Hầu như ai cũng biết nước sẽ sôi ở 100 độ C và ở nhiệt độ này hầu hết các loại vi khuẩn có hại cho cơ thể người đều sẽ bị tiêu diệt. Tuy nhiên ít người biết rằng, nước có thể tái nhiễm khuẩn rất nhanh. Nhiều thống kê của các nhà khoa học cho thấy, sau khi đun sôi, chỉ cần để nước nguội trong vòng 1-2 giờ, các loại vi khuẩn sẽ xâm nhập trở lại và tăng lên rất nhiều.
Gần đây, còn nhiều thông tin cho rằng nước đun sôi để nguội và lâu ngày còn có tỷ lệ sinh ra nhiều chất có hại cho cơ thể, thâm chí gây ung thư! Thông tin này chưa được minh định bởi bất kỳ công bố khoa học nào. Tuy nhiên, việc tái nhiễm khuẩn của nước đun sôi là hoàn toàn chắc chắc.
Nước đun sôi không phải loại nước uống tốt nhất
PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, cán bộ Viện Công nghệ Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội đưa ra nhận định, trước đây, nguồn nước trong tự nhiên hầy như không bị ô nhiễm hoặc nếu có cũng là không đáng kể, và đương nhiên không hề chứa nhiều vi khuẩn như hiện tại.
Nguồn nước khi ấy luôn chứa rất nhiều khoáng chất cực tốt cho cơ thể con người. Những nguồn nước sạch tự nhiên, có thể uống và dùng được ngay. Đây là loại nước tốt nhất cho cơ thể.
Ngày nay, không ít hộ dân ngoài lựa chọn gọi bình nước để dùng hằng ngày, vẫn chọn cách đun sôi nước và để nguội là giải pháp an toàn để đảm bảo nguồn nước uống sạch. Tuy nhiên, việc đun sôi nước để uống cũng bộc lộ nhiều nhược điểm.
Đầu tiên, nước có thể tái nhiễm khuẩn. Sau đó là việc đun sôi nước tuy tiêu diệt được khá nhiều loại vi khuẩn, nhưng đồng thời cũng làm biến chất nước, xóa sổ rất nhiều nguyên tố vi lượng có lợi cho cơ thể người. Ví dụ đơn giản dễ nhận thấy đó là những loài cá có thể sống khỏe trong môi trường nguồn nước tự nhiên như các sông ngòi, kênh rạch, tuy nhiên nếu nuôi chúng trong môi trường nước đun sôi để nguội, cá sẽ chậm phát triển, thậm chí là chết.
Với con người, tất nhiên sẽ không chết như vậy song nếu uống nước đun sôi để nguội như vậy, tức là sẽ thiếu lượng oxy trong nước, gây cản trở vi sinh vật trong đường ruột phát triển. Lượng oxy này khá cần thiết vì người ta chỉ có thể đưa oxy vào phổi chứ không đưa vào ruột”, ông Thịnh nói thêm.
Vì sao uống nước đun sôi lại gây ung thư?
Vấn đề nước đun sôi để nguội bị tái nhiễm khuẩn đã là một mệnh đề không cần phải chứng minh thêm. Cũng cần phải đề cập thêm tác hại của việc uống nước sôi để nguội, đó chính là việc chất muối axit nitrat [1 trong những chất dễ gây ung thư] sẽ xuất hiện trong nước đun sôi để nguội trong thời gian dài.
Chúng ta có thể kết luận rằng, không nên uống nước sôi để nguội lâu ngày vì khi đó oxy trong nước đã bốc đi gần hết, những vật hữu cơ bị phân giải và những vật vô cơ lắng xuống, khiến giá trị của nước uống bị mất đi.
Uống nước nào tốt nhất?
Hiện nhiều gia đình có thói quen uống nước tinh khiết hoặc nước lọc qua công nghệ RO thay cho nước đun sôi. Tuy nhiên, tất cả những loại nước nói trên đều chỉ đáp ứng được vấn đề cung cấp nước sạch cho cơ thể mà không đảm bảo được việc bổ sung những nguyên tố vi lượng cần thiết.
