Rất nhiều mẹ thắc mắc không biết sau sinh có nên uống sắt và canxi không? Nếu có thì bổ sung bao nhiêu là đủ và cần lưu ý gì? Xem ngay bài viết này để có nhiều thông tin hữu ích cho mình nhé!
1. Có nên bổ sung sắt và canxi sau sinh không?
Không ít các mẹ sau khi sinh nghĩ rằng trước và trong quá trình mang thai mình đã bổ sung sắt và canxi đầy đủ. Vì vậy, một số bà mẹ sẽ không để tâm quá nhiều tới vấn đề này, hoặc nghĩ nó là điều không cần thiết. Tuy nhiên, cần khẳng định rằng việc uống sắt và canxi sau khi sinh là rất quan trọng đối với mẹ và bé.
Vậy tại sao cần bổ sung sắt và canxi sau khi sinh?
- Thứ nhất, trong quá trình sinh đẻ, dù là sinh thường hay mổ các mẹ vẫn sẽ bị mất máu. Từ đó dẫn tới hiện tượng thiếu máu, thiếu sắt. Bên cạnh đó, thiếu sắt còn làm giảm khả năng vận động, ảnh hưởng tới quá trình trao đổi chất của tuyến giáp, viêm dạ dày, cấu trúc tóc, da, móng tay,…
Nếu để tình trạng này kéo dài, mẹ sẽ dễ bị mệt mỏi, cáu gắt, cảm thấy stress, thậm chí bị trầm cảm sau sinh. Việc này ảnh hưởng trực tiếp không chỉ tới sức khỏe của mẹ mà còn khiến mẹ chăm sóc trẻ không hiệu quả, gây hại đến sự phát triển của bé.
- Thứ hai, với trẻ sơ sinh bú mẹ, sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất, là nguồn canxi cung cấp chủ yếu cho bé. Do đó, khi mẹ bị thiếu canxi sẽ kéo theo trẻ bị thiếu canxi. Lượng canxi không đủ cung cấp cho cơ thể, bé sẽ còi cọc, chậm phát triển và hay quấy khóc, chậm biết đi, chậm mọc răng,…
Theo khuyến nghị của Viện Dinh dưỡng quốc gia, phụ nữ đang cho con bú cần bổ sung 1200 – 1300 mg canxi/ngày. Lưu ý, khi bú mẹ trẻ sẽ lấy lượng canxi từ mẹ từ 300 – 500 mg/ngày. Chính vì vậy, nhu cầu về canxi sau sinh thậm chí còn cao hơn lúc trước. Nếu không được bổ sung đầy đủ, mẹ có thể gặp phải tình trạng: chuột rút vào ban đêm, cơ bắp đau nhức, đau răng, dễ bị gãy móng, loãng xương, dễ bị cúm và nhiễm trùng, đau lưng, rụng tóc,…
Chính bởi những lý do trên, các mẹ sau khi sinh cần quan tâm tới vấn đề bổ sung sắt và canxi cho mình, vừa giúp bảo vệ sức khỏe cho bản thân, vừa đảm bảo sự phát triển cho con.
2. Bổ sung canxi và sắt sau sinh trong bao lâu?
Để đảm bảo có đủ lượng sắt và canxi cho cơ thể, các mẹ nên bổ sung những dưỡng chất này từ trước khi mang thai, trong giai đoạn thai kỳ và trong thời gian cho con bú. Bạn nên bổ sung đồng thời, song song cả hai chất này qua các nguồn thực phẩm trong thực đơn hàng ngày của mình. Bên cạnh đó, có thể sử dụng thêm các sản phẩm bổ sung sắt và canxi.
Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn cũng như đạt hiệu quả tốt nhất, các mẹ nên tham khảo ý kiến của các bác sĩ. Dựa vào tình hình sức khỏe và nhu cầu khác nhau, các bác sĩ sẽ có chỉ định riêng cho mỗi người. Thông thường việc bổ sung Sắt và Canxi được khuyên tiếp tục dùng thêm 6 tháng sau sinh.
