Thời gian gần đây, nhận thức về sử dụng thuốc BVTV của nông dân có nhiều thay đổi. Hầu hết sử dụng hợp lý các loại thuốc phù hợp với từng loại bệnh, từng thời điểm, từng cây trồng khác nhau vừa đảm bảo an toàn, vừa tiết kiệm được chi phí sản xuất.
Một số người đã biết bảo vệ mình khi sử dụng thuốc BVTV như mặc áo nilon, đeo khẩu trang, đội mũ, không phun thuốc vào buổi trưa… Tuy nhiên, nhiều người dân vẫn làm theo kinh nghiệm, từ người này truyền qua người khác mà ít làm theo hướng dẫn một cách khoa học của cán bộ BVTV.
Những thói quen nguy hiểm
Đi dọc các cánh đồng bây giờ rất hiếm khi ta bắt gặp cảnh các bác nông dân đi phun thuốc BVTV mà không mang bất cứ một dụng cụ bảo hộ nào. Nhưng các dụng cụ bảo hộ thì vẫn còn rất đơn giản như chỉ là 1 khẩu trang chống nắng còn lại găng tay, áo bảo hộ ít khi được sử dụng, hơn nữa việc đi phun thuốc giữa buổi trưa nắng gắt hay lúc gió to vẫn còn phổ biến. Cũng vì thế mà họ thường gặp phải một số triệu chứng như: Đau đầu, mệt mỏi, dị ứng ở chân, tay, mặt hay thậm chí là buồn nôn, kém ăn, kém ngủ… Tuy nhiên, những triệu chứng này nhanh chóng qua đi và người dân lại quên mất những lo ngại về độ độc hại của thuốc, không biết rằng những chất độc đó vẫn còn đang tồn lưu trong cơ thể. Anh Nguyễn Hoàng Đ, một thanh niên ở xã Trường Yên, Hoa Lư cho biết: Trước đây, tôi chuyên đi phun thuốc sâu thuê cho các hộ quanh thôn, công việc tuy nguy hiểm, nặng nhọc nhưng công họ trả cao nên ham. Là thanh niên trai tráng nên tôi cũng không để ý nhiều đến việc mặc đồ bảo hộ và mặc vào thấy vướng víu, khó làm. Sau một thời gian đi làm, thấy người có những biểu hiện mệt mỏi, lúc đó tôi mới thấy sợ.
Những vấn đề liên quan trực tiếp đến sức khỏe, thậm chí tính mạng mà nhiều người trực tiếp phun thuốc BVTV vẫn còn chủ quan, thì những chuyện như ô nhiễm môi trường, vệ sinh an toàn thực phẩm sẽ thế nào? Theo ước tính của Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh, hàng năm tỉnh ta sử dụng khoảng 100 tấn thuốc BVTV các loại. Riêng năm 2008, nông dân trong tỉnh đã sử dụng trên 117 tấn thuốc, tăng 46 tấn so với năm 2007. Hiện tượng người dân vứt vỏ chai, bao gói thuốc ngoài đồng ruộng, nơi gần nguồn nước sinh hoạt là rất phổ biến. Việc lúa sắp thu hoạch vẫn phun thuốc, có những gia đình phun đến 3-4 lượt với đủ các loại thuốc vẫn còn xảy ra. Để tăng hiệu lực trừ sâu bệnh, họ thường pha liều lượng gấp 1,5, thậm chí 2-3 lần so với hướng dẫn trên nhãn mác. Trường hợp rau vừa phun thuốc được 3-4 ngày đã hái đi bán không phải là hiếm. Vì vậy, vấn đề ô nhiễm môi trường, vệ sinh an toàn thực phẩm từ việc phun thuốc BVTV đang đặt ra cấp thiết.
"Chuyên gia" nông dược bất đắc dĩ
Hiện nay có một thực tế là trình độ dân trí của người nông dân có hạn, và việc yêu cầu họ phải hiểu biết về đặc tính sinh học của cây trồng, các chu kỳ sinh trưởng, phát sinh gây hại của sâu bệnh, các biểu hiện của cây trồng để có thể xác định đúng loại sâu bệnh để bố trí thời điểm phun thuốc hiệu quả hay loại thuốc thích hợp là điều còn bất cập.
