Theo em dòng điện truyền trực tiếp vào bộ phận nào của cơ thể là nguy hiểm nhất

Cơ thể người dẫn điện được, do đó nếu bất kỳ phần nào của cơ thể bị điện giật thì dòng điện sẽ dẫn xuyên qua mô và gần như không bị cản trở. Nếu cộng đồng người dân có kiến thức, biện pháp đề phòng, sử dụng điện an toàn thì có thể hạn chế được những tai nạn do điện giật. Khi phát hiện người bị điện giật, cũng cần biết việc cấp cứu cơ bản để xử trí kịp thời nhằm cứu sống được nạn nhân. Bài viết sau xin giới thiệu một số thông tin cần biết về sử dụng điện an toàn cũng như Cách Trợ Giúp Nạn Nhân Bị Điện Giật

- Tùy thuộc vào thời gian bị điện giật và mức độ nghiêm trọng của trường hợp điện giật, các tổn thương có thể là:

+ Bỏng ở da

+ Bỏng ở mô bên trong

+ Rối loạn về điện học hoặc tổn thương [hoặc cả hai] đối với tim và điều này có thể dẫn đến tim ngừng đập hoặc rối loạn nhịp tim.

- Điều quan trọng phải làm là ngắt nguồn điện trước khi cố gắng trợ giúp nạn nhân bị điện giật. Khi phát hiện người bị điện giật, cần nhanh chóng tách họ ra khỏi dòng điện bằng cách cắt cầu dao điện. Có thể dùng bất cứ một vật dụng gì khô nhưng không phải bằng kim loại để đẩy, tách nạn nhân ra khỏi dòng điện. Không được dùng tay không mà nên mang găng tay cao su hay quấn bao nylon, vải khô, đi guốc dép khô hay đứng đứng trên một tấm ván khô, dùng gậy gỗ khô để gạt dây điện ra. Người ứng cứu cần cẩn thận vì rất dễ bị điện giật khi cứu nạn nhân do cầm, sờ trực tiếp vào nạn nhân mà quên cắt điện.

Các Triệu Chứng Bị Điện Giật

- Các triệu chứng bị điện giật điển hình bao gồm:

+ Bất tỉnh

+ Khó thở hoặc ngưng thở

+ Mạch yếu hoặc không đều hoặc không có mạch

+ Bỏng, đặc biệt ở chỗ tiếp xúc điện và truyền điện

+ Khởi phát ngưng tim đột ngột

- Đôi khi một số nạn nhân bị điện giật không có biểu hiện bị thương tổn nhưng cần được điều trị như là nạn nhân bị điện giật. Một số tổn thương và những biến chứng xa có thể chưa rõ.

Các Nguyên Nhân Bị Điện Giật

+ Thiết bị hoặc dụng cụ điện bị hư

+ Dây dẫn điện bị mòn hoặc bị hư hại hoặc bị bong ra

+ Thiết bị điện tiếp xúc với nước

+ Hệ thống dây điện trong nhà bị hư hoặc gắn sai

+ Dây điện bị rớt xuống

+ Sét đánh

Cách Trợ Giúp Nạn Nhân Bị Điện Giật

- Việc đầu tiên bạn phải làm là ngắt nguồn điện. Đừng chạm vào người nạn nhân cho đến khi bạn đã chắc chắn là nguồn điện đã được tắt. Phải rất cẩn thận ở những nơi bị ướt như phòng tắm chẳng hạn, vì nước dẫn được điện. Để an toàn hơn, bạn nên ngắt nguồn điện của cả tòa nhà nếu có thể thực hiện được.

- Vịệc sơ cứu bao gồm:

·       Kiểm tra sự đáp ứng của nạn nhân và sự thở. Nếu cần thiết thì tiến hành hồi sức cho nạn nhân.

·     Gọi xe cấp cứu. Nếu bạn không nắm chắc kỹ thuật hồi sức thì người nhận cuộc điện thoại cấp cứu sẽ hướng dẫn những việc dễ thực hiện qua điện thoại và nhờ đó bạn sẽ làm tăng khả năng sống sót cho nạn nhân cho đến khi xe cấp cứu đến.