3. Uống canxi và sắt sau sinh cần lưu ý những gì?
- Việc uống canxi và sắt sau sinh là điều cần thiết, tuy nhiên các mẹ cần duy trì ở mức hợp lý, không nên uống quá nhiều hay quá ít. Theo Tổ chức Y tế Thế giới [WHO], phụ nữ mang thai cần bổ sung từ 28 – 45 mg sắt mỗi ngày [tùy vào giai đoạn và thể trạng của mỗi người]. Đối với canxi, các mẹ cần bổ sung từ 1200 – 1300 mg canxi/ngày.
- Với các mẹ sinh mổ sẽ cần uống thêm thuốc chống viêm nhiễm. Vì vậy, khi bổ sung sắt và canxi để đảm bảo an toàn, tránh bị tác dụng phụ hay ảnh hưởng tới trẻ, cần có sự chỉ dẫn trực tiếp từ bác sĩ.
- Bổ sung đúng liều lượng đối với mẹ cho con bú và mẹ không cho con bú. Bởi nếu các mẹ cho trẻ bú nhiều, đồng nghĩa với việc sẽ bị mất nhiều canxi hơn, nên sẽ cần có liều lượng bổ sung khác so với mẹ không cho con bú.
Khi mua viên canxi, bạn nên mua các loại có bổ sung vitamin D và MK7. Với sự hỗ trợ của các vi chất dinh dưỡng này tỷ lệ hấp thụ canxi vào cơ thể và đi đến xương cao hơn. Đặc biệt, vitamin D đóng vai trò quan trọng trong việc hấp thụ canxi và kích thích bài tiết hormon chuyển hóa xương. Bạn cũng có thể tiếp xúc với ánh nắng mặt trời từ 7-8h sáng hoặc lựa chọn các thực phẩm như: cá thu, cá ngừ, cá hồi, lòng đỏ trứng, sữa nước cam,…để bổ sung thêm chất này.
- Với viên sắt các mẹ nên uống 1 – 2 viên/ngày. Lưu ý thêm, bạn không nên uống sắt và canxi cùng lúc. Để hấp thụ hiệu quả nhất, hãy tách thời gian uống sắt và canxi thành sáng, chiều tối.
- Khi lựa chọn sản phẩm bổ sung, bạn nên mua viên sắt có thành phần chứa acid folic. Đây là một chất có tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh thiếu máu cho mẹ bầu và trẻ, giảm nguy cơ ung thư, ngăn ngừa các khuyết tật bẩm sinh đối với trẻ khi mẹ trong thai kì, làm giảm nguy cơ trẻ phát triển chậm ngôn ngữ,… Nhìn chung, các viên sắt có chứa axit folic sẽ tốt hơn cho hệ thần kinh của mẹ và bé.
Hiện nay, trên thị trường có khá nhiều loại sản phẩm sắt hữu cơ, trong thành phần của chúng có kèm theo acid folic và một số chất có lợi khác như: vitamin E, vitamin B12, kẽm, dầu mè đen. Trong đó, vitamin E, vitamin B12, kẽm kết hợp cùng acid folic giúp cơ thể có thể hấp thụ và bổ sung máu tốt hơn. Thành phần dầu mè đen trong sản phẩm cũng giúp các mẹ nhuận tràng, tránh trường hợp bị nóng trong, táo bón.
Một số mẹ bầu sợ các viên sắt này khó uống. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể yên tâm bởi những sản phẩm sắt hữu cơ hiện nay gần như không có mùi tanh, nên rất dễ uống. Các mẹ có tham khảo viên sắt hữu cơ là một trong những sản phẩm được nhiều người tin tưởng lựa chọn và sử dụng. Không những có các ưu điểm kể trên, sản phẩm này có có mức giá vừa phải và được kiểm nghiệm và được Bộ Y tế cấp phép lưu hành trên thị trường nên chất lượng hoàn toàn được đảm bảo.
- Bên cạnh việc uống bổ sung sắt và canxi sau sinh, bạn cũng nên kết hợp luyện tập thể dục nhẹ nhàng để cơ thể được vận động. Đối với thực đơn ăn hàng cũng nên lựa chọn thêm các thực phẩm chứa canxi và sắt.
4. Nguồn thực phẩm bổ sung sắt và canxi cho mẹ sau sinh
Dưới đây là một số gợi ý những nguồn thực phẩm giúp các mẹ sau sinh có thể bổ sung sắt và canxi hiệu quả hơn:
Các thực phẩm chứa nhiều sắt
- Thịt đỏ như: thịt bò, thịt heo, thịt cừu. Nếu thịt càng có màu sẫm thì càng chứa nhiều sắt.
