Hấp não người là gì

Khi vùng đầu - não chịu lực tác động vượt quá khả năng chịu đựng, sọ não có thể bị nứt, vỡ và gặp phải những tổn thương thực thể. Di chứng sau chấn thương sọ não nặng nề như thế nào sẽ phụ thuộc vào mức độ tổn thương và điều trị y tế. Việc phục hồi, cải thiện những di chứng này là vô cùng quan trọng để bệnh nhân có lại cuộc sống bình thường.

1. Chấn thương sọ não có thể để lại những di chứng gì?

Chấn thương sọ não chỉ chung cho mọi tổn thương, chấn thương mà vùng sọ não gặp phải. Con người có thể gặp phải chấn thương này trong cuộc sống, sinh hoạt hay công việc hàng ngày như: ngã từ trên cao, vật nặng va vào đầu, tai nạn giao thông, ngã đập đầu vào vật cứng,…

Một trong những chấn thương phổ biến nhất là chấn thương sọ não

Tùy vào mức độ và vị trí chấn thương, bệnh nhân có thể gặp phải những di chứng như:

1.1. Máu tụ nội sọ

Mặc dù nơi chịu tổn thương trực tiếp là vỏ não song do lực tác động mạnh mà các khu vực trong não cũng chịu ảnh hưởng. Nguy hiểm nhất là tình trạng đứt, rách động mạch lớn khiến máu chảy, gây ra những điểm tổn thương mạch máu não hợp thành bọc máu tụ nội sọ. Những khối máu tụ này có thể xuất hiện một hoặc nhiều vùng trong não.

Vị trí máu tụ nội sọ cũng có mức độ nguy hiểm khác nhau do ảnh hưởng đến chức năng thần kinh của khu vực đó. Thông thường, máu tụ xuất hiện ở dưới màng cứng, ngoài màng cứng, trong não, dưới tiểu não, trong não thất,… Nếu không can thiệp y tế sớm, khi lưu thông máu bị ảnh hưởng, khiến máu tràn vào não thất thì nguy cơ xuất huyết não là rất cao.

Máu tụ nội sọ là di chứng nguy hiểm, có thể dẫn đến đột quỵ mạch máu não

1.2. Phù não

Phù não cũng là một trong những hậu quả mà chấn thương sọ não gây ra. Có 2 dạng phù não là phù não do nhiễm độc tế bào và do căn nguyên mạch, chúng đều nguy hiểm và có thể đe dọa đến tính mạng của người bệnh.

1.3. Hội chứng tăng áp lực nội sọ

Hội chứng này gây ra các triệu chứng điển hình như:

• Đau đầu: Triệu chứng đau nặng với cường độ ngày càng tăng, cảm giác đau thay đổi theo nhịp tim đập, có thể đau kèm co giật khiến bệnh nhân la hét, kêu rên.

• Nôn mửa.

• Phù gai thị.

Hội chứng tăng áp lực nội sọ là di chứng kết hợp với phù não sau chấn thương sọ não, đe dọa đến tính mạng của người bệnh.

1.4. Thoát vị não

Thoát vị não cũng là di chứng do phù não nặng gây ra, lực chèn ép mạnh nên một phần não bị đẩy ra ngoài. Thoát vị não qua các lỗ hở, khe, khoang vỏ não vô cùng nguy hiểm, có thể chèn ép các khu thần kinh khác như hành tủy - trung tâm chi phối tim mạch và hô hấp.

Vì thế, thoát vị não xảy ra ở lỗ chẩm có thể khiến bệnh nhân tử vong nhanh chóng nếu không được cấp cứu y tế sớm.

1.5. Thiếu máu não

Chấn thương sọ não làm tổn thương mô não, gây sưng viêm, chảy máu não và chèn ép mạch máu não. Khi máu nuôi không đi đến hết được các tế bào não, một số vùng sẽ xuất hiện tình trạng thiếu máu não. Nếu thiếu máu não quá lâu, mô não có thể bị hoại tử không thể hồi phục. Các trường hợp thiếu máu não nhẹ hơn vẫn hồi phục được nếu can thiệp đảm bảo tưới máu đủ.

2. Di chứng sau chấn thương sọ não có phục hồi được không?

Có thể thấy, di chứng để lại sau chấn thương sọ não có thể rất nặng nề, cần theo dõi y tế, điều trị và phục hồi lâu dài để bệnh nhân có sức khỏe tinh thần, thể chất tốt nhất. Những di chứng não xảy ra ở từng vùng khác nhau sẽ dẫn đến những rối loạn khác nhau. Rối loạn sau chấn thương sọ não thường gặp là rối loạn vận động, rối loạn nhận thức, ngôn ngữ và giác quan.

Mặc dù nguy hiểm và biến chứng phức tạp nhưng nếu cấp cứu kịp thời, điều trị kiên trì kết hợp với phục hồi chức năng thì hầu hết di chứng sau chấn thương sọ não có thể phục hồi. Các trường hợp chấn thương sọ não nhẹ, tổn thương không nghiêm trọng thì hầu hết bệnh nhân sau điều trị sẽ phục hồi hoàn toàn hoặc phần lớn chức năng não bộ.

Nếu gặp phải những di chứng nặng, đặc biệt là hoại tử mô não thì khả năng phục hồi là rất thấp. Tuy nhiên điều trị toàn diện, kiên trì, phối hợp tốt các phương pháp vẫn phần nào giúp bệnh nhân hạn chế những di chứng sau chấn thương này.

Điều trị kiên trì có thể giúp bệnh nhân khắc phục di chứng sau chấn thương sọ não

Ngoài điều trị, nghỉ ngơi và bài tập phục hồi chức năng, dinh dưỡng cũng rất quan trọng để bệnh nhân sau chấn thương sọ não có thể phục hồi tốt. Nguyên tắc dinh dưỡng đầu tiên cần áp dụng đó là ăn nhiều thực phẩm chứa protein - loại hợp chất phức tạp quan trọng trong sửa chữa, tăng trưởng, duy trì chức năng của các mô trong cơ thể, trong đó có mô não. Cùng với đó là những thức ăn giàu vitamin và khoáng chất, đặc biệt là các loại chất “dinh dưỡng” của não bộ như Choline.

Để hạn chế di chứng sau chấn thương sọ não, người bệnh và người nhà cần chủ động thăm khám, chẩn đoán đánh giá tổn thương. Nếu nghi ngờ có tổn thương nặng vùng não, bác sĩ sẽ thực hiện chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời. Điều trị triệu chứng như đau đầu, buồn nôn, suy giảm chức năng thần kinh có thể sử dụng thuốc hoặc thực phẩm hỗ trợ, tuy nhiên các biến chứng tụ máu, bầm não, nứt vỏ sọ,… thì phẫu thuật can thiệp sẽ có hiệu quả hơn.

Như vậy, mức độ tổn thương sọ não càng nặng thì di chứng càng nguy hiểm. Song điều trị sớm, toàn diện và tích cực hoàn toàn có thể giúp bệnh nhân hồi phục được chức năng sọ não và có được sức khỏe, tinh thần khỏe mạnh.

Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC quy tụ nhiều y bác sĩ giỏi trên cả nước

Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC là một trong những bệnh viện được đánh giá cao về chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh bởi hệ thống y bác sĩ đầu ngành, trang thiết bị hiện đại, dịch vụ khám chữa bệnh thông minh, chuyên nghiệp. Các chuyên gia thần kinh tại MEDLATEC đã và đang điều trị cho nhiều bệnh nhân bị di chứng sau chấn thương sọ não.

Nếu cần tư vấn từ các chuyên gia, hãy liên hệ qua số hotline 1900 56 56 56 hoặc tới thăm khám trực tiếp tại hệ thống y tế MEDLATEC trên cả nước.

Đó là câu chuyện kể lại của anh Trần Thanh Tâm - làm công tại một xưởng mộc khu dân cư Bình Hưng Hoà [TPHCM].

Anh Hùng - một tài xế xe ôm hay chở khách tại Bệnh viện PT - thì nói: "Ông chú tôi ở Gia Lai, bị tai nạn giao thông nặng lắm nên bệnh viện ở dưới mổ ngay. Mổ lâu lắm, sau mổ, các bác sĩ đã lấy một phần não đem nhờ một bệnh viện trong TPHCM để nuôi não cho bệnh nhân. Nuôi đến khi khoẻ thì đem về ráp lại"...

