Dân số thế giới đạt 6 tỷ vào năm nào năm 2024

Canada là một trong những nước có tăng trưởng dân số nhanh nhất thế giới năm 2023, phần lớn do tăng lao động nước ngoài và sinh viên quốc tế. Trong ảnh: Thủ tướng Canada Justin Trudeau thăm Hiệp hội Văn hóa Caribe ở Pickering, Ontario hồi cuối tháng 11-2023 Ảnh: REUTERS

Do ảnh hưởng các yếu tố như tỉ lệ sinh sụt giảm, tỉ lệ người trẻ ít đi... mà tốc độ tăng dân số đang chậm lại. Cột mốc 9 tỉ người có thể mất hơn 14 năm nữa mới chạm tới và thêm khoảng 16,4 năm nữa để dân số thế giới đạt 10 tỉ người.

Trước đó, báo cáo "Toàn cảnh dân số thế giới" hồi tháng 6-2023 của Liên Hiệp Quốc ước tính hầu hết tăng trưởng dân số tập trung ở các khu vực đang phát triển - dự kiến tăng từ 5,9 tỉ người hiện nay lên 8,2 tỉ vào năm 2050.

Trong cùng giai đoạn, dân số của các nước phát triển hầu như không thay đổi, dự kiến ở mức 1,3 tỉ người. Tại châu Phi, dân số có thể tăng từ 1,1 tỉ người hiện nay lên 2,4 tỉ người vào năm 2050 và 4,2 tỉ người vào năm 2100.

Trung Quốc sau khi mất "ngôi" đông dân nhất thế giới vào tay Ấn Độ sẽ tiếp tục bị Nigeria cạnh tranh ví trị thứ hai vào khoảng năm 2100. Khi đó, dân số Trung Quốc dự kiến giảm còn 1,1 tỉ người, còn Nigeria có khoảng 913,8 triệu người.

Theo Liên Hợp Quốc, động lực chính thúc đẩy tăng trưởng dân số toàn cầu là việc tuổi thọ tiếp tục tăng lên - Ảnh minh họa

Về tốc độ tăng dân số, nhóm nghiên cứu thuộc Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc cho biết sau khi đạt đỉnh vào đầu những năm 1960, tốc độ tăng dân số thế giới đã giảm mạnh. Cụ thể, tốc độ tăng dân số hằng năm đã giảm từ mức 2,1% trong giai đoạn 1962-1965 xuống còn dưới 1% vào năm 2020 và con số này có thể giảm xuống còn 0,5% vào năm 2050 do tỉ lệ sinh giảm.

Về tỉ suất sinh, năm 2021, tỉ suất sinh ở mức 2,3 con/phụ nữ, giảm từ mức 5 con/phụ nữ vào năm 1950. Con số này sẽ giảm xuống 2,1 con/phụ nữ vào năm 2050.

Theo Liên Hợp Quốc, động lực chính thúc đẩy tăng trưởng dân số toàn cầu là việc tuổi thọ tiếp tục tăng lên 72,8 năm vào năm 2019, cao hơn 9 năm so với năm 1990. Đến năm 2050, tuổi thọ trung bình vào khoảng 77,2 năm.

Kết quả này có nghĩa là tỉ lệ những người hơn 65 tuổi sẽ tăng từ 10% vào năm 2022 lên 16% vào năm 2050. Xu hướng dân số già hóa sẽ tác động đến thị trường lao động và hệ thống hưu trí quốc gia khi dịch vụ chăm sóc người cao tuổi sẽ tăng cao.

Trung Quốc và Ấn Độ, 2 nước đông dân nhất thế giới hiện tại, sẽ hoán đổi vị trí vào năm 2030. Theo đó, dân số Trung Quốc từ 1,4 tỷ người giảm xuống còn 1,3 tỷ người vào năm 2050.

Đến cuối thế kỷ này, dân số Trung Quốc có thể giảm xuống còn 800 triệu người. Trong khi đó, Ấn Độ sẽ vượt Trung Quốc vào năm 2023 và đạt con số 1,7 tỷ người vào năm 2050. Kế tiếp 2 nước trên, Mỹ tiếp tục là quốc gia đông dân thứ 3 trên thế giới vào năm 2050 và sẽ ngang bằng với Nigeria với 375 triệu người./.

Mặc dù mối liên hệ giữa dân số thế giới và những tác động của chúng đối với hành tinh này rất phức tạp, nhưng có một điều chắc chắn rằng dân số loài người càng tăng, thì càng có ít không gian hơn cho phần còn lại của sự sống trên Trái Đất.