- Động vật thân mềm như: trai, ốc, nghêu,…
- Gan và nội tạng động vật cũng là nguồn thực phẩm bổ dưỡng. Có thể kể tới như: gan, não, tim, thận,…Loại thực phẩm này khá giàu protein, vitamin A, vitamin B, choline, đồng, selen, giúp bé phát triển tốt trí não.
- Các loại rau: cải bó xôi, bông cải xanh, các loại đậu, hạt bí ngô.
- Socola đen.
Các thực phẩm chứa nhiều canxi
- Sữa và các sản phẩm từ sữa [phô mai, sữa chua, váng sữa,…]. Đây là nguồn canxi phổ biến nhất và rất tốt cho các mẹ bầu. Mỗi sáng bạn có thể làm một ly sữa để tăng cường dưỡng chất cho mình.
- Các loại quả: chuối, sung, cam, kiwi, trái cây sấy khô. Chúng không chỉ cung cấp canxi mà còn có chất xơ, vitamin rất tốt cho mẹ và bé.
- Một số loại rau xanh như: rau cải chíp, bông cải xanh, cải xoăn, rau bina. Bạn có thể chế biến theo nhiều cách khác nhau như xào, luộc,…để không bị chán.
- Đậu phụ, bột yến mạch, hạnh nhân.
- Cá mòi, cua biển.
Với bài viết trên đây chắc hẳn các mẹ đã tự mình trả lời được câu hỏi “Sau sinh có nên uống sắt và canxi không?”, cũng như nắm rõ được các lưu ý khi bổ sung. Hy vọng bạn sẽ tìm ra được một chế độ ăn uống phù hợp và các sản phẩm tốt nhất cho mình và bé nhé!
Hãy gọi tới tổng đài 1900.1259 – 0896.509.509 hoặc gửi câu hỏi về hòm thư điện tử để được chuyên gia giải đáp trực tiếp về câu hỏi sau sinh có nên uống sắt và canxi không.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Trương Nghĩa Bình - Bác sĩ Chuyên khoa sản - Khoa Sản Phụ Khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng. Bác sĩ có kinh nghiệm trên 13 năm trong lĩnh vực khám chữa bệnh Sản phụ khoa.
Bổ sung canxi sau sinh cho sản phụ là việc làm rất cần thiết, đặc biệt với những trường hợp cho con bú hoàn toàn bằng sữa mẹ. Vì khi đó lượng canxi trẻ hấp thụ được chủ yếu thông qua nguồn sữa mẹ. Nếu sữa mẹ không cung cấp đủ canxi thì sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến sự phát triển sau này của trẻ cũng như sức khỏe của người mẹ. Bài viết dưới đây sẽ giúp bà mẹ sau sinh hiểu được tầm quan trọng của việc bổ sung canxi sau sinh và cách bổ sung canxi đúng - đủ.
Trong cơ thể con người, ion canxi tập trung tới 99% ở xương và chỉ có 1% trong máu và trong các tổ chức phần mềm. Canxi có vai trò rất quan trọng trong quá trình phát triển, duy trì chức năng sinh học của cơ thể:
- Canxi là thành phần cấu tạo chủ yếu của khung xương giúp nâng đỡ cơ thể, thiếu canxi đặc biệt ở trẻ nhỏ dẫn đến yếu xương, lùn, chậm lớn, còi xương, răng không đều, ... phụ nữ dễ loãng xương trong giai đoạn tiền mãn kinh
- Hệ miễn dịch: Canxi đóng vai trò sĩ quan chỉ huy của quá trình phản ứng miễn dịch, phát hiện sớm những tác nhân gây bệnh.
- Hệ thần kinh: Ion canxi có vai trò quan trọng trong dẫn truyền thần kinh. Thiếu canxi thì hoạt động truyền dẫn thần kinh bị ức chế.
- Hệ cơ bắp: Ion Canxi đóng vai trò quan trọng trong hoạt động co giãn của cơ bắp. Thiếu canxi khả năng đàn hồi của cơ bắp kém, cơ dễ bị mỏi mệt, thể lực yếu kém hoặc là tăng kích thích thần kinh cơ.