·     Nếu nhịp thở đều và nạn nhân có đáp ứng thì chú ý đến những tổn thương. Sử dụng nước để làm mát các vết bỏng và băng lại bằng gạc không dính nếu có sẵn. Đừng bao giờ tra thuốc mỡ hoặc dầu vào vết bỏng. Nếu nạn nhân bị rơi từ trên cao, chỉ di chuyển nạn nhân khi còn có khả năng nguy hiểm khác như vật rơi. Cố gắng không di chuyển nạn nhân khi không cần thiết trong trường hợp có chấn thương cột sống.

·     Nói chuyện với những nạn nhân còn tỉnh táo để trấn an họ.

Dây Điện Bị Rớt Xuống

Thỉnh thoảng, dây điện bị rớt xuống khi có tai nạn xe hơi xảy ra. Dây điện có thể nằm vắt ngang qua xe. Các bánh xe hoạt động như là vật cách điện, do đó thuyết phục nạn nhân ở lại trong xe vì ở đó họ sẽ được an toàn và không bị điện giật. Không tiếp cận hiện trường cho đến khi những người có thẩm quyền tuyên bố là khu vực hiện trường đã an toàn. Đứng sẵn sàng ở phía sau và cố gắng thuyết phục những người đứng bên ngoài giữ khoảng cách ít nhất là 6 mét.

Những Lời Khuyên Về Độ An Toàn Trong Nhà

Bạn có thể giảm nguy cơ bị điện giật tại nhà bằng cách chú ý đến những điều cẩn trọng, bao gồm:

+ Luôn luôn thuê thợ điện có giấy chứng nhận làm công việc mắc dây điện trong nhà.

+ Không sử dụng dây dẫn hoặc thiết bị điện có lõi bên trong bị hư hoặc mòn.

+ Không kéo ổ cấm điện ra khỏi nguồn điện bằng cách giật dây lõi mà phải kéo ổ cấm điện.

+ Để thiết bị điện xa nơi ẩm ướt.

+ Nhờ thợ điện đến gắn công tắc điện an toàn.

+ Mua bảng công tắc điện xách tay có gắn những công tắc điện an toàn.

Công Tắc Điện An Toàn Hoạt Động Như Thế Nào?

- Công tắc điện an toàn hoặc thiết bị điện dư được thiết kế vì an toàn tính mạng của người sử dụng bằng cách theo dõi dòng điện và đảm bảo dòng điện ổn định. Nó khác với cầu dao vòng kín, loại cầu dao được thiết kế để bảo vệ đường dây điện trong nhà khi nguồn điện bị quá tải.

- Công tắc điện an toàn được dự kiến để dẫn nguồn cung cấp điện ra ngoài khi có nguồn điện dẫn xuống đất. Nó có thể ngừa điện giật trong trường hợp có người đến tiếp xúc với mạch điện sống và tạo đường dẫn xuống đất. Ví dụ điển hình của tình huống này là việc sử dụng dây dẫn điện và thiết bị điện bị lỗi. Những công tắc này vận hành trong một phần ba mươi ngàn của giây. Cấm một phích cấm an toàn vào ổ điện khi không sử dụng để ngăn ngừa trẻ con nhét đồ vào đó.

Gọi Trợ Giúp Ở Đâu?

Trong tình huống khẩn cấp nhớ gọi số 115.

Những Việc Cần Nhớ

+ Cơ thể người dẫn điện được.

+ Cắt nguồn điện trước khi cố gắng trợ giúp nạn nhân bị điện giật.

+ Luôn luôn thuê thợ điện có giấy chứng nhận làm công việc mắc dây điện trong nhà.

BS. PHAN THANH TOÀN
Chuyên khoa Hồi sức – Cấp cứu BV Hoàn Mỹ Sài Gòn

Bài viết hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu về tác hại của dòng điện lên cơ thể con người. Ai cũng có nguy cơ bị điện giật, điện giật ở mức độ nhẹ sẽ gây ra hoảng sợ, điện giật ở mức độ mạnh sẽ gây chết người. Đã có rất nhiều vụ tai nạn điện giật chết người rất thương tâm đã xảy ra. Người chết không chỉ những người không hiểu biết hoặc ít hiểu biết về điện, mà còn cả những người đã được đào tạo nhưng làm sai quy tắc dẫn đến bị điện giật.

