Cổ có bao nhiêu đốt sống

So với khu vực thắt lưng hay cổ, đốt sống ở vùng ngực ít bị thoái hóa hơn. Mặc dù vậy, các chuyên gia vẫn đánh giá cao mức độ nguy hiểm của thoái hóa đốt sống ngực bởi những hệ lụy kèm theo nếu bệnh không được điều trị, kiểm soát tốt ngay từ đầu. 

Thoái hóa đốt sống ngực là gì? 

Thoái hóa đốt sống ngực (tên tiếng Anh: Thoracic spondylosis) là tình trạng đau nhức dai dẳng, khó chịu ở giữa lưng. Do biên độ vận động của các đốt sống ngực bị hạn chế nên rủi ro thoái hóa tại đây thường không cao. Tuy vậy, không ít người vẫn được chẩn đoán mắc bệnh. (1)

Ước tính có đến hàng triệu người trên thế giới đã và đang phải đối mặt với vấn đề thoái hóa khớp. Đây là dạng viêm khớp phổ biến nhất, xảy ra khi lớp sụn khớp bảo vệ các đầu xương bị tổn thương và bào mòn bởi nhiều yếu tố khác nhau. Thoái hóa có thể ảnh hưởng đến mọi khớp trong cơ thể, đặc biệt là các khớp ở đầu gối, háng, bàn tay và cột sống.

Cấu tạo cột sống được thành 5 khu vực chính gồm:

• Cột sống cổ với 7 đốt sống từ C1 – C7
• Cột sống ngực kéo dài từ đốt sống T1 đến T12
• Cột sống thắt lưng với 5 đốt sống L1 – L5
• Xương cùng với 5 đốt sống từ S1 – S5
• Xương cụt tạo thành bởi 4 đoạn xương hợp nhất với nhau

7 đốt sống cổ / 12 đốt sống ngực / 5 đốt sống lưng/ 5 đốt sống cùng / Xương cụt

Nguyên nhân gây thoái hóa đốt sống ngực

Tương tự những trường hợp thoái hóa cột sống khác, bệnh thoái hóa cột sống ngực cũng có mối liên hệ mật thiết với tuổi tác. Theo thời gian, sức bền cũng như khả năng chịu đựng áp lực của các đốt sống ngực giảm đi đáng kể, tạo điều kiện cho quá trình thoái hóa diễn ra.

Ngoài ra, một số yếu tố dưới đây cũng góp phần làm bào mòn lớp sụn khớp ở các đốt sống vùng lưng giữa, bao gồm:

• Thường xuyên khuân vác vật nặng
• Chấn thương cột sống vùng ngực (do tai nạn, tập luyện thể chất với cường độ quá lớn, va chạm mạnh khi chơi thể thao…)
• Loãng xương
• Thoái hóa đĩa đệm ở các đốt sống T1 – T12
• Cong vẹo cột sống
• Tổn thương phần liên mỏm khớp (pars interarticularis)
• Yếu tố di truyền

Bên cạnh đó, một người được chẩn đoán mắc bệnh thoái hóa đốt sống cổ hoặc thoái hóa cột sống thắt lưng cũng có nguy cơ cao mắc bệnh. Theo các chuyên gia, khi một phần của cột sống chịu thương tổn, rủi ro phát sinh vấn đề ở phần còn lại sẽ tăng lên đáng kể. 

Triệu chứng và dấu hiệu nhận biết bệnh thoái hóa cột sống ngực

Thực tế, các triệu chứng thoái hóa cột sống ngực không phải lúc nào cũng rõ ràng. Tuy nhiên, hầu hết người bệnh đều có biểu hiện đau nhức kèm theo cứng lưng dai dẳng, đặc biệt là ở khu vực lưng giữa. Các cơn đau thường đỡ hơn khi bệnh nhân nghỉ ngơi nhưng lại càng tệ hơn nếu người bệnh không vận động trong thời gian dài. (2)

Không những vậy, người bệnh còn có thể bắt gặp các triệu chứng thoái hóa cột sống ngực khác như:

• Cơ lưng giữa có xu hướng co thắt
• Tư thế thay đổi bất thường để chống chọi với tình trạng đau cứng lưng
• Khả năng đi lại bị hạn chế
• Gặp nhiều khó khăn hoặc thậm chí là không thể thực hiện được một vài động tác như ngả người ra sau, xoay thân trên hay thậm chí là đứng thẳng
• Sưng khớp cục bộ

Thoái hóa cột sống ngực có nguy hiểm không?

