Từ bây giờ mình vừa giải quyết môn thi cuối cùng của kỳ này, vậy là kỳ nghỉ hè trên danh nghĩa chính thức khởi đầu. Nói là trên danh nghĩa vì dù rằng không phải đi học, mình vẫn phải viết bài & gặp giáo sư để thỏa thuận về tìm hiểu. Cuối tháng này phải nộp một bài luận 5 trang & cuối tháng 9 phải nộp 2 bài tìm hiểu. Nhớ ngày xưa viết khóa luận có đến vài tháng để chuẩn bị. Vậy mà hiện giờ lại thành 2 tháng viết 2 tìm hiểu. Thế này nó mới đúng chất học thạc sỹ nhỉ:]]]
Dù rằng vậy, ở nhà thì vẫn là rảnh hơn phải đi học. Chính vì vậy mình tranh thủ viết blog một chút, chui vào bếp nghịch một chút & đi chơi một chút:] Dạo trước có nhiều điều mong muốn viết trên blog nhưng vì ôn thi nên không có thời gian viết. Thế nên hiện giờ nỗ lực viết vài bài trên blog vì thời gian tới có vẻ mình sẽ đóng chốt ở thư viện để chăm chú giải quyết bài luận:] Trước nhất là mình mong muốn lảm nhảm một tí về cái nghề học của mình, nghề English Linguistics [ngôn từ Anh]
Sinh viên tốt nghiệp đại học khoa tiếng Anh thì có 2 nghề học Thạc sỹ chủ chốt là TESOL [Teaching English to speakers of other languages] & Linguistics. Một số nghề khác có liên quan như International Relations, Media & Communication hay Journalism. Không những thế, TESOL & Linguistics vẫn là 2 nghề học thẳng nhất, còn với các nghề kia, tùy từng trường mà họ có đồng ý cử nhân tiếng Anh vào học hay không.
Bạn đang xem: English linguistics là gì
Mình có ý định theo ngành thầy giáo được khoảng vài năm. Thực ra trước đó mình rất ghét ngành thầy giáo bởi lẽ suốt bao nhiêu năm đến trường đã đủ chán rồi, hiện giờ mà phải đến trường đi làm nữa thì chắc sẽ chán lắm. Thế nhưng từ hồi học ở HANU thì mình đã biến đổi nghĩ suy, hóa ra làm thầy giáo cũng vẫn có thể trẻ trung, vui vẻ, nhí nhảnh:]] Tiếp nữa là nhị vị bố mẹ nhà mình lại cực thích mình theo ngành này nên dần dà, mình khởi đầu có ý định làm thầy giáo.
Mình là một đứa khá cầu toàn, đã mong muốn làm thì phải khiến cho rất tốt. Chính vì vậy nếu đã xác nhận làm thầy giáo, mình mong muốn bản thân phải thật giỏi để có thể tự tin đứng trước học trò. Thế nên hồi còn học đại học, bên cạnh việc chạy lăng xăng gia nhập các hoạt động, mình cũng lặng thầm nuôi ước mong đi du học thạc sỹ:] Phụ huynh mình chắc tưởng mình mới có ý định đi học thôi nhưng thực ra mình đã lên chiến lược khá lâu rồi. Không những thế, trước năm 3, mình cứ nghĩ nếu được đi học, mình sẽ theo nghề TESOL vì nghề này thiên về sư phạm, liên quan trực tiếp nhất đến công việc mình mong muốn làm. Vậy mà thoắt cái mình chuyển ý định sang học Linguistics [thiên về tìm hiểu ngôn từ] luôn:] Nói thật là lũ mình không được tiếp xúc với Linguistics nhiều. Trong hơn 180 tín chỉ học ở HANU thì bộ môn Lý thuyết tiếng chỉ có 12 tín chỉ. Nếu so sánh với các bộ môn khác, Lý thuyết tiếng hình như chẳng giúp tăng khả năng giao tiếp như Thực hành tiếng, lại không phân phối cần câu cơm như các môn Dịch. Lý thuyết tiếng thì đúng là nhiều lý thuyết, rất dài & khó nhớ. Vì lẽ thế bộ môn này thành những môn chán nhất của lũ mình. Phải đến cuối năm 4, mình đi học thêm một lớp chuyên sâu tuyệt kỹ suy nghĩ tiếng Anh & viết hồ sơ [application cách viết hồ sơ nộp học bổng hoặc xin gia nhập các chương trình]. Gia sư của mình là một tiến sỹ tốt nghiệp nghề Linguistics ở Mỹ. Đây là một lớp học cực kỳ đặc biệt vì nó làm mình vỡ đúng ra rất nhiều về tiếng Anh, khiến mình hiểu sâu hơn về cái ngôn từ này. Mình dám nói là đầu mình đã suy nghĩ logic hơn sau khoảng thời gian gia nhập khóa học ấy & lớp học này cũng là động lực để mình chọn nghề Linguistics. Giữa 2 nghề, một nghề chuyên sâu tuyệt kỹ giảng dạy [TESOL] & một nghề chuyên sâu tri thức [Linguistics], mình chọn chuyên sâu tri thức trước & sau này sẽ gia nhập các khóa học ngắn về TESOL & CELTA sau. Xác nhận học Linguistics rồi thì mình lại càng mong muốn đi du học vì nghề này không có ở VN [theo mình biết, ở VN chỉ có nghề TESOL & trong nghề này có một số môn Linguistics thôi].
