Xâm hại tình dục trẻ em là một chủ đề nhạy cảm nhưng cần được nhiều người biết đến, đặc biệt là trẻ em, gia đình các em, trường lớp nơi các em đang theo học và cộng đồng mà các em đang sinh sống. Tuy nhiên, một số cá nhân lại lựa chọn im lặng, hoặc bỏ qua chủ đề này. Chính những hành động đó càng gây ra nhiều lầm tưởng về xâm hại tình dục trẻ em, và có thể mang đến những hệ luỵ đáng tiếc trong công cuộc phòng chống xâm hại tình dục trẻ em. Những kẻ xâm hại tình dục sẽ lợi dụng những suy nghĩ trốn tránh, xấu hổ, và lợi dụng sự thiếu hiểu biết của trẻ để có thể hành động và tiếp tục hành động.
Do đó, bản thân cha mẹ, nhà trường và cộng đồng cần chủ động tiếp nhận, tìm kiếm thông tin và xây dựng một cách thức tiếp cận phù hợp với trẻ, dựa trên độ tuổi và các yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến khả năng tiếp nhận thông tin của trẻ [nơi sống, văn hoá, khả năng đọc hiểu…]. Các chuỗi nỗ lực bảo vệ, hỗ trợ, hợp tác cần được thực hiện đồng loạt bởi nhiều bên, hướng tới mục tiêu cuối cùng: phòng ngừa xâm hại tình dục trẻ em.
Để trẻ em có thể được an toàn và có kiến thức bảo vệ bản thân, cha mẹ, người chăm sóc trẻ, những người thân thiết của trẻ nên là người cung cấp kiến thức và trò chuyện với trẻ về chủ đề xâm hại, dù phụ huynh có cảm thấy ngại ngùng, xa lạ đến đâu. Người lớn không được giữ im lặng vì im lặng đồng nghĩa với gián tiếp tiếp tay cho kẻ xâm hại, tự đẩy con trẻ vào nguy cơ.
PHẦN 1: Tránh lầm tưởng về xâm hại tình dục trẻ em
1/ XÂM HẠI TRẺ EM LÀ GÌ?
Xâm hại trẻ em có thể được chia thành bốn nhóm hình thức chính, mặc dù có những chỗ chồng chéo:
2/ XÂM HẠI TÌNH DỤC TRẺ EM LÀ GÌ?
Luật Trẻ em [2016] đã có khái niệm XHTD trẻ em. Điều 4 phần giải thích từ ngữ đã ghi nhận: “XHTD trẻ em là việc dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực, ép buộc, lôi kéo, dụ dỗ trẻ em tham gia vào các hành vi liên quan đến tình dục, bao gồm hiếp dâm, cưỡng dâm, giao cấu, dâm ô với trẻ em và sử dụng trẻ em vào mục đích mại dâm, khiêu dâm dưới mọi hình thức”.
Tổ chức Y tế thế giới [WHO] cho biết: trung bình trong 13 đàn ông hoặc 5 phụ nữ, sẽ có 1 người đã từng trải qua một trong những hình thức xâm hại tình dục khi còn ở độ tuổi trẻ em. Tỷ lệ trẻ em bị lạm dụng, xâm hại tình dục ở các khu vực khác nhau trong năm 2017: Châu Phi [34.4%], châu Á Thái Bình Dương [23.9%] và châu Âu [9.2%]. So sánh với các con số này, tỷ lệ trẻ bị xâm hại tình dục ở Việt Nam khá thấp, rơi vào khoảng 2.6%-2.8%. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cho biết rất khó để xác định những con số chính xác cho loại tội ác này do nhiều trường hợp nạn nhân không báo cáo hoặc có người giúp đỡ tội phạm che giấu.
Nhưng cho dù tỷ lệ trẻ bị xâm hại là cao hay thấp, tội ác này đã và đang mang đến nhiều hệ quả tiêu cực đến nạn nhân, chính là các em, gia đình các em và cộng đồng mà các em đang sinh sống, dù là nỗi sợ hãi hay sự ám ảnh về lâu dài.
