2021/5/11
Nhật Bản là nước có tỷ lệ người cao tuổi lớn nhất thế giới, với tỷ lệ người già từ 65 tuổi trở lên đã chiếm tới 28,4% dân số. Hơn nữa, tỷ lệ người cao tuổi Nhật Bản cao hơn rất nhiều so với con số 23% của Italy, nước đứng ở vị trí thứ 2 trong bảng xếp hạng. Trong khi đó tính đến hết năm 2019, Nhật Bản cũng là nước có tuổi thọ trung bình cao trên thế giới. Phụ nữ nước này có tuổi thọ trung bình là 87,32 tuổi, nam giới Nhật Bản có tuổi thọ trung bình là 81,25 tuổi đều tăng so với những năm trước.
Người cao tuổi nhất Nhật Bản là cụ bà Tanaka Kane, 117 tuổi, hiện sống tại 1 viện dưỡng lão ở thành phố Fukuoka, tỉnh Fukuoka. Cụ Tanaka cũng được ghi vào Kỷ lục Guinness là người cao tuổi nhất thế giới. Bên cạnh đó, cụ ông cao tuổi nhất Nhật Bản là cụ Ueda Mikizo, 110 tuổi sống tại thành phố Nara.
Nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Y khoa Anh [BMJ] cho thấy chế độ ăn uống của người Nhật là bí mật để làm tăng tuổi thọ. Trung tâm Y tế và sức khoẻ Toàn cầu Quốc gia ở Tokyo [Nhật Bản] đã theo dõi thói quen ăn uống và sức khỏe của gần 80.000 đàn ông và phụ nữ trong suốt 15 năm. Họ phát hiện rằng những người tuân thủ chặt chẽ các hướng dẫn về thực phẩm và chế độ ăn uống hợp lý có sức khỏe tốt hơn so với người khác.
• 5 – 7 phần thực phẩm làm từ ngũ cốc, như cơm, mì, bánh mì• 5 – 6 phần rau• 3 – 5 phần thịt cá• 2 phần trái cây• 2 phần sữa và các sản phẩm từ sữa.• Ăn đồ ăn vặt và đồ ngọt vừa phải, uống rượu vừa phải
• Tuân thủ nghiêm ngặt chế độ ăn ít chất béo bão hoà và ít thực phẩm chế biến sẵn, nhưng giàu carbohydrate.
Thêm vào đó, nhiều thực phẩm của Nhật cũng được cả thế giới công nhận là thực phẩm vàng cho sức khoẻ như: miso, natto, aojiru…Về yếu tố rèn luyện sức khoẻ, số lượng người đi xe đạp ở Nhật cũng thuộc vào hàng top của thế giới với tỷ lệ 56,9% và số lượng xe bán ra mỗi năm bình quân 10 triệu chiếc. Chưa kể đến lượng người đi bộ đông đúc vượt bậc, điển hình như huyền thoại ngã tư Shibuya.
Theo “Bảng xếp hạng tuổi thọ trung bình theo tỉnh năm 2015” của Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản, 10 tỉnh có tuổi thọ trung bình cao nhất Nhật Bản là:
◆Nam giới: trung bình toàn quốc 80,77 tuổi theo thứ tựHạng 1: tỉnh Shiga-81,78 tuổiHạng 2: tỉnh Nagano-81,75 tuổiHạng 3: tỉnh Kyoto-81,40 tuổiHạng 4: tỉnh Nara-81,36 tuổi
Hạng 5: tỉnh Kanagawa-81,32 tuổi
◆Nữ giới: trung bình toàn quốc 87,01 tuổiHạng 1: tỉnh Nagano-87,68 tuổiHạng 2: tỉnh Okayama-87,67 tuổiHạng 3: tỉnh Shimane-87,64 tuổiHạng 4: tỉnh Shiga-87,57 tuổi
Hạng 5: tỉnh Fukui-87,54 tuổi
Link bảng xếp hạng web Nhật
Theo phóng viên TTXVN tại Tokyo, các số liệu thống kê mới nhất cho thấy tuổi thọ bình quân của người dân Nhật Bản tăng cao kỷ lục.
Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản cho biết năm 2020, tuổi thọ bình quân là 87,74 năm đối với nữ giới, tăng 0,3 năm so với năm 2019; và 81,64 năm đối với nam giới, tăng 0,22 năm.
Đây là năm thứ 9 liên tiếp kể từ năm 2012 - một năm sau thảm họa động đất và sóng thần ở khu vực Đông Bắc Nhật Bản, tuổi thọ bình quân của cả nam giới và nữ giới ở nước này tăng cao kỷ lục.