- Các tác dụng khác: Canxi tham gia vào quá trình làm đông máu, giảm thiểu máu thấm ra ngoài mạch, có tác dụng bổ trợ với chứng xuất huyết và những bệnh dị ứng, Canxi làm cho các tế bào tăng khả năng kết dính với nhau, Canxi còn có tác dụng bảo vệ đường hô hấp nhờ làm tăng chuyển động của hàng tế bào lông giúp đẩy bụi, dị vật ra khỏi đường hô hấp.
Vai trò của Canxi trong cơ thể
Mặc dù những phụ nữ đã bổ sung đầy đủ canxi trong suốt quá trình mang thai thì sau khi sinh vẫn cần tiếp tục bổ sung canxi. Thậm chí hàm lượng canxi bổ sung cho phụ nữ sau sinh còn cao hơn so với lúc mang bầu.
Vì sau khi sinh, nguồn canxi cung cấp cho trẻ hoàn toàn phụ thuộc vào nguồn sữa mẹ. Người mẹ không có chế độ dinh dưỡng hợp lý dẫn đến thiếu hụt lượng canxi cần thiết cung cấp cho trẻ sẽ gây trở ngại rất nhiều cho quá trình phát triển của con sau này. Mặt khác mẹ cũng có khả năng bị loãng xương cao hơn.
Người mẹ thiếu Canxi sẽ có các biểu hiện sau:
- Cơ bắp đau nhức hay chuột rút, đặc biệt vào ban đêm có thể là dấu hiệu sớm của thiếu hụt canxi
- Móng dễ gãy
- Đau răng
- Thường xuyên bị cúm và nhiễm trùng.
- Rối loạn giấc ngủ...
- Loãng xương
Thiếu Canxi gây loãng xương
Thiếu canxi ở trẻ có biểu hiện:
- Trẻ biếng ăn, chán ăn
- Trẻ quấy khóc, dễ giật mình, khó ngủ đêm
- Đổ nhiều mồ hôi trộm
- Hay nấc cụt, ọc sữa
- Rụng tóc hình vành khăn
- Chậm nhận thức và khó thích ứng xung quanh..
Người mẹ cho con bú và trẻ có các biểu hiện trên có khả năng cơ thể đang thiếu canxi.
Theo Viện Dinh Dưỡng Quốc Gia, nhu cầu canxi [Ca] của cơ thể được xác định trong mối tương quan với Phosphor [P]: tỷ số Ca/P mong muốn tối thiểu >0.8 ở mọi lứa tuổi, tốt nhất là 1- 1.5 [ đặc biệt với trẻ em]. Theo đó lượng canxi cần thiết cho phụ nữ có thai là 1200mg/ ngày và phụ nữ cho con bú là 1300mg/ ngày.
Canxi có thể được cung cấp từ rất nhiều nguồn trong cuộc sống. Cách đơn giản và an toàn nhất là bổ sung canxi bằng các thực phẩm hàng ngày. Những thực phẩm dưới đây có hàm lượng canxi cao nhất mà phụ nữ sau sinh nên bổ sung vào thực đơn hàng ngày
- Nhóm rau: Rau cải ngọt, rau dền
Rau cải ngọt, cải chíp và rau dền được xem là 2 món rau có hàm lượng canxi cao, thậm chí cao hơn sữa [trên cùng trọng lượng]
Khi ăn nên luộc hoặc nấu ăn cả nước sẽ làm tăng tỷ lệ hấp thu canxi tốt hơn.
Cải chíp được xem là món rau có hàm lượng canxi cao
So với các loại cá khác trên cùng trọng lượng, cá chạch chứa hàm lượng canxi cao hơn khoảng 6 lần cá chép, hơn 10 lần so với bạch tuộc.
Cách ăn tăng hàm lượng canxi nhất là nấu chạch cùng với đậu phụ.
Một muỗng vừng khoảng 25g có thể bổ sung đến 200mg canxi cho cơ thể. Hạt vừng khi chế biến thành tương hoặc rang chín giã nhỏ có khả năng tiêu hóa cao.
Vừng có thể coi như gia vị bổ sung vào các món xào, trộn hoặc bánh.
Vừng là gia vị bổ sung canxi cho phụ nữ sau sinh
- Nhóm ngũ cốc: Bột yến mạch
Bột yến mạch có hàm lượng canxi cao nhất trong nhóm ngũ cốc, hơn gạo trắng khoảng 8 lần.