3/ HẬU QUẢ CỦA XÂM HẠI TÌNH DỤC TRẺ EM
Những hậu quả mà trẻ em có khả năng phải chịu đựng sau trải nghiệm bị tổn thương khá đa dạng và ảnh hưởng chồng chéo lên nhau: bệnh tâm lý, các rối loạn tâm thần, rối loạn căng thẳng sau chấn thương, nguy cơ tự vẫn, rối loạn sử dụng thuốc/ chất kích thích và vướng phải điều kiện kinh tế không ổn định so với những trẻ chưa từng bị tổn thương.
Mọi trẻ em là nạn nhân của xâm hại cần phải được đảm bảo rằng đó không phải là lỗi của các em.
Mời theo dõi các phần tiếp theo của bài viết
-------------
Nguồn tham khảo: Tài liệu Phòng ngừa Xâm hại Tình dục trẻ em: Hướng dẫn thảo luận với Cha mẹ và Người chăm sóc: //www.wvi.org/sites/default/files/VIETNAMESE_Parents%20&%20carers%20Toolkit.pdf
WHO: //www.who.int/violence_injury_prevention/resources/publications/en/guidelines_chap7.pdf
------------- Nếu phát hiện hoặc chứng kiến hành vi bạo lực, xâm hại trẻ em hoặc lao động trẻ em, xin đừng thờ ơ. Bạn hãy: - Gọi đến Tổng đài Quốc gia Bảo vệ Trẻ em 111 - Báo cáo qua Ứng dụng Tổng đài 111 - Liên hệ các tài khoản chính thức của Tổng đài 111:
+ Facebook Tổng đài Quốc gia Bảo vệ Trẻ Em: //www.facebook.com/tongdaiquocgiabvte
+ Zalo Tổng đài 111 //zalo.me/1249273939821550616
Theo Luật Trẻ em số 102/2016/QH13 ngày 05/4/2016, xâm hại tình dục trẻ em là việc dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực, ép buộc, lôi kéo, dụ dỗ trẻ em tham gia vào các hành vi liên quan đến tình dục, bao gồm hiếp dâm, cưỡng dâm, giao cấu, dâm ô với trẻ em và sử dụng trẻ em vào mục đích mại dâm, khiêu dâm dưới mọi hình thức.
Xâm hại tình dục không chỉ gây ra cho trẻ những vết sẹo trên thân thể, mà trẻ còn phải chịu những vết thương lớn về mặt tinh thần. Tùy thuộc vào mức độ bị lạm dụng tình dục mà trẻ có những biểu hiện từ nhẹ đến trầm trọng. Đối với những trẻ có thần kinh yếu sẽ dễ bị hoảng loạn, bỏ ăn, cơ thể suy nhược, trầm cảm, rối loạn tâm thần, thậm chí là tự tử. Bên cạnh đó, do tình dục không an toàn, hậu quả có thể để lại việc mang thai ngoài ý muốn, lây nhiễm các bệnh lây truyền về tình dục, ảnh hưởng các rối loạn tình dục khi trưởng thành.
Qua nghiên cứu cho thấy, mọi trẻ trong cộng đồng đều có nguy cơ bị xâm hại tình dục kể cả những trẻ sống trong gia đình nghèo hay gia đình khá giả. Không những trẻ em gái mà trẻ em là nam giới cũng có thể trở thành nạn nhân bị xâm hại tình dục. Nạn nhân của các vụ xâm hại tình dục trẻ em phần lớn là dưới 16 tuổi. Nhiều em còn chưa đến tuổi đi học, thậm chí có em mười mấy tháng tuổi đã trở thành nạn nhân của những kẻ đi xâm hại. Thủ phạm xâm hại tình dục trẻ em cũng có nhiều dạng: Có thủ phạm mới 14-15 tuổi nhưng có kẻ đã ngoài 60, 70, 80 tuổi. Phần lớn những kẻ xâm hại thường dành nhiều thời gian để xây dựng mối quan hệ thân thiết với trẻ như cho quà, cho tiền, bao ăn uống… tạo sự tin tưởng hay sức ảnh hưởng của mình nhằm dụ dỗ, đe doạ để thực hiện hành vi xâm hại tình dục đối với trẻ.
