1. Tôn trọng trách nhiệm của những người đang cố gắng từ bỏ thuốc lá. Đó là sự thay đổi lối sống và cũng là thử thách của họ, không phải của bạn.
2. Hỏi người đó liệu họ có muốn bạn thường xuyên hỏi thăm họ về việc cai thuốc của họ không. Hãy hỏi xem họ cảm thấy thế nào chứ không chỉ hỏi xem họ có kiên định với việc bỏ thuốc lá hay không.
3. Cho người đó biết rằng họ có thể tâm sự với bạn bất cứ khi nào họ cần được lắng nghe những lời động viên, khuyến khích.
4. Giúp người đang cai thuốc lá có những thứ họ cần, chẳng hạn như một vài viên kẹo cứng để ngậm, ống hút để cắn, rau quả tươi cắt nhỏ và để sẵn trong tủ lạnh.
5. Dành thời gian với người đang cai thuốc lá bằng cách giữ tâm trí của họ tránh xa thuốc lá như – có thể đi xem phim, đi dạo để vượt qua cơn thèm thuốc, hoặc cùng đi xe đạp.
6. Cố gắng nhìn nhận từ quan điểm của người đang cai thuốc lá – thói quen hút thuốc có thể giống như một người bạn cũ, luôn bên cạnh họ trong những khoảng thời gian khó khăn. Nên cũng thật khó để từ bỏ thuốc lá.
7. Biến ngôi nhà của bạn thành nơi không khói thuốc, nghĩa là không ai có thể hút thuốc ở bất cứ nơi nào trong nhà.
8. Vứt tất cả bật lửa và gạt tàn thuốc ra khỏi ngôi nhà của bạn. Loại bỏ bất cứ thứ gì khiến họ nhớ đến việc hút thuốc.
9. Giặt ngay những bộ quần áo có ám mùi thuốc lá. Làm sạch thảm và rèm cửa. Sử dụng máy làm sạch không khí để giúp loại bỏ mùi thuốc lá – và cũng đừng quên làm sạch bên trong ô tô.
10. Giúp người thân đang cai thuốc lá làm những việc nhà như chăm sóc con cái, nấu ăn, làm việc vặt – hoặc bất cứ điều gì có thể giúp giảm nhẹ căng thẳng khi bỏ thuốc.
11. Ăn mừng sự tiến bộ trên hành trình cai thuốc. Từ bỏ thuốc lá là một VIỆC TRỌNG ĐẠI.
12. Cám ơn người cai thuốc lá vì đã không còn để những người khác tiếp xúc với khói thuốc độc hại.
13. Đừng nghi ngờ khả năng bỏ thuốc của họ. Niềm tin của bạn vào người đang cai thuốc lá sẽ nhắc nhở họ rằng họ có thể làm được.
14. Đừng phán xét, cằn nhằn, thuyết giảng, trêu chọc, hay la mắng họ. Điều này có thể khiến họ cảm thấy tồi tệ hơn. Bạn hẳn sẽ không muốn người mình yêu thương quay trở lại hút thuốc chỉ để xoa dịu cảm giác bị tổn thương do bạn mang lại.
15. Đừng để bụng sự cáu gắt của người đang cai thuốc lá, đó là triệu chứng không thích tiếp xúc do thiếu nicotine. Hãy nói với họ rằng bạn hiểu những triệu chứng đó là có thật và nhắc nhở họ rằng chúng sẽ không kéo dài mãi. Các triệu chứng này sẽ thuyên giảm trong vài tuần.
16. Đừng đưa ra lời khuyên. Chỉ cần hỏi họ xem bạn có thể giúp gì cho kế hoạch cai thuốc lá mà họ đang thực hiện.
Khi người đang cai thuốc “thèm thuốc”
1. Đừng cho rằng họ sẽ bắt đầu hút thuốc lá trở lại giống như trước đây. Tình trạng “thèm thuốc” [rít một hơi hoặc hút một hay hai điếu thuốc] khá phổ biến khi một người đang cai nghiện.
2. Hãy nhắc người cai thuốc về việc họ đã không hút thuốc được bao lâu trước khi hút lại vài hơi thuốc.
3. Giúp người đang cai nghiện thuốc lá nhớ lại tất cả những lý do khiến họ muốn bỏ thuốc lá và giúp họ quên ý muốn rít vài hơi càng sớm càng tốt.
4. Tiếp tục ủng hộ và khuyến khích họ.
5. Chúc mừng người đang cai nghiện thuốc khi họ có những cố gắng bỏ thuốc và nhắc họ rằng có thể cần nhiều cố gắng trước khi có thể cai thuốc thành công.