Chọn nước Đức & chọn Jena để học là một quyết định quá chuẩn với nguyện vọng của mình. Một số người cười khi nghe mình nói sẽ học tiếng Anh ở Đức. Thường thì mình sẽ giải thích nguyên nhân cho họ nghe nhưng thỉnh thoảng cũng lười nói, cái này chắc chỉ ai trong nghề mới hiểu:] Thực ra tiếng Anh là một ngôn từ thuộc hệ Germanic Languages [thấy chữ German tiếng Đức không:]. Tiếng Anh có rất nhiều điểm tương đồng với tiếng Đức & tiếng Pháp tuy nhiên không phải do tiếng Đức & tiếng Pháp mượn từ tiếng Anh mà là trái lại. Ngày trước tiếng Pháp là ngôn từ quý tộc còn tiếng Đức lại có từ lâu đời. Thế nên tiếng Anh vay mượn rất nhiều từ hai ngôn từ này. Khi đi học, lũ mình gặp phải rất nhiều các hiện tượng ngôn từ & hóa ra câu giải đáp cho các hiện tượng này lại liên quan chặt chẽ tới tiếng Đức. Học ở Jena cũng cực kỳ thích vì các giáo sư đều là các giáo sư đầu nghề & sang bên này rồi, mình mới biết Jena là một trong những cái nôi của Linguistics. Học ở trên lớp, thầy mình hay yêu cầu phải đặt ra được các câu giải đáp đầy đủ Cái gì Thế nào Vì sao. Hình như người Đức luôn mong muốn phải đi sâu cặn kẽ đến căn cơ của vấn đề vì vậy công cuộc học bước này luôn là công cuộc khai sáng với mình. Có vẻ vì vậy nên kể cả người bản xứ nói tiếng Anh từ Canada & Mỹ cũng sang Đức học nghề này.
Mình sẽ có một bài khác viết về phong thái học của người Đức sau. Hiện tại mình mong muốn nói về các môn mình học đã:] Nghề của mình tên là English/American Studies. Có 2 nhánh chính là Literature [văn học] & Linguistics [ngôn từ học]. Mình chọn Linguistics. Có 3 môn về Linguistics mà mình học kỳ đó là Language Change, Typology & Cognitive Linguistics.