Nhiều người thường nghĩ rằng, xâm hại tình dục chỉ xảy ra một cách ngẫu nhiên bởi một người lạ, nhưng theo các nghiên cứu cho thấy đối tượng xâm hại tình dục trẻ em thường gặp nhất là những thành viên trong gia đình hoặc những người quen biết như bạn bè của gia đình, hàng xóm, người trông trẻ, cũng có khi chính là thầy giáo của trẻ - người mà hầu như cha mẹ gửi gắm hoàn toàn sự tôn kính và tin tưởng tuyệt đối… Theo các nhà nghiên cứu thì tỷ lệ trẻ em bị lạm dụng tình dục do người lạ mặt chỉ chiếm khoảng 10%.
Xâm hại tình dục trẻ em là một hành động đồi bại, trái pháp luật. Hậu quả của vấn đề này hết sức nghiêm trọng cả về thể chất và tính thần đối với trẻ em. Vì vậy, để phòng ngừa và hạn chế những hậu quả do xâm hại tình dục gây ra cần nâng cao sự hiểu biết về sức khỏe sinh sản vị thành niên, nhằm giúp các em nhận thức được những hệ lụy nếu như phải quan hệ tình dục sớm và biết cách tự bảo vệ mình, nếu như xảy ra những trường hợp bất khả kháng thì các em sẽ biết làm gì để được giúp đỡ. Đặc biệt, đối với cha, mẹ hoặc người giám hộ, nên lưu ý những biểu hiện bất thường của trẻ như rối loạn giấc ngủ, ăn uống, lo âu, sợ hãi, tâm trạng dễ thay đổi, cáu giận bất thường, trốn học hoặc nghỉ học, hay trẻ bỗng dưng có nhiều tiền, quà tặng, điện thoại,… mà không rõ nguồn gốc. Những dấu hiệu này có thể không khẳng định trẻ đang bị xâm hại, nhưng cần trò chuyện nhiều hơn với trẻ để tìm hiểu nguyên nhân hoặc nắm bắt kịp thời tâm lý các em đang cần tìm kiếm sự trợ giúp của cha mẹ, người giám hộ từ những biểu hiện trên. Đồng thời, khi phát hiện trẻ không may đã bị xâm hại tình dục, điều cần thiết trước hết là cha mẹ hay người giám hộ hãy hỗ trợ giúp trẻ lấy lại tinh thần và vượt qua nỗi sợ hãi về tâm lý để có các biện pháp xử lý phù hợp tránh những hậu quả đáng tiếc xảy ra.
Trẻ em là những người đang trong độ tuổi phát triển, chưa hoàn thiện về mặt thể chất và tâm sinh lý. Vì vậy, khi trẻ bị xâm hại tình dục sẽ dẫn đến những hậu quả lâu dài không chỉ cho trẻ em – nạn nhân trực tiếp mà còn gây ra những ảnh hưởng tiêu cực cho gia đình trẻ bị xâm hại và cộng đồng xã hội.
Tổn thương về tinh thần
– Hậu quả lớn nhất khi trẻ bị xâm hại tình dục là trẻ tổn thương về tinh thần và ảnh hưởng đến tương lai [84,3%].
– Trẻ dễ bị mặc cảm, phát triển không bình thường [65,7%]
– Trẻ khó hoà nhập với xã hội [55,7%]
Tổn thương vế sức khỏe
– Tổn thương về sức khoẻ thể chất chiếm [69,1%].
– Gây ra những tổn thương nặng nề tại bộ phận sinh dục: bị nhiễm trùng đường tiết niệu, chảy máu kéo dài ở bộ phận sinh dục …
– Các tổn thương thể chất khác: đau bụng, đau đầu, mất ngủ..