Đau nhức kéo dài gây khó chịu không phải là điều duy nhất mà bệnh nhân phải đối mặt nếu không sớm có biện pháp can thiệp tình trạng thoái hóa ở cột sống ngực. Theo BS.CKI Trần Xuân Anh từ khoa Thần kinh Cột sống – Trung tâm Chấn thương chỉnh hình – Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, nếu không được kiểm soát tốt, căn bệnh mạn tính này có thể kéo theo một số biến chứng nghiêm trọng như:

Không những vậy, cả ba vấn đề trên đều có nguy cơ chèn lên các rễ thần kinh xung quanh, từ đó ảnh hưởng đến khả năng vận động của tay, chân và thậm chí đôi khi gây tàn phế. (3)

Chẩn đoán bệnh thoái hóa đốt sống ngực

Người bệnh nên tìm gặp bác sĩ để được thăm khám và tìm kiếm nguyên nhân khi có biểu hiện đau cứng lưng kéo dài ảnh hưởng đến giấc ngủ và sinh hoạt ngày. 

Sau khi đặt câu hỏi về các triệu chứng đã và đang diễn ra cũng như bệnh sử cá nhân, bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân chụp X-quang vùng ngực nếu họ nghi ngờ các đốt sống tại đây bị thoái hóa, đặc biệt khi người bệnh trên 60 tuổi. 

Bên cạnh đó, chụp MRI cũng có thể được chỉ định để bác sĩ kiểm tra liệu tình trạng thương tổn ở các dây thần kinh và mô mềm xung quanh cột sống, từ đó đề xuất hướng điều trị hiệu quả, phù hợp. 

Các phương pháp điều trị bệnh thoái hóa cột sống ngực

Mục tiêu chung của những phương pháp điều trị thoái hóa đốt sống ngực là kiểm soát tốt triệu chứng và ngăn ngừa bệnh tiến triển thêm, đồng thời cải thiện khả năng vận động của người bệnh. Bác sĩ sẽ dựa vào nhiều yếu tố để xây dựng phác đồ điều trị hiệu quả, phù hợp cho từng bệnh nhân. Các giải pháp thường được đề xuất gồm:

Điều trị bằng thuốc

Thuốc giảm đau có thể xem là lựa chọn đầu tay trong hầu hết phác đồ điều trị các bệnh cơ xương khớp – cột sống, bao gồm cả thoái hóa cột sống ngực. Paracetamol và các thuốc giảm đau kháng viêm không steroid (NSAIDs) như aspirin, ibuprofen, naproxen… là những loại thường được kê toa, sử dụng nhất. Đối với trường hợp viêm đau nặng, bác sĩ có thể cân nhắc đề xuất thuốc giảm đau opioid hoặc tiêm corticoid. 

Tập vật lý trị liệu

Đối với những người đang tiếp nhận điều trị các vấn đề liên quan đến cột sống, bao gồm cả thoái hóa, tập luyện là điều cần thiết để: 

• Điều chỉnh tư thế đúng, tránh gây thêm áp lực lên các đốt sống suy yếu
• Cải thiện biên độ vận động của cột sống
• Duy trì tính linh hoạt và tăng sức mạnh cơ lưng
• Tăng cường các mô cơ vùng trung tâm cơ thể nhằm hỗ trợ giữ cột sống ổn định
• Kiểm soát tốt cân nặng và tuần hoàn
• Nâng cao sức khỏe tổng thể

Để việc luyện tập đem lại lợi ích như mong đợi, người bệnh nên tham vấn ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu. Các chuyên gia có thể gợi ý, hướng dẫn một số bài tập vật lý trị liệu cũng như cường độ tập luyện phù hợp cho bệnh nhân nhằm tối ưu hóa hiệu quả tập luyện, đồng thời giảm thiểu nguy cơ phát sinh vấn đề ngoài ý muốn.(4)