[COVID-19 làm giảm tuổi thọ trung bình của người dân Nam Phi]
So với các quốc gia và vùng lãnh thổ khác, tuổi thọ của nữ giới Nhật Bản cao thứ 2 sau đặc khu hành chính Hong Kong [Trung Quốc], trong khi tuổi thọ của nam giới Nhật Bản cao thứ 3 sau Hong Kong và Thụy Sĩ.
Một trong những nguyên nhân khiến tuổi thọ bình quân của người dân Nhật Bản tăng là do năm ngoái, tỷ lệ tử vong vì các bệnh ung thư, tim và mạch máu não giảm cho dù số lượng người tử vong vì dịch COVID-19 tăng.
Bên cạnh đó, các tiến bộ khoa học và nhận thức gia tăng về tầm quan trọng của việc chăm sóc sức khỏe cho bản thân cũng góp phần không nhỏ vào sự gia tăng tuổi thọ của người dân nước này.
Trước đó, năm 1989, tuổi thọ bình quân ở Nhật Bản chỉ là 81,77 năm đối với nữ giới và 75,91 năm đối với nam giới./.
Đào Thanh Tùng [TTXVN/Vietnam+]
| Nhật Bản đứng đầu thế giới về “tuổi thọ khỏe mạnh”. Ảnh: hanoimoi.com.vn |
Theo thông báo của Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản, “tuổi thọ khỏe mạnh” đối với nữ giới và nam giới tại đất nước mặt trời mọc lần lượt là 75,5 tuổi và 72,6 tuổi. So với năm 2016, “tuổi thọ khỏe mạnh” ở nữ giới Nhật Bản tăng 0,59 tuổi và ở nam giới tăng 0,54 tuổi. Trong khi đó, so với năm 2001, “tuổi thọ khỏe mạnh” tăng 2,73 tuổi đối với nữ giới và tăng 3,28 tuổi đối với nam giới tại Nhật Bản. Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản cũng lưu ý rằng, người dân Nhật Bản có tuổi thọ trung bình cao nhất trong Nhóm các nước công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới [G7], cụ thể là 81,41 tuổi đối với nam giới và 87,45 tuổi đối với nữ giới.
VĨNH AN
Nhật Bản. Vậy thì bí mật của người Nhật Bản là gì? Hay bí mật đó nằm trong gen? “Không phải thế”, đó là khẳng định của Ichiro Tsuji, giáo sư Sức khoẻ Công cộng trường Graduate School of Medicine thuộc Đại học Tohoku. GS. Tsuji nghiên cứu về sự lão hóa và đã tham gia cuộc khảo sát toàn quốc năm 1998 về những người từ 80 – 85 tuổi. Kể từ năm 1947, Bộ Y tế Nhật Bản bắt đầu ghi lại số liệu tuổi thọ của người dân nước này.
Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới [WHO] năm 2004, người Nhật Bản là người dân sống thọ nhất thế giới với tuổi thọ trung bình là 81,9 tuổi. Và khi xã hội Nhật Bản đang già đi nhanh chóng, không khó để tìm ra những người có thể làm chứng cho vị thế quán quân về tuổi thọ của Nhật Bản: Hơn 1/5 trong số 126 triệu dân Nhật Bản sống đến năm 65 tuổi hoặc già hơn. Trong số những người này, đáng kinh ngạc là hơn 1 triệu người ở tuổi 90 hoặc hơn. Tính trên toàn dân số Nhật Bản, cứ 10.000 dân thì có 14,09 người sống đến trăm tuổi. Đầu năm nay, cụ bà Yone Minagawa, 114 tuổi, người cao tuổi nhất Nhật Bản đã được công nhận là người cao tuổi nhất thế giới. Không chỉ có thế. “Tuổi thọ mạnh khoẻ” của Nhật Bản – một chỉ số của WHO dùng để đo số năm mà người ta có khả năng đáp ứng những nhu cầu hàng ngày như ăn, mặc và tự đi toa lét [gọi tắt là HALE] – cũng đứng đầu bảng xếp hạng toàn cầu với mức năm trung bình đạt 75 năm.
