Hiện nay, sự phát triển của quan hệ thương mại quốc tế đòi hỏi dịch vụ logistics ngày càng chuyên nghiệp, vì vậy dịch vụ 1PL, 2PL, 3PL, 4PL, 5PL trong logistics cần được chúng ta hiểu sâu sắc về bản chất để từ đó biết được về các loại hình dịch vụ logistics. Vậy cụ thể 1PL, 2PL, 3PL, 4PL, 5PL là gì và làm sao phân biệt được các loại hình dịch vụ này?, chúng ta hãy cùng nhau khám phá bài viết dưới đây.
>>>>> Xem thêm: Đặc điểm cốt lõi và vai trò của ngành dịch vụ logistics
1PL [First Party Logistics hay Logistics tự cấp]
1PL là hình thức dịch vụ mà những người sở hữu hàng hóa tự mình tổ chức và thực hiện các hoạt động Logistics để đáp ứng nhu cầu của bản thân. Các công ty này có thể sở hữu phương tiện vận tải, nhà xưởng, thiết bị xếp dỡ và các nguồn lực khác bao gồm cả nhân lực để thực hiện các hoạt động logistics.
1PL có sự khác biệt rõ rệt với các loại hình Logistics còn lại bởi đặc trưng mang tính tự cấp dịch vụ logistics mà không cần đến một bên cung cấp dịch vụ logistics khác. Vì vậy, ở hình thức 1PL, người sở hữu hàng hóa sẽ tự đầu tư phương tiện vận tải, nguồn nhân lực và các công cụ hỗ trợ khác đế đáp ứng nhu cầu vận chuyển hàng hóa của công ty.
Đa số hình thức 1PL được áp dụng với những hàng hóa có kích thước không quá lớn, dễ vận chuyển và phạm vi vận chuyển hẹp, chủ yếu là nội bộ hoặc trong nước. Cũng có một số trường hợp, đó có thể là công ty rất lớn có khả năng tự thiết kế và điều hành hoạt động logistics. Tuy vậy, với những doanh nghiệp không có quy mô cũng như không có đủ kinh nghiệm, trình độ, chất lượng nhân lực thì hình thức 1PL sẽ gây ra nhiều khó khăn, làm giảm hiệu quả lại dễ gây ra nhiều rủi ro và tốn kém chi phí.
»»» Khóa Học Xuất Nhập Khẩu Online - Tương tác trực tiếp với giảng viên chuyên gia xuất nhập khẩu trên 15 năm kinh nghiệm
2PL [Second Party Logistics hay Cung cấp dịch vụ logistics bên thứ hai]
Đây là một chuỗi những người cung cấp dịch vụ cho hoạt động đơn lẻ cho chuỗi hoạt động logistics nhằm đáp ứng nhu cầu của chủ hàng nhưng chưa tích hợp với hoạt động logistics [chỉ đảm nhận một khâu trong chuỗi logistics]. 2PL là việc quản lý các hoạt động truyền thống như vận tải, kho vận, thủ tục hải quan, thanh toán,….
2PL thường chỉ đảm nhận và đóng góp vào một khía cạnh nhỏ trong toàn bộ chuỗi logistics của khách hàng, thường là những hãng tàu hoặc những công ty vận tải đường bộ hay đường hàng không.
3PL [Third Party Logistics – Cung cấp dịch vụ Logistics bên thứ ba]
Có thể nói 3PL là hình thức phát triển một mức cao hơn và rộng hơn của 2PL.
Sử dụng 3PL là việc thuê các công ty bên ngoài để thực hiện các hoạt động logistics, có thể là toàn bộ quá trình quản lí logistics hoặc một số hoạt động có chọn lọc.
Các hoạt động mà bên cung cấp dịch vụ logistics thực hiện cho công ty khách hàng dựa trên hợp đồng bao gồm: kê khai hải quan, thông quan hàng hóa, các chứng từ giao nhận, vận chuyển, bốc dỡ hàng,…để đảm bảo hàng hóa đến đúng nơi quy định. Thường thì các công ty 3PL sở hữu nhiều loại phương tiện vận chuyển từ đường bộ đến đường hàng không và có mối liên hệ mật thiết với các công ty vận chuyển khác để đáp ứng tốt nhất yêu cầu của khách hàng và tận dụng tối đa chức năng dịch vụ của công ty.