Bên cạnh đó, đôi khi bác sĩ cũng sẽ đề xuất các hình thức tập luyện khác như:

• Bơi lội: giúp tăng cường sức mạnh, cải thiện khả năng vận động cũng như tính linh hoạt của vùng lưng và vai
• Thủy liệu pháp: trị liệu bằng hồ bơi chuyên dụng giúp giảm đau và thả lỏng các cơ bị căng cứng

Phẫu thuật

Hầu hết trường hợp, bệnh thoái hóa cột sống ngực không nhất định phải điều trị bằng phương pháp phẫu thuật. Tuy nhiên, đây sẽ là lựa chọn cần thiết nếu người bệnh:

• Không đáp ứng tốt với phác đồ điều trị nội khoa (sử dụng thuốc và vật lý trị liệu)
• Bị chèn rễ thần kinh bởi đĩa đệm, gai xương hoặc đốt sống trượt

Các lựa chọn phẫu thuật trong trường hợp này thường gồm:

• Phẫu thuật cắt bỏ một phần đĩa đệm bị thoát vị nhằm giảm tải áp lực đè lên rễ thần kinh
• Phẫu thuật cắt bỏ lá đốt sống (laminectomy) để loại bỏ gai xương, đồng thời tạo thêm không gian cho tủy sống và các dây thần kinh
• Phẫu thuật tạo hình bản sống (laminoplasty)  góp phần “nới rộng” không gian cho mô thần kinh bên trong cột sống
• Phẫu thuật nối đốt sống (spinal fusion) có thể làm giảm tính linh hoạt của cột sống nhưng sẽ giúp thuyên giảm tình trạng đau lưng dai dẳng đáng kể

Ngoài ra, hiện nay nhiều chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực ngoại cơ xương khớp còn đề xuất hướng điều trị bằng phương pháp phẫu thuật nội soi cột sống với hàng loạt ưu điểm như:

• Hạn chế rủi ro phát sinh biến chứng hậu phẫu 
• Giảm thiểu thương tổn đến các mô mềm (cơ, dây chằng, thần kinh…)
• Ít đau, thời gian phục hồi ngắn
• Vết mổ nhỏ, dễ chăm sóc và ít chảy máu

Với đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh tự hào có thể triển khai thành công hàng chục nghìn ca phẫu thuật nội soi cột sống phức tạp nhất, qua đó giúp bệnh nhân sớm tìm lại niềm vui cuộc sống. 

Cách chăm sóc và phục hồi cho người bệnh thoái hóa cột sống ngực

Điều trị thoái hóa đốt sống ngực là một quá trình dài. Vì vậy, bên cạnh bác sĩ, bệnh nhân cũng rất cần sự trợ giúp, chăm sóc từ người thân và bạn bè. Thông thường, để giúp đỡ một người gặp rắc rối với các cơn đau lưng liên quan đến thoái hóa, người chăm sóc cần:

• Nhắc nhở bệnh nhân về thời gian vận động – nghỉ ngơi hợp lý, tránh để bệnh nhân nằm hoặc ngồi một chỗ quá lâu làm tăng nguy cơ hình thành huyết khối (cục máu đông) ở chân
• Lưu ý người bệnh dùng thuốc theo đúng thời gian và chỉ định của bác sĩ nhằm đảm bảo hiệu quả tốt nhất, đồng thời hạn chế tác dụng phụ của thuốc
• Trò chuyện, chia sẻ cùng bệnh nhân để giúp cải thiện sức khỏe tinh thần
• Hỗ trợ người bệnh xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, khoa học

Để đặt lịch khám và điều trị với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:

Nhìn chung, mặc dù thoái hóa đốt sống ngực không thể chữa khỏi hoàn toàn nhưng hiểu rõ về bệnh lý mạn tính này có thể giúp bệnh nhân kiểm soát bệnh hiệu quả hơn, từ đó cải thiện hiệu quả công việc và chất lượng cuộc sống hàng ngày.