– Những trường hợp xâm hại tình dục đi kèm với bạo lực có thể dẫn tới tử vong.
– Bị nhiễm các bệnh xã hội, bệnh lây truyền qua đường tình dục và HIV/AIDS.
– Với các em nữ việc bị xâm hại tình dục có thể khiến các em mang thai ngoài ý muốn gây nguy hiểm cho bản thân và thai nhi [vì cơ thể các em chưa phát triển hoàn chỉnh]
– Gây ra nhiều nguyên nhân dẫn đến vô sinh, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ sinh sản và hạnh phúc gia đình của các em về sau.
Trẻ bị xâm hại tình dục sẽ ảnh hưởng tâm lý đến suốt cuộc đời [Ảnh minh họa]
Tổng hợp tài liệu nhi khoa và tâm lý bệnh nhi
Từ các tài liệu nhi khoa và tâm lý bệnh nhi cho thấy:
1. Nhiều trẻ sau khi bị xâm hại tình dục có sự hoảng loạn, xuất hiện các ảo giác bệnh lý [luôn có cảm giác bất an, giật mình, tưởng tượng ra hình ảnh kẻ xâm hại hay tiếng nói của kẻ xâm hại,…].
2. Nghiêm trọng hơn, sau khi bị xâm hại tình dục không ít em có suy nghĩ tìm đến cái chết do bị sốc về mặt tinh thần. Các em rơi vào trạng thái hoảng sợ và cảm thấy không có lối thoát. Một phần do xấu hổ, một phần khác do bị kẻ lạm dụng đe dọa nên các em không dám thổ lộ cùng ai.
3. Xâm hại tình dục còn có khả năng gây ra những lệch lạc giới tính cho các em. Khi các em nam bị xâm hại tình dục thì các em sẽ không phát triển tự nhiên về mặt sinh lý mà có nguy cơ bị lệch lạc về tình dục. Những ám ảnh về việc bị lạm dụng, đặc biệt là hành vi tình dục đồng giới sẽ khiến các em trở thành những người đồng tính luyến ái.
4. Ngoài ra, những lệch lạc giới tính về sau này khi trưởng thành có thể dẫn đến việc quan hệ tình dục bừa bãi với nhiều người. Đối với một số em thì việc lạm dụng làm cho các em trở nên chai sạn và xem chuyện bị lạm dụng là chuyện bình thường.
Các trường hợp trẻ em bị xâm hại tình dục
Bé Tân Tân, 9 tuổi, ở thành phố Vũ Nghĩa [tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc]
Bé Tân Tân, sống cùng bố mẹ ở thành phố Vũ Nghĩa [tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc] bị xâm hại tình dục. Theo đoạn nghi âm từ chiếc bút để trong túi quần của bé Tân Tân thì em đã bị hai người cao tuổi, một nam, một nữ lạm dụng tình dục và hành hạ bằng cách dùng kẹp sắt kẹp “cậu nhỏ”
Mẹ cháu kể “Họ bắt thằng bé cởi quần ra rồi múa, bảo là cởi quần múa sẽ đẹp hơn. Khi Tân Tân cởi quần rồi thì dùng kẹp sắt kẹp dương vật của thằng bé lại rồi đẩy ngã. Trong đoạn ghi âm nghe rất rõ tiếng kêu đau”
Sau vụ việc, dương vật của cháu đỏ tấy lên… và cháu nhất định không chịu đi học. Nó hỏi: “Ở đó có ông già không, ông ấy có đến kẹp ‘cậu nhỏ’ của con không?. Ngay cả khi ngủ Tân Tân cũng nói mê sảng: “Ông đừng kẹp cháu nữa, cháu đau, mẹ ơi cứu con”.