Bên cạnh việc đảm nhận mọi thủ tục và việc vận chuyển hàng hóa, công ty cung cấp dịch vụ 3PL còn chịu trách nhiệm về thời gian vận chuyển hợp lí để hàng hóa còn nguyên vẹn, được giao đúng thời gian và địa điểm. Bởi nếu hàng hóa không còn nguyên vẹn hoặc xảy ra sự cố nào đó thì công ty Logistics thuê ngoài sẽ phải chịu toàn bộ trách nhiệm.
4PL [Fourth Party Logistics – Logistics chuỗi phân phối hay nhà cung cấp Logistics chủ đạo]
Công ty Logistics 4PL là công ty đóng vai trò hợp nhất, gắn kết các nguồn lực tiềm năng và cơ sở vật chất kỹ thuật của mình với các tổ chức khác để thiết kế, xây dựng và vận hành các giải pháp chuỗi logistics toàn diện.
Như vậy, 4PL được phát triển trên nền tảng 3PL, nhưng bao gồm các hoạt động rộng hơn và mang tính trách nhiệm cao như các dịch vụ công nghệ thông tin, và quản lý các tiến trình kinh doanh. 4PL được coi như một điểm liên lạc duy nhất, là nơi thực hiện việc quản lý, tổng hợp tất cả các nguồn lực và giám sát các chức năng 3PL trong suốt chuỗi phân phối nhằm vươn tới thị trường toàn cầu, lợi thế chiến lược và các mối quan hệ lâu bền.
Hình thức 4PL ảnh hưởng không chỉ đến hệ thống logistics mà còn là toàn bộ chuỗi cung ứng của khác hàng. Các công ty Logistics cung cấp dịch vụ 4PL thường là công ty liên doanh và có hợp đồng hợp tác dài hạn, mang tính tầm nhìn chiến lược lâu dàu. Những công ty đó đóng vai trò như cầu nối giữa khách hàng với nhà cung ứng và nhà phân phố, từ đó giúp chuỗi cung ứng được phát triển phù hợp với tầm nhìn chung của công ty khách hàng.
Nhìn chung, mọi yếu tố ngõ ngách trong chuỗi cung ứng của khách hàng đều được 4PL quản lí. 4PL đảm nhận các hoạt động mang tính chiến lược và quản lí chuyên sâu, tập trung vào đưa ra giải pháp, cải thiện quy trình và vận hành toàn bộ hệ thống logistics và chuỗi cung ứng hiệu quả hơn. dạy kế toán
Đặc biệt, vì 4PL được phát triển trên nền tảng 3PL nên nó đảm trách và quản lí toàn bộ các chức năng của 3PL, đồng thời tham gia quản lí một hoặc nhiều công ty 3PL khác để cung cấp toàn bộ các chức năng Logistics được thuê ngoài. Chúng ta có thể thấy rằng 4PL mang đặc trưng rõ nét hơn so với 3PL đó là tính giá trị cốt lõi, mang tầm chiến lược, có ảnh hưởng lâu dài đến mọi hoạt động trong chuỗi cung ứng của công ty, nó không chỉ là nhằm mục đích cắt giảm chi phí như dịch vụ 3PL.
Chính vì vậy, 4PL được mệnh danh là Những Nhà Cung cấp Dịch vụ Logistics dẫn đầu [Lead Logistics Providers].
5PL [Cung cấp dịch vụ logistics bên thứ năm]
Có lẽ ít bạn nào biết đến dịch vụ 5PL bởi nó mới phát triển trên nền tảng thương mại điện tử một vài năm gần đây. khả năng thanh toán tức thời
5PL là loại dịch vụ thị trường thương mại điện tử, bao gồm các 3PL và 4PL quản lý tất cả các bên liên quan trong chuỗi phân phối trên nền tảng thương mại điện tử. Chìa khoá thành công của các nhà cung cấp dịch vụ logistics thứ năm là các hệ thống [Hệ thống quản lý đơn hàng [OMS], Hệ thống quản lý kho hàng [WMS] và Hệ thống quản lý vận tải [TMS]. Cả ba hệ thống này có liên quan chặt chẽ với nhau trong một hệ thống thống nhất và công nghệ thông tin.