Cách chế biến giúp hấp thu tốt yến mạch là nấu cùng với vừng đen.
Đậu nành sau khi trải qua nhiều công đoạn chế biến trở thành đậu phụ làm cho lượng canxi có trong đậu nành rất dễ dàng được hấp thu.
Canxi trong miếng đậu cao hơn trong nước đậu khoảng 7 lần.
- Nhóm các loại hạt: Hạnh nhân
Hạnh nhân chứa lượng canxi cao nhất trong các loại hạt. mỗi 100g hạt chứa tới 815 mg canxi, đủ để đáp ứng nhu cầu canxi của một người lớn mỗi ngày.
Mỗi 100g quả đậu cô- ve chứa lượng canxi lên đến ~350mg, cao gấp đôi đậu nành. Món đâu này có thể được chế biến thành rất nhiều món ăn phổ biến với người dân Việt Nam.
Sữa là thực phẩm bổ sung canxi rất quen thuộc. 250g sữa có thể cung cấp 275 mg canxi. Đây là món đồ uống rất dễ uống và không phải chế biến.
Sữa là thực phẩm giàu Canxi
Một số thuốc, thực phẩm chức năng giàu canxi có thể được lựa chọn khi nguồn thực phẩm không cung cấp đủ canxi cần thiết. Tuy nhiên, việc bổ sung canxi qua thuốc hay thực phẩm chức năng cần tham khảo ý kiến của bác sĩ.
Một vài lưu ý khi sử dụng thuốc hay thực phẩm chức năng giàu canxi.
- Nên uống canxi vào buổi sáng, sau bữa ăn khoảng 1h. Nên chia thành nhiều lần dùng trong ngày.
- Không ăn quá mặn vì có thể tăng thải canxi qua nước tiểu.
- Không uống canxi cùng với sữa và các chế phẩm của sữa vì dễ gây lắng đọng canxi tại ruột.
- Không nên uống chung canxi với sắt cũng như một số khoáng chất khác như kẽm, đồng,...cùng lúc mà nên tách ra sáng, chiều, tối.
- Hạn chế sử dụng thuốc lá và rượu vì hai chất này khiến cho cơ thể khó hấp thu canxi.
Ngoài việc sử dụng thực phẩm hay thuốc để cung cấp canxi, phụ nữ sau sinh đừng quên bổ sung vitamin D. Bởi vitamin D giúp tăng khả năng hấp thu canxi ở ruột, nơi tiếp nhận canxi chủ yếu. Ánh sáng mặt trời là nguồn năng lượng vô hạn giúp tổng hợp vitamin D dưới da. Vì vậy, phơi nắng ở thời điểm thích hợp cũng là cách giúp bổ sung canxi hiệu quả. Lượng vitamin D cần thiết cho phụ nữ có thai và cho con bú là 800 UI/ ngày
Nếu chỉ bổ sung canxi và vitamin D sẽ không tốt cho sức khỏe vì canxi hấp thu nhiều dẫn đến ứ đọng trong các mô cơ thể, ứ đọng trong mạch máu dẫn đến vôi hóa, xơ hóa mạch máu, động mạch, sỏi ở một số cơ quan. Chính vì vậy, khi bổ sung canxi và vitamin D cần bổ sung các vitamin muối khoáng đồng yếu tố bởi cơ thể cần rất nhiều chất để hoạt động một cách hỗ trợ, cung cấp canxi theo cách tốt nhất, không sợ bị thừa hay thiếu.
Bổ sung canxi sau sinh cho phụ nữ sau sinh là việc làm rất cần thiết để đảm bảo sự phát triển của trẻ và sức khỏe của mẹ. Thực phẩm giàu canxi là cách tốt nhất, an toàn nhất và cũng đơn giản nhất mà mọi phụ nữ sau sinh nên đưa vào thực đơn hàng ngày.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để được giảm ngay 20% phí khám khi đặt hẹn khám lần đầu trên toàn hệ thống Vinmec [áp dụng từ 1/8 - 31/12/2022]. Quý khách cũng có thể quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn tư vấn từ xa qua video với các bác sĩ Vinmec mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Video đề xuất: Đang cho con bú nên ăn gì để nhiều sữa, không béo?
XEM THÊM: