Tế bào NK [natural killer cells] hay còn gọi là các tế bào diệt tự nhiên, là các tế bào lympho bắt nguồn từ tủy xương. Các tế bào NK đóng vai trò quan trọng trong đáp ứng miễn dịch với các tế bào bị nhiễm virus, kháng lại sự hình thành khối u, cũng như đóng vai trò quan trọng trong quá trình làm tổ của phôi thai.
Liên quan đến vấn đề vô sinh nói chung và thất lại làm tổ trong IVF và sảy thai liên liên tiếp nói riêng, có hai loại tế bào NK cần nắm rõ là NK ngoại vi và NK tử cung.
- NK ngoại vi [peripheral NK – pNK] là các tế bào diệt tự nhiên lưu thông trong máu ngoại biên.
- NK tử cung [uterine NK – uNK] là các tế bào diệt tự nhiên trong tử cung.
Tế bào NK và thất bại IVF và sảy thai liên tiếp
Gen của phôi khác với gen của mẹ, nó chỉ tiếp nhận ½ vốn di truyền từ mẹ. Vì thế phôi là một mảnh bán dị ghép [hemi-allograft]. Hệ quả là, về mặt miễn dịch, phôi là một mảnh ghép không tương đồng với hệ miễn dịch của mẹ, phôi phải đối mặt với hiện tượng thải ghép. Nói một cách khác, để phôi làm tổ thành công, điều kiện cần và đủ là nó phải khởi phát được một tiến trình ức chế miễn nhiễm, nhằm ngăn cản việc cơ thể người mẹ loại bỏ mảnh bán dị ghép [phôi].
Tế bào NK là tế bào miễn dịch chính được tìm thấy trong tử cung. Số lượng tế bào NK sẽ tăng trong quá trình phôi chuyển vào trong tử cung làm tổ. NK kích thích các yếu tố tạo mạch và điều hòa sự xâm lấn của phôi thai vào tử cung. Số lượng tế bào NK bắt đầu giảm ở tuần thứ 20 của thai kỳ và ở trạng thái nghỉ trong giai đoạn cuối của thai kỳ.
Số lượng và hoạt tính của các tế bào NK tăng cao dẫn đến tăng tiết độc tính, không điều hòa được miễn dịch tại chỗ, gây thải loại phôi, và thoái hóa nội mạc tử cung.
Ngược lại, thiếu hụt các tế bào NK, các tế bào miễn dịch hoạt động kém, không tiết các cytokines tăng sinh mạch máu dẫn đến không tiếp nhận và kết dính phôi vào tử cung.
Xét nghiệm GenNK là gì?
- Xét nghiệm NK bao gồm xét nghiệm máu ngoại vi và sinh thiết tử cung để đánh giá số lượng và mức độ hoạt tính của tế bào NK. Xét nghiệm máu ngoại vi có thể tiến hành cùng với sinh thiết tử cung.
- Sinh thiết lấy mẫu ở tử cung được thực hiện bằng cách đưa một ống thông mềm dẻo vào trong tử cung, hút nhẹ nhàng ở thành tử cung để lấy ra một lượng nhỏ mẫu và gửi đến phòng xét nghiệm. Sinh thiết tử cung được thực hiện ở pha hoàng thể, vào ngày thứ 21 đến 28 của chu kỳ kinh nguyệt.
Tầm quan trọng của xét nghiệm NK
- Nghiên cứu thực hiện trên 160 phụ nữ, 72 phụ nữ có nồng độ NK tử cung cao trên 5% được điều trị với prednisolone. Kết quả, tỷ lệ phụ nữ sinh con ra khỏe mạnh sau khi điều trị với prednisolone là 60% so với nhóm chứng là 40%. [2]
- Một nghiên cứu khác cũng được thực hiện trên 112 phụ nữ với xét nghiệm có nồng độ NK cao trong máu ngoại vi và được điều trị với prednisolone và cho thấy tỷ lệ mang thai cao hơn so với nhóm chứng [48% với 30%] [3].
