Tác giả của chiến thắng Mtao Mxây
Xin chào các em! Tiếp tục với chuyên mục soạn Ngữ Văn lớp 10 Tập 1 ngày hôm nay, Soạn Văn sẽ hướng dẫn các em soạn 1 văn bản sử thi Tây Nguyên. Đó là đoạn trích Chiến thắng Mtao Mxây, các em hãy cùng theo dõi nhé! Show
I. Tìm hiểu chung1. Xuất xứ Đoạn trích Chiến thắng Mtao Mxây thuộc phần giữa của tác phẩm sử thi Đăm Săn kể chuyện Đăm Săn đánh Mtao Mxây cứu vợ về. 2. Thể loại Sử thi là những tác phẩm tự sự dân gian có quy mô lớn, sử dụng ngôn ngữ có vần, có nhịp, xây dựng những hình tượng nghệ thuật hoành tráng, hào hùng để kể về một hay nhiều biến cố lớn diễn ra trong đời sống cộng đồng của cư dân thời cổ đại. Sử thi dân gian có 2 loại:
3. Tóm tắt Đoạn trích Chiến thắng Mtao Mxây kể về chuyện Đăm Săn đánh Mtao Mxây để cứu vợ về: Sau khi về làm chồng hai chị em tù trưởng Hơ Nhị và Hơ Bhị, Đăm Săn đã trở thành một tù trưởng giàu có và uy danh lẫy lừng. Các tù trưởng Kên Kên (Mtao Grứ) và tù trưởng Sắt (Mtao-Mxây) đã lừa lúc Đăm Săn cùng dân làng lên rẫy, ra sông lao động sản xuất đã kéo người tới cướp phá buôn làng của chàng và bắt Hơ Nhị về làm vợ. Cả hai lần ấy Đăm Săn đều tổ chức đánh trả và chiến thắng, vừa cứu được vợ lại vừa sáp nhập được đất đai, của cải của kẻ địch khiến cho oai danh của chàng ngày càng trở nên lừng lẫy, bộ tộc càng giàu có và đông đúc hơn. II. Hướng dẫn soạn bàiCâu 1: Tóm tắt diễn biến trận đánh để so sánh tài năng và phẩm chất của hai tù trưởng: a) Đăm Săn đến nhà của Mtao Mxây khiêu chiến nhưng Mtao Mxây còn bỡn cợt chàng và chưa chịu giao chiến ngay. b) Bắt đầu bước vào cuộc chiến: Hiệp đấu thứ nhất: Hai bên lần lượt múa khiên:
=> Kết quả: Mtao Mxây chạy khắp nơi để tránh đường khiên Đăm Săn múa. Hiệp đấu thứ hai: Đăm Săn múa khiên: sức mạnh như gió bão, cây giáo đâm liên tiếp vào Mtao Mxây nhưng không thủng. => Kết quả: Đăm Săn nhờ sự giúp đỡ của Ông Trời nên đã cắt được đầu của Mtao Mxây. Dân làng Mtao Mxây nhất loạt theo Đăm Săn về ngôi làng mới. Câu 2: Rõ ràng, cuộc chiến giữa Đăm Săn và Mtao Mxây mang tính chất thống nhất cộng đồng, chứ không phải là cuộc chiến tranh xâm lược với mục đích tàn sát, cướp bóc và chiếm giữ. Do vậy, chúng ta có thể thấy thái độ và tình cảm của cộng đồng Ê-đê đối với mục đích của cuộc chiến nói chung và đối với người anh hùng sử thi nói riêng cũng hoàn toàn khác nhau:
Câu 3: * Phần cuối của đoạn trích chú ý nhiều đến việc miêu tả cảnh ăn mừng chiến thắng. * Lựa chọn cách thể hiện nghệ thuật này, tác giả dân gian đã nhận ra được tính tất yếu của cuộc chiến tranh thị tộc. Đó không phải là một cuộc chiến tranh kìm hãm sự phát triển của xã hội Ê-đê, mà trái lại, nó giúp cho những tập thể riêng lẻ có thể hợp thành những tập thể lớn hơn, mạnh hơn và trở thành một dân tộc trưởng thành thực sự. Bên cạnh đó, cách lựa chọn thể hiện nghệ thuật đó cũng là cách để dân gian ca ngợi tầm vóc và sứ mệnh lịch sử của người anh hùng. Chỉ có những con người ưu tú của thời đại như vậy mới đủ sức đứng lên thống nhất các thị tộc nhỏ lẻ lại với nhau, gom những thị tộc ấy lại thành một cộng đồng lớn mạnh và giàu có. Câu 4: Phân tích giá trị miêu tả và biểu cảm của các câu văn có dùng lối so sánh, phóng đại khi miêu tả nhân vật và khung cảnh diễn ra sự việc: Các phép so sánh:
Ngoài ra, các hình ảnh thiên nhiên, vũ trụ cũng được đem ra làm chuẩn cho các so sánh với những hình ảnh, sự vật xung quanh cuộc chiến. Dùng hình ảnh của vũ trụ để làm nổi bật lên tầm vóc to lớn của nhân vật anh hùng – một người anh hùng với vẻ đẹp cường tráng bên ngoài và ý chí lớn lao bên trong. Đây cũng chính là nghệ thuật nổi bật của sử thi dân gian khi miêu tả hình tượng người anh hùng.
