Ngày vía Thần Tài có nên đổi vàng không
|
Ngày "vía Thần Tài" ảnh hưởng từ văn hóa Trung Quốc Show Trong quan niệm của người Việt, ngày mùng 10 tháng Giêng âm lịch hàng năm là ngày vía Thần Tài. Vào ngày này, mọi người lại đổ xô đi mua vàng cầu may. Người ta tin rằng, vàng tượng trưng cho sự giàu sang, phú quý, "buôn may bán đắt" trong năm mới nên càng mua nhiều vàng trong ngày "vía Thần Tài" sẽ càng gặp may mắn, tài lộc cả năm. Điều này khiến nhiều cửa hàng kinh doanh vàng trở nên quá tải. Ở nhiều nơi còn xảy ra tình trạng người dân xếp hàng dài, chờ đợi từ sáng sớm tinh mơ với mong muốn có thể mua được vàng trong ngày vía Thần Tài để năm mới phát tài, sung túc. Theo chuyên gia Văn hóa, TS. Đinh Đức Tiến (khoa Lịch sử, Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn), ngày vía Thần Tài là truyền thống đã có từ xa xưa của người Việt, chịu ảnh hưởng từ Trung Quốc. Trong quá khứ, ngày Thần tài trong phong tục truyền thống của người Việt không quá nổi trội, chỉ giới hạn ở giới thương nhân, lái buôn. Khoảng 20 năm trở lại đây, khi kinh tế, giao thương phát triển hơn, nhu cầu mua bán của người dân tăng cao nên ngày "vía Thần Tài" cũng nở rộ mạnh mẽ. Người Việt quan niệm ngày mùng 10 tháng Giêng âm lịch hàng năm là ngày vía Thần Tài (Ảnh: H.D). Vị chuyên gia này bày tỏ quan điểm, ngày "vía Thần Tài" là tín ngưỡng, văn hóa tốt đẹp, thể hiện sự đa dạng văn hóa, tôn trọng giá trị văn hóa của những nhóm người khác nhau trong xã hội. Tuy nhiên do tính chất thương mại hóa các hoạt động tín ngưỡng nên ngày nay, nhiều phong tục, tín ngưỡng đang dần bị biến tướng. Mặt khác, câu chuyện về ngày "vía Thần Tài" thường được một số người làm kinh doanh (đặc biệt những người buôn vàng) tuyên truyền mạnh nhằm thúc đẩy việc bán hàng đầu năm, cầu "buôn may bán đắt". Mua vàng để cầu may dịp đầu năm Theo Tiến sĩ Đinh Đức Tiến, xét về góc độ tinh thần, việc mua vàng cầu may dịp đầu năm cũng đáp ứng nhu cầu rất chính đáng của con người, tạo động lực để họ phấn đấu trong năm mới. Tuy nhiên, không có lệ hay bắt buộc phải mua vàng trong ngày mùng 10 tháng Giêng để sung túc, tài lộc cả năm. Đây cũng chỉ là một quan niệm lưu truyền trong dân gian. Tuy nhiên, không chỉ mang ý nghĩa tâm linh, việc mua vàng đầu năm cũng được coi là một hình thức tiết kiệm của nhiều người Việt. Trước đây, chỉ những người kinh doanh buôn bán mới mua vàng nhằm mục đích cầu năm mới nhiều tài lộc. Dần dần, người dân bắt đầu đổ xô đi mua vàng trong ngày "vía Thần Tài". Trong tâm lý, thói quen của người Việt, vàng vẫn được coi là một thứ tài sản có giá trị bảo toàn và sinh lời nên nhiều người thường mua về tích trữ lâu dài, "giắt lưng" đề phòng khi cần chi tiêu. Người dân đổ xô đến các tiệm vàng để mua vàng cầu may dịp đầu năm (Ảnh: H.D). Cũng theo chuyên gia này, không bắt buộc phải mua vàng trong ngày "vía Thần Tài" để cầu may. Tùy điều kiện mỗi gia đình, nếu có nhiều thì mua nhiều, nếu không có thì không mua cũng không sao. Theo TS. Nguyễn Ánh Hồng, không nên tin rằng cứ đi mua vàng cầu may là cả năm làm ăn phát đạt. Điều này dễ khiến con người cảm thấy u mê, dần sa vào mê tín dị đoan. "Chúng ta không nên sa đà và quá thần thánh hóa, đẩy ngày này lên thành mê tín dị đoan. Đức năng thắng số, thành công phải dựa vào nỗ lực của bản thân chứ không phải do sự may rủi tạo nên", nữ tiến sĩ nói. Trong ngày "vía Thần Tài", ngoài thói quen mua vàng, nhiều gia đình, cơ sở kinh doanh còn chuẩn bị mâm cúng để cầu mong tài lộc, việc làm ăn thuận buồm xuôi gió. Mâm cúng ngày này, ngoài thịt quay còn có thêm mâm cỗ "Tam Sên" gồm: 1 miếng thịt heo luộc, trứng luộc và tôm (hoặc cua) luộc. Ở miền Nam, đa số người dân thờ chung ông Thần Tài với ông Thổ Địa nên còn chuẩn bị thêm cá lóc nướng để dâng lễ. Ngoài ra, tại những đô thị, thành phố lớn, người dân cũng đặt vàng lên bàn thờ để cầu năm mới may mắn, tài lộc. Có nơi còn làm đồ cúng bằng món xôi và chè trôi nước với hy vọng việc làm ăn, buôn bán trôi chảy.