Tìm hiểu thêm: 1940 Mệnh Gì Xem Tử Vi Tuổi Canh Thìn Nữ Mạng Sinh Năm 1940
Language Change là môn mình thích nhất, học được nhiều đầu tiên & cũng là môn yêu cầu cao nhất, phải dành nhiều thời gian nhất. 2 môn còn sót lại mình chỉ cần viết tìm hiểu thôi nhưng môn này phải thi nên mới tốn tâm tư như vậy:] Học môn này, lũ mình được tìm tòi xem tiếng Anh đã biến đổi như vậy nào, về mặt vốn từ, nghĩa của từ, phát âm, hình vị, cú pháp & các học thuyết về nguyên nhân có sự biến đổi. Nghe qua thấy cũng bình bình nhỉ. Thế nhưng lúc học thì mệt phết. Tri thức mình học ở HANU chỉ dùng để gọi tên một số định nghĩa dễ dàng thôi còn môn này nó đi sâu vào các hiện tượng ngôn từ lắm. Tuần nào cũng là 20 trang sách đập vào mặt, phải đọc & làm bài tập trước khi đến lớp. Cũng may là phần đọc tuy khó hiểu tuy nhiên hay. Không những thế sách này không phải là giáo trình của môn học nhé nên cách viết có phần nhùng nhằng. Nhưng khi lên lớp, giáo viên hệ thống lại tri thức theo một cách logic hơn nên cũng dễ nhớ hơn. Học rồi mới phát hiện lắm cái hay lắm nhé. Chẳng hạn phân từ hai của từ catch vốn là catched, bên cạnh đó do một công cuộc có tên là anological extension mà hình vị từ bị biến đổi & biến thành caught. Hiện tại một số người có học thức rất cao vẫn dùng catched nên nếu thấy họ dùng như vậy thì không phải là họ sai đâu nhé:]] Tiếp nữa là thường mọi người hay nghĩ danh từ được tạo rabằng cách thêm suffix vào động từ, chẳng hạn từ write mới có writer. Không những thế lại có từ danh từ thành động từ, chẳng hạn edit xuất phát từ editor. Editor vốn là một danh từ vay mượn từ tiếng Latin. Từ này sau đó được nghiên cứu lại [reanalysed] thành 2 hình vị edit+or & thế là động từ edit chào đời. Đây gọi là back-formation:] Hoặc có ai từng khúc mắc vì sao cùng là ice mà trong police thì lại phát âm là /i/ còn trong lice thì lại là /ai/ chưa? Đấy là vì tiếng Anh có buổi lễ Great Vowel Shift, trong đó có sự biến đổi rất lớn về cách phát âm các nguyên âm. Nguyên âm /i/ biến thành /ai/. Không những thế police lại là từ vay mượn tiếng Pháp nên nó không chịu ràng buộc bởi công cuộc này:] Hoặc âm /w/ sẽ thành âm câm khi đứng trước nguyên âm sau như /o/ trong từ sword. Không những thế với dạng dĩ vãng của động từ swear là swore & sworn thì lại vẫn có âm /w/. Việc giữ lại âm /w/ gọi là anological maintenance với mục đích để dạng dĩ vãng & phân từ hai có cách phát âm giống động từ nguyên thể swear, cùng lúc tránh hiện trạng lặp âm [nếu âm /w/ trong từ swore câm thì từ này sẽ được phát âm là /so:r/, trùng với từ sore]. Hay chưa. Đã bảo là học thú vị lắm mà.
Còn với Typology thì lũ mình được học cách phân loại các loại ngôn từ. Ngôn từ có thể được phân loại dựa vào vùng, dựa vào nguồn gốc hoặc dựa theo các đặc điểm chung. Tiếng Việt là một loại isolating language [ngôn từ không biến hình]. Có rất nhiều sự tương đồng về ngữ pháp trong tiếng Việt & tiếng Trung. Không những thế trong khi đọc ebook của môn này thì có một đoạn tìm hiểu bảo rằng tiếng Việt không xuất phát từ tiếng Trung như nhiều người vẫn tưởng. Hai ngôn từ này tiến triển cùng lúc & có tác động lẫn nhau do địa điểm địa lý.
Ban đầu mình định chọn cultural metaphors [ẩn dụ liên quan đến văn hóa] kiểm soát đề tìm hiểu cho môn này. Gia sư có phân phối ebook để đọc. Mình đã đọc được một thực nghiệm rất hay. Trong thực nghiệm đó, một người phụ nữ được yêu cầu không nói gì & chỉ bắt chước chỉ dẫn. Cô chứng kiến có 2 người 1 đại trượng phu & 1 phụ nữ giống như là thủ lĩnh đang đứng. Bên cạnh họ là 5 người đại trượng phu đang ngồi trên ghế, bên cạnh 5 người đại trượng phu là 5 người phụ nữ đang quỳ dưới đất. Khi rượu được mang lên, 5 người phụ nữ đang quỳ uống rượu trước rồi mới mang ly cho 5 người đại trượng phu. Sau đó người phụ nữ gia nhập thực nghiệm bị 2 người thủ lĩnh bắt quỳ xuống & cố ý ấn đầu cô ý xuống đất. Thử nghiệm chấm dứt khi người phụ nữ này không bắt chước. Thắc mắc là đây là xã hội gì với kiểu hình văn hóa nào? Chắc nhiều người giống mình nghĩ đây là xã hội trọng nam khinh nữ. Thế nhưng lại có một cách giải thích rất khác với nghĩ suy của mình. Đây là một tộc người mẫu hệ & thờ thần Đất. Người càng trọng yếu lại càng được tiếp xúc với đất nhiều hơn. Chính vì vậy 5 người phụ nữ mới quỳ trên đất chứ không ngồi. Cũng vì là xã hội mẫu hệ nên phụ nữ được uống trước rồi mới đến đại trượng phu [chứ không phải phụ nữ thử độc rượu trước]. Thử nghiệm này cho thấy nền móng văn hóa [cultural background] của mỗi người sẽ khiến họ đặt ra các suy luận khác nhau cho cùng một vấn đề. Cultural background khác nhau sẽ có các cách xây dựng phép ẩn dụ khác nhau. Đây là đề tài rất hay nhưng vì mình đã làm việc với phép ẩn dụ trong bài khóa luận trước rồi nên lần này mình mong muốn chọn cái khác.