Có lẽ là vì thế nên có không ít loại thiết bị lọc nước áp dụng công nghệ RO thường bán kèm các phụ kiện bổ sung chất khoáng. Giải pháp này khả dĩ đáp ứng được hai tiêu chí: nước sạch và nước đầy đủ vi chất. Tuy nhiên lại vướng phải bài toán kinh tế, khi khách hàng phải mấy nhiều lần chi phí cho cả thiết bị lọc nước và phụ kiện bổ sung.
Đó là chưa kể đến vấn đề có khá nhiều thiết bị lọc nước yêu cầu phải hoạt động nhờ điện năng và còn sử dụng bình chứa – làm tăng khả năng tái nhiễm khuẩn của nước.
Đã đến lúc chúng ta phải nghĩ đến giải pháp tìm đến một nguồn nước sạch ngay tại vòi, đầy đủ dưỡng chất và an toàn mà không cần phải sử dụng điện hay bình chứa.
Tham khảo các thiết bị lọc nước uống trực tiếp tại vòi tại đây:
THIẾT BỊ LỌC NƯỚC UỐNG TRỰC TIẾP
TPO - Nước đun sôi để nguội là loại nước rất 'lành' cho cơ thể, nhưng nếu uống sai cách, đây lại chính là con đường dẫn đến nhiều bệnh nguy hiểm.
Nói về thói quen dùng nước đun sôi để nguội của nhiều gia đình, bác sĩ Nguyễn Thị Vân Anh, Khoa Sức khỏe Môi trường & Sức khỏe Trường học, Trung tâm Y tế dự phòng TP.HCM cho rằng đây là thói quen tốt đối với sức khoẻ. Tuy nhiên, người dân cần nấu nước và dùng nước đun sôi đúng cách.
"Bản chất của việc đun sôi nước là dùng nhiệt để tiêu diệt hoàn toàn vi sinh vật, kí sinh trùng gây ô nhiễm trong nguồn nước. Nước đun sôi để nguội vẫn là nguồn nước an toàn và tốt nhất vì khi đun sôi nước vẫn giữ nguyên thành phần hóa lý ban đầu của nước, tiêu diệt được các vi sinh có trong nước.
"Tuy nhiên, yêu cầu phải đun nước đủ thời gian, nhiệt độ và nguồn nước dùng để đun sôi là nước máy vì nước máy đạt Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước ăn uống QCVN 01:2009/BYT của Bộ Y tế. Nếu dùng nước giếng khoan hoặc nước sông suối, ao, hồ, hoặc nước có những chất độc hại cho cơ thể thì việc đun sôi nước không thể loại bỏ được các độc chất, kim loại nặng… trong nước mà chỉ tiêu diệt được các vi sinh vật có trong nước. Nước khi đun sôi 100 độ C vi khuẩn sẽ bị tiêu diệt, đồng thời nước để nguội lâu ngày sẽ dễ bị tái nhiễm: bụi, vi sinh vật… môi trường không khí xung quanh", bác sĩ Vân Anh nói.
Ngoài ra, đun sôi nước để uống là điều cần thiết nhưng chỉ nên uống nước đun sôi để nguội trong một ngày, không nên để sang ngày hôm sau hoặc lâu hơn.
Bác sĩ Vân Anh cho biết, nước đun sôi để nguội trên 2 giờ đồng hồ thì vi khuẩn sẽ xuất hiện trở lại, sau 24 giờ thì lượng vi khuẩn đã tăng lên rất nhiều. Nếu cứ đổ lẫn giữa nước đun sôi mới vào nước đun sôi cũ với nhau hoặc để nguồn nước đun sôi để nguội lâu ngày, vô tình sẽ càng nhân số lượng vi khuẩn của nước tăng lên nhanh chóng và có thể gây hại cho cơ thể.
Những lưu ý khi dùng nước đun sôi để nguội:
Các nghiên cứu cho thấy nước đun sôi sau 2 tiếng đã bắt đầu có vi khuẩn xuất hiện trở lại. Sau 24 tiếng, lượng vi khuẩn đã tăng lên rất nhiều.
Nhiều người có thói quen trộn lẫn giữa nước đun sôi mới vào nước đun sôi cũ, lưu trữ nước lâu ngày vô tình sẽ khiến các loại vi khuẩn gia tăng nhanh chóng.