- Trong sản khoa: xét nghiệm NK giúp hỗ trợ Giảm tỷ lệ sảy thai; Tăng tỷ suất sinh [Nhóm có sử dụng xét nghiệm NK và điều trị có tỷ lệ sinh sống cao gấp đôi so với nhóm chứng [nhóm không thực hiện].
[Ledee et al., 2017]
1, Quenby S, Farquharson R, Young M, Vince G. Successful pregnancy outcome following 19 consecutive miscarriages: case report. Hum Reprod. 2003;18[12]:2562-
2, Tang AW, Alfirevic Z, Turner MA, Drury JA, Small R, Quenby S. A feasibility trial of screening women with idiopathic recurrent miscarriage for high uterine natural killer cell density and randomizing to prednisolone or placebo when pregnant. Hum Reprod. 2013;28[7]:1743-52.
3, Othman MASSATNKSMAKJSA. P-249 Prednisolone improves implantation in ICSI patients with high peripheral CD69 + NK Cells2011.
Nhiều nghiên cứu cho thấy, tỷ lệ thành công IVF trung bình khoảng 50% – 60%. Trong số các chu kỳ IVF thất bại, có nhiều trường hợp chuyển phôi thất bại liên tiếp dù phôi tốt, tử cung hoàn toàn bình thường. Ngoài ra, có tới 50% phụ nữ sảy thai liên tiếp không rõ nguyên nhân. NK và Era test là 2 giải pháp mới hiện nay tại Bệnh viện Đức Phúc giúp các cặp vợ chồng sớm đạt được ước mơ trên hành trình tìm con.
1.Xét nghiệm NK đánh giá miễn dịch tại niêm mạc tử cung
1.1 Tế bào NK là gì?
Tế bào NK [natural killer cells] hay các tế bào diệt tự nhiên, là các tế bào lympho bắt nguồn từ tủy xương. Các tế bào NK đóng vai trò quan trọng trong đáp ứng miễn dịch với các tế bào bị nhiễm virus. NK kháng lại sự hình thành khối u, cũng như đóng vai trò quan trọng trong quá trình làm tổ của phôi.
Tế bào NK [Ảnh minh hoạ trên internet]
1.2 Mối liên quan giữa tế bào NK và vô sinh hiếm muộn
Liên quan đến vấn đề vô sinh nói chung và thất bại làm tổ trong IVF và sảy thai liên liên tiếp nói riêng. Chúng ta có thể nhắc đến hai loại tế bào NK là NK ngoại vi và NK tử cung.
- NK ngoại vi [peripheral NK – pNK] là các tế bào diệt tự nhiên lưu thông trong máu ngoại biên.
- NK tử cung [uterine NK – uNK] là các tế bào diệt tự nhiên trong tử cung.
Tế bào NK đóng vai trò quan trọng trong quá trình làm tổ của phôi thai. Gen của phôi khác với gen của mẹ. Vì thế về mặt miễn dịch, để phôi làm tổ thành công; điều kiện cần và đủ là nó phải khởi phát được một tiến trình ức chế miễn nhiễm, nhằm ngăn cản việc cơ thể người mẹ loại bỏ phôi.
1.3: Xét nghiệm NK được thực hiện như thế nào?
Xét nghiệm NK được thực hiện tại bệnh viện Đức Phúc bao gồm:
- Xét nghiệm máu ngoại vi
- Sinh khiết tử cung bằng công nghệ flow cytometry [phân tích tế bào theo dòng chảy]
-> để đánh giá số lượng và mức độ hoạt tính của tế bào NK.
Nhiều số liệu đã chứng minh, các phụ nữ có nồng độ NK tử cung cao hoặc NK trong máu ngoại vi cao được cá thể hóa điều trị cho tỷ lệ mang thai cao hơn.
2. Xét nghiệm ERA test [Endometrial Receptivity Analysis]
2.1: Điều kiện cần để chuyển phôi thành công:
- Chất lượng phôi tốt
- Niêm mạc tử cung tốt
- Chuyển phôi đúng thời điểm
Để mang thai thành công, phôi phải được cấy vào nội mạc tử cung vào khoảng thời gian thích hợp. Thời gian này được gọi là “Window of Implantation” – nghĩa là Giai đoạn cửa sổ của cấy ghép.