Cô bé Băng Băng, 5 tuổi ở tỉnh Phúc Kiến, Trung Quốc
Bé Băng Băng, 5 tuổi sống cùng với bố và ông bà nội ở Lạc Giang, thành phố Tuyền Châu, tỉnh Phúc Kiến, Trung Quốc đã mắc bệnh lậu sau khi bị lạm dụng tình dục.
Cha mẹ cần theo dõi, phát hiện sớm khi trẻ bị xâm hại tình dục [Ảnh minh họa]
Trong một lần đến chơi tại công trường cạnh nhà, Băng Băng bị một thanh niên trong công trường xâm hại. Sau đó, cháu liên tục kêu đau bụng và có dịch tiết ra ở bộ phận sinh dục trong nhiều ngày. Cha cô bé đã đưa đến bệnh viện gần nhà kiểm tra, kết quả cho thấy, Băng Băng đã mắc bệnh lậu.
Laura Wilson, Pakistan bị lạm dụng tình dục từ năm 12 tuổi
Laura Wilson, 17 tuổi, sa vào ổ lạm dụng tình dục từ năm 12 tuổi. Sự việc nguy hiểm tới mức cuộc sống của cô bé luôn được đặt trong trạng thái báo động.
Vào tháng 10/2012, Laura Wilson đã bị bức tử sau khi có thai với 1 người đàn ông gốc Pakistan có vợ, nhưng lại dính với 1 người đàn ông châu Á khác ở thời điểm đó. Laura, lúc sinh con mới bước sang tuổi 16.
Sau khi thẩm tra, cảnh sát kết tội người đàn ông không phải bố đứa trẻ đã giết Laura Wilson bằng dao.
Bé gái 3 tuổi ở TPHCM bị nhân viên y tế xâm hại tình dục
Tại TP HCM dư luận xôn xao về vụ bé gái 3 tuổi bị một nhân viên y tế ở Trung tâm chăm sóc sức khỏe cộng đồng, quận 10 xâm hại tình dục khi gia đình đưa bé đến khám bệnh tại trung tâm này. Lợi dụng lúc phòng khám vắng người, nhân viên y tế này đã yêu cầu mẹ bé đi đóng tiền khám bệnh để hắn có cơ hội thực hiện hành vi dâm ô của mình.
Cháu gái 4 tuổi xã Phước Vĩnh An, huyện Củ Chi bị hiếp dâm
Vào tháng 4/2012 xảy ra trường hợp một cháu gái 4 tuổi, ngụ tại xã Phước Vĩnh An, huyện Củ Chi bị một đối tượng ngụ gần nhà hiếp dâm khi cháu đang ở nhà một mình.
Trung tâm Giám định Pháp y TP HCM giám định cho bé gái 12 tuổi
Ngày 26/6, trung tâm Giám định Pháp y TP HCM thực hiện giám định xâm hại tình dục cho một bé gái mới 12 tuổi đang mang thai 3 tháng.
Ý kiến từ các cơ quan chức năng
Ông Nguyễn Trọng An – Cục phó Cục Chăm sóc và Bảo vệ trẻ em
“Con số hơn 1000 trẻ bị xâm hại tình dục mỗi năm cho thấy mức độ nghiêm trọng của xâm hại tình dục trẻ em. Tuy nhiên, con số này chỉ là một phần nổi của các vụ việc đã được phát hiện, xử lý. Còn rất nhiều vụ mà cơ quan chức năng chưa phát hiện do nạn nhân và gia đình không hợp tác, tự giải quyết thương lượng; một số vụ việc chỉ khi thương lượng không thành mới nhờ chính quyền can thiệp. Mặt khác, vì sợ dư luận xã hội ảnh hưởng đến tâm lý trẻ về sau nên nhiều gia đình không tố giác vụ việc”.
Báo cáo từ Sở Lao động Thương binh và Xã hội TPHCM
“Tại TP HCM theo báo cáo của Sở Lao động Thương binh và Xã hội thì mỗi năm có khoảng 150 – 200 trẻ bị xâm hại tình dục.