Ngoài ra, những gia đình sử dụng nước giếng khoan hoặc nước suối, ao, hồ, để đun sôi, tác dụng của việc uống nước đun sôi sẽ giảm. Quá trình đun sôi nước lúc này chỉ có thể tiêu diệt các loại vi khuẩn, nhưng không thể loại bỏ được các độc chất, kim loại nặng có sẵn trong nguồn nước.
Một số nguồn tin cho rằng, nước sôi để nguội lâu ngày còn sản sinh ra chất muối acid nitrat, đây là chất dễ gây ung thư. Do đó, khi thói quen để nước sôi lâu ngày được kéo dài sẽ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
Sử dụng nước đun sôi để nguội như thế nào là tốt nhất?
Để nước đun sôi đạt hiệu quả bảo vệ cơ thể tốt nhất, các gia đình nên sử dụng hết trong một ngày, không nên để sang ngày hôm sau, không uống nước để quá 24h.
Ngoài ra cần lưu ý, đặt bình nước trong khu vực sạch sẽ, dụng cụ chứa nước bằng thủy tinh, sành, sứ, nhựa nguyên sinh, kim loại có xuất xứ rõ ràng. Hạn chế sử dụng các loại bình nhựa để chứa nước đun sôi. Nước sôi ở nhiệt độ cao đổ trực tiếp vào bình nhựa có thể làm phát tán những chất độc hại từ bình ra nước, không tốt cho sức khỏe người sử dụng.
Các loại bình đựng nước nên được đậy kín, có vòi xả để tiện lợi cho mỗi lần lấy nước.
Định kỳ vệ sinh, súc xả vật dụng chứa nước đun sôi.
Đun nước đủ thời gian và nhiệt độ quy định. Trước khi tắt lửa phải đảm bảo nước đã đạt tới nhiệt độ sôi hoàn toàn 100 độ C, hơi nước và dòng nước chuyển động không ngừng.
Nhiều ý kiến cho rằng nước ở nhiệt độ đun sôi có thể tiêu diệt được vi khuẩn và các chất độc hại nhưng đồng thời làm biến đổi cấu trúc tự nhiên của nước, mất oxy và một số nguyên tố vi lượng cần cho cơ thể. Cùng với đó, chất khử trùng Clo kết hợp với hợp chất hữu cơ trong nước như halogen hóa hydrocacbon là chất nguy hiểm có thể gây ung thư. Ngoài ra trong thành phần của nước tự nhiên có chứa amoniac. Dưới tác dụng của nhiệt, amoniac chuyển hóa thành nitrat là một tiền chất gây ung thư. Tiến sĩ Nguyễn Duy Thịnh, Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội, cho biết thông tin clo có trong nước phản ứng với chất hữu cơ halogen hình thành hydrocacbon là không có cơ sở khoa học. Các nhà y học trên thế giới đã nghiên cứu và chứng minh diệt khuẩn bằng clo là phương pháp đơn giản nhất mà an toàn. Ngoài ra, khi nước được đun sôi, amoniac là chất có khả năng gây ung thư vốn tồn tại trong nước tự nhiên được thoát ra, vì thế không gây hại cho cơ thể. Kể cả với nước tự nhiên, thành phần amoniac rất thấp nên không thể tạo ra những hợp chất gây ung thư cho người uống.
Tiến sĩ Trần Hồng Côn, Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội, cho rằng chính cách sử dụng nước không đúng mới có thể gây ra ung thư. Khi thực phẩm nói chung và nước nói riêng được đựng trong các chai nhựa chứa hợp chất mononer, có khả năng gây ung thư.
Ngoài ra, nước sôi để nguội lâu ngày làm cho oxy trong nước mất đi gần hết, những vật hữu cơ bị phân giải và những vật vô cơ lắng xuống. Thời gian lưu cữu càng lâu càng là điều kiện tốt để vi khuẩn trong môi trường sống xâm nhập và phát triển trong nước đun sôi. Hơn nữa, khi nước sôi để nguội được đổ vào nước cũ còn lại trong bình, càng làm vi khuẩn phát triển sinh ra nấm mốc, nếu uống vào dễ gây bệnh ung thư.