Nọc ong là một hợp chất có tính acid, thông thường ong đốt hiếm khi gây ra phản ứng nghiêm trọng. Hầu hết các phản ứng là đau chói, ngứa và sưng nề tại chỗ, có thể tự hết sau một vài ngày.
Tuy nhiên, nếu bạn đã từng bị dị ứng với ong đốt, đã từng bị ong đốt nhiều lần, hoặc bị nhiều lần, hoặc bị nhiều nốt đốt tại một thời điểm. Bạn cần theo dõi y tế ngay lập tức bởi các phản ứng nghiêm trọng như sốc phản vệ, ngộ độc nọc ong có thể xuất hiện nhanh chóng.
Ong mật có ngòi chứa nọc hình răng cưa nên khi đốt chúng mắc luôn vào da để lại ngòi độc tại vết đốt/ chích. Nếu lấy ngòi độc không cẩn thận sẽ bóp thêm chất độc vào sâu vết đốt. Các loài ong khác có ngòi đốt trơn nhẵn nên có thể đốt nhiều lần. Nguy hiểm và độc tính cao nhất là ong đất hay còn gọi là ong bắp cày, ong vang, ong vò vẽ.
Ngộ độc nọc ong là biểu hiện toàn thân khi nọc ong vào cơ thể gây độc làm phá vỡ các tế bào, tiêu cơ cấp tính làm tắc ống thận. Các cơ quan bị tổn thương, cuối cùng suy đa phủ tạng. Có trường hợp chỉ một nốt đốt cũng bị tiêu cơ vân cấp hoặc sốc phản vệ.
Ảnh: Nguồn Internet
Cách xử trí khi bị ong đốt
Thực hiện các bước xử trí khi bị ong đốt như sau:
- Nhanh chóng ra di chuyển tới khu vực an toàn tránh bị bị đốt nhiều hơn.
- Loại bỏ ngòi độc: nếu ong mật đốt, bạn sẽ thấy ngòi độc ở giữa vết đốt, cần lấy nó ra bằng cách dùng thẻ nhựa cứng hoặc sống dao gạt ngang qua vết đốt có ngòi độc. Nếu dùng móng tay hoặc nhíp, tránh bóp nặn ép ngòi ong, nếu không nó sẽ tiết nọc độc vào sâu bên trong da.
- Rửa sạch vùng da bị đốt bằng xà phòng và nước lạnh. Nếu có thể hãy sát khuẩn bằng dung dịch cồn y tế hoặc dung dịch sát khuẩn.
- Chườm lạnh trên vùng bị đốt bằng nước lạnh hoặc một túi nước đá khoảng 20 phút, lặp lại nếu tiếp tục đau.
- Nâng vùng tay hoặc chân có vết đốt lên cao hơn tim sẽ giảm sưng nề và đau.
- Bôi thuốc kháng histamin nếu vết đốt ngứa. Luôn chú ý với các triệu chứng dị ứng.
- Sau khi xử trí như trên nạn nhân bị ong đốt cần được chăm sóc và theo dõi cẩn thận và đưa nạn nhân đến cơ sở y tế để kiểm tra.
Bác sĩ khuyến cáo: Phải đưa ngay nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất khi có một trong các dấu hiệu sau: có nhiều vết đốt; Bị đốt vào các vùng đầu mặt, cổ kèm theo dấu hiệu phù nề lan nhanh; có các dấu hiệu toàn thân sốt, mệt mỏi, khó thở, số lượng nước tiểu ít dần, nước tiểu màu đỏ như máu, có dấu hiệu dị ứng hoặc trước đây từng bị dị ứng với ong đốt, mẩn ngứa, đỏ da toàn thân hoặc cảm giác choáng váng, chóng mặt.
Việc không nên làm khi bị ong đốt
- Không bôi vôi lên vết đốt không có tác dụng vì bản chất nọc ong tiêm vào trong da
- Bôi mật ong lên vết đốt chỉ có tính kháng khuẩn không có tác dụng giảm đau.
- Trong một số trường hợp bôi kem đánh răng có dịu đi vì trong kem đánh răng có thành phần bạc hà.
- Không xoa bóp vết đốt, hạn chế gãi nếu không tình trạng sưng nề sẽ tiến triển nhanh.
Các biện pháp phòng tránh ong đốt
- Tránh tiếp xúc với ong. Không xua xua hay đuổi ong vì chúng bị thu hút bởi chuyển động. Thời điểm từ tháng 5 trở lại đây, trung tâm Y tế ghi nhận hơn 15 trường hợp bị ong đốt phải nhập viện điều trị, do đây là mùa có nhiều loại hoa quả như dứa, nhãn, vải,… thu hút ong.
- Khi ong tấn công hãy cố gắng chạy thật nhanh, kéo áo che kín đầu, dùng tay bảo vệ mặt.
- Không nên để cây cối mọc rậm rạp xung quanh nhà khiến ong dễ đến làm tổ, thường xuyên vệ sinh, phát quang bụi rậm quanh nhà để phòng ngừa ong đến làm tổ.
- Khi đi vào rừng, đi dã ngoại cần tránh mặc quần áo màu sặc sỡ. Không dùng nước hoa, dầu gội đầu, các mỹ phẩm,… có mùi thơm và ngọt sẽ thu hút ong. Không đi chân đất, không mặc quần áo quá rộng. Đội mũ có lưới che, đi găng tay, mặc quần áo dày và kín./.
Tổng hợp: Linh Trang
Hay nhất
Do trong nọc của ong, kiến, nhện [và một số con khác] có axit hữu cơ tên là axit fomic [HCOOH]. Vôi là chất bazơ nên trung hòa axit làm ta đỡ đau ak bạn.
Thứ Ba 24/03/2015 , 06:12 [GMT+7]
Theo kinh nghiệm dân gian truyền lại thì khi bị côn trùng đốt, nếu bôi nước vôi vào vết đốt thì vết thương sẽ mất đi và không còn cảm giác ngứa rát nữa.
* Xin hỏi, tại sao khi bị côn trùng đốt mọi người thường hay bôi nước vôi?
Trương Thị Hải, Bình Lục, Hà Nam
Theo kinh nghiệm dân gian truyền lại thì khi bị côn trùng đốt, nếu bôi nước vôi vào vết đốt thì vết thương sẽ mất đi và không còn cảm giác ngứa rát nữa. Hiện tượng này là do trong nọc độc của một số côn trùng như: Ong, kiến, muỗi… có chứa một lượng acid fomic [HCOOH] gây bỏng da và đồng thời gây rát, ngứa.
Ngoài ra, trong nọc độc ong còn có cả acid chlohydric [HCl], acid phosphoric [H3PO4]…, cho nên khi bị ong đốt, da sẽ phồng rộp lên và rất rát. Người ta lấy nước vôi trong để bôi vào vết côn trùng đốt sẽ khiến xảy ra phản ứng trung hoà, làm cho vết phồng xẹp xuống và không còn cảm giác rát ngứa nữa.
GS.NGND.NGUYỄN LÂN DŨNG
Theo kinh nghiệm dân gian truyền lại thì khi bị côn trùng đốt, nếu bôi nước vôi vào vết đốt thì vết thương sẽ mất đi và không còn cảm giác ngứa rát nữa. Kiến thức hóa học giải thích hiện tượng này như sau
Vì sao khi bị côn trùng đốt nên bôi nước vôi vào vết đốt
trong nộc độc của một số côn trùng như: ong, kiến, muỗi… có chứa một lượng a xit fomic gây bỏng da và đồng thời gây rát , ngứa. Ngoài ra, trong nọc độc ong còn có cả HCl, H3PO4, cholin… nên khi bị ong đốt, da sẽ phồng rộp lên và rất rát. Người ta vội lấy nước vôi trong hay dung dịch xút để bôi vào vết côn trùng đốt. Khi đó xảy ra phản ứng trung hoà làm cho vết phồng xẹp xuống và không còn cảm giác rát ngứa.
Nguồn tin: Trang hóa học ngày nay
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn
Do trong nọc của ong, kiến, nhện [và một số con khác] có axit hữu cơ tên là axit fomic [HCOOH]. Vôi là chất bazơ nên trung hòa axit làm ta đỡ đau.
Lê Thị Thùy Trang
Giáo viên Hóa học - Trường Quốc tế Á Châu
Vì sao bôi vôi vào chỗ ong, kiến đốt sẽ đỡ đau?
Do trong nọc của ong, kiến, nhện [và một số côn trùng khác] có axit hữu cơ tên là axit formic [HCOOH]. Vôi là chất bazơ nên trung hòa axit làm ta đỡ đau.