Trung tâm Dự báo Khí tượng Thuỷ văn Quốc gia cảnh báo trong mùa bão năm nay khả năng vẫn còn 2 - 3 cơn bão và áp thấp nhiệt đới ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta.
Khả năng xuất hiện bão "rớt" sang đầu năm 2023
Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia đã đưa ra dự báo xu thế khí hậu thủy văn từ tháng 11.2022 đến tháng 1.2023.
Về hiện tượng ENSO, trạng thái La Nina tiếp tục duy trì trong thời kỳ từ nay đến tháng 1 năm 2023 với xác suất khoảng từ 80-90%, sau đó giảm dần với xác xuất khoảng từ 50 - 60%.
Từ nay đến tháng 1 năm 2023, dự báo trên khu vực Biển Đông có khoảng từ 3 - 5 cơn bão và áp thấp nhiệt đới, trong đó có khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta khoảng 2 hoặc 3 cơn. Cơ quan khí tượng cảnh báo cần đề phòng xảy ra bão, áp thấp nhiệt đới và mưa lớn dồn dập tại khu vực miền Trung từ nay đến cuối năm 2022. Ngoài ra có khả năng tháng 1 năm 2023 vẫn xuất hiện xoáy thuận nhiệt đới trên khu vực nam Biển Đông.
Trước đó, từ tháng 8 đến nửa đầu tháng 10 năm 2022 trên khu vực Biển Đông xuất hiện 4 cơn bão và 1 áp thấp nhiệt đới. Trong đó, áp thấp nhiệt đới xuất hiện vào ngày 4.8 không đổ bộ vào đất liền nước ta; 3 cơn bão là bão số 2 Mulan, bão số 3 Ma-on, bão số 4 Noru đều đổ bộ trực tiếp đến đất liền nước ta và bão số 5 Sonca hiện đã suy yếu thành áp thấp nhiệt đới.
Về tình hình lượng mưa ở khu vực Bắc Bộ, từ tháng 11.2022-1.2023, tổng lượng mưa tại Bắc Bộ phổ biến ở mức thấp hơn so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ từ 20 - 40%.
Khu vực Trung Bộ tháng 11 năm 2022, tổng lượng mưa tại khu vực Bắc Trung Bộ cao hơn từ 15 - 30%; khu vực trung và nam Trung Bộ phổ biến cao hơn từ 30 - 60%, có nơi trên 70% so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ. Từ tháng 12.2022-1.2023, tại khu vực Bắc Trung Bộ tổng lượng mưa ở mức thấp hơn so với trung bình nhiều năm từ 15 - 30%, khu vực trung Trung Bộ xấp xỉ trung bình nhiều năm, riêng nam Trung Bộ cao hơn từ 20-40% so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ.
Khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ tháng 11 năm 2022, tổng lượng mưa phổ biến ở mức cao hơn từ 50-100% so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ, có nơi cao hơn; tại khu vực nam Bộ tổng lượng mưa cao hơn từ 20 - 40% so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ. Tháng 12.2022 - 1.2023, tổng lượng mưa phổ biến ở mức cao hơn từ 20 - 40% so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ.
Đề phòng nước dâng do bão trong các tháng cuối năm
Các đợt không khí lạnh vào các tháng cuối năm 2022 có khả năng gây sóng cao 2-4m cho toàn bộ vùng biển từ bắc vào nam, riêng vùng biển Cà Mau-Kiên Giang sóng biển chỉ phổ biến 1-2m.
Ven biển các tỉnh khu vực Trung Bộ cần lưu ý đề phòng nước dâng do bão trong khoảng từ tháng 10 - 12.2022 với xác suất khoảng 70%. Trong tháng 11 - 12.2022 khu vực ven biển Trung Bộ [các tỉnh từ Phú Yên trở vào phía nam] và ven biển đông Nam Bộ có khả năng xuất hiện nước dâng do gió mùa đông bắc hoạt động mạnh.
Ngoài ra, từ tháng 11.2022 đến tháng 1.2023, tại khu vực ven biển Nam Bộ sẽ xuất hiện 5 đợt triều cường. Trường hợp triều cường trùng với thời kỳ gió mùa đông bắc có cường độ mạnh sẽ gây ngập lụt tại những khu vực trũng, thấp ở ven biển và cửa sông khu vực ven biển Nam Bộ.
Không khí lạnh có khả năng hoạt động sớm và nền nhiệt độ các tháng đầu mùa đông có khả năng ở mức thấp hơn một ít so với thời kỳ chuẩn khí hậu cùng thời kỳ.