XNK Lê Ánh tổng kết lại đặc trưng của 5 loại hình dịch vụ Logistics như sau:
1PL: Logistics tự cấp, chủ hàng tự cung cấp dịch vụ logistics bằng chính cơ sở vật chất của mình.
2PL: Logistics 1 phần, chủ hàng thuê 1 phần dịch vụ logistics, thường là những hãng tàu hoặc những công ty vận tải đường bộ hay đường hàng không đảm nhận dịch vụ này.
3PL: Logistics thuê ngoài, dịch vụ logistics được bên thứ ba cung cấp, nhưng đơn lẻ.
4PL: Chuỗi logistics, dịch vụ logistics được cung cấp đầy đủ, một “chuỗi”, được quản lí chặt chẽ theo hệ thống và mang giá trị cốt lõi, tầm chiến lược, hợp tác lâu bền.
5pL: E-logistics, Logistics trên nền thương mại điện tử
Hy vọng những chia sẻ của Xuất nhập khẩu Lê Ánh về 1PL, 2PL, 3PL, 4PL, 5PL trong logistics sẽ giúp bạn dễ dàng ứng dụng trong thực tế công vieexjv.
>>>> Bài viết tham khảo: Triết lí Kaizen – Chiến lược trong logistics
Xuất nhập khẩu Lê Ánh – Nơi đào tạo xuất nhập khẩu thực tế số 1 Việt Nam. Chúng tôi đã tổ chức thành công các khóa học xuất nhập khẩu thực tế và hỗ trợ việc làm cho hàng nghìn học viên, mang đến cơ hội làm việc trong ngành logistics và xuất nhập khẩu đến với đông đảo học viên trên cả nước
Chắc hẳn nhiều bạn sinh viên đã nắm rõ khái niệm về ngành Logistics nhưng đối với các mô hình dịch vụ Logistics hiện nay như 1PL, 2PL, 3PL, 4PL, 5PL các bạn vẫn còn chưa thực sự hiểu đúng về từng chức năng và quy trình vận hành của chúng.
Tại Việt Nam, mô hình dịch vụ logistics 1PL, 2PL và 3PL được biết đến rộng rãi nhưng riêng 4PL và 5PL vẫn còn xa lạ với các doanh nghiệp. Để giúp các bạn có góc nhìn “đơn giản” về các mô hình dịch vụ Logistics, mời bạn đọc qua bài viết bên dưới và một ví dụ mô tả về hoạt động của Nông trại rau củ tại Đà Lạt cho từng loại mô hình của VILAS nhé!
1PL [ First Party Logistics – Logistics tự cấp]
Tất cả hoạt động logistics đều do chính doanh nghiệp tự tổ chức và thực hiện để từ việc sở hữu hàng hóa, lưu trữ và quản lý kho hàng, xử lý đơn hàng, đóng gói đến việc vận chuyển, giao hàng. Trong mô hình 1PL, doanh nghiệp phải tự mình đầu tư các trang thiết bị, công cụ như phương tiện vận tải, nhà xưởng, thiết bị bốc dỡ, sắp xếp,… cũng như đào tạo kỹ năng, chuyên môn cho nhân sự vận hành.
Một ví dụ đơn giản về 1PL: Một nông trại tại Đà Lạt tự mình trồng rau củ, sơ chế, đóng gói, xử lý đơn hàng và trực tiếp vận chuyển đến các chợ nông sản hoặc cửa hàng tạp hóa.
2PL [Second Party Logistics – Cung cấp dịch vụ Logistics bên thứ hai]
2PL là hình thức thuê dịch vụ đơn lẻ từ một nhà cung cấp dịch vụ [bên thứ 2] mà ở đó, bên thứ 2 này chỉ đảm nhận một trong các loại hình dịch vụ như kho bãi hay vận chuyển, làm thủ tục hải quan,… và không chịu trách nhiệm về các hoạt động khác.
Cùng một nông trại trồng rau củ tại Đà Lạt như thế, họ sẽ thuê một công ty dịch vụ [2PL] để vận chuyển hàng hóa đến các chợ và siêu thị trên cả nước. Điều này giúp cho họ không những đảm bảo thời gian giao hàng đến đối tác mà còn tối ưu được chi phí cho việc giao hàng.