Tuy nhiên, theo số liệu thống kê tại Bệnh viện Từ Dũ TP HCM, mỗi năm bệnh viện này tiếp nhận khoảng 2.000 trường hợp trẻ vị thành niên đến phá thai và 5.000 trường hợp sinh con ở tuổi vị thành niên. Con số này cho thấy, số trẻ bị xâm hại tình dục đã lên đến mức báo động”.
Phương pháp phòng ngừa
Công tác quản lý của các tổ chức xã hội
Ông Nguyễn Trọng An – Cục phó Cục Chăm sóc và Bảo vệ trẻ em nhận định:
“Hiện nay, chúng ta đang thiếu một mạng lưới thu thập thông tin, phát hiện sớm, giảm thiểu xâm hại tình dục trẻ em trong cộng đồng.
Đội ngũ làm công tác phòng ngừa tội phạm xâm hại tình dục trẻ em của cả nước vẫn còn rất mỏng và yếu. Việc hỗ trợ các dịch vụ y tế, tâm lý cho những trẻ em bị xâm hại tình dục cũng còn hạn chế.
Tuyên truyền công tác phòng ngừa xâm hại tình dục trẻ em [Ảnh minh họa]
Vì vậy, muốn giảm thiểu xâm hại trẻ em cần xây dựng một hệ thống bảo vệ trẻ một cách hoàn chỉnh từ tuyên truyền, giáo dục, phòng ngừa, phát hiện sớm,… đến hỗ trợ tư vấn tâm lý, pháp lý. Tuyên truyền cho các gia đình về trách nhiệm bảo vệ, chăm sóc con cái. Khi chẳng may trẻ bị xâm hại thì nên đưa trẻ đi giám định càng sớm càng tốt để có chứng cứ truy tố đối tượng vi phạm”
Sự phối hợp giữa trẻ và gia đình
– Cung cấp cho trẻ em những kiến thức cơ bản nhất về giới tính. Có thể dạy cho trẻ em biết rằng không ai được chạm vào “chỗ riêng tư” của trẻ.
– Với trẻ lớn hơn, có thể dạy cho các cháu biết những hành vi lạm dụng tình dục là phạm pháp. Dạy cho trẻ biết quyền mình được bảo vệ và tự bảo vệ.
– Dạy cho trẻ hiểu thân thể là “tài sản riêng” của chúng. Trẻ có quyền từ chối những cái ôm hoặc những tiếp xúc gây khó chịu.
– Bố mẹ cần thường xuyên trò chuyện với con cái về những vấn đề tế nhị. Khuyến khích con đặt câu hỏi về các vấn đề khác nhau trong cuộc sống cũng như câu hỏi về những vấn đề sâu kín.
– Bố mẹ cần cố gắng tìm hiểu và hòa đồng với bạn bè của con, vì qua đó bố mẹ có thể có được những thông tin cần thiết.
– Dạy trẻ không bao giờ được đi vào chỗ kín, nơi vắng vẻ với một ai nếu không có sự đồng ý của bố mẹ.
– Tin vào trực giác và linh cảm để thoát khỏi nguy hiểm.
Lời kết
Xâm hại tình dục trẻ em là vấn đề nhức nhối của toàn xã hội, ảnh hưởng trực tiếp tới hàng triệu trẻ em Việt Nam và các quốc gia trên thế giới. Sau khi trẻ bị xâm hại tình dục, đều để lại những vết sẹo trong tâm hồn và những dấu ấn trong suốt cuộc đời của các em.
Nếu người lớn không phân tích để trẻ hiểu hành vi đó là vi phạm pháp luật, là tội ác… thì đến khi trưởng thành, những ám ảnh về hành vi trên khiến trẻ trở nên thù hận và có thể trở thành tội phạm xâm hại tình dục trẻ em hoặc người khác.
Vì vậy, trẻ bị xâm hại rất cần sự cảm thông, chia sẻ, yêu thương, giúp đỡ… từ gia đình, bạn bè và cộng đồng xã hội để hòa nhập với cuộc sống đời thường.
Benh.vn