I. DIỄN BIẾN KHÍ TƯỢNG, THỦY VĂN, HẢI VĂN [từ tháng 7 đến ngày 15/8/2022].
1. Khí tượng
1.1 Bão và áp thấp nhiệt đới [ATNĐ]
Từ tháng 7 năm 2022 đến nay [15/8] trên khu vực Biển Đông xuất hiện 02 cơn bão và 01 ATNĐ. Bão số 1 xuất hiện từ đêm 28/6 một vùng áp thấp ở phía Đông Nam khu vực Bắc Biển Đông đã mạnh lên thành ATNĐ với cường độ cấp 6, giật cấp 8. Chiều ngày 29/6 ATNĐ mạnh lên thành bão có tên quốc tế CHABA và là cơn bão số 1 năm 2022 với cường độ bão mạnh cấp 8, giật cấp 10. Bão số 1 chủ yếu di chuyển theo hướng tây tây bắc sau chuyển sang hướng Tây bắc và đi vào đất liền tỉnh Quảng Tây Trung Quốc vào tối ngày 03/7/2022.
Bão số 2 xuất hiện từ một vùng áp thấp trên Biển Đông vào ngày 7/8/2022, đến chiều ngày 08/8 vùng áp thấp mạnh lên thành ATNĐ sau đó đến chiều ngày 09/9/2022 ATNĐ mạnh lên thành bão số 2 có tên quốc tế MULAN đi vào tỉnh Quảng Ninh – Hải Phòng vào sáng sớm ngày 11/08/2022.
ATNĐ số 1 xuất hiện trên Biển Đông vào sáng ngày 04/8, đến trưa cùng ngày ATNĐ này đi vào đất liền khu vực phía Nam tỉnh Quảng Đông [Trung Quốc] sau đó tan dần.
1.2. Nhiệt độ và nắng nóng
a] Nhiệt độ
Năm nay nền nhiệt độ tháng 7 không quá cao với nhiệt độ trung bình tháng 7, các khu vực phổ biến phổ biến 28,9 - 30,2°C thấp hơn thời kỳ chuẩn khí hậu [TKCKH] cũng như thấp hơn năm 2021 cùng kỳ 0,1 - 0,6°C.
Nhiệt độ tối cao tuyệt đối các khu vực phổ biến 37,0 - 38,6°C; nhiệt độ tối thấp tuyệt đối vùng núi 23,3 - 23,6°C, vùng đồng bằng ven biển 25,2 - 25,7°C
b] Nắng nóng
Từ tháng 7 đến nay 15/8, khu vực Hà Tĩnh đã xảy ra 3 đợt nắng nóng cụ thể: Đợt 1 xảy ra từ ngày 03 - 06/7; Đợt 2 xảy ra từ ngày 17 - 19/7]; Đợt 3 xảy ra từ ngày 25 - 31/7.
Ngoài ra nửa đầu tháng 8 năm 2022 khu vực vùng núi xảy ra nắng nóng trong hai ngày 03 – 04/8, đồng bằng ven biển xảy ra vào ngày 04/8.
Nhìn chung các đợt nắng nóng xảy ra vừa qua ít gay gắt và không kéo dài, riêng đợt 3 xảy ra vào tháng 7 nắng nóng chỉ xảy ra cục bộ ở vùng núi phía Tây.
1.2 Lượng mưa và mưa lớn
a] Lượng mưa: Tổng lượng mưa tháng 7 năm 2022, các khu vực phổ biến 182 - 375mm; có nơi thấp hơn như Kỳ Anh 154mm và Hoành Sơn 110mm.
Số ngày mưa dao động 11 - 18 ngày
b] Mưa lớn:
Trong tháng 7/2022 và nửa đầu tháng 8/2022 xảy ra 2 đợt mưa vừa, mưa to trên diện rộng; đợt 1 từ ngày 10 - 15/7, thời gian mưa chủ yếu tập trung về đêm và chiều, ban ngày mưa gián đoạn với tổng lượng mưa các khu vực phổ biến 100 – 180mm, [riêng Hương Khê 241mm].
Đợt 2 xảy ra từ chiều ngày 07/8 đến sáng ngày 09/8 do ảnh hưởng của dải hội tụ nhiệt đới nối ATNĐ sau mạnh lên thành bão số 2 khu vực có mưa, có nơi mưa vừa [riêng ven biển phía Nam có mưa to đến rất to] với tổng lượng mưa các khu vực phổ biến 25 – 75mm [riêng Cẩm Nhượng 124mm, Kỳ Anh 184mm, Hoành Sơn 191mm].
Ngoài ra trong chiều và đêm ngày 20/7 toàn khu vực xảy ra mưa vừa đến mưa to và dông với tổng lượng mưa từ 30 – 60mm.
2. Thủy văn
Từ tháng 7/2022 đến 15/8/2022 trên sông Ngàn Sâu, Ngàn Phố xuất hiện 01 đợt lũ nhỏ vào các ngày 13 - 15/7 với biên độ lũ lên từ 1,12 - 1,45m, các đỉnh lũ đều đang ở mức dưới BĐI. Những ngày còn lại phổ biến ở xu thế biến đổi chậm. Sông La, Rào Cái và Cửa Nhượng chịu ảnh hưởng của thủy triều.
Hồ chứa: Dung tích các hồ chứa lớn ở khu vực Hà Tĩnh tính đến ngày 15/8/2022 chủ yếu đạt từ 40,4 - 97,9% [riêng hồ Ngàn Trươi đạt 34,3%] so với dung tích thiết kế và đạt 80,0 - 159,7% [riêng hồ Ngàn Trươi đạt 52,5%] so với năm 2021 cùng thời kỳ.