Có nhiều nguyên nhân, trường hộ để khiến cho một người bị nhiễm điện, điện giật như trường hợp bị điện giật do một số nguồn điện tự nhiên hay bị điện giật do chính con người tạo ra. Hiện nay hầu hết các trường hợp bị điện giật thì chúng đều do các nguồn điện nhân tạo mà chính con người đã tạo ra, chủ yếu các vụ điện giật đều là các nguồn điện sinh hoạt hiện nay.

Một số trường hợp bị giật điện trong tự nhiên đó là do: bị sét đánh, tia hồ quang điện, điện quang,…

Một số trường hợp bị điện giật do con người tạo ra như sau: chập, cháy điện, đứt dây điện, nhiễm điện vào nước, dẫm hay cầm phải dây điện bị đứt, chạm vào các kim loại bị nhiễm điện,… Nhiều nguyên nhân gây ra giật điện khác trong sinh hoạt, nhà máy sản xuất…

Dòng điện khi chúng chạy vào cơ thể con người khi đó sẽ gây ra rất nhiều tác hại nghiêm trọng như tạo ra những tác động về nhiệt, sinh lý, điện phân sẽ gây ra sự kích thích các tế bào, hủy hoại các tế bào và gây ra co giật cơ bắp trên cơ thể con người.

Dòng điện khi chúng chạy vào cơ thể người khi đó sẽ đặc biệt ảnh hưởng đến các bộ phận bên trong cơ thể người như các bộ phận cơ tim, cơ phổi, làm chậm hoặc ngưng hoạt động các bộ phận này, chúng khiến ngưng hô hấp làm ngưng tuần hoàn. Đặc biệt khi dòng điện đi vào cơ thể chúng sẽ làm nóng phần bị điện tiếp xúc khi khô, bỏng da, hoại từ ảnh hưởng nghiêm trọng để cả bên ngoài lẫn bên trong cơ thể người.

Dòng điện khi chúng đi vào cơ thể của con người chúng thường được chia thành 3 loại chính như sau: Dòng điện cảm giác, dòng điện rung tim, dòng điện co giật

• Dòng điện cảm giác đây là loại dòng điện gây ra kích thích nhẹ lên cơ thể con người như gây tê nhẹ, giật nhẹ và chưa gây nguy hiểm nghiêm trọng đến cơ thể của con người, nếu nặng thì có thể bị bỏng nhẹ thông thường ngưỡng cảm giác con người cảm nhận được là từ 0,5mA.
• Dòng điện rung tim đây là dòng điện cực kỳ nguy hiểm, chúng gây ảnh hưởng trực tiếp đến tim, khiến cho tim rung mạnh, gây tổn thương đến các bộ phận bên trong cơ thể con người. Trong trường hợp nếu bị giật thì chúng ta cần phải có người giúp thoát khỏi tình trạng bị giật điện một cách nhanh nhất nếu không có thể dẫn đến chết người.
• Dòng điện co giật đây là dòng điện có cường độ cao hơn loại cảm giác khi tiếp xúc với dạng này sẽ bị co giật trong một thời gian nếu sử lý nhanh thì bạn vẫn có thể bỏ tay ra khỏi nguồn điện gây giật. Để lâu sẽ rất nguy hiểm gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người ở mức độ 10mA vẫn có thể buông tay ra khỏi nguồn điện được.

Tia hồ quang điện: chúng có thể gây ra các thương tích như bỏng, cháy da, có khi phá hoại cả phần mềm, gân và xương…

• Trường hợp dòng điện chạy qua não: chúng phá hủy trực tiếp hệ thần kinh tương đương của con người.
• Dòng điện gây ra nhiệt: chúng đốt cháy cơ thể, hủy họai mạch máu, dây thần kinh, não, tim… mức độ nguy hiểm phá hủy
• Dòng điện phân: chúng làm phân hủy, hủy hoại máu, làm khô, mất nước trong cơ thể. Chúng gây ra các hiện tượng phá vở thành phần máu và các mô.
• Dòng điện sinh học: chúng gây ra hiện tượng co giật cơ bắp đặc biệt nhất là phần tim. Chúng khiển ngừng hoạt động của cơ quan hô hấp và tuần hoàn gây ra tử vong.

==> Xem thêm: cường độ dòng điện là gì?