Tới nay, ước tính 3/4 diện tích đất liền và 2/3 đại dương đã bị con người làm thay đổi đáng kể.

Con người cùng chiếm 1/3 sinh khối của tất cả các loài động vật có vú trên cạn, được đo bằng hàm lượng carbon. Trong đó, lượng gia súc được nuôi bởi con người chiếm gần như tất cả phần còn lại, với chỉ một lượng nhỏ khoảng 2% dành cho các động vật có vú sống ngoài tự nhiên.

Bao nhiêu người có thể sống "bền vững"?

Mặc dù toàn bộ 8 tỷ người đều đang sống và hít thở không khí, nhưng có bao nhiêu người sở hữu cuộc sống "bền vững"?

Một nghiên cứu năm 2020 kết luận rằng hệ thống lương thực hiện tại của chúng ta chỉ có thể nuôi sống khoảng 3 tỷ người mà không chạm tới các giới hạn chính của hành tinh.

Tuy nhiên, điều đáng ngạc nhiên là chúng ta chỉ cần thay đổi một vài biến số, chủ yếu là cây trồng và thực vật, là đã có thể dễ dàng nâng con số này lên gần 8 tỷ.

Nếu như tiến thêm một bước nữa để giảm tiêu thụ thịt và tránh lãng phí thực phẩm, con người có thể đáp ứng cho khoảng 10 tỷ người.

Dẫu vậy, chúng ta sẽ ngày càng già đi. Điều đó có nghĩa là ngày càng có ít người có thể làm việc để hỗ trợ cho những người khác.

Tỷ lệ sinh sẽ tiếp tục giảm?

Theo dự báo của IHME, tỷ lệ sinh của con người sẽ tiếp tục giảm trên toàn thế giới. 2/3 dân số toàn cầu hiện đang sống ở những nơi mà tỷ lệ sinh (số trẻ em trung bình trên một phụ nữ) đã giảm xuống dưới mức thay thế, theo Liên Hợp Quốc.

Trong đó, dân số đã giảm ở một số quốc gia có mức sinh thấp, bao gồm Nhật Bản, Ý, Hy Lạp và Bồ Đào Nha.

"Chúng ta đã đạt đến đỉnh điểm về số lượng trẻ em. Sẽ không bao giờ có nhiều trẻ em còn sống hơn hiện nay, với tỷ lệ sinh đang giảm mạnh trên toàn cầu", IHME cho biết.

Ngay cả ở những nơi có tỷ lệ dân số trẻ cao, chẳng hạn như Ấn Độ, mức sinh giảm xuống dưới mức thay thế sẽ không dẫn đến suy giảm dân số ngay lập tức - mà sẽ có một sự chậm trễ kéo dài nhiều thập kỷ.

Cụ thể, theo dự báo của Vollset, dân số Ấn Độ sẽ đạt đỉnh 1,6 tỷ người vào năm 2049 và giảm xuống còn 1,1 tỷ người vào năm 2100.

Theo dự báo của Liên Hợp Quốc, hầu hết sự gia tăng dân số đến năm 2050 sẽ chỉ xảy ra ở 8 quốc gia, gồm có: Cộng hòa Dân chủ Congo, Ai Cập, Ethiopia, Ấn Độ, Nigeria, Pakistan, Philippines và Tanzania.

Dự báo thế giới đạt 11 tỷ người vào những năm 2080

Nhiều người cho rằng có vẻ như dân số trên thế giới đang tăng nhanh hơn bao giờ hết.

Tuy nhiên trên thực tế, tốc độ tăng trưởng của chúng ta lại đang giảm mạnh, với tỷ lệ sinh hiện nằm dưới mức thay thế cần thiết để duy trì dân số, và điều này xảy ra ở hầu hết các khu vực trên thế giới.

Năm 2019, Liên Hợp Quốc dự báo dân số sẽ tiếp tục tăng lên 11 tỷ người vào năm 2100. Tuy nhiên, kịch bản trong dự báo mới nhất lại cho rằng dân số sẽ mức này sớm hơn, cụ thể là vào những năm 2080.

Trước đó, các dự đoán mới nhất của Liên Hợp Quốc, được công bố vào đầu năm nay, cho thấy thế giới sẽ có khoảng 9,7 tỷ người vào năm 2050. Đây sẽ là tin tốt cho những nỗ lực hạn chế biến đổi khí hậu và ngăn chặn sự tuyệt chủng hàng loạt của các giống loài.