34.796 lượt xem
Nhiệt miệng là một bệnh lý thường gặp, xảy ra ở mọi lứa tuổi, mọi giới tính, tuy không nguy hiểm nhưng gây nhiều bất tiện và khó chịu với bệnh nhân, đặc biệt là việc ăn uống. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu những nguyên nhân bị nhiệt miệng để có biện pháp chủ động chữa trị và phòng ngừa bệnh tái phát.
Nhiệt miệng là hiện tượng có những vết loét nhỏ, nông, xuất hiện ở những mô mềm trong miệng như môi, bên trong má, nướu. Thông thường vết nhiệt ở miệng có màu trắng, đôi khi có màu vàng, viền xung quanh là màu đỏ, chúng có dạng hình tròn hoặc oval. Vết nhiệt miệng thường không lây lan mà chỉ gây khó chịu khi ăn uống, nói chuyện là chủ yếu. Tuy bệnh có thể tự khỏi mà không cần điều trị nhưng nếu bạn tái phát nhiều lần theo chu kỳ có thể bạn đã bị viêm loét miệng mạn tính. Trong trường hợp nặng nhiệt miệng có thể gây viêm cấp, sốt nổi hạch, rối loạn tiêu hóa, cảm giác đau hơn bình thường.
Mặc dù đây là một bệnh lý phổ biến nhưng lý do bị nhiệt miệng thì không phải là ai cũng biết. Theo Tây y, nguyên nhân bị nhiệt miệng thường là do cơ thể bạn thiếu một số loại vitamin và dưỡng chất, rối loạn nội tiết tố, rối loạn tiêu hóa, nhiễm khuẩn răng miệng... Còn Đông y thì cho rằng nguyên nhân bị nhiệt miệng thường xuyên là do nhiệt độc, nóng trong, ảnh hưởng từ tâm, can, tỳ, vị, thận, phần nhiều là do chế độ ăn uống tạo nên. Để cụ thể hơn, chúng ta sẽ đi vào tìm hiểu lần lượt từng nguyên nhân nhé!
Bị nhiệt miệng do các tổn thương vật lý
Một nguyên nhân thông thường nhất dẫn đến nhiệt miệng đó là do các tác động vật lý trong quá trình ăn uống, nói chuyện... lên các mô mềm trong khoang miệng. Nếu bạn không may cắn vào má gây nên vết thương hở thì nó có thể dần dần phát triển thành vết loét miệng. Sở dĩ các tổn thương vật lý thường hay dẫn đến nhiệt miệng bởi trong khoang miệng là nơi trú ngụ của nhiều loại vi khuẩn khác nhau, có tốt có xấu. Các mô mềm bị tổn thương sẽ dễ dàng bị các vi khuẩn này xâm nhập gây nên nhiễm trùng, lở loét và dẫn đến nhiệt miệng, khó chịu.
Ăn nhiều thực phẩm chua, cay nóng
Theo quan điểm của y học cổ truyền thì nhiệt miệng thuộc chứng “khẩu cam” , bệnh phát sinh do hoả độc, nhiệt độc, thấp nhiệt ở tỳ, vị, tâm, can, thận; hay gặp nhất là ở tỳ vị hay chúng ta vẫn thường gọi là nóng trong. Hoả độc, nhiệt độc bốc lên sinh lở loét, đau nóng rát, miệng hôi, khô miệng, lưỡi đỏ. Nguyên nhân chủ yếu của hiện tượng nóng trong thường là do ăn quá nhiều đồ chua cay, đồ ăn có tính nóng, thực phẩm chứa nhiều tinh bột...
Do quá trình chăm sóc răng chưa đúng cách
Những sản phẩm chăm sóc răng miệng như kem đánh răng và nước súc miệng giúp bạn loại bỏ mảng bám cũng như khử tình trạng hơi thở có mùi hôi. Thế nhưng, bạn có nguy cơ sẽ mắc phải nhiệt miệng nếu bị mẫn cảm với chất sodium lauryl sulfate [SLS] có trong một số sản phẩm chăm sóc răng miệng.