Theo nhiều nghiên cứu, có khoảng 38% phụ nữ có cửa sổ làm tổ khác với những người còn lại. Đó có thể là nguyên nhân của việc thất bại IVF liên tiếp. Bởi phôi được cấy ghép ngoài giai đoạn cửa sổ.
2.2. Xét nghiệm Era test là gì?
ERA test là xét nghiệm phân tích dựa trên sự biểu hiện kiểu gen được sử dụng. Qua đó, xác định thời gian tối ưu cho chuyển phôi [giai đoạn cửa sổ].
- Sử dụng NGS để phân tích sự biểu hiện của toàn bộ hệ gen liên quan trạng thái tiếp nhận tử cung.
- Dựa trên biểu hiện kiểu gen, chia màng trong dạ con thành 3 loại: Trước tiếp nhận, tiếp nhận và sau tiếp nhận.
ERA hiện là công cụ tốt nhất giúp các bác sĩ xác định thời gian tối ưu để chuyển phôi cho từng phụ nữ làm IVF. Từ đó, tăng lên đến 25% cơ hội được chào đón con yêu của các bố mẹ.
2.3 : Các đối tượng nên thực hiện Era test?
- Thất bại chuyển phôi nhiều lần: ≥ 2 lần thất bại chuyển phôi với chất lượng phôi tốt, niêm mạc tốt.
- 1 lần thất bại sử dụng trứng của người nhận, phôi tốt, niêm mạc tốt.
- Phụ nữ trên 35 tuổi
- Phụ nữ muốn tối ưu cơ hội chuyển phôi thành công ngay lần đầu tiên
- Bệnh nhân có can thiệp ở tử cung, Era test thực hiện sau can thiệp
2.4: Quy trình xét nghiệm Era test
Các xét nghiệm cao cấp là giải pháp tối ưu cho các ca bệnh khó
2.5 Chi phí xét nghiệm như thế nào
Hiện nay, bệnh viện Đức Phúc đang hỗ trợ khách hàng thực hiện 2 gói xét nghiệm Era test cao cấp.
Khách hàng hoàn toàn có cơ hội: Tiếp cận công nghệ cao cấp nhất, cho kết quả chính xác, thu mẫu đơn giản và nhanh chóng:
- Gửi mẫu sang Pháp để trải nghiệm chất lượng dịch vụ tiên tiến nhất trên thế giới
- Xét nghiệm trong nước với Gentis – một đơn vị xét nghiệm kỹ thuật cao hàng đầu trong nước. Chi phí hợp lý hơn và hỗ trợ chạy lại miễn phí.
3. Giải pháp tăng tỷ lệ thành công nhờ NK và Era test
Hiện nay, Bệnh viện Hỗ trợ sinh sản và nam học Đức Phúc đang ứng dụng nhiều tiến bộ mới nhất về hỗ trợ sinh sản như:
- Keo dính phôi EmbryoGlue
- Công nghệ nuôi phôi bằng hệ thống Time-lapse,
- Xét nghiệm di truyền không xâm lấn cho sàng lọc phôi Ni-PGT,
- Nuôi phôi ngày 5,
- Ứng dụng bơm huyết tương giàu tiểu cầu tự thân [PRP]
Trong đó, xét nghiệm NK đánh giá miễn dịch tử cung và Era test – phân tích khả năng tiếp nhận phôi ở nội mạc tử cung, kết hợp phác đồ cá thể hoá điều trị, hứa hẹn là hai giải pháp mới, mang lại tia hi vọng mới cho các trường hợp thất bại chuyển phôi hoặc sảy thai liên tiếp. Các xét nghiệm NK và Era test cũng rất dễ dàng thực hiện ngay tại bệnh viện.
Ngoài ra, đội ngũ chuyên gia giỏi chuyên môn, tâm huyết với nghề luôn tiếp tục cập nhật các thành tựu mới nhất của y học. Vì thế, Bệnh viện Đức Phúc đã và đang viết tiếp những câu chuyện cổ tích nơi mà phép màu luôn xuất hiện đúng lúc, để các bố mẹ sớm đón con yêu về nhà.