Thành Cổ Loa có hình dáng như thế nào

Không chỉ gắn liền với những truyền thuyết của dân tộc Việt Nam, như An Dương Vương định đô, xây thành, chiếc nỏ thần Kim Quy bắn một tên hạ hàng trăm tên giặc hay mối tình bi thương và cảm động của Mỵ Châu – Trọng Thủy…, thành Cổ Loa còn là điểm tham quan, du lịch độc đáo của Thủ đô.

Bài viết dưới đây cung cấp một số thông tin về thành Cổ Loa, Hà Nội hy vọng sẽ hữu ích cho bạn trong chuyến đi sắp tới!

Thành Cổ Loa ở đâu?

Thành Cổ Loa có rất nhiều tên gọi khác nhau như Loa thành [thành Ốc], thành Côn Lôn, thành Tư Long, Cửu thành, Thành Việt Vương, thành Khả Lũ, Cổ Loa thành. Đến thế kỷ thứ X, thời kỳ Ngô Quyền làm vua, Cổ Loa lại trở thành kinh đô lần thứ hai.

Khu di tích lịch sử thành Cổ Loa trải rộng trên địa phận 3 xã là Cổ Loa, Việt Hùng, Dục Tú thuộc huyện Đông Anh, Hà Nội.

Nằm cách trung tâm thành phố chỉ 24km, thế nên di tích thành Cổ Loa là một trong những địa điểm du lịch gần Hà Nội được nhiều bạn trẻ lựa chọn làm điểm đến dịp cuối tuần.

Với diện tích lên tới 500ha đây là tòa thành có niên đại cổ nhất Việt Nam. Được xây dựng từ thế kỷ thứ III TCN dưới thời vua An Dương Vương, thành Cổ Loa là kinh đô của nhà nước Âu Lạc và của nhà nước phong kiến dưới thời Ngô Quyền thế kỷ X.

Giá vé tham quan thành Cổ Loa

Kiến trúc thành Cổ Loa

Thành Cổ Loa được xây dựng kiểu vòng ốc nên được gọi là Loa thành. Tương truyền rằng thành có tới 9 vòng thành xoáy trôn ốc, tuy nhiên theo khai quật khảo cổ thì hiện nay chỉ còn 3 vòng. Thành được chia làm 3 khu vực chính:

• Thành ngoại: Thành được xây dựng theo phương pháp đào đất tới đâu khoét hào tới đó, đắp thành, xây lũy liền kề với chu vi khoảng 8km. Chiều cao trung bình của các lũy xưa là từ 4 – 5m tuy nhiên cũng có một vài lũy đặc biệt được xây cao tới 8 – 12m tiêu tốn khoảng 2,3 triệu m3 đất.
• Thành trung: Được xây dựng có kết cấu như thành ngoại nhưng thành trung có diện tích hẹp và kiên cố hơn với chu vi chỉ khoảng 6,5km.
• Thành nội: Đây là nơi ở của vua cùng một số quan lại triều đình có chu vi khá nhỏ chỉ khoảng 1,65km. Ngày nay khu vực này đã được nhân dân xây dựng đền thờ vua An Dương Vương, công chúa Mỵ Châu và là nơi quy tụ những công trình kiến trúc lịch sử nổi tiếng.

Ý nghĩa lịch sử của thành cổ

Dưới thời Âu Lạc, Cổ Loa tọa lạc tại một vị trí vô cùng đắc địa, nằm trên đỉnh của tam giác châu thổ Sông Hồng, là đầu mối quan trọng của cả đường bộ và đường thủy, là nơi chứng kiến giai đoạn phát triển mới của cư dân Việt cổ. Bởi vậy mà nơi đây đã được chọn làm kinh đô của đất nước Âu Lạc từ thế kỷ III TCN và nhà nước của vua Ngô Quyền thế kỷ X SCN

Đây là nơi lưu giữ hàng loạt di chỉ khảo cổ phản ánh quá trình phát triển liên tục của dân tộc Việt Nam từ sơ khai qua các thời kỳ.

Hiện nay Cổ Loa đã được công nhận là một trong 21 khu du lịch Quốc gia.

Điểm đến khi tham quan thành Cổ Loa

Đền thờ An Dương Vương

Nằm ở vị trí trung tâm Thành trong, đền thờ An Dương Vương còn có tên gọi khác là đền Thượng. Đền được xây dựng dưới thời vua Lê năm 1687 và được trùng tu năm 1893.

Tọa lạc trên một gò đất hình đầu rồng, đền thờ An Dương Vương được bao bọc hai bên bởi hai cánh rừng, phía bên dưới còn có hai hố tròn gọi là mắt rồng. Đứng từ đây quan sát, bạn sẽ thấy một hồ nước lớn nằm ngay phía trước đền. Bên trong hồ có Giếng Trọng Thủy hay còn gọi là Giếng Ngọc, nơi Trọng Thủy đã gieo mình tự vẫn theo như trong truyền thuyết.