Mức độ tai nạn điện giật phụ thuộc vào các yếu tố sau:

• Điện trở của người
• Loại và trị số dòng điện
• Thời gian dòng điện qua người
• Đường đi của dòng điện qua cơ thể người
• Tần số dòng điện
• Ảnh hưởng của điện áp

Điện trở con người có thể thay đổi từ 1.000 đến 100.000 Ω [đo khi U = 15V đến 20V]. Độ ẩm của da ảnh hường đến Rng hoặc độ dày của lớp da. Da có thể chia thành 4 lớp tính từ ngoài vào: Lớp sừng, lớp da, da da non, lớp mỡ.

Khi diện tích da tiếp xúc vào vật dẫn điện càng lớn thì Rng càng nhỏ. Cụ thể như sau:

• Diện tích da tiếp xúc = 8cm2 thì Rng = 7.000 Ω
• Diện tích da tiếp xúc = 24cm2 thì Rng = 3.300 Ω
• Diện tích da tiếp xúc = 400cm2 thì Rng = 1.000 Ω

Thời gian tác dụng dòng điện qua người càng lâu thì Rng càng giảm do da sẽ bị đốt nóng, cháy.

Dòng điện ảnh hưởng đến Rng: Khi có dòng điện qua người thì da bị đốt nóng, mồ hôi thoát ra làm Rng giảm xuống.

Điện áp rất ảnh hưởng đến Rng: Bởi vì ngoài hiện tượng điện phân còn có hiện tượng chọc thủng. Với da mỏng hiện tượng chọc thủng đã có thể xuất hiện ở điện áp 10 đến 30V. Khi điện áp lớn hơn 250V hiện tượng chọc thủng xuất hiện rõ ràng tương đương với người bị tróc hết lớp da ngoài.

Các yếu tố sinh lý và môi trường xung quanh: Điện trở của nam nữ, già trẻ, người mập, ốm đều khác nhau và khả năng chịu đựng mỗi người khác nhau.

Dòng điện [mA] 0,6 đến 1,5

• Tác dụng của dòng điện xoay chiều 50 đến 60Hz bắt đầu tê ngón tay
• Tác dụng của dòng điện một chiều không có cảm giác

Dòng điện [mA] 2 đến 3

• Tác dụng của dòng điện xoay chiều 50 đến 60Hz ngón tay tê mạnh
• Tác dụng của dòng điện một chiều không có cảm giác

Dòng điện [mA] 5 đến 7

• Tác dụng ctia dòng điện xoay chiều 50 đến 60Hz bắp thịt co lại và rung đau như kim châm
• Tác dụng của dòng điện một chiều thấy nóng

Dòng điện [mA] 8 đến 10

• Tác dụng của dòng điện xoay chiều 50 đến 60Hz tay đã khó rời vật mang điện.
• Tác dụng của dòng điện một chiều ngón tay, khớp tay lòng bàn tay thấy đau nóng tăng lên

Dòng điện [mA] 20 đến 25

• Tác dụng của dòng điện xoay chiều 50 đến 60Hz tay không rời được vật mang điện, đau, khó thở nóng tăng lên.
• Tác dụng của dòng điện một chiều thịt có quáp lại nhưng chưa mạnh

Dòng điện [mA] 20 đến 80

• Tác dụng của dòng điện xoay chiều 50 đến 60Hz hở bị tê liệt, tim bắt đầu đập mạnh nóng mạnh
• Tác dụng của dòng điện một chiều bắp thịt co rút, khó thở

Dòng điện [mA] 90 đến 100

• Tác dụng của dòng điện xoay chiều 50 đến 60Hz thở bị tê liệt, nếu kéo dài 3 giây tim có thể ngừng đập
• Tác dụng của dòng điện một chiều thờ bị tê liệt Dòng điện qua người càng cao thì càng nguy hiểm.

Dòng điện gây nguy hiểm cho con người: dòng điện xoay chiều 20mA đến 25mA và dòng điện xoay chiều 50mA đến 80mA đổi. Dòng điện có khả năng gây chết người là 100mA. Đối với dòng điện xoay chiều 50 đến 60Hz trị số dòng điện an toàn bằng 10mA.