6. Đừng la mắng, trêu chọc, cằn nhằn, đổ lỗi hoặc khiến người đang cai thuốc cảm thấy có lỗi. Hãy chắc chắn rằng họ biết bạn quan tâm tới họ, cho dù họ có hút thuốc hay không.
Khi người cai thuốc lá hút trở lại
Nghiên cứu cho thấy hầu hết mọi người cố gắng bỏ thuốc nhiều lần trước khi thật sự thành công. [Khi một người cai thuốc hút thuốc trở lại giống như trước khi họ cai được gọi là tái nghiện.] Nếu tái nghiện xảy ra, hãy coi đó là cách luyện tập cho lần bỏ thuốc sau. Đừng từ bỏ những nỗ lực, cố gắng khuyến khích và hỗ trợ người thân của bạn. Nếu người bạn quan tâm cai thuốc không thành công hoặc bắt đầu hút thuốc trở lại:
1. Hãy khen ngợi họ vì đã cố gắng bỏ thuốc và vì trong một khoảng thời gian [tính bằng ngày, tuần, hoặc tháng] họ đã không hút thuóc.
2. Nhắc họ rằng họ đã không thất bại – họ đang học cách bỏ thuốc lá – và bạn sẽ ở bên cạnh họ trong lần cai thuốc tiếp theo và có thể là nhiều lần sau đó nếu cần.
3. Khuyến khích họ cai thuốc lần nữa. Đừng nói “Nếu bạn thử bỏ thuốc lần nữa …” mà hãy nói “Khi bạn cai thuốc lần nữa…”. Các nghiên cứu cho thấy hầu hết những người cai thuốc không thành công đều sẵn sàng thử cai lại trong tương lai gần.
4. Khuyến khích họ học hỏi từ những nỗ lực. Những điều một người học được từ những nỗ lực bỏ thuốc không thành công có thể giúp họ cai thuốc thành công vào lần sau. Cần có thời gian và các kỹ năng để học cách trở thành một người không hút thuốc.
5. Hãy nói với họ “ Không thành công trong những lần đầu tiên cố gắng cai thuốc là điều bình thường. Lần này, bạn đã không hút thuốc trong [khoảng thời gian]. Bây giờ bạn đã biết rằng bạn có thể làm được nhiều chừng nào. Bạn có thể làm tốt hơn vào lần sau.” Hầu hết mọi người đều hiểu điều này, và biết rằng họ phải cố gắng cai thuốc lá một lần nữa.
Nếu bạn hút thuốc và có tiếp xúc với ai đó đang cai thuốc lá
1. Hút thuốc bên ngoài và luôn tránh xa người đang cai thuốc.
2. Để thuốc lá, bật lửa, diêm của bạn ở nơi khuất tầm nhìn. Chúng có thể là tác nhân thôi thúc người thân của bạn hút thuốc trở lại.
3. Đừng bao giờ đề nghị người đang cai thuốc sử dụng bất cứ hình thức, chủng loại thuốc lá nào, dù chỉ là nói đùa!
4. Hãy cùng người thân của bạn cố gắng cai thuốc. Điều đó tốt hơn cho sức khỏe của bạn và có thể dễ dàng thực hiện khi có người cùng cai thuốc với bạn.
Gọi cho Phòng Tư vấn cai nghiện thuốc lá của Bệnh viện Ung Bướu Hà Nội theo số hotline: 024 32181861 [08h00 – 17h00, từ Thứ Hai đến Thứ Sáu] để được tư vấn giúp bạn và người thân của bạn cai thuốc lá và không hút trở lại.