Đề bài: Anh/chị hãy trình bày Khái quát đặc sắc về nội dung và nghệ thuật Chiến thắng Mtao Mxây 1. Nội dung Qua đoạn trích Chiến thắng Mtao Mxây tác giả dân gian đã đem đến cho người đọc những mảng màu mang đậm dấu ấn đặc trưng của sử thi Tây Nguyên. Đặc trưng đó được hiện lên qua hình ảnh người anh hùng Đăm Săn với sức mạnh phi thường, luôn coi trọng danh dự và hạnh phúc của gia đình cũng như của thị tộc. Đấu tranh tới cùng để bảo vệ cuộc sống bình yên cho buôn làng. 2. Nghệ thuật - Xây dựng hành công hình tượng người anh hùng Đăm Săn mang sức mạnh và tầm vóc vũ trụ- Phép so sánh và phóng đại được sử dụng đạt hiệu quả cao - Ngôn ngữ trang trọng, giàu hình ảnh và nhịp điệu. ---------------- HẾT -------------- Cùng tìm hiểu về cuộc chiến không khoan nhượng giữa Đăm Săn và Mtao M xây và những phẩm chất đáng quý của người anh hùng Đăm Săn, bên cạnh bài khái quát đặc sắc nội dung, nghệ thuật, các em không nên bỏ qua bài: Cảm nhận vẻ đẹp của Đăm Săn trong đoạn trích Chiến thắng Mtao Mxây, Đóng vai Đăm Săn kể lại đoạn trích Chiến thắng Mtao Mxây, Phân tích đoạn cuối trong đoạn trích Chiến thắng Mtao Mxây, Phân tích giá trị miêu tả và biểu cảm trong Chiến thắng Mtao Mxây. Khái quát đặc sắc về nội dung và nghệ thuật Chiến thắng Mtao Mxây đã tổng hợp đầy đủ những nét đặc sắc về nội dung, nghệ thuật của tác phẩm. Các em có thể kết hợp việc phân tích đoạn trích Chiến thắng Mtao Mxây và tham khảo bài khái quát để việc học và ghi nhớ kiến thức được hiệu quả hơn. Phân tích đoạn cuối trong đoạn trích Chiến thắng Mtao Mxây Khái quát đặc sắc Nội dung, nghệ thuật truyện Cô bé bán diêm Sơ đồ tư duy Chiến thắng Mtao Mxây Dàn ý phân tích giá trị miêu tả và biểu cảm của đoạn: Đoàn người đông như... cõng nước trong Chiến thắng Mtao Mxây Khái quát đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của những câu Ca dao hài hước Khái quát giá trị nội dung, nghệ thuật đặc sắc truyện Treo biển
Chiến thắng Mtao Mxây (Trích Đăm Săn) được giảng dạy trong chương trình Ngữ Văn 10. Hãy cùng GiaiNgo tìm hiểu cách soạn bài Chiến thắng Mtao Mxây nhé!