Ngoài ra, bàn chải đánh răng quá cứng, động tác chải răng quá nhanh và thô bạo cũng là nguyên nhân bị nhiệt miệng mà bạn không ngờ tới. Những chiếc lông trên bàn chải quá cứng cùng với động tác chải răng mạnh có thể cọ vào các vùng mô mềm trong khoang miệng gây trầy xước khiến vi khuẩn có điều kiện xâm nhập, tạo thành lở loét trong miệng.
Thiếu vitamin
Đôi khi, tình trạng nhiệt miệng cũng có thể là do chế độ ăn uống thiếu vitamin và chất dinh dưỡng quan trọng như axit folic, kẽm, sắt… Theo nghiên cứu đăng trên Tạp chí Hội đồng Y học Gia đình Hoa Kỳ, người ta đã tiến hành thí nghiệm cho 58 người thường bị nhiệt miệng dùng 1000mcg vitamin B12 vào buổi tối trong sáu tháng. Kết quả cho thấy, 74% người tham gia không còn tình trạng bị nhiệt miệng sau khoảng thời gian thí nghiệm chứng tỏ giả thiết trên là đúng.
Rối loạn nội tiết tố
Theo Đông y, trong thời kỳ kinh nguyệt hoặc trong khi đang mang thai, nội tiết tố trong cơ thể trở nên rối loạn hơn, nếu không được tăng cường và điều hòa kịp thời, nó có thể khiến khí âm tích tụ lại trong gan, thận... gây nên tình trạng nóng trong và có thể dẫn đến mụn nhot, lở loét ở các vùng mô mềm, đặc biệt là trong khoang miệng.
Chức năng gan suy giảm
Gan là bộ phận có nhiệm vụ đào thải chất độc hại ra khỏi cơ thể. Chính vì thế, nếu chức năng gan hoạt động không tốt sẽ gây tích tụ các chất độc hại ở vùng niêm mạc miệng. Khi chất độc tích tụ lớn sẽ tạo thành những vết mọng nước, sau đó vỡ ra và trở thành vết loét gây ra nhiệt miệng.
Hệ miễn dịch yếu
Một trong những nguyên nhân bị nhiệt miệng thường xuyên đó chính là do hệ miễn dịch yếu. Các virus, vi khuẩn khi xâm nhập vào cơ thể chúng ta đốt cháy niêm mạc miệng tạo ra những vết loét. Stress, căng thẳng kéo dài khiến cơ thể mệt mỏi, uể oải cũng là nguyên nhân khiến hệ miễn dịch bị suy yếu, dễ xảy ra lở loét, nhiễm trùng ở vùng miệng.
Yếu tố di truyền
Tưởng như không liên quan nhưng trên thực tế, nhiệt miệng cũng là một bệnh lý có yếu tố di truyền. Cha hoặc mẹ bị nhiệt miệng thường xuyên thì con cái của họ có khả năng bị nhiệt miệng nhiều hơn. Hay người da trắng có xu hướng dễ bị nhiệt miệng hơn người da đen là những quan sát thấy được nhiệt miệng có ảnh hưởng của di truyền.
Những nguyên nhân khác
Ngoài những nguyên nhân trên, còn một vài bệnh lý khác cũng có thể là nguyên nhân bị nhiệt miệng, ví dụ như:
- Hội chứng suy giảm miễn dịch HIV/AIDS.
- Rối loạn tự miễn dịch Celiac, nguyên nhân do hấp thụ gluten khiến ruột non bị tổn thương, theo như ước tính tỷ lệ mắc bệnh là 1/100.
- Viêm ruột, viêm loét đại tràng.
- Bệnh tự miễn Behcet, đây là căn bệnh hiếm gặp tuy nhiên nếu mắc phải sẽ gây viêm toàn thân cả vùng miệng.
- Mắc các chứng bệnh về răng miệng như: Sâu răng, viêm răng, viêm lợi...
- Dị ứng với thực phẩm, hoặc các chất có trong thực phẩm như gluten.