3PL [Third Party Logistics – Cung cấp dịch vụ Logistics bên thứ ba]
3PL là mô hình bao gồm một chuỗi dịch vụ có tính kết nối với nhau để thay doanh nghiệp quản lý gần như toàn bộ các hoạt động vận hành. Các dịch vụ bao gồm luân chuyển, tồn trữ hàng hoá, xử lý thông tin, thông quan xuất nhập khẩu, giao hàng,…
Lấy ví dụ từ nông trại rau củ ở Đà Lạt, nhà cung cấp 3PL sẽ chịu trách nhiệm đóng gói, bảo quản cà chua trong các thùng giấy, và sau đó vận chuyển từ nông trại đến cửa hàng tạp hóa hoặc siêu thị trên khắp địa bàn cả nước. Bên cạnh đó, nhà cung cấp dịch vụ 3PL sẽ đảm bảo cả về mặt chất lượng, số lượng, thời gian giao hàng của rau củ cho cả bên A [nông trại] và bên B [khách hàng]. Việc của nông trại chỉ phải là sản xuất đúng số lượng mà thôi!
XEM THÊM: ĐẶC ĐIỂM VÀ QUY TRÌNH DỊCH VỤ LOGISTICS
4PL [Fourth Party Logistics – Logistics chuỗi phân phối]
4PL [Fourth Party Logistics] – Logistics chuỗi phân phối hay nhà cung cấp Logistics chủ đạo.
4PL là mô hình được phát triển trên nền tảng của mô hình 3PL. Công ty cung cấp dịch vụ 4PL sẽ quản lý các hoạt động logistics cũng như các hoạt động trong toàn bộ chuỗi cung ứng. Bên cạnh đó, nhà cung cấp 4Pl sẽ cung cấp thông tin chi tiết về quản lý về chiến lược về chuỗi cung ứng cho các doanh nghiệp.
Trong ví dụ về nông trại rau củ ở trên, nông trại sẽ được công ty dịch vụ 4PL tư vấn thiết kế chuỗi cung ứng từ vườn ra thị trường thế nào cho tốt, lập kế hoạch đầu ra đầu vào và khi có đơn hàng các 3PL trong hệ thống sẽ lo vận chuyển bảo quản từ vườn tới tận tay khách hàng.
5PL [5th Party Logistics – Logistics bên thứ năm]
5PL là một mô hình dịch vụ khá mới hiện nay. Nó kiểm soát tất cả các hoạt động trong một chuỗi cung ứng với việc sử dụng công nghệ thông tin và kết hợp các phương pháp đã được chứng minh của 3PL và 4PL. Nhà điều hành 5PL là nhà cung cấp dịch vụ logistics có kế hoạch tổ chức và thực hiện các giải pháp logistics thay mặt cho các tổ chức thương mại khác. Ngoài ra, nó thương lượng giá với các nhà cung cấp dịch vụ khác, như xe tải, hãng hàng không, v.v.
5PL là dịch vụ logistics phổ biến và phát triển nhất hiện nay dành cho Thương mại điện tử. Cùng với việc tích hợp và quản lý chuỗi cung ứng, các tổ chức 5PL cung cấp một số dịch vụ có lợi khác, chẳng hạn như tiện ích cuộc gọi hoặc thanh toán trực tuyến cho khách hàng. Với ví dụ về trang trại rau củ và công ty dịch vụ 5PL , nông trại sẽ được gia nhập làm thành viên của mạng cung ứng số, sử dụng Thương mại điện tử để bán hàng, được cung cấp nhiều thông tin từ tình hình thị trường tới kỹ thuật canh tác, dự báo nhu cầu; có thể bán hàng cho các cá nhân,… thụ hưởng các thành quả của trí tuệ nhân tạo,…
Tạm kết
Như vậy, với những mô tả từ ví dụ nông trại rau củ ở Đà Lạt phía trên, VILAS hy vọng phần nào giúp các bạn dễ hiểu nhất về các mô hình dịch vụ 1PL, 2PL, 3PL, 4PL, 5PL hiện nay và từng chức năng của chúng.
Bên cạnh đó, để cung cấp nguồn nhân lực chuyên môn cao đáp ứng được tốc độ phát triển ngành logistics tại thị trường Việt Nam, VILAS triển khai chương trình đào Quản trị Dịch vụ Logistics dành cho các bạn sinh viên mong muốn nắm bắt cơ hội và phát triển bền vững trong ngành Logistics, đáp ứng đúng nhu cầu tuyển dụng của doanh nghiệp.