Chiến thắng Mtao Mxây là đoạn trích nằm ở phần giữa của sử thi Đăm Săn. Đoạn trích đã miêu tả một cách sống động trận chiến thắng của Đăm Săn trước tù trưởng Mtao Mxây giàu mạnh để giành lại vợ. Sau đây là hướng dẫn soạn bài Chiến thắng Mtao Mxây mà GiaiNgo gợi ý cho các bạn đọc giả. Cùng tìm hiểu ngay thôi nào! Tìm hiểu chung tác giả, tác phẩmTrước khi đến với phần soạn bài Chiến thắng Mtao Mxây, hãy cùng tìm hiểu đôi nét về tác giả và tác phẩm này. Đôi nét về tác giảChiến thắng Mtao Mxây là đoạn trích từ tác phẩm sử thi Đăm Săn. Đây là một trong những sử thi của dân tộc Ê-đê (Tây Nguyên). Nội dung kể về chiến công của người anh hùng Đăm Săn – một tù trưởng hùng mạnh. Bộ sử thi Đăm Săn dài 2077 câu, thể hiện nét lịch sử văn hóa của người đồng bào Tây Nguyên. Đây là tác phẩm dân gian truyền miệng, được nhiều người sưu tầm. Tuy lời kể có khác nhau ít nhiều, nhưng cốt truyện tương đối giống nhau. Sử thi đã được in thành sách và tái bản nhiều lần. Hãng phim Giải phóng đang dự định dựng phim truyện dựa theo sử thi này. Một số bài hát đã được sáng tác lấy cảm hứng từ sử thi Đăm Săn. Bố cục bài Chiến thắng Mtao MxâyBố cục bài Chiến thắng Mtao Mxây gồm ba phần:
Chiến thắng Mtao Mxây thuộc thể loại gì?Chiến thắng Mtao Mxây thuộc thể loại sử thi. Đây là đoạn trích trong tác phẩm Đăm Săn của sử thi Tây Nguyên. Sử thi còn được gọi là anh hùng ca. Đây là những bài ca lịch sử, ca ngợi các anh hùng. Nó gắn liền với những biến cố, sự kiện đặc biệt của lịch sử dân tộc trong một thời kì nhất định. Sử thi gồm hai loại là Sử thi thần thoại và Sử thi anh hùng (sử thi Đăm Săn thuộc loại thứ 2). Tóm tắt Chiến thắng Mtao Mxây (Trích sử thi Đăm Săn)Tóm tắt đoạn trích Chiến thắng Mtao Mxây: Sau khi bị Mtao Mxây cướp mất vợ là Hơ Nhị, Đăm Săn vô từng tức giận, cầm khiên đến nhà Mtao Mxây khiêu chiến để cứu vợ về. Hai người khiêu chiến qua lại, cuộc chiến bị kéo dài mãi bởi Đăm Săn đâm Mtao Mxây mà hắn không bị thủng. Thấm mệt, Đăm Săn vừa đuổi theo Mtao Mxây vừa ngủ gật, trong mơ Đăm Săn được Ông Trời chỉ cho cách đánh Mtao Mxây. Sau đó Đăm Săn đã thẳng tay đâm chết Mtao Mxây, chiến thắng oai hùng và cứu vợ về. Đồng thời, chàng cũng thu được của cải và thu phục tôi tớ của Mtao Mxây, chàng mở tiệc linh đình để ăn mừng thắng lợi.