Mặc dù những trường hợp này khá hiếm, đa số chỉ bị nhiệt ở miệng thông thường, tự khỏi sau vài ngày hoặc sử dụng những biện pháp tự nhiên để thúc đẩy quá trình khỏi bệnh. Tuy nhiên, nếu để tình trạng nhiệt miệng kéo dài sẽ gây ra ít nhiều tác động đến sức khỏe của bạn do vết loét miệng làm ảnh hưởng đến quá trình ăn uống. Chính vì vậy, bạn nên điều chỉnh lại chế độ ăn uống và sinh hoạt hằng ngày của mình, uống nhiều nước và ăn nhiều loại thực phẩm có tác dụng thanh nhiệt, giải độc cơ thể, bổ sung thêm các loại thực phẩm chức năng cung cấp vitamin cần thiết. Vệ sinh răng miệng nhẹ nhàng, đúng cách và nghỉ ngơi hợp lý, tránh để bản thân bị căng thẳng, mệt mỏi thì các vết nhiệt miệng sẽ nhanh biến mất. Nếu tự điều trị không hiệu quả hãy tìm đến những phòng khám chuyên khoa để được thăm khám và tư vấn kịp thời nhé!
Hà Nội: 56 Duy Tân, Dịch Vọng Hậu, Cầu Giấy
Điện thoại: 024.3568.6969
TP. HCM: 716-718 Điện Biên Phủ, P.10, Q.10
Điện thoại: 028.3833.6666
Tham khảo thêm
Nghiên cứu khoa học cho thấy có đến khoảng 20% dân số bị nhiệt miệng thường xuyên. Bệnh gây khó chịu và ảnh hưởng đến sinh hoạt. Liệu có thể khắc phục bệnh được không?
Nhiệt miệng là bệnh thường gặp, hầu như trong đời ai cũng mắc phải tối thiểu một lần
Nhiệt miệng là gì?
Nhiệt miệng hay còn gọi là loét miệng, loét áp-tơ [aphthous ulcer], là một hoặc nhiều vết loét nhỏ, nông, phát triển ở những mô mềm bên trong má hoặc môi, bên dưới lưỡi hoặc trên nướu của bạn. Thường các vết loét kéo dài 7-10 ngày và tự lành mà không để lại vết sẹo.
Nhiệt miệng không có mối liên quan đến thể trạng béo hay gầy, khỏe hay thường xuyên ốm yếu. Một số trường hợp thấy có tính chất gia đình, trong nhà có nhiều người cùng bị. Bệnh biểu hiện có tính chất chu kỳ lặp lại gần giống nhau, mỗi đợt kéo dài khoảng 10 - 15 ngày, bắt đầu bằng việc xuất hiện một hoặc vài ba đốm trắng nhỏ hơi đau, hơi nổi gồ lên trong niêm mạc miệng. Đốm trắng này to dần rồi vài ngày sau đồng loạt vỡ ra tạo thành vết loét. Vết loét lớn dần, nông, thường không quá lớp biểu mô, bờ nham nhở, ăn mặn rất xót, nói đau, cản trở giao tiếp. Nếu không có biến chứng nặng vết loét tự lành dần sau khoảng một tuần.
Các giai đoạn của nhiệt miệng
Nhiệt miệng chia làm 3 giai đoạn:
1. Giai đoạn đầu
Xuất hiện các điểm tổn thương, có thể là một điểm hoặc nhiều điểm trong niêm mạc miệng với đặc điểm là những nốt nhỏ 1 –2 mm hơi rắn và hơi gồ lên mặt niêm mạc, hơi đau. Sau vài ngày các điểm này lớn dần bên trong có dịch viêm nổi phồng căng bóng hoặc vỡ rất nhanh để lại ổ hoại tử
2. Giai đoạn ổ hoại tử
Khi các mụn nước vỡ, hình thành ổ hoại tử là những đốm to 2 – 3 mm màu vàng nhạt, xơ dai bám phủ trên mặt, mảng hoại tử này sẽ tan rã dần thành dịch viêm hòa lẫn vào nước bọt và đi xuống đường tiêu hóa, giai đoạn này thường ngắn, chỉ kéo dài 1- 2 ngày hoặc ngắn hơn nữa.
3. Giai đoạn ổ loét
Đây là giai đoạn kéo dài nhất, thường từ 5 - 7 ngày, có thể tới 15 ngày hay lâu hơn nữa. Thông thường bệnh nhân không chú ý, khi thấy ăn mặn xót và nói đau mới phát hiện thì bệnh đã tiến triển tới giai đoạn này.