Nguồn: Hiệp hội Ung thư Hoa kỳ ww.cancer.org
Đường dẫn: //www.cancer.org/healthy/stay-away-from-tobaco/helping-a-smiker-quit.html
Biên dịch: Điều dưỡng Nguyễn Thị Thanh Thủy – Khoa Nội vú, Phụ khoa, Đầu cổ theo yêu cầu, Bệnh viện Ung Bướu Hà Nội
Hiệu đính: ThS.BS. Nguyễn Thanh Hằng – Phòng HTQT&NCKH
Tại Việt Nam, hiện đang có trên 15 triệu người trưởng thành hút thuốc lá, đặc biệt, cùng với đó có đến 2/3 phụ nữ và trẻ em thường xuyên hút phải khói thuốc lá tại nhà. Nhiều người không biết rằng việc hút thuốc lá thụ động sẽ đem đến nguy cơ mắc ung thư phổi cho những người xung quanh. "Tác hại của hút thuốc lá thụ động giống như hút thuốc chủ động. Phần khói thuốc thải ra có nồng độ nicotine cao gấp đôi nồng độ mà người hút thuốc hấp thụ. Mọi người đều có thể phơi nhiễm khói thuốc, đặc biệt là trẻ em, phụ nữ và người lớn tuổi. Việc hút thuốc để lại những tác hại rất lớn cho cơ thể, ngay cả khi dừng hút đi nữa thì tác hại của thuốc lá vẫn còn tồn tại từ 10 - 15 năm trong cơ thể". Hắc ín chính là chất lắng lại trong phổi và rất khó để cơ thể đào thải. Chất này còn được biết đến là "nhựa thuốc" với đặc điểm dính và nhầy như nhựa. Khi khói thuốc được hít vào phổi, các chất nhựa lắng đọng và bám vào các khoang chứa khí của phổi. Sau một thời gian, những phần bị nhựa thuốc lá bám sẽ gây ra bệnh ung thư và các bệnh về phổi. Để đào thải các chất này ra khỏi cơ thể cần phải có thời gian rất dài, với người có thâm niên hút thuốc lâu năm có thể mất đến cả chục năm mới có thể loại bỏ hết chất này khỏi cơ thể.
Cách làm sạch phổi của bạn khi cai thuốc lá
Cần phải bỏ thuốc lá thật sớm để cơ thể có thêm thời gian phục hồi. Từng có trường hợp có những người bỏ thuốc lá cả chục năm, nhưng do hắc ín trong phổi chưa được đào thải toàn bộ nên vẫn gây nên các bệnh mạn tính về phối.
Để phổi trở về trạng thái an toàn đối với những người cai thuốc thì cần phải áp dụng nhiều cách để làm sạch phổi. Cụ thể, người từng hút thuốc cần tạo môi trường trong lành tránh xa khói thuốc và các chất độc khác. Ngoài ra, cần ở trong khu vực có thông gió bằng cách đầu tư máy lọc không khí gia đình để loại bỏ các chất gây dị ứng và các vật chất nhỏ khác trong không khí.
Ở quanh nơi sống cũng cần trồng cây xanh, bởi ban ngày, cây xanh sẽ hấp thu cacbon dioxide và các chất ô nhiễm khác rồi nhả ra ôxy, giúp cơ thể có không khí trong lành hơn để hít thở. Trong quá trình hút thuốc, cơ thể không được cung cấp đủ oxy đến các bộ phận nên thường có sức khỏe yếu. Do đó những người khi cái thuốc lá phải luyện tập thể thao thường xuyên để cung cấp oxy cần thiết đến các cơ quan nội tạng. Việc tập luyện cũng giải phóng endorphins, một hoóc môn mang lại cảm xúc tốt. Chúng cũng có tác dụng làm giảm đau và tạo cảm giác vui vẻ. Thời lượng tập nên là 150 phút mỗi tuần [30 phút/lần] cho các loại vận động trung bình như bơi, đi bộ, làm vườn. 75 phút mỗi tuần [25 phút/lần] cho các vận động mạnh như chạy bộ, đạp xe, khiêu vũ, chơi bóng đá.
Các chuyên gia dinh dưỡng cũng cho rằng, hành tây nên được đưa vào thực đơn ăn uống của người cai thuốc. Loại rau củ này được xem là siêu thực phẩm vì không chỉ là nguyên liệu của những món ăn ngon, chúng còn xếp thứ 2 trong danh sách thức ăn làm sạch phổi sau ngô. Không những vậy, hành tây còn ngăn ngừa chứng nhiễm trùng phổi và hạn chế các tế bào ung thư mới phát triển. Đứng thứ 3 trong danh sách các loại thực phẩm tốt cho phổi của người hút thuốc lá phải kể đến chính là gừng. Hoạt chất chống oxy hóa có trong loại gia vị này sẽ giúp phổi giải phóng các chất độc. Do đó, chẳng có lý do gì khi bạn không thêm một ít gừng trong chế độ ăn uống hay đơn giản, uống trà làm từ rễ gừng mỗi ngày.
“Nhìn chung, điều quan trọng nhất để làm sạch phổi đó chính là cai thuốc lá. Chỉ khi vừa cai thuốc vừa kết hợp các cách trên, bạn mới nhanh chóng có lại một lá phổi khỏe mạnh, ngăn ngừa các căn bệnh nguy hiểm trong tương lai”, chuyên gia y tế khuyến cáo.