3. Hải văn
Từ tháng 07/2022 đến 15/8/2022, độ cao sóng ven bờ biển khu vực Hà Tĩnh phổ biến dưới 0,75m, ngoài khơi 1,0 - 2,0m.
Thủy triều vùng biển Hà Tĩnh từ tháng 7/2022 đến 15/8/2022 xuất hiện 02 lần triều cường vào ngày các ngày 14 - 16/7 và 11 - 13/8.
II. NHẬN ĐỊNH THỜI TIẾT, THỦY VĂN, HẢI VĂN TỪ THÁNG 9 NĂM 2022 ĐẾN THÁNG 02 NĂM 2023
1. Khí tượng
1.1 Hiện tượng ENSO
Hiện tại, hiện tượng ENSO vẫn đang duy trì ở trạng thái La Nina với cường độ trung bình. Dự báo từ nay đến hết năm 2022 hiện tượng La Nina tiếp tục xảy ra với xác suất 60 – 65% và có khả năng kéo dài sang các tháng đầu năm 2023.
1.2 Bão, ATNĐ và các hiện tượng thời tiết nguy hiểm
a. Bão, ATNĐ
Từ nay đến hết tháng 02 năm 2023, dự báo trên khu vực Biển Đông có khoảng 8 - 10 cơn bão và ATNĐ, có khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến nước ta khoảng từ 3 - 5 cơn, ảnh hưởng đến khu vực Hà Tĩnh khoảng 1 - 2 cơn.
b. Nhiệt độ và không khí lạnh
Nhiệt độ trung bình mùa vụ ở mức xấp xỉ so với thời kỳ chuẩn khí hậu [TKCKH] [TKCKH: 1991 - 2020] và cao hơn so với năm 2021.
Không khí lạnh có khả năng hoạt động sớm và nền nhiệt độ các tháng đầu mùa đông có khả năng ở mức thấp hơn một ít so với TKCKH cùng kỳ.
1.3 Lượng mưa
Tổng lượng mưa cả mùa vụ khả năng xấp xỉ hoặc thấp hơn 1 ít so với TKCKH và các đợt mưa lớn diện rộng xảy ra không nhiều nhưng vẫn khả năng xảy ra nhiều hơn năm 2021. Mùa mưa bão năm nay khả năng đến sớm và kết thúc muộn hơn TKCKH.
2. Thủy văn
Năm 2022, đỉnh lũ và số trận lũ có khả năng ở mức xấp xỉ TKCKH.
Từ nửa cuối tháng 8 đến hết tháng 12/2022 trên các sông ở khu vực Hà Tĩnh có khả năng xuất hiện 1 - 3 đợt lũ. Đỉnh lũ năm 2022 tại các sông của khu vực Hà Tĩnh ở mức BĐ1 - BĐ2 và trên BĐ2.Trên các sông suối nhỏ, vùng thượng lưu các sông có khả năng xuất hiện lũ lớn, lũ quét, sạt lở đất.
- Đỉnh lũ trên sông La có khả năng ở mức thấp hơn đến xấp xỉ BĐI và có khả năng xuất hiện 1 - 2 đợt lũ.
- Đỉnh lũ trên sông Ngàn Sâu, Ngàn Phố có khả năng ở mức từ BĐI – BĐII và trên BĐII với khả năng xuất hiện 2 - 3 đợt lũ.
Từ cuối tháng 12/2022 - 02/2023, mực nước trên các sông ở khu vực Hà Tĩnh chủ yếu biến đổi chậm theo xu thế giảm dần.
Nhìn chung: Năm 2022 là một năm thuộc trạng thái La Nina, là năm cuối của một chu kỳ La Nina kéo dài từ năm 2020. Đặc điểm chung nhất của năm La Nina là nền nhiệt độ có xu thế thấp, nắng nóng ít, mưa nhiều hơn [thời tiết từ đầu năm đến nay diễn biến phù hợp đặc điểm này]. Dự báo, đặc điểm mùa mưa lũ của năm nay ở khu vực Hà Tĩnh là số các trận mưa lớn khá nhiều nhưng số đợt mưa lớn diện rộng có khả năng gây mưa lũ lớn có xác suất không cao. Số các trận lũ, đỉnh lũ năm nay ở khu vực Hà Tĩnh dự báo chỉ ở mức xấp xỉ TKCKH. Mùa mưa, bão lũ kết thúc khá muộn, đến tháng 12-2022 khả năng cao vẫn còn xuất hiện các đợt mưa vừa, mưa to. Năm nay, dự báo không khí lạnh hoạt động sớm nên cần đề phòng các hình thế thời tiết khác kết hợp không khí lạnh gây thời tiết xấu đặc biệt là trên biển từ cuối tháng 10 đến tháng 12-2022.
Đài Khí tượng Thủy văn Hà Tĩnh