Vết nhiệt miệng điển hình
Thông thường nếu không có biến chứng các vết loét tự lành không để lại sẹo sau 5 - 7 ngày, bệnh nhân ăn uống sinh hoạt bình thường, rồi lại tái diễn đợt khác tương tự. Tùy từng người, và trên cùng một người bệnh cũng tùy từng giai đoạn mà thời gian lành bệnh dài ngắn khác nhau.
>> Xem thêm Nhiệt miệng liên tục phải làm sao?
Nguyên nhân bị nhiệt miệng thường xuyên
Nhiệt miệng tuy không gây nguy hiểm, nhưng lại ảnh hưởng khá nhiều đến ăn uống, sinh hoạt. Thậm chí tình trạng bệnh kéo dài có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm. Vì vậy, tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến nhiệt miệng thường xuyên sẽ giúp bạn có hướng điều trị phù hợp.
1. Chức năng gan suy giảm dẫn đến nhiệt miệng
Gan là bộ phận có nhiệm vụ đào thải chất độc hại ra khỏi cơ thể. Chính vì thế nếu gan hoạt động không tốt sẽ gây tích tụ các chất độc hại ở vùng niêm mạc miệng. Khi chất độc tích tụ lớn sẽ tạo thành những vết mọng nước, sau đó vỡ ra và trở thành vết loét.
Chức năng gan suy giảm khiến nhiều người cho rằng mình bị “nóng trong”
2. Nhiệt miệng do phản ứng kháng nguyên – kháng thể
Đây là cơ chế tự miễn của cơ thể, khi vùng miệng mắc các bệnh lý như: sâu răng, viêm răng, viêm lợi,… cơ thể sẽ tự phản kháng hình thành các vết loét gây ra bệnh nhiệt miệng.
3. Hệ miễn dịch yếu
Một trong những nguyên nhân bị nhiệt miệng thường xuyên đó chính là do hệ miễn dịch yếu. Các virus, vi khuẩn khi xâm nhập vào cơ thể chúng ta đốt cháy niêm mạc miệng tạo ra những vết loét.
4. Yếu tố tâm lý
Tâm lý không tốt, căng thẳng kéo dài là nguyên nhân gây suy giảm hệ miễn dịch. Đây cũng chính là một trong những nguyên nhân gây ra bệnh nhiệt miệng.
Ngoài chế độ ăn uống thì căng thẳng, stress cũng là yếu tố gây bệnh nhiệt miệng
5. Thiếu dinh dưỡng
Nhiệt miệng còn xảy ra do cơ thể thiếu vitamin B9, B12, C và các loại khoáng chất cần thiết như sắt, kẽm,…
Điều trị nhiệt miệng bằng thuốc Tây
Thông thường, khi bị nhiệt miệng sẽ được kê uống thuốc kháng sinh, thuốc giảm đau, chống dị ứng. Thuốc bôi tại chỗ có tác dụng kháng viêm, giảm đau cũng được khuyên dùng. Để giúp tái tạo niêm mạc miệng, bạn cũng sẽ được kê thêm các loại vitamin C, vitamin nhóm B.
Với các vết nhiệt miệng nặng, người bệnh có thể được kê thuốc Corticosteroid. Thuốc Corticosteroid sẽ giúp giảm đau tức thời nhưng ẩn chứa nhiều tác dụng phụ không mong muốn.
Do vậy, để tránh những tác dụng phụ của thuốc Tây, người bệnh có thể dùng thuốc Đông y vừa điều trị nhiệt miệng vừa có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, phòng ngừa bệnh tái phát.
Nguyên Hải
Theo Đời sống Plus/GĐVN
Sản phẩm Đông y thế hệ 2 hiệu quả vượt trội điều trị nhiệt miệng
Từ thảo dược tự nhiên, bài thuốc Đông y thế hệ 2 có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, chống viêm, tiêu sưng điều trị hiệu quả viêm họng, đau họng, ho, khản tiếng; điều trị viêm loét đau rát miệng lưỡi; trị sưng đau răng lợi, chảy máu chân răng, hôi miệng.