Tham quan bên trong đền, bạn sẽ có cơ hội chiêm ngưỡng những di vật lịch sử như tượng An Dương Vương, hai con ngựa hồng cùng vô số các món đồ cổ bằng sứ, gỗ, đồng, vải.

Ngự triều di quy – đình Cổ Loa

Tương truyền rằng đây vốn là một ngôi đình cổ được chuyển từ nơi khác về và được dựng lại vào cuối thế kỉ XVIII. Hiện nay, đền còn được biết đến với tên gọi là Ngự Đình hay đình Cổ Loa.

Kiến trúc ngôi đình với mái đình cong vút, phía trên cột đình có sự hiện diện của đôi câu đối do chính thủ lĩnh Cần Vương Tôn Thất Thuyết từng nói về thành Cổ Loa.

Bên trong đình còn lưu giữ và trưng bày rất nhiều di tích khảo cổ niên đại hàng nghìn năm có giá trị lịch sử vô cùng quý giá. Tiểu biểu đó là những mũi tên bằng đồng từ thời An Dương Vương.

Am Bà Chúa

Nằm ngay bên trái đình Cổ Loa là Am Bà Chúa. Nơi đây được dân làng gọi là mộ Mị Châu, nơi thờ công chúa Mị Châu. Cạnh am là cây đa nghìn năm tuổi tỏa bóng mát xum xuê như dang tay che chở, bảo vệ am nhỏ. Bên trong am có một bức tượng gọi là tượng công chúa Mỵ Châu. Đây vốn là một hòn đá tự nhiên có hình dáng người cụt đầu.

Tương truyền rằng sau khi chết Mị Châu hóa thành hòn đá to trôi dạt về bãi Đường Cấm, phía Đông thành Cổ Loa. Người dân trong thành thấy vậy bèn bảo nhau đem võng ra cáng về. Tuy nhiên đến gốc đa thì đứt võng, hòn đá rơi xuống, mọi người bảo nhau lập am thờ ngay tại vị trí ấy.

Đền thờ Cao Lỗ

Nằm cách không xa đền thờ An Dương Vương là đền thờ Cao Lỗ. Dưới thời Thục Phán An Dương Vương, ông là một vị tướng tài ba, người đã chế tạo ra nỏ Liên Châu, loại nỏ bắn được nhiều mũi tên cùng lúc. Ông cũng là người có công lớn trong việc chỉ huy cho xây dựng thành Cổ Loa.

Kinh nghiệm tham quan thành Cổ Loa

Lựa chọn trang phục lịch sự, không nên mặc váy hoặc quần áo quá ngắn. 

Tránh nói to, tránh gây ồn ào, ảnh hưởng đến mọi du khách cũng như sự thanh tịnh, bình yên của di tích.

Không nên sờ mó, nghịch ngợm lung tung vào các hiện vật lịch sử được lưu giữ và trưng bày bên trong di tích.

__

Du khách có thể tham khảo thêm các thông tin tại:

Website chính thức của Di sản Tràng An: //disantrangan.vn/

Facebook: //www.facebook.com/disantrangan.vn

Chia sẻ những bức hình đã chụp tại: //www.facebook.com/groups/checkintrangan

Thành gắn liền với những truyền thuyết kỳ thú của dân tộc Việt Nam, về việc Vua An Dương Vương định đô xây thành, và chiếc nỏ thần Kim Quy bắn một phát hạ hàng trăm tên giặc, về mối tình bi thương và cảm động của Mỵ Châu - Trọng Thuỷ... Từ bao đời nay, dấu vết của ngôi thành cổ này cùng với những nhân vật được huyền thoại hoá đã đi vào tiềm thức của người dân Việt Nam.

Vào thời Âu Lạc, Cổ Loa nằm vào vị trí đỉnh của tam giác châu thổ sông Hồng và là nơi giao lưu quan trọng của đường thủy và đường bộ. Từ đây có thể kiểm soát được cả vùng đồng bằng lẫn vùng sơn địa. Từ thời đó, khi xây thành, người Việt cổ đã biết lợi dụng địa hình tự nhiên, tận dụng chiều cao của các đồi, gò, đắp thêm đất cao hơn để xây nên hai bức tường thành phía ngoài. Chất liệu chủ yếu dùng để xây thành là đất, rồi thêm đá và gốm vỡ. Xen giữa đất đá là những lớp gốm được rải dày mỏng khác nhau, nhiều nhất là ở chân thành và rìa thành để chống sạt lở.

Thành Cổ Loa được các nhà khảo cổ học đánh giá là "tòa thành cổ nhất, quy mô lớn vào bậc nhất, cấu trúc cũng thuộc loại độc đáo nhất trong lịch sử xây dựng thành lũy của người Việt cổ". Trải qua hàng ngàn năm, ngày nay, Cổ Loa trở thành một di sản văn hóa, một bằng chứng về sự sáng tạo về trình độ kỹ thuật cũng như văn hóa của người Việt cổ. Các dấu tích còn lại như đá kè chân thành, gốm rải rìa thành, hào nước quanh co, ụ lũy phức tạp, hỏa mai chắc chắn và nhất là địa hình hiểm trở ngoằn ngoèo… tất cả làm nên nghệ thuật kiến trúc và văn hóa đặc sắc thời An Dương Vương.

