn Thị Anh, giáo viên Ngữ Văn lâu năm, Trường THPT Con Cuông, Nghệ An cho biết, đề thi này chưa hay.
Là đề thi dành cho học sinh giỏi nhưng ở câu hỏi 1, không dạy cho học sinh cách vượt qua nghịch cảnh.
Chưa kể, cách đặt vấn đề "khóc hộ" trong đoạn trích khiến nhiều người chưa thấy được sự sẻ chia mà là sự "thương vay, khóc mướn".
Đề thi Ngữ Văn bị cho chưa hay và có nhiều lỗi.
Trên trang cá nhân, một tiến sĩ văn học cho biết, ông cũng thấy "choáng" bởi đề thi học sinh giỏi lớp 9 môn Ngữ Văn của Hà Nội năm nay quá nhiều lỗi.
Thứ nhất, ở tên miền mà người ra đề cho biết đã sử dụng đoạn trích [//www.vtmonline.vn], khi truy cập thấy không tồn tại hoặc bị khóa.
Ở câu 1: Từ "Khóc giùm" nằm trong trường nghĩa với "khóc mướn", tức chính mình khóc thay người khác, nhưng khác khóc mướn vì đã "giùm" thì miễn phí.
Còn hiểu theo nghĩa "khóc giùm" tức là "giúp bạn ấy khóc" nghĩa là giúp cho người khác khóc vì người ấy không khóc được.
Theo tiến sĩ này, ở cả hai cách hiểu trên đều rất vô nghĩa.
Ở câu 2: Đề tài, chủ đề có thể xem như "chủ ngữ", còn phương diện chủ quan của nội dung là "vị ngữ"
Chuyên gia này cho rằng, chủ ngữ, vị ngữ là sự phân tích thành phần câu theo ngữ pháp cấu trúc.
Họ chỉ mượn khái niệm "chủ ngữ", "vị ngữ" để nói đến quan hệ giữa nhân vật và sự kiện như một thứ cú pháp của truyện kể.
Không ai nói "chủ ngữ" là đề tài, chủ đề, "vị ngữ" giống quan hệ chủ ngữ/vị ngữ của cấu trúc câu bao giờ.
"Phân tích quan hệ giữa đề tài, chủ đề với nội dung tác phẩm mà giống như phân tích ngữ pháp câu sao"? chuyên gia này đặt câu hỏi.
Đề thi Toán cũng được cho có câu hỏi tương tự một bài trong đề thi chọn đội tuyển học sinh giỏi quốc gia cấp THPT năm học 2019-2020 của Trường ĐH Vinh. [Ảnh: Vnn].
Ở đề thi Toán cũng được cho có câu hỏi tương tự một bài trong đề thi chọn đội tuyển học sinh giỏi quốc gia cấp THPT năm học 2019-2020 của Trường ĐH Vinh.
Trao đổi với PV Dân trí, thầy Trần Mạnh Tùng, giáo viên Toán, Trường THPT Lương Thế Vinh [Hà Nội] khẳng định, câu 1 của bài 5 đề thi học sinh giỏi lớp 9 Hà Nội năm nay hoàn toàn tương tự Bài 7 trong đề thi chọn đội tuyển thi học sinh giỏi quốc gia THPT của Trường ĐH Vinh năm học 2019-2020.
Tuy nhiên, hai đề thi lại có sự vênh nhau về mức độ, thời gian và đối tượng học sinh.
Cụ thể theo thầy Tùng, trong đề của Trường ĐH Vinh, bài này chiếm đến 7/20 điểm, với thời gian làm bài bình quân trong 63 phút.
Trong khi đó, bài này trong đề chọn học sinh giỏi lớp 9 của Hà Nội thì chỉ có 1/20 điểm, với thời gian tương đối mà học sinh có thể làm là 7,5 phút.
Được biết, kỳ thi học sinh giỏi lớp 9 cấp thành phố năm học 2020 - 2021 của Hà Nội diễn ra vào ngày 13/1.
Đội tuyển mỗi bộ môn văn hóa của quận, huyện gồm 10 thí sinh dự thi, riêng môn Tin học có 5 thí sinh. Đội tuyển thi môn khoa học có 20 thí sinh.
Tổng hợp đề thi HSG Văn lớp 9 cấp trường, cấp quận [huyện], cấp tỉnh [thành phố] giúp học sinh ôn thi bồi dưỡng học sinh giỏi môn Ngữ Văn lớp 9.
Theo Sở GD-ĐT TP.HCM, Trường quốc tế American Academy [ISHCMC-AA], cần có trách nhiệm giải quyết sự việc như gặp phụ huynh học sinh, đảm bảo an toàn cho học sinh, ổn định tâm lý, tránh ảnh hưởng đến việc học.
Đề thi như sau:
Câu 1
"Một anh GrabBike chở một nữ bác sĩ vào bệnh viện chống dịch, đã cương quyết không nhận tiền cuốc xe. Anh nói với chị một câu khiến ai nghe cũng xúc động: Nhận tiền của bác sĩ đi chống dịch lúc này là có tội với Tổ quốc! [...] Anh chạy xe ôm, cái nghề có thể nói là rất bình dân và vất vả, phải quần quật giữa những ngày dịch giã để kiếm tiền nuôi thân và gia đình, đã cho chúng ta hiểu thêm về một kía cạnh của Tổ quốc.
[Văn Công Hùng, Chúng ta sẽ phải sống khác!, báo Văn nghệ 30/8/2021]
Từ sự việc trên, em hãy tạo lập một văn bản nghị luận [khoảng 2 trang giấy thi] với chủ đề: Một khía cạnh của Tổ quốc trong em.
Câu 2
Có người băn khoăn thế nào là thơ hay? Rồi người đó tự trả lời:
Với tôi, một câu thơ hay, một bài thơ hay ít nhất phải gây được ấn tượng về một phương diện nào đó. Những ấn tượng đó thường in sâu vào trí nhớ, hóa thành máu thịt, hóa thành tâm hồn.
[Theo Hoàng Minh Đức, Một cách ngẫm về thơ, báo Văn nghệ 29/6/2018]
Em hiểu ý kiến trên như thế nào? Làm rõ "những ấn tượng" của em về một bài thơ hay trong chương trình Ngữ văn Trung học cơ sở.
Cô giáo Nguyễn Kim Chi, giáo viên Ngữ văn tại một trường THCS ở Hoài Đức, Hà Nội nhận xét đề thi học sinh giỏi lớp 9 năm nay tường minh và hay, có tính thời sự, tính giáo dục cao.
Cô Chi đánh giá cao câu nghị luận xã hội.
“Thế hệ trẻ ngày nay ít quan tâm đến đất nước, Tổ quốc, cộng đồng. Vì vậy, đề cũng gợi được nhiều suy nghĩ và cảm xúc đối với đất nước - dù chỉ là một khía cạnh nhưng khơi gợi những điều mang tính thời đại. Đó là tình người trong dịch bệnh, sự sẻ chia, tri ân bác sĩ ở tuyến đầu và lớn hơn đó là lòng yêu nước”.
Cô Chi cũng bày tỏ mong muốn “Nếu đề thi Ngữ văn vào lớp 10 tới đây mà câu nghị luận xã hội ra như vậy thì sẽ đổi mới nhiều so với cách ra đề cũ an toàn như những năm qua”.
Trong khi đó, cô Nguyễn Thị Thùy Mia, giáo viên Ngữ văn Trường THCS Cát Linh [Hà Nội] thì nhìn nhận “phom” của đề năm nay cũng tương tự như các đề học sinh giỏi những năm gần đây. Nội dung hỏi thì vẫn 2 phần, gồm nghị luận xã hội và nghị luận văn học.
“Nội dung đề thi có một chút mới là câu nghị luận xã hội hỏi liên quan đến Covid-19, nhưng vấn đề này đến giờ cũng không lạ lẫm gì nữa.
Tuy nhiên, với đề thi này, học sinh sẽ phát huy được hết khả năng vì phạm vi kiến thức khá tự do ở cả 2 câu - các em được tự chọn ngữ liệu ở câu 2 và tự khám phá bản thân ở câu 1”.
Cô giáo Hoàng Thanh Hương, giáo viên Ngữ văn ở TP.HCM thì đánh giá “Đề Văn đúng với độ khó của một đề thi học sinh giỏi”.
“Ở câu 1 nghị luận, đề Văn có đưa ra ngữ liệu bám sát thực tế. Tuy nhiên, tôi vẫn cảm thấy có gì đó hơi quá sức về tư duy của lứa tuổi của học sinh cấp 2.
Còn với câu 2, tôi cho rằng học sinh có thể có một bài làm hay với đề thi như thế này.
Đề này, nếu là học sinh bình thường các bạn ấy sẽ viết dưới dạng cảm nhận về tác phẩm, tức là cảm nhận chung chung. Nhưng một học sinh khi đã được chọn vào đội tuyển thành phố là em đó đã có đủ năng lực để có thể cảm và viết. Các bạn sẽ chỉ rõ ra bài thơ, câu chuyện đó hay vì những khía cạnh nào, và tập trung khai thác sâu về khía cạnh đó” - cô Hương nói.
Phương Chi
Những thay đổi trong đề thi tuyển sinh vào lớp 10 của các địa phương trong vài năm trở lại đây được nhiều giáo viên Ngữ văn đánh giá tích cực.
Trong mùa tuyển sinh vào lớp 10 năm nay của các tỉnh thành trên cả nước, sự xuất hiện của những đề thi môn Ngữ văn gây tiếng vang trở nên dồn dập hơn chứ không còn thưa thớt như những năm trước.
Trong các đề thi Ngữ văn nổi bật thời gian qua, những câu hỏi thu hút sự chú ý nhất thường không rơi vào các tác phẩm đã học trong chương trình mà ngữ liệu chủ yếu lấy từ bên ngoài.
Theo các giáo viên, đề thi văn học sinh giỏi môn Ngữ văn lớp 12 của TP.HCM có yếu tố mới, sáng tạo và gây hứng thú thực sự, cho cả người học và người dạy.
Trong khi kì thi tuyển sinh vào lớp 10 đang diễn ra ở nhiều tỉnh/thành trong cả nước, đề thi môn Ngữ văn của Khánh Hòa nhận được sự chú ý ở cả đề thi chung và đề thi vào lớp chuyên.