Mạng lưới các cộng tác viên chuyên trách, các Trạm BVTV có thể giúp đỡ họ. Song hiện nay, toàn tỉnh có 224 cộng tác viên chuyên trách dự báo, bình quân 1 người phụ trách 162 ha. Như vậy, họ khó có thể bao quát hết được tình hình sâu bệnh trên từng thửa ruộng của từng gia đình. Đó là chưa kể trình độ có hạn bởi trong 224 cán bộ đó thì chỉ có 1 người có trình độ đại học, 89 có trình độ trung cấp còn lại là 134 làm theo kinh nghiệm, không có bằng cấp. Thế là nông dân bất đắc dĩ phải trở thành "bác sỹ" của cây trồng, khi thấy ruộng nhà mình có sâu bệnh là tự đi mua thuốc và tự phun trừ. Phần đông bà con mua thuốc theo kinh nghiệm và sự chỉ vẽ của bà con láng giềng, một số khác thì chọn mua thuốc theo quảng cáo và những lời giới thiệu của đại lý thuốc. Nhiều người còn chẳng để ý đến bao bì, thành phần, hướng dẫn sử dụng thế nào. Một số đại lý thuốc vì chạy theo lợi nhuận mà bán kèm thêm những loại thuốc không cần thiết phải sử dụng. Ví dụ như người dân đi mua thuốc trừ sâu cuốn lá thì lập tức được đại lý khuyến cáo tiện thể phun thêm các loại thuốc trừ rầy nâu, đạo ôn, sâu đục thân… trong khi ở thời điểm đó chưa cần tới.
Theo đồng chí Chi cục phó Chi cục BVTV tỉnh: ở nước ngoài, bình quân diện tích đất nông nghiệp trên một hộ gia đình là rất lớn, nông nghiệp phát triển nên họ có thể thuê riêng một chuyên gia nông nghiệp về làm cho mình nên mọi vấn đề đều được giải quyết rất đơn giản. ở nước ta thì khác, đất đai manh mún, mỗi gia đình chỉ có dăm ba sào ruộng thì việc quản lý dịch bệnh là rất khó. Tuy nhiên, cũng đã có một số HTX làm tốt dịch vụ phòng trừ sâu bệnh như HTX Khánh An, HTX Khánh Nhạc [Yên Khánh], HTX Thượng Kiệm [Kim Sơn]... Các HTX vừa chịu trách nhiệm phát hiện dịch bệnh vừa đứng ra tổ chức phun trừ bảo vệ đồng ruộng giúp người nông dân, đảm bảo được hiệu quả kinh tế, lại rất an toàn. Nhưng rất tiếc là những HTX làm tốt dịch vụ này đếm trên đầu ngón tay.
Nâng cao nhận thức cho người dân
Như vậy, giải pháp cấp thiết hiện nay là nâng cao nhận thức của người dân trong việc đảm bảo vệ sinh an toàn lao động trong quá trình sử dụng thuốc. Tuyên truyền, tập huấn rộng rãi việc sử dụng thuốc theo nguyên tắc 4 đúng, khuyến cáo họ hạn chế, không sử dụng các loại thuốc chứa hoạt chất độc hại trong danh mục cấm. Nâng cao hiệu quả hoạt động dịch vụ của các HTX. Khuyến khích, hướng dẫn bà con tập trung thu gom chai lọ, bao bì đựng thuốc lại một chỗ và tiến hành tiêu hủy. Đồng thời phát triển các hình thức phòng trừ sâu bệnh tổng hợp.
Nguyễn Lựu
Để phun thuốc bảo vệ thực vật [BVTV] cho cây trồng đạt hiệu quả tốt, thì bà con cần nắm rõ nguyên tắc 4 đúng trong việc sử dụng và phun thuốc BVTV. Vậy:
NGUYÊN TẮC 4 ĐÚNG LÀ GÌ?
Nguyên tắc 4 đúng là thực hiện phun: đúng thuốc, đúng liều lượng, đúng thời điểm và đúng phương pháp. Khi 4 “cái đúng” trên cùng kết hợp, cộng hưởng với nhau sẽ tạo nên hiệu quả diệt trừ sâu bệnh hại tốt, giúp tăng năng suất và chất lượng nông sản.