Nghe thông tin này, mỗi người phản ứng mỗi khác. Người có kiến thức thì bán tín bán nghi với lý luận: Não chứa trong hộp sọ và liền với tủy sống, chỉ cần chạm nhẹ là có vấn đề liệt chi, liệt người, tử vong... Nếu lấy được não thì y khoa Việt Nam tiến bộ quá. Nhưng sự thật có phải vậy?

... Sau năm lần bảy lượt hỏi thăm, chúng tôi được biết các ca "mổ lấy não" và đem đi "gửi nuôi" được thực hiện hầu hết ở Bệnh viện Chợ Rẫy, tỉ lệ thành công lại rất cao. Nguyên văn được nói như sau: "Có người mổ lấy một nửa bộ não, có người lấy cả bộ! Bệnh nhân sống tốt, 10 người sống cả mười!".

Giá tiền điều trị được các vị này cho biết: "Rất mắc, vài ba trăm triệu là thường". Trong những người cung cấp thông tin cho chúng tôi có anh N [nhân vật xin được giấu tên] - vợ anh là trưởng trạm y tế huyện C - nên khá rành và khách quan hơn khi nói về kết quả điều trị: Có nhiều người sau khi ráp não về cũng "tưng tưng", khi nhớ, khi quên nhưng không quậy phá, phải mất một thời gian mới ổn định.

Tuy nhiên, khi tìm đến Bệnh viện Chợ Rẫy, nơi được chỉ đích danh là nhận "nuôi não", chúng tôi được nghe bác sĩ Hoàng Hoa Hải đính chính ngay: "Không phải nuôi não mà là vỏ não - nói cụ thể hơn là mảnh xương sọ não" - ông giải thích thêm: "Những ca chấn thương sọ não rất cần được theo dõi phần máu tụ sau phẫu thuật. Vì vậy, đến khi bệnh tình hoàn toàn ổn định thì chúng tôi mới ghép lại mảnh xương bị lấy ra này".

Song ông cho biết: "Những mô này không nuôi tại Chợ Rẫy mà gửi ở ngân hàng mô". Và để biết "người thật việc thật", chúng tôi đã tìm đến anh Đ.H - một trong những người đã sử dụng dịch vụ "nuôi não".

Anh H cho biết: "Một đứa cháu của tôi bị bọn côn đồ đánh chấn thương sọ não, được đưa đi cấp cứu tại BV Chợ Rẫy. Sau khi thực hiện phẫu thuật, các BS tại đây cũng đã giới thiệu dịch vụ "nuôi vỏ não" để có thể ghép lại cho bệnh nhân sau khi não của cháu tôi bình phục lại. Tính đến nay, gia đình đã sử dụng được dịch vụ này khoảng 3 năm. Song vì bệnh cảnh của cháu tôi còn nặng, não vẫn chưa bình phục hẳn, cháu vẫn bị "bán thân bất toại" nên chưa thể ghép lại được".

Chạy sang bộ môn Mô phôi - thuộc Trung tâm Đào tạo bồi dưỡng cán bộ y tế TPHCM - chúng tôi được nghe BS Trần Công Toại - Phó Chủ nhiệm bộ môn - giải thích một cách cặn kẽ: "Những bệnh nhân bị u não, tụ máu não [thường gặp trong bệnh cảnh chấn thương sọ não] cần phẫu thuật. Nhưng, sau phẫu thuật thì não sẽ bị phù, ghép lại sọ não ngay không được. Mảnh mô não này sẽ được bảo quản để ghép lại cho bệnh nhân khi não đã thực sự hồi phục. Mảnh xương sọ được bảo quản theo tiêu chuẩn ngân hàng mô của Hoa Kỳ. Hiện tại ở trung tâm, chúng tôi bảo quản gần 13.000 mẫu. Trong đó, đã có trên 5.000 mảnh được sử dụng ghép lại cho bệnh nhân".

Qua tìm hiểu thực tế, chúng tôi được biết: Chỉ khi có sự đồng ý của bệnh nhân hoặc thân nhân của bệnh nhân thì mảnh xương sọ cần ghép mới được bảo quản tại ngân hàng mô. Có lẽ từ mắt xích này mà những tin đồn đã "ra đời"[!?].

Theo Linh Lan - Thiên Kim
Lao Động