Tìm hiểu thêm: Abamectin Là Gì ? Có Độc Không ? Có An Toàn Không ? Hoạt Chất Emamectin Là Gì
Sau vài tuần nghĩ suy thì mình chuyển đề tài sang so sánh sự tri nhận không gian qua cách dùng giới từ trong tiếng Anh & tiếng Việt. Có một số điểm nhấn không quá khó nhận biết giữa hai ngôn từ về mặt này. Chẳng hạn, khi nói Con chim bay trên trời, tiếng Việt dùng giới từ trên nhưng tiếng Anh lại dùng trong [The bird isin the sky]. Nguyên nhân là bởi trong tiếng Việt, nhân loại là trọng tâm của không gian nên họ nhìn sự vật trong sự đối chiếu địa điểm với nhân loại. Địa điểm của con chim được xác nhận trong mối quan hệ giữa nhân loại con chim chứ không phải con chim khung trời như trong tiếng Anh. Một sự độc đáo nữa là khi nói go to the city [đi đến tp], tiếng Việt hay nói đi lên thành phố [go up to the city]. Này là bởi các yếu tố xã hội tác động đến cách nhìn nhận không gian của người Việt. Thành phố lớn hơn, hiện đại hơn nên thường là đi lên. Mình vẫn chưa khởi đầu thực hiện tìm hiểu đó mà mới có sáng tạo. Không những thế, mình mong muốn mở rộng tìm hiểu sang cả hướng Language Relativity chứ chẳng những đơn thuần là so sánh cách sử dụng giới từ của 2 ngôn từ. Học thuyết Language Relativity cho là ngôn từ mà con người tiêu dùng tác động đến nhận thức của người đó [tức là chẳng những nhận thức tác động ngôn từ mà ngôn từ cũng tác động nhận thức]. 2 đứa bé chào đời được học 2 ngôn từ khác nhau thì sẽ có cách nhìn nhận toàn cầu khác nhau. Có rất nhiều tìm hiểu về Language Relativity trong tiếng Anh nhưng trong tiếng Việt còn giới hạn. Chính vì vậy nên mình mong muốn thử xem sao.
Cognitive Linguistics là một môn siêu cấp đau đầu. Lớp này chia ra làm 2 đối tượng, sinh viên thạc sỹ & tìm hiểu sinh. Học cùng với PhD nên khá chới với:]] Môn này đi sâu vào tìm tòi các cấu tạo & mối quan hệ giữa các cấu tạo với nhận thức. Cũng may là môn này chỉ cần viết bài, không cần thi. Ấy vậy mà một số bạn học lớp này chỉ để biết thôi chứ cũng không đăng ký viết bài [tức là sẽ không được tính tín chỉ cho môn này] bởi 1 kỳ mà phải viết 2 bài [typology & cognitive] sẽ là quá nặng. Tuy nhiên mình đâm lao rồi nên hiện giờ phải theo lao thôi:]]
Đấy là sơ bộ về cái nghề học của mình. Mình nghĩ học gì không trọng yếu bằng việc thực sự yêu thích & thích thú với nghề mình chọn. Còn nếu không thì khi học ở bậc thạc sỹ sẽ cảm thấy bị quá tải & khủng hoảng. Cũng may là mình không bị như vậy [hay là chưa bị, không biết nữa:]]]