1. Nguyên tắc - đúng thuốc
Nguyên tắc đầu tiên trong nguyên tắc 4 đúng là ĐÚNG THUỐC. Đây là điều kiện tiên quyết trong việc đảm bảo hiệu quả khi phun.
Mỗi loại sâu, bệnh lại có những đặc tính khác nhau. Vì vậy, để tối ưu hiệu quả phòng trừ thì bà con cũng cần phải lựa chọn đúng thuốc, đúng bệnh.
Bà con nên thường xuyên thăm đồng, quan sát thực tế. Nếu phát hiện có ổ trứng hoặc biểu hiện bệnh thì nên mang mẫu về; để tham khảo ý kiến của ban khuyến nông địa phương, những người hiểu biết về các loại sâu bệnh.
Khi đã xác định được đúng loại sâu bệnh, bà con hãy tìm mua thuốc tại các đại lý thuốc uy tín, được cấp phép. Các nhà sản xuất thuốc trừ sâu uy tín luôn công bố sản phẩm và nhãn mác rõ ràng. Trên vỏ thuốc sẽ thể hiện nó để dùng cho loại sâu bệnh nào.
Vì vậy, trước khi mua, bà con nên đọc thông tin trên bao bì để xác nhận đúng công dụng diệt loại sâu bệnh mà cây trồng đang mắc phải hay không. Ngoài ra việc mua thuốc tại các đại lý uy tín còn giúp bà con tránh được hàng nhái, hàng giả, kém chất lượng.
Bà con cũng nên ưu tiên lựa chọn các loại thuốc có tác động chọn lọc, có hiệu lực cao, thời gian cách ly ngắn và ít độc đối với sinh vật có ích, động vật máu nóng. Ngoài ra, bà con nên lựa chọn những loại thuốc an toàn với cây trồng, đồng thời ít gây hại cho người tiêu thụ nông sản.
2. Nguyên tắc - đúng liều lượng
Sau khi đã chọn mua đúng loại thuốc thì cần phải sử dụng thuốc đúng liều, đúng lượng. Trên mỗi sản phẩm thuốc BVTV đều có hướng dẫn sử dụng rõ ràng. Bà con nên pha đúng theo hướng dẫn, không nên lạm dụng quá nhiều hay giảm lượng thuốc đi.
Việc lạm dụng thuốc quá nhiều không chỉ tiêu diệt sâu bệnh, mà có khi các hoá chất đó cũng gây hại cho chính cây trồng. Ngoài ra, lượng hoá chất tồn đọng nhiều còn tiêu diệt luôn cả các sinh vật có lợi khác, ảnh hưởng lớn tới sinh thái nông nghiệp.
Tuy nhiên, nếu giảm lượng thuốc cũng dễ dẫn đến việc sâu bệnh nhờn thuốc, kháng thuốc. Nếu vậy, việc trị sâu bệnh sẽ gặp khó khăn hơn rất nhiều do nguy cơ bùng phát dịch.
Yêu cầu đặt ra, không ước lượng thủ công bằng mắt hay tay khi pha thuốc, mà cần có dụng cụ cân đong đo đếm chính xác; để đảm bảo sử dụng đúng liều lượng, nồng độ tránh được những hậu quả nghiêm trọng.
3. Nguyên tắc - đúng thời điểm
Thông thường, mỗi loại sâu bệnh đều chỉ phát triển ở một giai đoạn cụ thể trên cây trồng, và phụ thuộc cả yếu tố thời tiết. Công tác thăm đồng rất quan trọng. Vì nó giúp bà con kịp thời phát hiện sớm các loại sâu bệnh.
Các loại sâu bệnh dễ bị tiêu diệt nhất là ở giai đoạn khởi phát. Khi mật độ sâu bệnh được cho là đạt ngưỡng thì cần ngay lập tức phun kịp thời, không để sâu bệnh bùng phát thành dịch.
Ngoài ra, bà con cũng nên chọn thời điểm phun thích hợp trong ngày. Điều này giúp tăng hiệu quả diệt trừ sâu bệnh.