Kinh nghiệm khi sử dụng bài thuốc Đông y thế hệ 2 trị nhiệt miệng:
Với triệu chứng nhẹ, trung bình bạn dùng liều 4 viên/ngày. Với triệu chứng nặng bạn có thể dùng liều cao 6 viên/ngày. Tuy rất hiệu quả nhưng sản phẩm này chỉ có tác dụng với trên 90% người dùng. Thường thì tác dụng phải rõ rệt sau 2- 3 ngày dùng, do vậy nếu sau 3 ngày mà tác dụng vẫn chưa rõ rệt thì sản phẩm không hợp với bạn, bạn hãy ngưng dùng để khỏi lãng phí.
Sản xuất từ thảo dược, tại nhà máy chuẩn GMP-WHO, thuốc
KACHITA®
Điều trị hiệu quả viêm họng, viêm loét miệng lưỡi, miệng môi sưng đau, sưng đau răng lợi, chảy máu chân răng, hôi miệng
Thành phần [cho một viên nén bao phim]: 430mg cao khô tương đương: Hoàng liên [Rhizoma Coptidis] 255mg, Cam thảo [Radix Glycyrrhizae] 255mg, Tri mẫu [Rhizoma Anemarrhenae] 255mg, Huyền sâm [Radix Scrophulariae] 255mg, Sinh địa [Radix Rehmanniae Glutinosae] 255mg, Mẫu đơn bì [Cortex Paeoniae Suffruticosae] 255mg, Qua lâu nhân [Semen Trichosanthis] 255mg, Liên kiều [Fructus Forsythiae Suspensae] 255mg, Hoàng bá [Cortex Phellodendri] 645mg, Hoàng cầm [Radix Scutellariae] 645mg, Bạch thược [Radix Paeoniae Lactiflorae] 255mg, Thạch cao [Gypsum fibroscum] 255mg. Tá dược vừa đủ 1 viên.
Tác dụng: Thanh nhiệt, giải độc, chống viêm, tiêu sưng
Chỉ định: Điều trị các trường hợp viêm loét miệng lưỡi [nhiệt miệng], miệng môi sưng đau, đau nhức răng, chảy máu chân răng, sưng lợi, viêm họng, hôi miệng.
Liều dùng - Cách dùng: Uống sau bữa ăn
• Người lớn: uống 2 viên x 2 lần
• Trẻ em dưới 12 tuổi: uống 2-3 lần x 1 viên
Chú ý: Với từng bệnh nhân cụ thể, nếu hiệu quả, Kachita phải có tác dụng rõ rệt sau 2-3 ngày sử dụng, nếu không thì nên ngưng dùng để khỏi lãng phí.
Chống chỉ định: Phụ nữ có thai, các trường hợp bệnh thể hàn.
Tác dụng không mong muốn: Chưa có báo cáo
Tương tác với các thuốc khác và các dạng tương tác khác: Chưa có báo cáo.
Trường hợp quên dùng thuốc: Nếu quên không dùng thuốc 1 lần, thì tiếp tục dùng thuốc lần tiếp theo theo đúng liều lượng chỉ dẫn.
Cách xử trí khi sử dụng thuốc quá liều: Khi dùng thuốc quá liều thì các lần dùng tiếp theo sử dụng đúng liều theo chỉ dẫn.
Những điều cần thận trọng khi dùng thuốc:
• Kiêng cữ ăn uống khi dùng thuốc: Chưa có báo cáo
• Sử dụng cho phụ nữ có thai hoặc cho con bú: Không sử dụng cho phụ nữ có thai
• Tác động của thuốc khi lái xe và vận hành máy móc: Thuốc thường không gây ảnh hưởng lên khả năng lái xe và vận hành máy móc.
Đóng gói: Hộp 2 vỉ x 10 viên
Bảo quản: Nơi khô, dưới 30 độ C.
Tiêu chuẩn chất lượng: Đạt TCCS
Hạn sử dụng: 36 tháng kể từ ngày sản xuất, ngày SX ghi trên hộp sản phẩm.
Nhà sản xuất: CÔNG TY TNHH DƯỢC PHẨM NHẤT NHẤT
Địa chỉ: Cụm công nghiệp Liên Hưng, ấp Bình Tiền 2, xã Đức Hòa Hạ, huyện Đức Hòa, tỉnh Long An.
Tổng đài giải đáp thông tin miễn phí: 1800.6689 [giờ hành chính]
Số Giấy xác nhận nội dung quảng cáo: 0335/2017/XNQC/QLD
Chi tiết thông tin sản phẩm: Thuốc Kachita