Trả lời câu hỏi soạn bài Chiến thắng Mtao Mxây trong sách giáo khoaĐể có thể hiểu rõ hơn nội dung và ý nghĩa mà bộ sử thi muốn truyền tải, hãy cùng GiaiNgo trả lời câu hỏi soạn bài Chiến thắng Mtao Mxây trong sách giáo khoa chi tiết và đầy đủ. Câu 1 trang 36 sgk Ngữ văn 10 tập 1Hãy tóm tắt diễn biến trận đánh để so sánh tài năng và phẩm chất của hai tù trưởng. Trả lời: Đam Săn đến nhà Mtao Mxây khiêu chiến nhưng Mtao Mxây còn bỡn cợt chàng mà chưa chịu giao chiến ngay. Bước vào cuộc chiến: Hiệp đấu thứ nhất:
Hiệp đấu thứ hai:
Câu 2 trang 36 sgk Ngữ văn 10 tập 1Phân tích những câu nói và hành động của đông đảo dân làng đối với việc thắng thua của hai tù trưởng để chỉ ra thái độ tình cảm của cộng đồng Ê-đê đối với mục đích của cuộc chiến nói chung, đối với người anh hùng sử thi nói riêng. Trả lời: Cuộc chiến giữa Đăm Săn và Mtao Mxây là cuộc chiến tranh mang tính chất thống nhất cộng đồng. Nó không phải là một cuộc chiến tranh xâm lược nhằm mục đích tàn sát, cướp bóc và chiếm giữ. Chính vì thế mà thái độ của dân làng ở cả hai phía đối với việc thắng thua của hai tù trưởng cũng có những nét riêng: Ở phía Mtao Mxây: Sau khi tù trưởng của mình thất bại, đông đảo nô lệ đều tâm phục và nghe theo lời vị tù trưởng mạnh hơn (“không đi sao được!… người nhà giàu cầm đầu chúng tôi nay đã không còn nữa”).Thái độ và hành động của đoàn người này chứng tỏ họ luôn mơ ước được trở thành một tập thể giàu có và hùng mạnh. Họ luôn mơ ước có được một người lãnh đạo dũng cảm, tài ba. Ở phía Đăm Săn: Dân làng tưng bừng náo nhiệt chào đón vị anh hùng của mình mới chiến thắng trở về. Họ đi lại sửa soạn vui mừng tấp nập không chỉ để mừng buôn sóc được mở mang, được hùng mạnh và giàu có mà còn để tiếp đón những người dân mới bằng sự chân thành và hòa hợp (“… Các chàng trai đi lại ngực đụng ngực. Các cô gái đi lại vú đụng vú. Cảnh làng một tù trưởng nhà giàu trông sao mà vui thế!”). Câu 3 trang 36 sgk Ngữ văn 10 tập 1Phần cuối đoạn trích chú ý nhiều đến việc miêu tả cảnh chết chóc hay cảnh ăn mừng chiến thắng? Hãy phân tích ý nghĩa của sự lựa chọn ấy để làm rõ thái độ, cách nhìn nhận của tác giả về ý nghĩa thời đại của cuộc chiến tranh bộ tộc về tầm vóc lịch sử của người anh hùng trong sự phát triển của cộng đồng. Trả lời: Đoạn trích đã miêu tả cuộc chiến tranh giữa các thị tộc trong thời nguyên thủy. Thế nhưng lại không chú trọng miêu tả cảnh chết chóc đau thương. Trái lại, tác giả dân gian chủ yếu miêu tả cảnh chiến thắng tưng bừng của phía Đăm Săn. Ý nghĩa:
Câu 4 trang 36 sgk Ngữ văn 10 tập 1Hãy phân tích giá trị miêu tả, biểu cảm của câu văn có dùng lối so sánh, phóng đại khi miêu tả nhân vật, khung cảnh diễn ra sự việc. Trả lời: Trong đoạn trích này, kiểu câu được dùng nhiều nhất là kiểu câu có sử dụng biện pháp so sánh, ví von:
Những câu văn theo kiểu đòn bẩy này có giá trị rất lớn trong việc miêu tả nhân vật người anh hùng. Nó khẳng định và nâng bổng lên tài năng, sức mạnh của Đăm Săn – người anh hùng uy danh lừng lẫy làm mờ đi cả sự giàu có và sức mạnh của kẻ thù. Các hình ảnh, sự vật được đem ra để so sánh ở đây đều lấy ra từ thế giới tự nhiên, từ vũ trụ. Như thế hàm ý của tác giả là muốn lấy vũ trụ để “đo” kích cỡ, tầm vóc của nhân vật anh hùng. Thủ pháp nghệ thuật này là một thủ pháp quen thuộc của sử thi. Nó giúp mang lại những giá trị thẩm mĩ rất đặc trưng cho thể loại này: đặc trưng về sự trang trọng, hoành tráng và dữ dội. Trên đây là phần soạn bài Chiến thắng Mtao Mxây mà GiaiNgo hướng dẫn cho các bạn đọc giả để có thể nắm rõ thêm nội dung của tác phẩm này. Nhớ theo dõi chúng tôi để có thêm nhiều bài viết hay nhé! |