Theo khuyến cáo thì thời điểm phun được khuyến cáo là khi thời điểm:
- Trời râm mát, không quá nắng để tránh thuốc bị nhanh phân huỷ khi chưa kịp tác động vào sâu bệnh.
- Không gió to, hay trời mưa khiến thuốc khó bám dính vào cây trồng cũng như dễ bị rửa trôi.
- Thời điểm buổi sáng cũng là lúc sâu bệnh hoạt động nhiều nhất. Nên nếu phun vào lúc này, hiệu quả diệt trừ cũng sẽ cao hơn.
Lúc cây mới ra hoa, trổ bông, hay thời kỳ sắp thu hoạch… cũng là thời điểm nên hạn chế phun thuốc, tránh ảnh hưởng đến chất lượng nông sản.
4. Nguyên tắc - đúng cách
Với mỗi dạng thuốc khác nhau, nó lại có phương pháp sử dụng khác nhau. Ví dụ như chế phẩm dạng viên thì rải vào đất, dạng bột thì phải pha với nước, dạng sương để xông hơi… Vì vậy, bà con nên đọc kỹ và làm theo hướng dẫn mà nhà sản xuất đưa ra.
Đặc biệt cẩn trọng với thuốc trừ cỏ, để hạn chế tối đa tác hại đối với cây trồng, môi trường và cả con người.
Khi phun thuốc cần chú ý đến kỹ thuật phun: tính được hướng gió và tốc độ gió để tránh thuốc bị bay xa đến nơi không cần phun, và an toàn cho người phun.
THỰC HIỆN NGUYÊN TẮC 4 ĐÚNG ĐƠN GIẢN NHỜ MÁY BAY PHUN THUỐC BVTV
Máy bay phun thuốc BVTV của P-GLOBAL CHECK đã được áp dụng rộng rãi ở nhiều tỉnh thành, đem lại hiệu quả rõ rệt.
Vậy máy bay không người lái đã giúp bà con thực hiện nguyên tắc 4 đúng trên như thế nào?
Nguyên tắc đúng liều lượng:
Do máy bay phun thuốc P-GLOBAL CHECK được trang bị hệ thống bình xịt thông minh. Nó sử dụng công nghệ phun ly tâm để tạo kích thước hạt phun dạng sương mù dám dính và thẩm thấu cực nhanh trên cả 2 mặt lá và thân cây.
Nguyên tắc đúng thời điểm:
Việc triển khai phun thuốc bằng máy bay sẽ nhanh hơn nhiều so với phương pháp thủ công. Nó sẽ giúp bà con lựa chọn thời điểm phun thích hợp và tiến hành triển khai tức thì. Điều này cũng giúp bà con chủ động hơn trong công tác phòng trừ dịch bệnh.
Máy bay không người lái được trang bị điều khiển thông minh. Nó có thể được tuỳ chỉnh tốc độ phun tuỳ theo tốc độ gió khác nhau. Máy bay phun thuốc P-GLOBAL CHECK phù hợp với mọi địa hình phun. Radar cảm biến giúp no tránh được các vật cản hoặc dị vật không trung trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.
Nguyên tắc đúng cách
Nhờ công nghệ phun ly tâm không kén thuốc mà bà con có thể sử dụng nó cho nhiều dạng thuốc khác nhau. Từ dạng nước, dạng bột, huyền phù. Máy có thể được áp dụng cho cả phương pháp phun sương và rải hạt.
Đặc biệt, trong phun thuốc diệt trừ rầy nâu; phun bằng máy bay bà con sẽ đỡ được rất nhiều công đi rẽ lúa; tránh được việc đạp nát lúa...
Đại Thành – Mang đến sự phồn thịnh cho nông nghiệp Việt
Thông tin liên hệ:
Công ty Cổ phần Đại Thành
TRỤ SỞ CHÍNH: Số 4, Phố Dã Tượng, Đ. Lê Văn Thịnh, P. Suối Hoa, TP Bắc Ninh.
VPĐD TẠI CẦN THƠ: TT Ứng Dụng Tiến Bộ KH&CN Cần Thơ, 166 Nguyễn Văn Cừ, Phường An Bình, Quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