Ngày mùng 10 tháng Giêng âm lịch hàng năm là ngày vía Thần Tài. Năm 2022, ngày này sẽ rơi vào ngày 10/2 dương lịch. Nguồn gốc, ý nghĩa ngày vía Thần TàiViệc thờ tự Thần Tài rất khó xác định chính xác có từ bao giờ. Chỉ biết rằng vào khoảng thế kỷ XX, khi tinh tế hàng hóa phát triển, thương nghiệp ngày càng có vị thế, Thần Tài đã trở thành đại diện mới chuyên trách cho việc phát tài. Từ đây, Thần Tài được thờ tự đàng hoàng và dần dần trở thành một gia thần phổ biến trong các gia đình, đặc biệt là những người làm ăn kinh doanh, buôn bán.  Có rất nhiều câu chuyện liên quan tới ngày này cũng như vị Thần Tài, trong đó có câu chuyện như sau: Trong một lần uống say, Thần Tài bị lỡ chân nên ngã xuống trần gian, đập đầu vào đá và mất trí nhớ. Có người thấy ông mặc đồ như diễn tuồng, nổi lòng tham bèn lấy sạch quần áo của ông đem đi bán. Không còn tài sản trong người, Thần Tài buộc phải đi ăn xin khắp nơi. Một chủ quán tốt bụng thấy ông đáng thương nên đã cho ông ăn. Không ngờ rằng, từ lúc đó trở đi, cửa hàng vốn vắng người ghé thăm nay quan khách lại ra vào tấp nập. Thế nhưng, thấy Thần Tài chỉ ăn mà không làm, lại sợ bộ dạng rách rưới của ông làm phật lòng khách nên chủ cửa hàng đã đuổi ông đi. Từ đó, cửa hàng lại vắng vẻ như xưa. Sau đó, nhiều cửa tiệm nghe tin này liền tìm cách mời Thần Tài về nơi buôn bán của mình để “Thần Tài gõ cửa”. Một lần, có người đưa ông đi mua quần áo mới. Trong cửa tiệm, Thần Tài nhìn thấy bộ quần áo trước đây của mình liền khôi phục trí nhớ rồi bay về trời. Ngày hôm đó là ngày mùng 10 tháng Giêng âm lịch. Để tưởng nhớ ông, người dân đã lập bàn thờ cúng và chọn ngày này làm ngày vía Thần Tài. Cứ tới ngày mùng 10 tháng Giêng, mọi người lại sắm sửa lễ vật cúng Thần Tài và mua vàng để cầu tài lộc, may mắn cho cả năm. Có cần thiết phải mua vàng trong ngày vía Thần Tài để cầu may?Nhiều người mua vàng trong ngày vía Thần Tài để cầu tài lộc, may mắn vì vàng là một trong những vật có giá trị nhất về mặt kinh tế, là biểu tượng cho sự tích lũy và giàu có. Ban đầu, tục này chỉ lan truyền trong một bộ phận nhỏ thương nhân, giới kinh doanh, nhưng hiện đã trở nên phổ biến ở nhiều nơi. Với mong muốn cầu xin tài lộc, giàu sang và tâm lý đám đông mà mỗi năm dòng người xếp hàng mua vàng tại các cửa tiệm vàng bạc ngày càng dài thêm, kéo dài từ mờ sáng đến đêm khuya. Trong những ngày này, giá vàng trong nước thường tăng khá mạnh khi đến ngày vía Thần Tài, nhưng sau đó sẽ giảm mạnh. Vậy có nhất thiết phải mua vàng trong ngày vía Thần Tài hay không? Trên thực tế, hầu hết các sách và tài liệu nghiên cứu về tín ngưỡng thờ Thần Tài của người Việt xưa không đề cập đến tục mua vàng vào ngày vía Thần Tài. Tục lệ này được cho là mới xuất hiện khoảng 10 năm trở lại đây. Các chuyên gia cho rằng, không cần thiết phải đi mua vàng trong ngày vía Thần Tài mới mang lại sự may mắn. Nhân ngày này, mọi người nên cảm tạ trời đất, ơn trên vì đã ban cho mình đồ ăn, thức uống và của cải. Còn việc bày tỏ lòng thành kính có thể thực hiện tại bất cứ nơi đâu, bất cứ lúc nào, chỉ cần tâm khởi là thần biết, miễn sao thực lòng là được chứ không cần phải câu nệ về hình thức. Nếu vẫn muốn mua vàng, người dân nên lựa mua cho vừa túi tiền, không nên mua theo phong trào mà làm hỏng hết ý nghĩa cầu may mắn, thịnh vượng. Ngoài ra, tùy theo quan điểm của từng người, món đồ nào có giá trị thì mua món đồ đó để đổi lại sự an tâm, cầu tài lộc cho cả năm. Hoặc bạn chỉ cần mua một chút bạc, trang sức bằng kim loại đeo bên người, món đồ mình thích,… để lấy may mắn cả năm. Đơn giản nhất là bạn mua một chiếc vé số để thử vận may hay ra ngân hàng gửi một khoản tiết kiệm tượng trưng chứ không nhất thiết phải mua vàng với giá đắt đỏ. Vào ngày này, mọi người cũng có thể mua về nhà một số vật phẩm phong thủy để lấy may như tì hưu, cóc ba chân, tượng Thần Tài,… để cầu tài lộc. (*) Thông tin trong bài chỉ mang tính chất tham khảo! Page 2
Page 3
|
