Ưu điểm của phương pháp khấu hao đường thẳng

Việc khấu hao tài sản có tác động trực tiếp lên báo cáo tài chính, cụ thể là tới thu nhập chịu thuế của doanh nghiệp. Tuy nhiên, khấu hao không phải là khoản chi thực tế bằng tiền, mà chỉ được trích trên sổ sách, cho nên nó không ảnh hưởng nhiều đến dòng tiền thực tế của doanh nghiệp ngoài việc tác động đến khoản thuế phải nộp.

Khấu hao TSCĐ là một yếu tố chi phí trong giá thành sản phẩm của doanh nghiệp nên việc lập kế hoạch khấu hao TSCĐ nằm trong nội dung của công tác lập kế hoạch tài chính của doanh nghiệp và có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với doanh nghiệp.

Phương pháp khấu hao tuyến tính cố định

Phương pháp này còn được gọi là khấu hao đường thẳng, theo đó, mức khấu hao cơ bản hàng năm là đều nhau trong suốt thời gian sử dụng TSCĐ và được xác định bằng nguyên giá TSCĐ chia cho thời gian sử dụng [thời gian doanh nghiệp dự kiến sử dụng TSCĐ].

Phương pháp khấu hao này có ưu điểm là việc tính toán đơn giản, tổng mức khấu hao của TSCĐ được phân bổ đều đặn trong các năm sử dụng và không gây ra sự đột biến trong giá thành sản phẩm hàng năm. Nhưng phương pháp này có nhược điểm là trong nhiều trường hợp không thu hồi vốn kịp thời do không tính hết được sự hao mòn vô hình của TSCĐ [sự giảm thuần túy về mặt giá trị của TSCĐ mà nguyên nhân chủ yếu là do sự tiến bộ của khoa học và công nghệ].

Phương pháp khấu hao nhanh

Để thu hồi vốn nhanh, doanh nghiệp có thể áp dụng các phương pháp khấu hao nhanh. Hai phương pháp khấu hao nhanh thường được sử dụng là phương pháp khấu hao theo số dư giảm dần và khấu hao theo tổng số các năm hay gọi tắt là phương pháp khấu hao theo tổng số.

Ưu điểm của các phương pháp khấu hao nhanh là thu hồi vốn nhanh, giảm được tổn thất do hao mòn vô hình, đồng thời đây là một biện pháp "hoãn thuế" trong những năm đầu của doanh nghiệp. Tuy nhiên, nhược điểm của phương pháp này là có thể gây nên sự đột biến về giá thành sản phẩm trong những năm đầu do chi phí khấu hao lớn, sẽ bất lợi trong cạnh tranh. Những doanh nghiệp kinh doanh chưa ổn định, chưa có lãi thường không áp dụng phương pháp khấu hao này.

Ngoài ra, còn có phương pháp khấu hao theo công suất, nghĩa là khấu hao dựa trên số sản phẩm sản xuất ra.

Bộ phận Tư vấn và Phân tích CTCK Hà Nội - HSSC
Bộ phận Tư vấn và Phân tích CTCK Hà Nội - HSSC

Phương pháp trích khấu hao theo số dư giảm dần có điều chỉnh là một trong các phương pháp ít được áp dụng tại các doanh nghiệp. Phương pháp này thường được áp dụng đối với các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực có công nghệ đòi hỏi phải thay đổi, phát triển nhanh và TSCĐ phải thoả mãn đồng thời các điều kiện sau:

• Là tài sản cố định đầu tư mới [chưa qua sử dụng]
• Là các loại máy móc, thiết bị, dụng cụ làm việc đo lường thí nghiệm.

1. Cách xác định mức khấu hao theo phương pháp trích khấu hao theo số dư giảm dần có điều chỉnh

Đến những năm cuối, khi mức khấu hao năm xác định theo phương pháp số dư giảm dần bằng [hoặc thấp hơn] mức khấu hao bình quân giữa giá trị còn lại và số năm sử dụng còn lại của tài sản cố định, thì kể từ năm đó mức khấu hao tài sản cố định được tính bằng giá trị còn lại của tài sản cố định chia cho số năm sử dụng còn lại của tài sản cố định.