Chế độ ăn ít chất béo
Theo ông Tsuji, trước chiến tranh, người Nhật Bản sống đoản thọ hơn nhiều so với người phương Tây. Nhưng chỉ trong 20 năm gần đây, họ đã trở thành người sống thọ nhất trên thế giới. GS. Tsuji cho rằng sự trường thọ của người Nhật Bản là do chế độ ăn lành mạnh, ít chất béo vốn là điều tiêu biểu ở nước Nhật. Chính điều này khiến tỷ lệ các ca đau tim và đột qụy ở Nhật Bản thấp hơn nhiều so với các nước khác. GS. Tsuji cũng đề cập đến hệ thống bảo hiểm y tế công cộng phổ biến ở Nhật Bản đã cho phép tất cả mọi người được chăm sóc sức khỏe với chi phí tương đối rẻ, rồi hệ thống thoát nước thải được cải thiện sau chiến tranh cũng mang lại rất nhiều lợi ích. GS. Tsuji cho biết khi đi vào điều tra cụ thể hơn, người ta phát hiện thấy các ông bà già cao tuổi thường có “12 thói quen” sau:
* Ăn ba bữa mỗi ngày vào những thời điểm không đổi.
* Nhai kỹ thức ăn.
* Ăn nhiều chất xơ từ rau và hoa quả.
* Uống trà thường xuyên.
* Không hút thuốc.
* Có bác sĩ tại gia.
* Độc lập.
* Tham gia những hoạt động giúp thay đổi tâm trạng.
* Đọc báo.
* Xem tivi.
* Thường xuyên đi ra ngoài.
* Thức dậy và ngủ dậy vào những giờ không đổi.
Tuy nhiên, GS. Tsuji cũng cảnh báo rằng tương lai của tuổi thọ ở Nhật Bản thì không sáng sủa lắm. Trên thực tế, số liệu thống kê trong năm 2005 mà Bộ Y tế Nhật Bản thông báo mới đây cho thấy phụ nữ Nhật Bản vẫn có tuổi thọ cao nhất thế giới nhưng tuổi thọ của nam giới nước này chỉ xếp hạng 4 trên thế giới. Lần đầu tiên trong 32 năm qua, đất nước mặt trời mọc không còn nằm trong top 3 nước cao nhất trên thế giới xét về tuổi thọ của nam giới. Tính chung cả hai giới, tuổi thọ của người Nhật giảm lần đầu tiên trong 6 năm gần đây.
Thay đổi về xã hội: Yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe
GS. Tsuji chỉ ra rằng số lượng người hút thuốc tăng mạnh trong giai đoạn sau chiến tranh và thói quen ăn uống đã thay đổi đáng kể khi người dân Nhật Bản ăn nhiều hơn lượng thức ăn có lượng chất béo cao như thịt. Ngày nay, hơn một nửa đàn ông Nhật Bản hút thuốc – chiếm mức cao nhất trong các nước phát triển, cao gấp đôi so với tỷ lệ ở Mỹ.
Tuy nhiên, có lẽ sự thay đổi về xã hội có nguy cơ lớn nhất ảnh hưởng đến triển vọng sức khoẻ của người dân Nhật là sự biến mất của những mạng lưới cộng đồng. Với xu hướng chuyển từ gia đình nhiều thế hệ sang gia đình hạt nhân [gia đình chỉ có cha mẹ và các con], người già ngày càng bị tước mất cảm giác an toàn, được bảo vệ. Hậu quả là, mặc dù không có con số thống kê chính thức, vẫn có nhiều ca người già bị chết bởi “cô đơn” trong ngôi nhà của họ, đặc biệt là trong các thành phố. Chính cụ bà Yone Minagawa cũng tổ chức sinh nhật lần thứ 114 của mình vào ngày 4-1-2007 tại một nhà dưỡng lão ở thị trấn Fukuchi [tỉnh Fukuoka, Nhật Bản]. Ngoài ra, GS. Tsuji cũng nhấn mạnh rằng truyền thống văn hóa lâu đời của Nhật Bản là tôn trọng người già “đang lụi tàn nhanh chóng”. Ông nói rằng nếu cứ theo đà này, người Nhật Bản có thể không tiếp tục chiếm mức tuổi thọ trung bình cao nhất thế giới trong tương lai
Xét trên toàn cầu, nước có tuổi thọ cao liền sau Nhật Bản là Monaco [trung bình người dân sống đến năm 81,2 tuổi, trong đó số năm sống mạnh khoẻ là 72,9 năm]. Tiếp theo là San Marino với tuổi thọ trung bình của người dân là 80,6 tuổi, số năm sống mạnh khoẻ là 73,4 năm. Ở Australia, tính trung bình, người dân sống đến năm 80,4 tuổi, số năm sống mạnh khoẻ là 72,6. Tuổi thọ trung bình của dân Pháp là 79,8 tuổi [xếp hạng 25] với số năm sống mạnh khoẻ là 70,6. Tuổi thọ trung bình của dân Mỹ là 77,3 tuổi [xếp hạng 27] với số năm sống mạnh khoẻ là 69,3 năm.
Tổng hợp: Cẩm nang văn hóa Nhật