Nhắc tới Cổ Loa không ai có thể quên được Cao Lỗ vị tướng giỏi dưới thời vua Thục Phán, chính ông là người sáng tạo ra nỏ Liên Châu [một loại nỏ bắt được nhiều mũi tên cùng 1 lúc] và cũng chính ông là người chỉ huy cho xây dựng Cổ Loa thành. Để tưởng nhớ công ơn của ông người ta đã lập tượng và xây đền thờ ông.

Thành Cổ Loa gồm 9 vòng hình xoáy trôn ốc [nên còn gọi là Loa thành] , bên ngoài có hào sâu bao bọc. Song, dấu tích còn lại hiện nay chỉ có ba vòng thành: thành Nội, thành Trung và thành Ngoại. Cả ba lớp thành được nối liền bằng một cửa lớn gọi là Loa Khẩu ở phía Đông Nam. Ngoài ra, mỗi vòng thành đều có hào nước bao quanh bên ngoài. Hào rộng trung bình từ 10m đến 30m. Các vòng hào đều thông với nhau và thông với sông Hoàng. Điều đặc biệt của người xưa khi xây dựng thành Cổ Loa là đã tạo nên sự kết hợp khéo léo của sông, hào và tường thành, không mang hình dạng nhất định. Vì vậy, nếu không am tường, những kẻ lạ khi đột nhập vào thành sẽ như đi lạc vào một mê cung. Vì lẽ đó, thành Cổ Loa được đánh giá là một khu quân sự hoàn hảo, vừa thuận lợi khi tấn công, vừa vững chắc khi phòng thủ.

Khu vực Cổ Loa còn lại đến ngày nay không chỉ là một di tích nhỏ bé mà là cả một quần thể di tích, đó là:

Đền Thục An Dương Vương: xây dựng năm 1687, đời Lê Hy Tông, sửa lại năm 1689, thường gọi là Đền Thượng, đứng trên một quả đồi xưa có Cung thất của Vua. Cửa đền có hai con rồng đá uốn khúc, tay vuốt râu, nghệ thuật điêu khắc thời Lê. Nhà bia có 3 tấm bia đá khắc năm 1606. Trong đền có đôi ngựa hồng làm năm 1716, tượng đồng Vua Thục đúc năm 1897, nặng 255kg.

Giếng Ngọc: ngay trước đền là một hồ hình bán nguyệt, giữa đắp bờ tròn tạo thành giếng ngọc. Tương truyền, đây là nơi sau khi phản bội, Trọng Thuỷ tự tử, nước giếng này đem rửa ngọc trai thì ngọc sáng đẹp bội phần cho nên thành tên đó.

Am Bà chúa: ngay sau cây đa nghìn tuổi tỏa bóng mát cả một vùng sân rộng, gốc đa rẽ đôi thành chiếc cửa tò vò thiên nhiên mở lối đi vào am. Tượng bà chúa Mỵ Châu là một hòn đá tự nhiên có hình dáng người cụt đầu. Huyền thoại kể rằng: sau khi Mỵ Châu hóa thành hòn đá to trôi dạt về bãi Đường Cấm, ở phía Đông thành Cổ Loa, dân trong thành đem võng ra cáng về đến gốc đa thì đứt võng, hòn đá rơi xuống, bèn lập am thờ ngay tại chỗ.

Đình Ngự Triều Di Quy: xây dựng trên nền điện thiết triều cũ, năm 1907 thời Nguyễn. Dáng vóc vững chãi, bề thế, mái đao vút cong, cột đình có đôi câu đối của Tôn Thất Thuyết, một Thủ lĩnh Cần Vươn

Dấu tích còn lại ở Cổ Loa hiện nay là một tòa thành cổ nhất, không chỉ đồ sộ về quy mô, mà còn độc đáo về kiểu thức với cấu trúc nhiều lớp thành uốn lượn; là tòa thành cổ nhất, to lớn nhất của Việt Nam và toàn Đông Nam Á thời cổ đại, đồng thời là một công trình lao động có quy mô lớn nhất, sáng tạo nhất của quân dân Âu Lạc.

Trước kia, lễ hội được tổ chức trong 12 ngày, năm nào thiên tai, mất mùa thì chỉ rút ngắn chỉ còn 6 ngày, gọi là “bán trà”. Ngày nay, lễ hội diễn ra từ ngày mồng 5 tháng Giêng và mồng 6 là chính hội, dân địa phương gọi là “ăn tết lại”, là một lễ hội cổ truyền lớn, thu hút hàng vạn lượt người tham dự.

Khu di tích Cổ Loa trong tương lai với định hướng phát triển du lịch sinh thái - lịch sử, văn hóa - lễ hội - làng cổ gắn ngành nghề truyền thống và ẩm thực vùng sẽ là điểm đến hấp dẫn không chỉ có khách du lịch trong nước mà cả khách du lịch quốc tế.

//dulich.petrotimes.vn/

Đồng Hoa [tổng hợp]