Thời gian tác dụng càng lâu thì Rng càng giảm bởi vì lớp da bị nóng lên và lớp sừng của da bị chọc thủng càng nhiều. Khi đó dòng điện qua người càng tăng lên.

Ngoài ra lưu ý rằng, trong một chu kỳ co dãn của tim kéo dài khoảng 1 giây, trong một chu kỳ có 0,1 giây tim nghỉ làm việc [giữa trạng thấy tim co và dãn] và thời điểm này tim rất nhạy cảm với dòng điện.

Người ta đo phản lượng dòng điện đi qua tin để đánh giá mức độ nguy hiểm của dòng điện khi đi qua cơ thể người, cụ thể như sau:

• Đường đi của dòng điện từ chân qua chân với % phân lượng dòng điện 0,4%
• Đường đi của dòng điện từ tay trái qua chân với % phân lượng dòng điện 3,7 %
• Đường đi của dòng điện từ tay qua tay với % phân lượng dòng điện 3,3 %
• Đường đi của dòng điện từ tay phải qua chân với % phân lượng dòng điện 6,7%
• Đường đi của dòng điện từ đầu qua chân với % phân lượng dòng điện 6,8 %

Từ đây, nhận thấy rằng trường hợp nguy hiểm nhất là trường hợp dòng điện đi từ ngực đến tay trá Tuy nhiên, trường hợp này lại ít xảy ra trong thực tế

Trường hợp thường xảy ra là trường hợp dòng điện đi từ tay phải đến một trong tài chán vì phần lớn con người thuận tay phải.

Khi tần số f tăng thì Rng tăng theo sẽ nguy hiểm, nhưng thực tế cho thấy tần số càng cao sự nguy hiểm càng thấp.

Tần số nguy hiểm đến con người là 50 đến 60Hz, các tần số cao hơn hoặc thấp hơn trị số trên thì mức độ nguy hiểm giảm xuống. Bởi vì, ở tần số đó [50 -:- 60Hz] các tế bào con người bị kích thích nhiều. Tham khảo bản thí nghiệm của Viện nghiên cứu Liên Xô thí nghiệm trên cơ thể con chó:

[Thí nghiệm cho thấy Hz càng cao sự nguy hiểm chó chết càng thấp]

Điện áp không chỉ ảnh hưởng đến trỉ số dòng điện. Điện áp còn làm thay đổi Rng. Điện áp hạ áp có thể tạo thành các vết bỏng trên da nơi tiếp xúc với điện. Các vết bỏng do điện hình thành bởi tác động nhiệt. Vết bỏng là các chấm trắng hay đen, có khi cháy thành than. Tại vết bỏng điện trở của da tiến tới 0, nên dẫn điện tốt.

Ở điện áp bé hơn 50V ít khi có vết bỏng; ở điện áp 220V thường tạo thành vết cả khi thời gian tiếp xúc với điện áp ngắn hơn 1 giây. Với điện áp lớn hơn 700V, da thường bị đánh thủng rất nhanh.

Đối với điện cao áp [6kV, 10kV, 35kV, 110kV…] tai nạn do điện cao áp gây ra rất ít xảy ra trường hợp ngừng tim, tê liệt hô hấp bởi vì điện áp cao dòng điện xuất hiện trước khi người chạm vào dây điện. Nạn nhân chưa chạm vào dây điện thì hồ qua đã phát sinh và dòng điện qua người lớn đến vài A, nhưng dòng điện qua người chỉ vài % của giây. Với thời gian dòng điện qua người rất ngắn nên rất ít khi ngừng tim, tê liệt hô hấp.

Tuy vậy không thể kết luận điện áp cao không gây nguy hiểm, vì dòng điện lớn qua người thời gian ngắn nhưng sẽ đốt cháy cơ thể nghiêm trọng làm chết người.

Hiện nay thì các nhà máy sản suất chúng đều hoạt động dựa theo các mô hình tự động hóa bởi vậy mà các dòng van điện được sử dụng phổ biến trong nhiều hệ thống. Các bộ chuyển động điện đều đạt tiêu chuẩn IP67, IP68 giúp chống nhiễm điện, nước,… chúng thường được lắp đặt trên các dòng van công nghiệp như sau:

Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết của chúng tôi chúc các bạn có một ngày làm việc vui vẻ! Trân Trọng!