Ví dụ về phương pháp khấu hao theo số dư giảm dần có điều chỉnh:

• Công ty A mua 1 thiết bị sản xuất linh kiện điện tử mới với nguyên giá là 100 triệu đồng.
• Thời gian sử dụng của TSCĐ này là 5 năm.

Tỷ lệ khấu hao hàng năm của TSCĐ theo phương pháp khấu hao đường thẳng là:
= 1 / 5 x 100 = 20%

Tỷ lệ khấu hao nhanh theo phương pháp số dư giảm dần có điều chỉnh

= 20% x 2 [hệ số điều chỉnh] = 40%

[Vì thời gian sử dụng là 5 năm, nằm trong khoảng 4 – 6 năm của bảng hệ số điều chỉnh, nên hệ số điều chỉnh = 2]

Mức trích khấu hao hàng năm của TSCĐ trên được xác định cụ thể theo bảng dưới đây:

Phương pháp trích khấu hao theo số dư giảm dần có điều chỉnh

Trong đó:

+ Từ năm thứ 1 đến thứ 3 ta thấy mức khấu hao tính theo phương pháp khấu hao theo số dư giảm dần có điều chỉnh lớn hơn mức khấu hao tính theo phương pháp đường thẳng trên giá trị còn lại [so sánh cột 4 và cột 8]

Do vậy mức khấu hao tài sản cố định từ năm thứ nhất đến hết năm thứ 3 được tính bằng giá trị còn lại của tài sản cố định nhân với tỷ lệ khấu hao nhanh [40%].

+ Đến năm thứ 4 ta thấy mức khấu hao tính theo phương pháp khấu hao theo số dư giảm dần có điều chỉnh = 21.600.000đ x 40% = 8.640.000đ nhỏ hơn mức khấu hao bình quân giữa giá trị còn lại và số năm sử dụng còn lại [21.600.000đ : 2 năm = 10.800.000đ]

Do vậy từ năm thứ 4 trở đi mức khấu hao năm được tính bằng cách lấy giá trị còn lại / [chia] số năm sử dụng còn lại của tài sản cố định.

2. Những ưu, nhược điểm của khấu hao theo số dư giảm dần có điều chỉnh:

+ Ưu điểm: Thu hồi vốn nhanh, hạn chế được sự mất giá do hao mòn vô hình gây ra. Do thu hồi vốn nhanh vì vậy sẽ làm giảm thuế thu nhập doanh nghiệp.

+ Nhược điểm: Đối với những sản phẩm hoặc loại hình kinh doanh mà tiêu thụ chậm sẽ làm ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. Vì vậy TSCĐ hoạt động phải đạt năng suất cao.

Bạn có thể tham khảo thêm về phương pháp trích khấu hao theo số dư giảm dần có điều chỉnh tại quy định của thông tư 45/2013/TT-BTC và phụ lục khấu hao TSCĐ số 02 ban hành kèm theo thông tư này.

Xem thêm về khấu hao:

 Theo quy định của Luật Kế toán, Doanh nghiệp được tự lựa chọn phương pháp trích khấu hao TSCĐ sao cho phù hợp với đặc thù của Doanh nghiệp mình.

Bài viết dưới đây, trung tâm Lê Ánh sẽ trình bày các phương pháp trích khấu hao TSCĐ hiện nay.

Thông tư liên quan: TT số 45/2013/TT-BTC ngày 25/4/2013 của Bộ tài chính

>>> Xem thêm: Quy định thời gian khấu hao các tài sản cố định

I. Phương pháp trích khấu hao TSCĐ theo đường thẳng

1. Khái niệm:

Là phương pháp trích khấu hao TSCĐ theo mức tính ổn định từng năm vào chi phí sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

2. Công thức tính:

 
- Thời gian trích khấu hao bạn phải dựa vào khung quy định, chi tiết xem tại đây: Quy định thời gian khấu hao các tài sản cố định
- Mức trích khấu hao hàng tháng của tài sản cố định theo công thức dưới đây:

 - Trường hợp mua TSCĐ về dùng ngay trong tháng các bạn trích khấu hao luôn theo công thức sau:

Trong đó:

3. Ưu điểm, Nhược điểm của phương pháp:
-  Ưu điểm của phương pháp này đơn giản, dễ tính toán, phân bổ đều giá trị của TSCĐ của các kỳ sử dụng. học kế toán thực tế ở đâu

- Nhược điểm: Phương pháp này không đảm bảo nguyên tắc phù hợp giữa doanh thu và chi phí. Vì chi phí được phân bổ đều cho các kỳ nên đã ngầm định rằng sản xuất là không có sự biến động giữa các kỳ [mức độ sử dụng TSCĐ, chi phí sửa chữa, bảo trì TSCĐ, mức độ sản xuất… không thay đổi, giả thiết này hoàn toàn không hợp lý]. 

- Hiện nay, phương pháp này được nhiều DN lựa chọn.

4. Ví dụ minh họa

Ngày 5/3/2015 ,Công ty CP Hoàng Phát mua 01 máy In trị giá 55 triệu [chưa VAT], được chiết khấu 5tr, chi phí vận chuyển 2 triệu [chưa có VAT], chi phí lắp đặt chạy thử 3 triệu[chưa VAT]. Máy In được mua về và sử dụng ngay ngày hôm đó.

Cách tính khấu hao theo đường thẳng cụ thể như sau:

 Bước 1: Xác định thời gian trích khấu hao:
 - Theo quy định tại khung thời gian sử dụng các loại TSCĐ [Phụ lục I Thông tư số 45/2013/TT-BTC]. Máy in có thời gian sử dụng từ 7 – 15 năm. Như vậy ta sẽ trích khấu hao trong vòng 10 năm.
 Bước 2: Xác định mức khấu hao hàng năm:
Mức khấu hao hàng năm = Nguyên giá của tài sản cố định/ Thời gian trích khấu hao
Nguyên giá = 55tr – 5tr + 2tr + 3tr = 55 triệu
=> Mức khấu hao hàng năm = 55 triệu/ 10 = 5,5 triệu/năm
 Bước 3: Xác định mức khấu hao hàng tháng:
+ Mức khấu hao hàng tháng = Mức khấu hao hàng năm /12 tháng
=> Mức khấu hao hàng tháng = 5,5tr / 12 = 458.000đ/tháng
 Bước 4: Xác định mức khấu hao tháng 3/2015:
Mức khấu hao trong tháng 3/2015 = Mức khấu hao theo tháng / Tổng số ngày của tháng 3/2015 x Số ngày sử dụng trong tháng 3
Số ngày sử dụng trong tháng 3 = Tổng số ngày của tháng 3 – Ngày bắt đầu sử dụng + 1
= > Số ngày sử dụng trong tháng 3 = 31 – 5 + 1 = 27 ngày
=> Mức khấu hao trong tháng 3 = [458.000/31]  x 27 = 398.900 đồng
 =>Như vậy trong tháng 3/2015 các bạn được trích 398.900 đồng vào chi phí kinh doanh. Hàng tháng được trích 458.000 và hàng năm được trích 5.500.000 đồng.

 II. Phương pháp trích khấu hao TSCĐ theo số dư giảm dần có điều chỉnh

1. Khái niệm:

- Là phương pháp được áp dụng đối với các doanh nghiệp thuộc các lĩnh vực có công nghệ đòi hỏi phải thay đổi, phát triển nhanh.

2. Công thức tính:

Mức trích khấu hao tài sản cố định theo phương pháp số dư giảm dần có điều chỉnh được xác định:
- Thời gian trích khấu hao bạn phải dựa vào khung quy định.

- Xác định mức trích khấu hao năm của tài sản cố định trong các năm đầu theo công thức dưới đây:

Trong đó:
Tỷ lệ khấu hao nhanh xác định theo công thức sau:

Tỷ lệ khấu hao tài sản cố định theo phương pháp đường thẳng xác định như sau:

Hệ số điều chỉnh xác định theo thời gian trích khấu hao của tài sản cố định quy định tại bảng dưới đây: